Seysenbi, 8 Qazan 2024
Áriptesting әngimesi 321 0 pikir 8 Qazan, 2024 saghat 15:32

OA narazy: Resey sayasaty repressivti әri әdiletsiz!

Kollaj: Mezgil.kz

Tәjikstan, Qyrghyzstan jәne Ózbekstan diplomatiyalyq arnalar arqyly Reseyge narazylyq bildirip jatyr. Nege deysiz ghoy, atalghan elderding azamattaryna (enbek migranttary) qatysty Kremli jýrgizip otyrghan sayasatqa! Búl turaly Mezgil.kz aqparattyq portaly jazdy. 

Resey biyligi, sonyng ishinde Memlekettik Duma OA elderinen, sonyng ishinde Tәjikstan, Qyrghyzstan men Ózbekstannan baryp júmys jasap jatqan enbek migranttaryna qatysty jana zandar qabyldap, talaptardy kýsheytude. Sonyng ishinde, orys tili men tarihyn bilu, emtihan tapsyru, Resey aumaghynan otbasy mýshelerin әkelmeu t.b. shekteuler men RF kýshtik qúrylymdary tarapynan Reseyde jýrgen migranttardy jón-josyqsyz tergep-tekseru sekildi sharalar qabyldanuda.

«Búl óz kezeginde OA elderi men Resey arasyndaghy qarym-qatynasty salqyndatugha jәne Reseyding Ortalyq Aziyadaghy rólin azaytugha, sonyng ishinde OA nazaryn Qytaygha, Týrkiyagha jәne AQSh-qa búrugha әkelip soghuy da әbden yqtimal. Resey preziydenti Putin búl jerde Kremliding tarihy baylanystaryn búzyp, kinәsin moyyndamaydy», - deydi Tashkentting resmy túlghalar.

Rasymen de, Resey tayau bolashaqta Ortalyq Aziya elderindegi erekshe rólinen mýldem airyluy mýmkin. Búghan sebep: Tәjikstan, Qyrghyzstan jәne Ózbekstan biylikteri Reseydegi óz azamattaryna qarsy dúshpandyq әrekuetter turaly jii mәlimdep keledi.

«Reseyding sayasaty syndarly emes, búnyng aqyr sony Ortalyq Aziya elderimen baylanystarynyng shapshang ózgeruine bastap alyp keledi. Putin men Kremli óz mindettemelerin oryndamaydy», - deydi Ózbekstan ýkimetindegiler.

«Osyghan deyin Ózbekstan Preziydentining kenesshisi Resey biyligining ózbek azamattaryna qatysty syndarly emes әreketterine alandaushylyq bildirdi. Reseyding sayasaty mýldem repressivti jәne әdiletsiz dep esepetydi. Dushanbede de Kremliding sayasatyna teris kózqaras bar. Tәjikstan endi Reseyge baghdar ústanbaydy. Endi olar, Qytay men Týrkiyagha bet búratyn bolady. Al Ankara Qyrghyzstanmen baylanysta Reseydi almastyra bastady», - dep jazady «Union Turan» sarapshylary.

OA-GhA KIMDER TALASUDA: QANDAY JOBALAR ISKE ASYRYLUDA?

Resey biyligi Ukrainagha qarsy soghys bastaghannan keyin, órkeniyetti әlem tarapynan shetqaqpaygha tap keldi. Dóge-dóge sanksiya, maya-maya shekteuler Reseyding tikeley ózine ghana emes, onyng Ortalyq Aziyadaghy tamyrlaryna da yqpal ete bastady. OA-daghy sayasi-ekonomikalyq yqpalynan birte-birte aiyrylyp kele jatqan Reseyding ornyn basugha qúshtar elder de az emes. OA5+1 formaty boyynsha yqpaldastyq qatynastar jasaugha úmtylghandar qatarynda: AQSh, Qytay, Týrkiya, Germaniya, Fransiya, EO, Ýndistan men Pәkistan t.b. bar.

Biz býgin osylardyng ishindegi eng auqymdy degen 2 jobagha toqtalghandy jón sanadyq. Olar:

«Bir jol – bir beldeu»: Reseyding Ortalyq Aziyadaghy әlsiregen pozisiyasyn Qytay basuy mýmkin degen joljam kóp aitylady. Ol ýshin Qytayda dayyn instrument te joq emes. Ol – Qytaydyng «Bir beldeu – bir jol» jobasy. Búl joba 2013 jyldan bastap jýzege asyrylyp keledi jәne 2022 jyly joba budjeti 1 trln dollar bolatyny aityldy.

«Jahandyq qaqpalar» strategiyasy: Al europalyq «Jahandyq qaqpalar» strategiyasy 2021 jyly ghana iske qosyldy jәne 2027 jylgha qaray onyng budjeti 300 milliard dollargha deyin ghana jetpek.

«Jahandyq qaqpa» damushy elderdegi, atap aitqanda sifrlyq tehnologiyalar, klimattyng ózgerui jәne energetika, kólik, densaulyq saqtau, bilim beru jәne ghylymy zertteuler salasyndaghy jobalargha investisiyalaudyng bes basym baghytyna iye.

Jobagha bastapqyda 300 milliard euro bólu josparlanghan. Afrika elderi kórsetilgen qarajattyng jartysyn (150 mlrd euro) aluy tiyis, búl turaly 2022 jylghy aqpanda EO men Afrika odaghynyng sammiyti kezinde aityldy. Qalghan qarajat Aziya, Latyn Amerikasy, Karib basseyni, Batys Balqan elderindegi jobalar ýshin jәne Ukrainany qalpyna keltiru ýshin kózdelgen.

Qytay jәne europalyq bastamalar keshendi strategiyalyq damu josparlary bolyp tabylyp,, onyng shenberinde infraqúrylymdyq-logistikalyq jobalar ónirlerdi yqpaldastyrudyng baghdarlamalyq baghyttarynyng bir bóligi bolyp sanalady.

Abai.kz

0 pikir