Elimizde balalar halyqtyng ýshten birin — 34%-yn qúraydy, әri búl kórsetkish jyldan-jylgha túraqty ósip keledi. Múnday demografiyalyq serpin memleket sayasatynyng balalardy qorghaugha baghyttalghan túraqty sipatyn aiqyn kórsetedi, dep habarlaydy QR Oqu-aghartu minitsrligining baspasóz qyzmeti.

Birikken Últtar Úiymy jәne ózge de halyqaralyq úiymdar Qazaqstannyng balalardyng qúqyqtary men әl-auqatyn qamtamasyz etu isinde qol jetkizgen túraqty nәtiyjelerin atap ótti.

Osy ong ýrdisting ayasynda Qazaqstan tuu turaly aktilerdi tirkeu kórsetkishi eng joghary elderding qataryna endi. Búl kórsetkish qazirgi tanda 100%-gha juyqtap, bala qúqyqtaryn qorghau jónindegi halyqaralyq standarttargha tolyq say keledi.

Memlekettik sayasattaghy basym baghyttardyng biri — balalargha úzaq merzimdi qarjylyq qoldau kórsetu.

Qazaqstan — tabighy resurstardan týsetin tabystyng bir bóligin tikeley balalardyng iygiligine baghyttaytyn siyrek elderding biri. 2024 jyldan bastap «Últtyq qor – balalargha» baghdarlamasy ayasynda qordyng investisiyalyq tabysynyng 50%-y kәmeletke tolmaghan azamattardyng jeke jinaq shottaryna audarylyp keledi. 2025 jyly әr balagha shamamen 130 AQSh dollary kóleminde qarajat bólindi. Búl qoldau 324 mynnan astam balany qamtydy. Eki jyl ishinde bir balagha shaqqanda jinalghan ortasha soma 233 AQSh dollaryn qúrady.

Balalardy sapaly jәne qúnarly tamaqpen qamtamasyz etu de basty nazarda. 2023 jyldan bastap elimizdegi barlyq bastauysh synyp oqushylary 100% tegin ystyq tamaqpen qamtylghan. Búl 1,7 millionnan astam balany qamtydy. Sonday-aq balabaqshalarda 953 myng tәrbiyelenushi tegin tamaq ishedi. Osy maqsatqa jergilikti budjetterden 207,4 milliard tenge bólindi.

nNIYSEF jýrgizgen 2024 jylghy MICS zertteuining nәtiyjeleri boyynsha, Qazaqstandaghy balalardyng tamaqtanu kórsetkishteri Europa men Ortalyq Aziya elderining dengeyine say keledi. Sarapshylar búl kórsetkishterding túraqtylyghyn jәne kýrt auytqulardyng bolmauyn erekshe atap ótti. Búl — mektepke deyingi jәne mekteptegi tamaqtanu sapasyn arttyrugha baghyttalghan memlekettik sharalardyng tiyimdiligining dәleli.

Balalardyng qauipsizdigin qamtamasyz etu maqsatynda elimizde zannamalyq baza da nyghaytyldy. Kәmeletke tolmaghandargha qatysty auyr sipattaghy qylmystar ýshin jauapkershilik kýsheytildi. Endi múnday isterdi tatulasu arqyly toqtatugha zanmen tyiym salynghan. Eng auyr qylmystar ýshin ómir boyyna bas bostandyghynan aiyru jazasy qarastyrylghan.

-Bala — memleketting ainasy. Eger onyng qauipsizdigine qatysty mәsele kóterilse, eshqanday ymyragha jol berilmeydi. Qazaqstan búl túrghyda nóldik tózimdilik qaghidatyn ústanady. Zang balany tolyq qorghauy tiyis. Biz búl qorghau shynayy әri tiyimdi júmys isteui ýshin naqty sharalar qabyldap jatyrmyz. Árbir bala memleketten teng mýmkindik pen senimdi qoldau aluy kerek. Óitkeni búl — elimizding bolashaghyn qalyptastyratyn berik negiz, — dedi QR Oqu-aghartu ministrligi Balalardyng qúqyqtaryn qorghau komiytetining tóraghasy Nasymjan Ospanova.

Balalardy qorghau jýiesi institusionaldyq túrghydan da nyghayyp keledi. Alghash ret zannamalyq dengeyde әr 5 myng balagha bir qamqorshylyq jәne qorghanshylyq organy mamany belgilendi. Búl kadrlar sanynyng 303-ten 1028 mamangha deyin artuyna mýmkindik berdi.

Osylaysha Qazaqstan TMD kenistiginde bala qúqyqtaryn qorghau salasynda birynghay kadrlyq standarttar engizgen alghashqy elderding biri boldy.

2026 jyldan bastap elimizde balalardy qoldau men damytugha baghyttalghan barlyq sharalardy biriktiretin «Qazaqstan balalary» atty birynghay últtyq baghdarlama iske qosylady. Búl baghdarlama balanyng ómirlik jolynyng barlyq kezenin qamtityn keshendi últtyq strategiyagha ainalmaq.

Derekkózi: inform.kz

Abai.kz