2023 jylghy jeltoqsanda Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev «El ekonomikasyna investisiyalar tartu boyynsha júmystyng tiyimdiligin arttyru jónindegi» jarlyqqa qol qoydy.

Memleket basshysy tartylghan investisiya kólemin 2029 jylgha deyin 150 mlrd dollargha jetkizu mindetin qoydy. BÚÚ-nyng Sauda jәne damu jónindegi konferensiyasynyng (ngNKTAD) esebine sәikes, Qazaqstan tikeley sheteldik investisiya aghyny boyynsha әlemning iri 50 elining qataryna kirip, tranzittik ekonomikalar arasynda, postkenestik 15 elding jәne tenizge shygha almaytyn 32 damushy elding arasynda kóshbasshy bolyp tabyla bildi.

Suret: akorda.kz saytynan alyndy.

INVESTISIYa TARTU – QAZAQSTAN EKONOMIKASY ÝShIN ÓMIRShENG MÁSELE!

Búrynghy biylik kezinde investisiya tek sheteldik kompaniyalardy tartumen shektelip, otandyq biznes ókilderi tek karnavaldyq sipattaghy ýkimetting týrli jobalarynyng demeushisi dәregeyinen asa almay kelgeni jasyryn emes. Endi jaghday ózgerip, tәuelsizdikting 30 jyly ishinde óz elimizdegi biznesin dóngeletip, kәsipterine shyr bitken biznesmenderge «qaltandy emes, halqyndy oila» degen ómirlik talap qylang berdi.

PREZIYDENT PÁRMENI: QAZAQSTANGhA QARJY QÚIYGhA DAYYN EKENDERINIZDI KÓRSETINIZDER!

2023 jyldyng qyrkýiegi: «Elimizding әleuetti kәsipkerlerin metallurgiya, himiya, mashina jasau jәne basqa da salalarda iri jobalardy jýzege asyrugha atsalysugha shaqyramyn. Sizderde qarjy da, tәjiriybe de jetkilikti, әlemdik naryqtargha shyghatyn baylanystar da  bar. Sondyqtan elding damuyna qarjy qúnggha dayyn ekenderinizdi kórsetinizder», - dedi Preziydent.

2024 jyldyng aqpany: «Ishki jәne syrtqy investisiyany aitarlyqtay kóbeytu kerek. Qazaqstangha investisiya qúigha yntaly kәsipkerlerding júmysyn ontaylandyryp, «bir tereze» qaghidasyn jýzege asyru manyzdy», - dedi Preziydent.

2025 jyldyng qantary: «Sheteldik jәne otandyq investorlargha qatysty ústanym birdey boluy qajet. Memleketting qoldauyna ie bolghan kompaniyalargha tiyisti talap qoyyluy kerek. Olar júmys oryndaryn saqtap, óndiristi janghyrtuy tiyis», - dedi Preziydent.

Qasym-Jomart Toqaev: «Mindet – sizderdi, últtyq burjuaziyany elimizding әleumettik-ekonomikalyq modelin transformasiyalau ýderisine belsene atsalysugha tartu», – dedi.

Taghy bir sózinde Memleket basshysy: «Eger, bolashaqtarynyzdy Qazaqstanmen baylanystyratyn bolsanyzdar, onda qarajattarynyzdy óz elimizge salynyzdar. Búl – Sizderding Qazaqstan aldyndaghy әleumettik jәne sayasy jauapkershilikteriniz. «Múnda tabys tabamyz, al basqa jerde júmsaymyz» degen qaghidatqa jol berilmeydi», - dep kesip aitty.

Shyntuaytyna kelgende: El ekonomikasyna investisiya sala alatyn, saluy tiyis «alpauyttar» óz aramyzdan da tabylady.

Suret: kz.kursiv.media saytynan alyndy.

«FORBES-TEGI» OLIGARHTAR: PREZIYDENT TAPSYRMASYN PYSQYRA MA?

