Sәrsenbi, 4 Jeltoqsan 2024
Ózine sen 9189 0 pikir 29 Qazan, 2014 saghat 16:01

Ermek Túrsynov: Tәnirshildik maghan jaqyn

 -Biylghy jyly «Kempiriniz» kórermenge jol tartty. Siz kezekti kartinanyzdy týsirip bolysymen bizde «Túrsynov taghy ne bylyqtyryp, ne býldirdi eken?» degen oy tuatyn boldy. Túrsynov jәne komediya. Qoghammen ymyragha kele almay teketiresip jýretin sizding komediya týsiruge talpynysynyzdyng ózi, mysaly, mening ezuime kýlki ýiirdi...

- «Túrsynov taghy ne bylyqtyrdy?» degen pikirlerge mening etim ólip ketken. Meni jek kóretinder qara kýiesin jaqsyn, kinәlasyn. Meyli ghoy, bәri perishte bolsyn, men-aq  kýnagha batayyn. Ár jana filimim shyqqan sayyn tabandarynyng astyna bir týsemin, qalauynsha tabalasyn. Múnyng jaqsy jaghy da bar. Eger Túrsynov birdene týsirse, el eng bolmasa «ne býldiripti?» dep jerden alyp, jerge salu ýshin de kinogha barady ghoy. Eng bolmasa kinoteatrgha barugha sebep tabylady nemese jaman da bolsa, bir filim kórip qalugha mýmkindik tabady. Búl jaman ba? Jalghyz bizde ghana emes, qazir orystardyng da komediya janry tym úsaqtalyp ketti. Kýlkining kýlki siyaghy joq, ekrandy úyatsyz kýlki basyp aldy. Belden tómengini sóz etedi. Tósek jaghyna, seks jaghyna tartady. Búl dert bizge de júqty. «Kenje» filimining týsiriliminde jýrsem de, kenet ózim «komediya jasayyn» dep úsynys jasadym. «Anayylyqtan ada, astary qalyn, ózimizding miyqqa miyat ýiiretin kýlki bar edi ghoy - tabighi, qazaqy. Ásirese auyl qariyalarynyng arasynda eshkimdi ókpeletpey, ózimsine aitylatyn zilsiz, jenil, maghynasy bar riyasyz әzilder bolushy edi ghoy, osyny jeli etip alyp komediya týsirsek» dep. Kóp oilangham joq. Sanada pisken dayyn dýniye. Týsirip qana qoymay, búl júmysymdy shyn kónilden  halyqqa arnaghym keldi. Óitkeni qazir halyqtyng kýi-quaty tómendep ketti. Qysqa merzim ishinde elimiz ýshinshi mәrte devalivasiyany bastan keship otyr. Týsken ensesin kótergim keldi. Kino týsiru mәselesimen el ishin kóp aralaymyz. Sonday sapardyng birinde 10000  tengelik banknotty ómiri kórmegen auyl túrghyndaryn kezdestirdik. Ýige kirsek, eden degen atymen joq, qara jerge tóselgen qanyltyr, qanyltyrdyn, qara qaghazdyng ýstinde balalar oinap otyr. «Búl auyl qayda?» deseniz, alysta, tym shalghayda bolsa bir sәri, Almaty men Qordaydyng arasynda ghana ornalasqan. Al múnday auyldardyng Qazaqstanda kóp ekenine senimim kәmil.

-«Kempirdin» jarnamasynda «halyqtyq kinokomediya» depsiz. Osy uaqytqa deyin tek bir ghana komediyanyng shyn mәninde halyqtyq komediyagha ainala alghanyn kórdik. Ol – «Taqiyaly perishte». Siz «Kempirdin» halyqtyq bola alatynyna senimdisiz be?

- Ol jaghyn aita almaymyn, biraq bar kýshimizdi salyp týsirdik. Mәskeuden Konchalovskiylermen birge júmys istegen operatordy shaqyrttyq. Ol jalghyz ózi kelmeydi, janyna tobyn ertip keldi. Negizi, komediya janry óte qiyn janr. Óitkeni adamdy jylatu onay da, kýldiru qiyn. Sondyqtan da men filimge Ghaziza Ábdinәbiyeva, Kәdirbek Demesinov, Bolat Qalymbetov, tipti epizodtyng ózine Asanәli Áshimov, Gýljamal Qazaqbaeva, Erbolat Toghyzaqov siyaqty júrt sýietin salmaqty akterlerdi tandap shaqyrdym. Meninshe, osy artisterdi júrt jaqsy kóredi. Olargha filim týsirilmes búryn birden eskerttim: «Búl jerde adamdardy kýldirem dep «Tamashadaghyday» yrjalandamaysyzdar. Búl jerdegi kýlki basqa kýlki boluy kerek. Oily kýlki kórsetuge tyrysynyzdar»,-dedim. Olar da júmysqa ishki dayyndyqpen kiristi.

