Dýisenbi, 28 Qazan 2024
Bilgenge marjan 1497 7 pikir 24 Qazan, 2024 saghat 12:21

Qúdaydyng ýii qaydan shyqty?

Suretter Erzat Kәribaydyng Facebook-tegi paraqshasynan alyndy.

Túnghysh din kitaby Tәuratty ekinshi qaytalap oqyp jatyrmyn. Bir qyzyghy alty kýn bәrin jaratqan song sharshap qalyp, jetinshi kýni demalypty. (Súraq: Jaratushy nege sharshasyn, ol adam emes qoy?!).

Adamdy jaratqan song ony qazirgi Iraqtaghy Evfrat ózenining basyndaghy Edom degen jerdegi jemis baghyn baptaytyn júmysshy etken eken. Aqyldy ashatyn jemisti jeme dep shektepti. Biraq jylan adam, yaghny jer asty kesirtke adam oghan: «Ony jeseng aqyl kiredi», - dep aitqan son, әieli ekeui jep qoyypty da, aqyldary kirip, ózderining jalanash ekendikterin sezip, búttaryna japyraq baylap alypty... (Bәrine qúdyreti jetkende shәitangha eshtene qylmaghany qyzyq). Tәuratta shaytan demegen, tek jylan degen. Soghan qaraghanda arab, parsy ertegilerindegi kesertke adam bolsa kerek. Sosyn ne kerek, adamdy baqtan quyp jiberedi.

Adam men Hauadan eki úl bolady, ýlkeni Qabyl eginshi, kishisi Ábil malshy bolady. Ekeui de jaratushy iyege salyqqa tartu әkeledi (Jaratushy tartugha múqtaj ba? Búl da Tәurattaghy Qúdaydyng Qúday emes ekenine dәlel). Qabyl Ábildi óltirgen song qarghysqa úshyraydy. Ol ózi: «Endi jer betinde kim maghan kezdesse, sol meni óltiretin bolady», - deydi (Búl adam atadan ózge de jer betinde kisi balasy bar ekenine dәlel sóz).

Sosyn Núh topany bastalady, jer betindegi tirshilik úzyny 150 metr, eni 50 metr, ýsh qabattyq kemege syiypty-mys. Onysyn qoya túrayyq, topannan keyin Núhtyng ýsh úlynan taraghandardyng kimder ekeni aitylady. Tәuratta batysy - Mysyr, Shyghysy - Iraqtaghy elderden ary aspaghan, demek Núh tútas adamzattyng emes, tek semitterding atasy dese dúrys bolady.

Babilon anyzdary boyynsha, qúdaylar bir-birin óltire de alady, adamdarsha tamaq jeydi, adamdar eng jaqsy malyn, jemisin, nanyn qúdaylargha beredi. Shamasy adamdardy jasap qúl retinde paybalanghan, qúdaydyng qúlymyz deytinderi sodan.

Demek Babilon órkeniyetin jaratugha ózge ghalamsharlyqtar ýles qosqan siyaqty, solardyng ishinde eng kórnektisi Anunakky әuleti. Óge ghalamsharlyq osy әulet ol kezdegi adamdardan milliondaghan jyl alda bolghandyqtan, osy ózge ghalamsharlyq ozyq órkeniyet ókilderin Qúday sanaghan. Olardyng adam tәrizdi beynelerinen suret syzyp, mýsin jasap, oghan tabynghan. Keybir ózge ghalamsharlyqtar adamdardan tipti, túnghysh balalaryn solargha tamaq retinde berudi talap etken, sosyn әr jyly Babilon halqy túnghysh balalaryn olargha arnaghan, otqa salatyn bolghan.

Odan Abyramgha keleyik: Abyram da bala kezinde sol jiyrenishti salttyng qúrbany bolyp, otqa tastalyp, aman qalady. Óitkeni oghan basqa bir Qúday kómektesedi. Sosyn ol әkesinen bezip, Babilonnan ketip qalady. Abyram Siriya, Palastin jerine barghan. El degen Qúdaygha tabynady, әriyne kýnine bes uaq emes, anda-sanda syiynyp, mal shalady. Biraq aghasynyng qyzy Saradan tughan úly Yshaqty Qúday maghan arnap qúrbangha shal deydi. Abyram ony da istemek bolghanda, El Qúdayy ony toqtatady.

Qosh deyik, Yusuf Mysyrgha satylyp, onan uәzir bolghan son, perghauyngha býkil mysyrlyqtardy qúl etip beredi. Músagha Yahue degen Qúday kezigip, Jaqyp úrpaghyn Mysyrdan alyp shyghu ýshin mysyrlyqtargha masa apaty, shegirtke apaty, baqa apaty, búrshaq apatyn, sonynda әr mysyrlyqtardyng túnghyshtaryn óltirip jiberedi. Búdan Yahue Qúdaydyng jauyz ekenin kóruge bolady.

