Qazaqstandyq patriotizm – búl azamattardyng óz elin sýngi, onyng egemendigi men tәuelsizdigin qorghaugha, memlekettik rәmizderdi qúrmetteuge, jәne últtyng mәdeny qúndylyqtaryn saqtauyna negizdelgen sezim men әreket. Búl úghym Qazaqstannyng kópúltty qoghamynda erekshe manyzgha iye, sebebi ol әrbir últ ókiline ortaq biregeylik pen birlikti qalyptastyrady. Qazaqstandyq patriotizm últtyng tarihyna, tiline, mәdeniyetine degen qúrmet pen maqtanyshtan túrady.

Qazaqstannyng unitarly memlekettiligi – últtyq patritizmning kilti

Qazaqstan – unitarly memleket. Búl degenimiz elding barlyq aumaghynda birtútas zannamalyq jýie jәne ortalyqtandyrylghan biylik bar ekendigin bildiretin memlekettik forma. Qazaqstannyng unitarly qúrylymy memleketting tútastyghyn saqtap, aimaqtar arasyndaghy yntymaqtastyq pen birlikti nyghaytugha baghyttalghan. Búl jýie elding ishki sayasy túraqtylyghyn qamtamasyz etedi. Óitkeni, aimaqtar arasyndaghy avtonomiyanyng shekteuli boluy separatizm men dezintegrasiya qaupin azaytady. Sondyqtan, qazirgi kezde Qazaqstan memleketi separatistik qaupi bar ónirlerge qatysty óte saq, әri, nәzik sayasat jýrgizip otyr. Eng bastysy, unitarly, yaghni, «bir últ ‑ bir memleket» sayasatyn meylinshe demokratiyalyq keskinde jýrgizu – memleket qauipsizdigi ýshin óte manyzdy.

Qazaqstannyng tabighy baylyghyn halyq iygiligine ainaldyru

Qazaqstannyng tabighy resurstary, әsirese múnay, gaz, kómir, metall rudalary men jer asty baylyqtary halyqtyng әl-auqatyn arttyrudyng negizi bolyp tabylady. Elding ekonomikalyq túraqtylyghy men damuyndaghy basty maqsat – búl resurstardy tiyimdi paydalanyp, ony halyqtyng iygiligine baghyttau. Osy maqsatta Qazaqstan Ýkimeti memlekettik sayasat pen reformalar arqyly shiykizattyq sektordan alynatyn tabysty әleumettik baghdarlamalargha, densaulyq saqtau, bilim beru jәne infraqúrylymdy damytugha baghyttaugha tyrysady. Sondyqtan, el baylyghyn halyq iygiligine ainaldyru – otandyq patriotizmdi  berik qalyptastyrudyng ekonomikalyq tútqasy dep sanaugha bolady.

Qazaqstan halqynyng demografiyalyq ósimi neni bildiredi?

Qazaqstan halqynyng demografiyalyq ósimi songhy jyldary túraqty qarqynmen ósip keledi. Halyq sanynyng ósuine tabighy ósim men kóshi-qon ýrdisteri әser etedi. Qazaqstanda tuu kórsetkishi joghary jәne densaulyq saqtau salasynyng damuy ómir sýru úzaqtyghyn arttyryp keledi. Sonymen qatar, demografiyalyq ósimge ekonomikalyq damu, әleumettik jaghdaydyng jaqsaruy, jәne kóshi-qon sayasattary da yqpal etedi. Demografiyalyq ósim, sonymen qatar, qazaqstandyqtardyng últtyq mәdeny platformasyn birtekti etuge jeteleydi. Álemdik arenadaghy barlyq jetistikter «Qazaq» brendimen tanyla bastaydy. Ol sportta, ónerde, óndiriste, ghylym men bilimde «Otandyq ónim» atymen tanymal bolady. Búl, últtyq patriotizmning berik boluynyng ishki jәne syrtqy faktorlaryn birtútas qamtityn órleu joly.