-Bir auyz sózi joq Asanәli Áshimov jýr. Sóilemeydi, biraq otyrysynyng ózi qanday! Ne aitqynyz keldi?

- Ol - mәngilikting beynesi. Keshegi Shәkenderding kózin kórgen sanauly tirilerding biri. Bәiterek sekildi, nyghyz, mәueli. Ózi ýsh jerde ghana kórinedi. Ýshinshisinde - orny bos. Tek otyrghan oryndyghy qana qalghan.  Janynda balalar oinap jýr. Búl - uaqyt. Bireuler keledi, bireuler ketedi, biraq ómir jalghasady. Dәl osy jerde meni bireuler «plagiat» deui mýmkin. Biraq búl jay kóshirme emes, Shәken týsirgen komediyalardaghy keybir detalidy qaytalau arqyly men ónerdegi sol sabaqtastyqty kino tilimen ózimshe jalghaghym keldi. Dәstýr jalghastyghy. Dәstýrge bas ii. Búl jerde men Aymanovty qaytalaghym kelgen joq.

-Degenmen qaytaladynyz ghoy. «Bizding sýiikti dәriger» filiminde Ermek Serkebaevtyng orys tilinde aitatyn «Nado mnoy nebo siynee» әni, «Taqiyaly perishtedegi» «Almaty» qonaqýii, onyng aldyndaghy subúrqaqtar, tipti qala anyqtamalyghy ornalasqan dýngirshekke deyin qaz-qalpynda berdiniz. Osy detalidardy kórgende eki filim de erkisiz kóz aldymyzgha kelip túra qaldy...

- Iya, osy ataghan detalidyng bәrin sol qalpynda kóshire saldym. Sebebi «Kempirdi» týsirip jatqan kezde Ermek Serkebaev qaytys boldy. Talantqa qúrmet kórsetkim keldi. Áytpese filimning kompozitory Quat Shildebaev kez kelgen kinony bir adamday-aq muzykamen kórkemdey alatyn daryn iyesi. Mysaly, «Taqiyaly perishteni» biz jyl sayyn qaytalap kóre bergennen jalyqpaymyz. Al filim rejisseri qazirgi progreske baylanysty eshqanday tehnologiyalyq ústanymdardy paydalanbaghan. Sonda ol nesimen tartymdy? Búl jerdegi eng qúndy dýnie - Adam. Adamnyng ishki dýniyesi. Bayqaysyng ba, «Taqiyaly perishtedegi» Tana apamyz ben Taylaqtan bastap, epizodtaghy akterlerge  deyin jýzi jaydary, meyirimi monshaq-monshaq bolyp tógilip túrady, kónilding tazalyghy  lyqsyp syrtqa shyqqan. Osy sýikimdilik adamdy tez bauraydy. Qazir osynday adamdardy, osy kýlkini saghynasyn. Ókinishtisi, óni jyly qazaq jarty ghasyr ishinde tastay suyq, súrghylt keyipke engen. Sharshaghan, qajyghan.  Al qazir sol Almatydan aiyrylyp qaldyq. «Búrynghy Almatynyn» simvolikalyq beynesi retinde Abay atyndaghy opera teatry jәne onyng aldyndaghy qonaqýidi aldym. Sol ýshin Taylaqtyng qalyndyghy júmys isteytin anyqtama dýngirshegin ornattyq. Sharshaghan adamdardyng esine sol bir shuaqty shaqty salghym keldi. 

-Siz týsirgen «Kempir» komediyasynyng syrtqy fabulasy mynau - auylda ómir sýrip jatqan, balasy әldeqashan ýili-barandy bolyp ketken, nemeresining ózi jigit bolyp qalghan qariyanyng kempiri ayaq astynan ekiqabat bolady. Jasy naqty aitylmasa da, әiteuir klimaks kezeninen bayaghyda ótip ketken, kempir jasyna jetip qalghan apanyng júrtqa qarar beti joq. Oiyn bilmegen balanyng atasynyng saqalymen oinaghany sekildi, kempirdi tughyzghanynyz asa bir sәtti shyqqan qazaqy qaljyng emes-au, sebebi qazirding ózinde ashyq aitysqa jol ashyp jiberdiniz. Basqa taqyryp qúryp qalghanday, tap osy kempirdi tughyzu iydeyasy qaydan tudy?