Oghan dәlel «Forbes» jurnaly biyl jariyalaghan әlem auqattylarynyng dәstýrli reytingi. Atalghan tizimge Qazaqstannan 7 auqatty adam enipti. Olardyng keybirining dәuleti AQSh preziydenti Trampty artta qaldyrady. Qaranyz: Qazaqstannyng eng auqatty adamy – Vyacheslav Kiym kórinedi (7,1 mlrd dollar). Onyng izin basa Mihail Lomtadze túr (5,9 mlrd dollar). Qazaqstandyqtardyng ishinde alghashqy ýshtikte Resey pasportyn Qazaqstan pasportyna almastyrghan oligarh Timur Turlov túr (5,8 mlrd dollar).

Atalghan tizimde «Eski Qazaqstandy» sauyn syiyrday sauyp iship, emin-erkin bayyghan eski esimder de bar. Olar: Kónekóz Vladimir Kiym, әidik Timur men Dinara Qúlybaevtar men Bolat Ótemúratov.

Suret: Sayt skrinderi

BAQ-TAGhY DAU-JANJALDAR...

Preziydent jyl sayyn: «Investisiyany әueli óz elimizge salyndar», - dep jatsa da, búl myrzalardyng «lәm-miym» dep jaq ashyp, ashyq qoldau bildirgen kezi esimizde joq. Kerisinshe, otandyq jәne sheteldik BAQ-ta búl esimderge qatysty týrli dauly materialdargha kezigemiz. Solardyng birsypyrasy:

2023 jyl – ulysmedia.kz: «Timur y Dinara Kulibaevy hotyat prodati dolu Halyk Bank»;

2024 jyl – orda.kz: «Bolishaya rasprodaja Timura Kulibaeva»;

2024 jyl – rus.azattyq.org: «Vse oligarhy ravny, no nekotorye ravnee». Pochemu Timur Kulibaev bogateet, hotya lishaetsya aktivov».

Al 2025 jyl BAQ-taghy dau-janjaldardyng ishinde Timur Turlovtyng esimi aighaylap túr. 2025 jyldyng sәuirinde «ulysmedia.kz» portalynda: «Aqsha kýiip ketti. Freedom qúrylymyn iri kólemdegi alayaqtyq jasady dep aiyptauda», - degen material jariyalandy.

Al «kaztag.kz» saytynda Timur Turlov pen Freedom qúrylymyndaghy «alayaqtyq oqighasy» boyynsha serialy týrde materialdar jariyalandy. Solardyng birsypyrasy:

Suret: Sayt skrinderi

1) «Turlova obvinyait v sozdaniy finansovoy piramidy y vyvode sredstv kazahstansev v ofshory»;

2) «Pohiyshennye denigy vkladchikov perevodily top-menedjeram Freedom Finance – poterpevshiye»;

3) «Pokazaniya poterpevshih pro Freedom Finance, Turlova y ego podchiynennyh (viydeo)»;

4) «iyrist: Turlov – eto tot je Mavrodi, kotoryy vyvodit denigy kazahstansev v ofshor».

Aytpaqshy, dәl osy Timur Turlovqa qatysty taghy bir dauda juyrda qaytys bolghan Aleksandr Mashkevich pen Qazaqstannyng esebinen bayyp, qazir Beligiyada shalqym ómir sýrip jýrgen Patoh Shodiyevterding de aty atalady.

Suret: Sayt skriyni

ERG-DEGI DAU HÁM TURLOVTYNG OGhAN QANDAY QATYSY BAR?

Áygili «ERG» basshylyghyna Shuhrat Ibragimov kele salysymen, holding sayasatyn ózgertuge sheshim qabyldaghan edi. «Egemen Qazaqstan» gәzetine kólemdi súhbat berip: «Últtyq ekonomikagha investisiya saludy basty basymdyqqa ainaldyramyn», - dedi. Osy maqsatta: Qazaqstandaghy óndiristi modernizasiyalau, investisiya salu jәne holding basshylyghynyng alyp otyrghan diviydentterin qysqartu turaly sheshimder qabyldady.

