«Aq jol» dabyl qaqty: Sheteldik marketpleyster salyq tóleui tiyis!

Qazir әlem elderi Qytaydyng arzan tauar jetkizetin onlayn sauda qosymshalaryna kýmanmen qarap, tekseristi kýsheytude.
Euroodaq 30 payyzdyq baj salyghyn engizudi jәne qytaylyq marketpleysterdi QQS tóleushiler retinde mindetti tirkeudi talqylap jatyr. Búl jergilikti jәne sheteldik kompaniyalar ýshin bәsekelestik jaghdayyn tenestiredi.
Al Ýndistan sheteldik marketpleysterge jergilikti kompaniyalarmen seriktes bolu jәne salyq pen baj tóleu talaptaryn engizdi.
Biz osyghan deyin «Abai.kz» aqparattyq portalynda «TEMU mәjbýrli enbekpen jasalghan tauarlardy sata ma?» atty maqala jariyalaghan edik. Onda songhy jyldary elimizde erekshe qarqyn alghan Qytaymen onlayn sauda mәselesin kóterip, Keden salyghynsyz kirip jatqan qytaylyq arzan tauarlardyng otandyq óndiristi, biznesti kýiretip jatqanyn aittyq. Qytaydyng kólenkedegi biznesining hәm osynday onlayn platformalardyng el budjetine tiygizip jatqan keri әseri men qarjylay shyghyndary turaly sóz qozghadyq.

Suret: Abai.kz skriyni.
QR Sauda jәne integrasiya ministrligining dereginshe: 2024 jyly qazaqstandyqtar onlayn-sauda jasaugha 3,2 trln tenge júmsapty. Búl kórsetkish 2020 jylmen salystyrghanda 5 ese kóp!
Biz: «Demek, osynsha qarajat onlayn ainalymda. Onyng neshe payyzy Qytaygha qaray aghylyp jatyr? Onlayn sauda platformalary Qazaqstangha salyq tólemeydi. Sәikesinshe, el budjetine soqyr tiyn paydasy joq. Al kóp maqtalghan «arzan tauardyn» aqshasy – Qazaqstan aqshasy Qytaydyng qaltasyn toltyryp jatyr degen sóz!» dep jazghandyq.

Suret: parlam.kz saytynan alyndy.
«AQ JOL» DABYL QAGhUDA: MÁSELENING MÁNI...
Keshe búl mәselege Mәjilistegi «Aq jol» partiyasy da nazar audaryp, QR Sauda ministri Serik Júmangharinge saual qoydy. Atalghan deputattyq saualda mәselening ózektiligi naqty faktilermen dәleldengen.
«Aq jol» deputattarynyng dabyl qaqqan deputattyq saualynan birqatar tezister úsynayyq:
Birinshi: Sheteldik marketpleyster (Temu, Amazon, AliExpress jәne t.b.) Qazaqstanda ornalaspaghandyqtan, bizding zannamagha sәikes salyqtar men alymdardy tóleuden jaltarady. Múnday jaghday qazaqstandyq óndirushilerge qarsy әdiletsiz bәsekelestik artyqshylyqtaryna ie bolugha mýmkindik beretin, importqa salyq saludaghy ýlken olqylyq dep sanaymyz.
FAKT: 2023 jyly sheteldik marketpleyster Qazaqstangha 505 milliard tengening tauaryn jetkizip, budjetke 24 milliard tenge tóledi, yaghni, búl ainalymynyng 4,8%-y ghana emes, kedendik baj salyqtaryn tóleuden tolyq jaltaru, oghan qosa, QQS-tan 2,5 ese az! Al, QQS jalpy alghanda әrqashan tauar jetkiziletin elde tólenip, budjetti toltyrudyng manyzdy faktory retinde qyzmet etedi.
Ekinshi: Sheteldik marketpleyster operasiyalary boyynsha QQS tóleuden jaltaru arqyly 2023 jyly budjet 60 milliard tengeden astam qarjydan qúr qalghan, búghan óndiristegi júmys oryndarynan týspey qalghan jeke tabys salyghyn qosynyz.
FAKT: Sarapshylardyng mәlimetteri boyynsha, dәl sol importtalatyn tauarlar ýshin qazaqstandyq marketpleysterge týser fiskaldy jýkteme 16,3%-dy qúraydy, yaghni, 4 esege juyq joghary.
Ýshinshi: Jergilikti platformalar arqyly júmys isteytin qazaqstandyq kәsipkerler 62%-gha deyin jetetin әrtýrli alymdar (QQS, korporativtik tabys salyghy, әleumettik audarymdar, kedendik bajdar, sertifikattau jәne t.b.) tóleuge mindetti.
FAKT: Sarapshylardyng baghalauynsha, eger dәl osynday somagha (505 mlrd tenge) tauar qazaqstandyq alandar arqyly satylsa, budjetke 24 emes, 136 mlrd tenge týser edi, onyng 82 mlrd tengesi QQS + osy tauarlardy óndirudegi 46 myng júmysshydan 54 mlrd jeke tabys salyghy bolar edi.
ÚSYNYS: Kórip otyrghanymyzday baqylausyz onlayn saudanyng kesirinen otandyq óndirushiler zardap shegip, el budjeti tabystan qaghylyp otyr. Búl olqylyqtyng orynyn toltyru ýshin «Aq jol» partiyasy Sauda ministrligine mynanday úsynystar qoyyp otyr:
1) Sheteldik marketpleysterding Qazaqstannyng salyq organdarynda mindetti tirkelui turaly talapty engizu kerek!
2) Ýndistan ýlgisine sýiene otyryp, sheteldik marketpleyster ýshin qazaqstandyq platformalarmen jәne óndirushilermen yntymaqtasu mindettemesin engizu mәselesin qarastyru kerek!
3) Qazaqstandyq tútynushylardan alynghan tabysqa QQS jәne basqa da salyqtardy mindetti týrde tóleudi engizu kerek!
4) Sheteldik sauda jelileri arqyly jýzege asyrylatyn bajsyz saudanyng parametrlerin tómendetu ne jong mәselesin qarastyru kerek!
5) Otandyq E-kommersiyany jәne onyng qatysushylaryn memlekettik qoldaudyng sharalaryn әzirleu, onyng ishinde halyqaralyq tólem jýielerimen integrasiyalau, qyzmetter men logistikany úiymdastyrugha jәrdemdesu kerek!
Abai.kz