Aybar Oljay: inflyasiyany jenu ýshin memleketting ekonomikadaghy ýlesin azaytu qajet!

Demalys mausymy jaqyndaghandyqtan, halyq arasynda dollargha súranys artuda. Ekonomist Aybar Oljaydyng pikirinshe, osyghan deyin inflyasiyamen kýreste import baghasynyng qymbattamauyna birshama ýmit artylghan edi. Tenge kýsheyse nemese onyng baghamy belgili bir dәrejede túraqtansa, elimizge keletin importtyng da baghasy tynyshtalady degen kýtuler boldy. Degenmen ekonomist "15 minuttyq ekonomika" jobasynda talqylap, kez kelgen uaqytta búl jaghdaydyng ózgerip ketui mýmkin ekenin aitty, dep habarlaydy BAQ.KZ tilshisi.

Elimizding ekonomikalyq jaghdayyn teksergen Halyqaralyq valuta qory biylghy ekonomikalyq ósimdi múnay óndiruding úlghangymen jәne ishki súranystyng joghary boluymen baylanystyrady, - deydi ol.

Bir sózben aitqanda, sarapshy pikirinshe, ekonomikalyq ósim kórsetemiz dep elimiz syrttan da, ishten de birshama qaryz alghan. Ishki súranysty memleket esebinen yntalandyru joghary inflyasiyagha, budjetting múnaylyq emes tapshylyghynyng úlghangyna jәne eldegi tólem balansynyng aghymdaghy shoty defisiytining ósuine alyp keldi.

Sarapshy atap ótkendey, byltyr kóktemde Memleket basshysy ekonomikany liyberaldandyru turaly arnayy jarlyq qabyldady. Onda kórsetilgen sharalar әzirge ayaqsyz qalyp otyr.

«Biz qaytadan qolmen basqaru, memlekettik «gaykalardy» qatandatu rejiymine aqyryndap oiysyp bara jatqan siyaqtymyz», - deydi Aybar Oljay.

Sonday-aq ekonomist pikirinshe, inflyasiyany ornyna qoi ýshin ýlken bir jýieli júmystar istelui kerek.

«Ol ýshin kvaziymemlekettik kompaniyalardyng kóbisin jabu nemese barlyghyn jekege beru kerek», - deydi ol.

Sebebin jekemenshik sektor búl tarapta óz pozisiyasyn joghaltqan dep týsindiredi.

«Bizding biznes kóp salada ózining biliktiligin joghaltyp alghan, óitkeni sol salalargha memleket kirip, barlyq oiynshylardy yghystyryp tastaghan. Negizgi problemamyz osynda», - dep týsindirdi ekonomist.

Sondyqtan ol memleketting ekonomikadaghy ýlesin qysqartqanda ghana inflyasiyany jene alatynymyzdy aitady.

«Barlyq jerde bәsekelestik bolsa, jekemenshik kompaniyalar júmys istese, monopoliya joyylsa, halyq ózi tandau jasay alatyn dengeyge jetse - bәsekelestik baghany týsirip, tenge baghamy da túraqtanar edi», - deydi Aybar Oljay.

Búghan deyin ekonomist 2025 jyly inflyasiya 12-13% bolsa, 2026 jyly 9,5-12,5% sheginde kýtiledi. Kelesi jyly inflyasiya qatty týse qoymaydy dep boljaghan bolatyn.

Abai.kz