- Bilmeymin, basqa-basqa, qazaqqa jaghu qiyn ghoy. Osylay oilaytyn adamdardyng bәri  GAIY-de júmys istegen be, bilmeymin, tiyiskisi kelse boldy, joq jerden bir nәrseni tauyp alady. Qúday aqyna, esh aram oiym bolghan joq. «Áyelderding qansha jasqa deyin bala kóteruge mýmkindigi bar?» dep aldymen dәrigerlermen aqyldastym. Qyryq jas ta emes, elu jas ta emes, әielding qabileti shekteusiz eken. Braziliyada 80-degi kempir bosanypty. Biz filimdi týsirgen Almaty irgesindegi Qarghaly auylyndaghy perzenthananyng dәrigeri «qaydan bilesinder?» deydi. «Neni?» desek, eki jyl búryn ghana tap osy perzenthanada tura filimdegidey oqigha bolypty. 62 jastaghy apa kelini ekeui bir palatada jatyp bosanypty. El ishi bolghan son, siyrek bolsa da, kezdesetin oqigha. Jaqsy, tiptendirilgen taqyryptardyng birin alyp týsireyin, kimge qyzyq ol? Al «Kempirdin» oqighasy shetin, biraq ómirde bar. Áriyne, aram pighylmen kórsen, kemshilikti qaytseng de tabasyn, dúrys kózben qarasan, quanyp, kýluge bolady. Mәsele qanday kózben kórip, qanday jýrekpen qabyldauda. Ekinshiden, qazaq ishinde Jetpisbaylar men Seksenbaylar joghalyp barady emes pe? Keshe bolyp edi, býgin qayda? Keshe ghana qyzyq bir pikir estidim. Bir tanysym: «Atauy basqa bolsa da, sen qaytadan «Shaldy» týsiripsin» deydi. «Shal» da nemeresimen birge, «Kempir» de nemeresimen birge jýredi. Ekeui eki zamannyng adamy, әrqaysynyng óz shyndyghy bar, biraq bir-birimen jaqsy týsinisedi, aralarynda tuystyq qimastyq bar. Mine, qazaqtyng qazirgi saghynyp jýrgen nәrsesi osy. Qazir bir anadan tughan, bir otbasynda ósken tuystardyng arasynda birlik joq, bir birinen  alshaqtap bara jatyr. «Kempirde» nemeresine ertegi aityp beretin ata men әje joq. Kerisinshe, nemeresi atasy men әjesine «Aypaty» arqyly internet janalyqtaryn aityp berip otyrady. Býgingi qogham shyndyghynyng ózi osy emes pe? 

Qazaqtyng sany qazir kóp bolsa on million shyghar, búl degeniniz bir Mәskeu qalasynyng túrghyndary nemese Tokionyng jartysy. Irgeli elding qaysynyng da halqynyng sany alpys, jetpis millionnan bastalady. Solarmen salystyrghanda qazaq óte az. «Kempirdegi» qortyq shal Qayyrghaly arqyly osyny aitqym keldi: qortyq Qayyrghaly - halyqtyng obrazy, qazaq ta sany az kishkentay ghana el, biraq ózining kózqarasy bar, bireu tiyisse aibattanyp shyghatyn ýlken namysy bar, onaylyqpen jan bermeydi. Qarap túrsanyz, «qortyq» dep әjualaytyn Qayyrghaly shal da sonday ghoy, qúrdastary tistelep qaljyndasa da auyzbirshilikteri myqty, bir-birine kómektesip jýredi. Qayyrghaly qalagha ketip auylyna qaytyp oralghanda, qúrdastary malyn jayghap, arbasyn syrlap, ýiining shatyryn jóndep, aulasyn tap-túinaqtay etip qoyady. Kishkentay kýnimde auyldaghy kórshiler sonday edi, men solardyng bәrining Ermegi bolyp, ortasynda erkelep óstim. Al qazirgi qazaq maghan únamaydy. Jat bop kettik. Basqany qoyghanda, ózime degen qarym-qatynasty ghana alayynshy. Osy qazaqqa men ne istedim? Men óz sharuamdy ghana jasap jýrmin, alayda men oilamaghan, tipti mening miyma kelmegen nәrseni oilap tauyp alady da, sol oiyn maghan әkep tanyp, shyndyqqa ainaldyrady. Aram pighylmen izdesen, izdegenindi tauyp alugha bolady. Kinolarymda da, maqalalarymda da, jazghan shygharmalarymda da tek jalghyz ghana nәrseni aitamyn: «Ey, qazaq, óz tamyryna oralsanshy. Basqalargha elikteme, biz qazaqpyz».

-Biraq mәsele sony qalay aituda ghoy. Túrsynov osynyng bәrin tәnirshildik túrghysynan týsindiredi dep sizdi tarpabas salatyndar bar. Óz auzynyzdan estiyik, siz osy tәnirshilsiz be?