Últaralyq qatynastaghy patriotizm mәselesin jetildiru

Qazaqstannyng kópúltty qoghamynda últaralyq tatulyq pen patriotizmdi damytu manyzdy. Patriotizmdi jetildiru ýshin barlyq etnos ókilderine birdey qúrmet kórsetu, teng qúqyqtar men mýmkindikterdi qamtamasyz etu qajet. Memlekettik sayasat osy baghytta azamattardyng barlyghyn ortaq qúndylyqtargha biriktirudi kózdeydi, búl óz kezeginde qoghamnyng túraqtylyghy men yntymaqtastyghyna septigin tiygizedi. Qazaqstan halqy Assambleyasy osy mәselede manyzdy ról atqarady, últtar arasyndaghy birlikti nyghaytady. Áriyne, qazir Assambleya júmysyna syn kóp aityluda. Sebebi, Assambleya óz júmysynda әli kýnge deyin «Kópúltty memleket» shartyn basshylyqqa aluda. Alayda, onyng júmysy tek «»Unitarly memleket» shartyn qaibyldaghanda ghana óz nәtiyjesin beredi. Basqasha boluy mýmkin emes.

Últtyq patriotizm – syrtqy agressiyagha qarsy kýsh

Últtyq patriotizm eldi syrtqy agressiya men qauipterden qorghauda manyzdy ról atqarady. Patriotizm últtyng birligi men yntymaghyn arttyryp, azamattardy óz otanynyng tәuelsizdigi men qauipsizdigin qorghaugha ýndeydi. Syrtqy agressiyagha tótep beru ýshin qoghamnyng barlyq mýshelerining patriottyq sana-sezimi joghary dengeyde boluy qajet, búl últtyng qorghanys qabiletin kýsheytedi.

Últtyq patriotizm – Qazaqstan Respublikasynyng túraqty damuynyng qaynar kózi

Últtyq patriotizm Qazaqstannyng túraqty damuynyng negizi bolyp tabylady. Últtyng mәdeny jәne ruhany qúndylyqtaryn qúrmetteu, elding ekonomikalyq jәne әleumettik damuyna ýles qosu patriotizmning ajyramas bóligi. Azamattardyng óz elining bolashaghyna degen jauapkershiligi memleketting sayasi, ekonomikalyq jәne әleumettik túraqtylyghyna yqpal etedi. Últtyq patriotizm әrbir azamattyng óz elining damuyna ýles qosuyna týrtki bolady.

Patriotizm – bilim men ghylymgha sýienedi

Patriotizm bilim men ghylymnyng damuyna tikeley baylanysty. Elding intellektualdyq әleueti, bilimdi azamattary patriotizmning manyzdy kórinisi. Patriottyq sezim tek qana emosiyalyq qúndylyqtargha emes, sonymen qatar ghylymy jetistikter men bilimge de negizdelui tiyis. Bilim men ghylym arqyly elding bolashaghy ýshin manyzdy mәseleler sheshilip, últtyng damuyna qajetti innovasiyalar engiziledi. Jalpy, bilimdi adamdar kóp nәrsege tolerantty bolatyndyqtan, olar óz últynyng sayasy jәne ruhany sapasyn arttyrugha ólsheusiz ýles qosa alady.

Patriotizm – adamdardyng naqty is-әreketining kórinisi

Patriotizm tek sóz jýzindegi úghym ghana emes, adamdardyng kýndelikti naqty is-әreketterinde kórinetin qúbylys. Elding damuyna ýles qosu, qoghamdyq júmystargha atsalysu, әleumettik әdildikti qamtamasyz etu jәne óz elindi qúrmetteu – patriotizmning shynayy kórinisteri. Búl azamattardyng qoghamgha degen jauapkershiligin kórsetedi jәne patriotizmning qoghamdaghy rólin nyghaytady.

IYә, bizge qoghamdaghy ótkir mәselelerdi synaugha rúqsat etilgen. Biraq, synay otyryp, әrbir azamat «Ózine ózge Otan berilmegendigin» úghar bolsa, onda әrkim de óz synynan naqty qorytyndy jasaugha mýmkindik alady...

Ábdirashit Bәkirúly

Abai.kz