Sinnay tauynda Israyyl әuletimen kelisedi, Músagha Israyyl boysúnatyn zan-erejelerdi aityp beredi. «Men tek senderding Qúdaylarynmyn, ózge halyqtyng Qúdayy emespin», - dep ashyq aitady. «Sol ýshin ózge halyqtyng Qúdayyna tabynbandar, tabynsandar senderdi qúrtamyn», - dep qorqytady. Aytalyq, kelisim taqtayshasyn alugha ketken kezde Israyyl búryn ózderi tabynghan ógiz Qúdaygha tabyna bastaghan son, olardy jazalap, 3000 adamdy qyryp, qalghanyn indetpen jazalaydy. Onan: «Men senderdi qútqardym, әr túnghysh úldaryn, maldaryng meniki», - deydi. Sonda elding balasyn jeytin qanday Qúday?

Key ertegilerde bir qalagha әr kýni bir adam jútatyn aidahar kelipti nemese Qorqyt atadaghy aspannan týsken periden tughan jalghyz kóz jalmauyzdyng әr kýni eki adam jegeninen parqy ne? Al adamgha aqyl beretin jemisti jegizgen shaytan - ol shaytan emes, evreyding Qúdayy naghyz jalmauyz bolyp otyr ghoy? Oghan qaraghanda Mysyr perghauyny júmys istetkeni bolmasa, búlay qorlaghan joq edi.

Evreyler әr jyly týgelimen Qúday Yahuege altyn-kýmis әkep túrghan, әr kýni eki toqty әkep túru kerek eken. Sonda ol - Qúday emes, siqyrly qúbyjyq bolyp otyr ghoy?

Sonan ol aspangha shyghyp ketedi, tipti neshe jýz jyl joq bolyp ketedi (mysaly Jaqyp úrpaghy mysyrda 400 jyl túrghanda Yahue kelmegen).

Yahue evreylerge: «Qanahan jerin alyp beremin, ondaghy lurlyqtar, filistrlerdi, ammondardy joyyp, jerin senderge beremin», - deydi. Sonday-aq dәl solay isteydi.

Músanyng kezinde Yahue Músagha búiyryp, ózi jerge kelgende túratyn Qúdaydyng kiyeli shatyryn jasatady. Ony altynmen aptatyp, kýmispen qaptatyp, sәndetedi. Evreyler tartu tamaqtary men maldaryn, altyn-kýmisterin sonda әkelgen. Mysyrdan shyqqan kezde de mysyrlyqtardyng altyn-kýmisterin búlatugha búiyrady.

Músagha sóileskenimen, beynesin kórsetuden bas tartady. «Beynemdi kórseng aman qalmaysyn», - deydi. Demek týri qorqynyshty bolsa kerek.

Solomonnyng kezinde Yahue Qúdaygha arnap saray ýy salady, onyng ishinde Yahuening arnayy bólmesi bolady. Oghan kiruge bolmaydy, odan ózge oghan qúlshylyq etetin keng oryn bolghan. Eng asyl altyn, kýmisterin, gauharlaryn sonda jiyp otyrypty. Sonda Yahue Qúday elden salyq alatyn patsha ma? Oghan baylyq nege kerek? Sonda ol halyqty sýliktey soratyn jalmauyz shaytan ba?

Al naghyz Qúday qanday boluy kerek?

Ol esh mensiz, eshnәrse kerek etpeytin, tipti qúlshylyqqa da, maqtaugha da zәru emes, sheksiz qúdyret iyesi boluy kerek! Adamdy qalaghanyn qorghap, qalamaghanyn qyratyn, qorqytyp, adam jep, mal jep, altyn-kýmis jiyatyn qanday Qúday? Al sol Yahue, El Qúdaylary kerek deseniz ózge halyqtardy da ózine tabyndyrmay, nege az ghana halyqqa Qúday bolghysy keledi? Álde shamasy joq pa?

Qúdaygha tamaq ne kerek? Ýy ne kerek? Dinshilderding Qúdaydyng ýii degeni osy evreyler Qúdayynan shyqqan bolsa kerek, al Qúday jalghyz bolsa, oghan jer betine toltyryp million ýy salyp ne kerek?

Dәnyshpan babalarymyz Qúdaydy semitterden dúrys týsingen eken. Qúdaygha kitap, ýi, salyq kerek emes ekenin, baghyt kerek emes ekenin, ony maqtap, tabyna beru kerek emes ekenin jaqsy týsingen. Semit Qúdaylary - Qúday emes, adam jeytin, salyq, baylyq jiyatyn shaytangha úqsaydy.

Erzat Kәribay

Abai.kz

7 pikir