Álbette, Qazaqstannan diviydentti jyl sayyn kýrektep aludy әdetke ainaldyrghan, ózderine qarasty kompaniyalar men óndiristi modernizasiyalaudy, Qazaqstanda óndiristi damytudy tek sóz jýzinde aityp, is jýzinde jyldyq tabysty, yaghni, diviydentti ofshorlyq jәne basqa sheteldik eseshottaryna audarumen – óz tabystaryn eselep otyrghan oligarhtargha búl jaqpady.

Juyrda BAQ-ta: «Freedom» «Eurasian Financial Co.-ny» satyp alghysy keledi. Búl ERG múragerlerining ózara daulasuyna sebep boldy», - degen aqparat eldi shulatty. Anyghynda, «Holdingting tapqan tabysy Qazaqstan ekonomikasyna júmys jasaluy tiyis», - degen sheshimge kelgen Shuhrat Ibragimovting jana bastamasyna Mashkevich-Shodiyev tandemi qarsy túryp, «ERG-degi» óz ýlesterin bizding basy daudan arylmay kele jatqan oligarhymyz – Timur Turlovqa satpaq bolghan.

Jogharydaghy aqparattar leginen bir dýniyeni anyq angharugha bolady. Ol – attary atan týiege jýk bolarlyqtay alpauyt kәsipkerler әzirge Preziydent pәrmenin oryndaugha anyq hәm ashyq niyet bildirer týri joq...

IBRAGIMOV: ÚLTTYQ EKONOMIKAGhA INVESTISIYa SALU – BASTY BASYMDYQ!

Dese de, bes sausaq birdey emes. Preziydent aitqanda, alghashqylardyng biri bolyp «Eurasian Resources Group» (ERG) diyrektorlar kenesining tóraghasy Shuhrat Ibragimov ýn qosqany búltartpas fakt.

Ibragimov «Egemen Qazaqstangha» bergen súhbatynda: «Qazaqstan azamaty retinde óz elime, últtyq ekonomikagha investisiya salugha basymdyq beremin. Bizding kәsiporyndardyng kóbi jәne basym quattylyq Qazaqstanda ornalasqan. Sondyqtan bógde nysandar ýlesin tómendete otyryp otandyq óndiristi damytu jәne janghyrtu – biregey tandauymyz. Qazaqstan zauyttaryna ERG әrqashan basymdyq bergen. Mening de basty maqsatym – eldegi óndiristi úlghaytu», - dedi.

Osy rette otandyq kәsipke investisiya salu boyynsha Shuhrat Ibragimov bastamasymen qolgha alynghan qos birdey kәsiporyndy sózmysal retinde aita ketkendi jón sanadyq.

Suretter: Abai.kz

OTANDYQ KÁSIPKE INVESTISIYa: «ShÚBARKÓL ARNAYY KOKS» ZAUYTY

Býgingi tanda Sh. Ibragimovtyng bastamasymen «Shúbarkól kómir» óndiristik alanynda kómirdi tereng óndeu baghdarlamasy ómirge kelip, arnayy koks shygharatyn zauyt iske qosylghan. Tómen temperaturaly qúrghaq tazartu tehnologiyasy boyynsha arnayy koks óndiretin zauyttyng jalpy óndiristik quaty 210 myng tonna jalpy ónimdi qúraghan. Al 2021 jyly kәsiporyn alanynda arnayy koks shygharatyn jana zauyttyng qúrylysy bastalyp, býginde tolyqtay iske qosylghan. Zauyttyng quattylyghy jylyna 400 myng tonna ónimdi qúraydy.

Búl óndiristi әrtaraptandyru maqsatynda iske qosylghan joba. Qazaqstanda balamasy joq, arnayy koks shygharatyn zauyt jobasyna úzyn-yrghasy 60 mlrd tengening investisiyasy qúiylghan.

