Qazaqstannyng bioaluantýrliligi

Qazaqstan biregey tabighy múra jәne bioәrtýrlilikke bay elderding biri bolyp sanalady.
Erekshe qorghalatyn tabighy aumaqtar elimizding 10% - dan astamyn alyp jatyr. Olardyng jalpy audany - 29,3 mln ga.
Respublikada omyrtqaly januarlardyng 835 týri, onyng ishinde sýtqorektilerdin-178 týri, qústardyng - 489, bauyrymen jorghalaushylardyng - 49, qosmekendilerding – 12 týri kezdesedi.
Ayta ketu kerek, omyrtqaly januarlardyng 132 týri men kishi týrleri siyrek jәne joyylyp ketu qaupi bar.
Qazirgi tanda siyrek kezdesetin túyaqty januarlar - toghay búghysy, qúlan, arqar jәne qaraqúiryq sanynyng jyl sayyn artuy bayqalady.
Sonday-aq, kiyikterdi qorghau jónindegi jýieli sharalardyng arqasynda, olardyng sanyn 2003 jyly 21 mynnan 2024 jyly 2 mln.800 myngha deyin kóbeydi. Búl januardyng әlemdik populyasiyasynyng 98% - y bizding elimizde shoghyrlanghan.
Jabayy januarlardy reintroduksiyalau júmystary belsendi jýrgizilude. Osylaysha, Niyderlandydan Ile-Balqash rezevaratynyng aumaghyna 2 Amur jolbarysy әkelindi, múnda túyaqtylardyng sanyn kóbeytu júmystary da jýrgizilgen.
Sonday – aq, ótken jyldyng mausym aiynda Chehiya men Germaniyadan 7 bas Prjevaliskiy-kerqúlan, kertaghy jylqysy jersindirildi, olar beyimdelu kezeninde "Altyn Dala" rezervatynyng aumaghyndaghy arnayy volierge ornalastyryldy. Aghymdaghy jyly olardy tabighy mekendeu ortasyna shygharu jәne jana partiyany qayta jersindiru josparlanuda.
Sonymen qatar, Qazaqstanda 6000-nan astam ósimdik týri kezdesedi, onyng 387-si Qyzyl kitapqa engizilgen.
Bioәrtýrlilikti saqtau - búl ortaq jauapkershilik jәne túraqty bolashaqqa qadam. Oghan tabighatty qorghau, resurstardy útymdy paydalanu jәne ekologiyalyq bastamalardy qoldau arqyly әrkim óz ýlesin qosa alady.
Abai.kz