Qolymyzdaghy derekterge sener bolsaq, QR tau-ken metallurgiyalyq kәsiporyndary qauymdastyghynyng mәlimetteri boyynsha, arnayy koksqa degen Qazaqstannyng ishki qajettiligi jylyna 1 million tonnadan asady eken. Al arnayy kokstyng basym bóligi qazirgi tanda elimizge Resey men Qytaydan әkelinip jatyr.

Qazirgi tanda «Shúbarkól kómir» óndiristi әrtaraptandyru boyynsha kómir ónerkәsibin meylinshe damytyp, kómirden týrli ónimder aluda. Endi solardy sanamalay keteyik:

1) «Shúbarkól kómir» óndiristik alanynda negizgi ónimderden basqa, jylyna 72 myng tonna kómir shayyry men kómir mayy óndiriledi. Sonday-aq, taghy bir auqymdy joba – koks-himiya sehynda arnayy koks úsaqtarynan belsendirilgen kómir óndirilude.

2) «Shúbarkól kómir» óndiristik alanynda 2022 jyly gumattar óndirisi bastalghan. Búl – gumindi tynaytqyshtar (natriy gumaty). Onyng shiykizaty Shúbarkól ken ornynyng tozghan kómirleri. Búl óndiristik qaldyqtardy qayta óndeu mәselesin sheshuge kómektesetin manyzdy ekologiyalyq joba.

3) 2024 jyly tynaytqyshtyng taghy bir týri – kaliy gumaty óndirisi boyynsha júmystar bastaldy. Sonymen qatar, kómirdi terendete óndeuding taghy bir baghyty – kómir shayyry men kómir shayyrynyng qaldyqtarynan kómirtekti talshyq óndiru qarastyryluda.

Suret: primeminister.kz saytynan alyndy.

JANA ZAUYT: BEKTENOV SAPARY HÁM 500 MLRD TENGENING INVESTISIYaSY

Shuhrat Ibragimovting bastamasymen qolgha alynghan taghy bir iri joba – Sokolov-Sarybay tau-ken bayytu óndiristik birlestigi aumaghyndaghy metaldanu dәrejesi 90%-dan joghary ystyq briykettelgen shoyyn (YBSh) óndiruge baghyttalghan zauyt qúrylysy.

Zauyttyng jobalyq quaty jylyna 2 million tonna YBSh bolady. Investisiya kólemi 500 mlrd tengeden asyp, 1,1 myng júmys orny ashylady dep kýtilude. Joba 2028 jyldyng sonyna deyin ayaqtalady.

Juyrda Rudnyigha is-saparmen barghan Ýkimet basshysy Oljas Bektenov atalghan kәsiporyngha arnayy at basyn búryp, investisiyalyq jobamen egjey-tegjeyi tanysqan bolatyn.

Býgingi tanda «Sokolov-Sarybay» TKB AQ Qazaqstannyng tau-ken ónerkәsibindegi temir rudasynyng alyby bolyp tabylady. Zauyt jylyna 35 million tonna ruda, 9 million tonna konsentrat jәne 8 million tonna týiirshikter shygharady. Ishki naryqtan basqa ónim Resey men Qytaygha eksporttalady, olarda aghymdaghy jyldyng 11 aiynda 371 milliard tengening 9 million tonnadan astam tauarlyq ónimi jóneltilgen.

Týiin: Dәl qazirgidey jahandyq ekonomikalyq soghystar men geosayasy shiyelenister ushyqqan kezende preziydent kәsipkerlerge ýndeu jasap, investisiyany el ekonomikasyna salugha shaqyrdy. Al búghan esimderi әlemdik oligarhtarmen qatar atalatyn auqattylar ne dep jauap qatty? Shuhrat Ibragimovting qos jobasy ózgelerge ýlgi bola ma? Jýre kórermiz...

Núrgeldi Ábdighaniyúly

Abai.kz