- Jýzinshi yaky mynynshy ret qaytalap aitamyn: Tәnirshildik maghan jaqyn. Men de kishkentayymnan auyl moldasyn kórip óstim. Adam óledi, molda kelip rәsimin jasaydy. Ýshinshi kýni erkek atauly janazagha túryp, әiel bitken anyrap ýide qalyp, mәiitti auyl syrtyndaghy qorymgha aparyp, denesin qara jerge tapsyrady. Molda óli tynyshtyqqa oranyp mýlgigen dalada tamaghyn bir kenep alady da, taghy da Qúran ayatyn oqidy. Tizerlep otyryp úiyp tyndaysyn, týsinbeysin, biraq әdemi. Alayda quanysh pen qayghy qatar ghoy, sol kýni keshke auyldyng ekinshi kóshesindegi әldekimning ýiinde toy bolyp jatady. Jana týsken kelinge «ottay qaula» dep otqa may qúighyzady, kýieu jigitting aldynan arqan tartady, basqa da jasaytyn yrymdary kóp. Mine, osynyng bәrin men, men ghana emes, býkil men sekildi balalar bir ghana dәstýr, bir din, bir dinnen tughan salt-yrym dep óstik. Búlardyng bólek nәrse ekenin keyin ghana bildik. Islam memleketterinde túrghan kezimde kókeyimdegi kýmәndi súraqtardyng jauabyn izdep, oqyp, zerttedim de. Klassikalyq islam óte әdemi, týsinemin, qabyldaymyn, biraq sonymen birge bir-birimen it pen mysyqtay 76 aghymnyng payda bolghanyn da eskeru kerek. Osynyng qortyndysynda ózime bәribir tәnirshildikting jaqyn ekenin bayqadym.

-Miynyz ben jýreginizge bronojiylet kiyip alghanday, әli kýnge jýndey týtip jatqandardyng birde-bireuimen sóz jarystyryp kórgen joqsyz. Biraq «maghan kim ne aitsa da bәribir, alayda  men ýshin pikiri manyzdy bes-alty adam bar, solardyng aitqanyna ghana qúlaq asamyn» degen ediniz. Olar kimder?

- Ómir ótip barady, senetin adamdarym az qaldy. Tipti naqtyraq aitsam, bes- alty emes, men ýshin eki-aq adamnyng pikiri manyzdy. Onyng biri - Gerolid Beliger, biri - Múrat Áuezov. Búl kisilermen otyz jyldan beri aralasyp kelemin. Ózing bilesin, minezim shataq, sondyqtan dostyghymyz da taqtayday tegis emes. Aytysamyz, ashulanamyz, biraq qansha aitysyp-tartyssaq ta, aramyzda asa bir jaqyndyq, ruhany tuystyq bar. Búl kisiler jay sóilemeydi, sóilese, aitqan oiy salmaqty, maghynaly. Óte siyrek maqtaydy. Mәskeude kinodramaturgtar kursynda oqyghanymda, kil ebekendermen birge jýrdim. Solar: «eger seni maqtay bastasa, bayqap jýrgin» deytin edi. Sergey Bodrovtyng pikiri qúndy men ýshin. Óte bilimdi, mening týsinigimdegi býgingi tandaghy eng myqty rejisser sol. Óz ortasynda myqtylar kóp bolsa da, Sergeyding dengeyine jetken biri joq. Rustam Ibragimbekovting kәsiby kózqarasyna jýginemin. Aramyzda eshqanday qúpiya joq. Oiymyzdy bir-birimizden irikpey bólise alamyz. Basqalargha senbeymin. Sebebi kózqarastary óte «tendensionnyi».  

 «Kelin» shyqqanda bәri baj ete qaldy. Aytpaghandary joq. Filimge baylanysty aitylyp jatqan syndy estip «qalay sonda?» dep ózim tang qaldym. Eng jamany, osynday nәrseni kýn sayyn әsirelep, asyryp aita berse, gazetter jarysyp jaza berse, basqa adamdardyng da sanasyna sinedi eken. Sodan keyin «Shal» shyqty. Múndaghy nәtiyje elu de elu boldy. Qazaqqa da únady, orysqa da únady. Endi, mine, «Kempir» shyghyp edi, nege ekenin bilmeymin, osy joly orystildiler jabylyp jatyr. Mýmkin, búl komediyanyng ón boyynda taza qazaqy jýrekpen ghana qabyldanatyn qaljyng tógilip túrghandyqtan bolar. Al jalpy halyq jaqsy qabyldap jatyr dep oilaymyn. Ony men prokatqa shyqpay túryp sezgen edim. Sebebi biz filim shyqpay túryp aldymen qazaghy mol Shymkent qalasyna aparyp kórsettik. Filim jýrip jatyr. Kelgen júrt ekrangha qarasa, «qalay qabyldap otyr» dep men júrtqa qaraymyn. Olar shyn jýrekterimen jarylyp kýlip jatyr, sonda ghana ezuime kýlki ýiirdim, óitkeni enbegim esh ketken joq eken.

-«Halyq kýledi» deysiz, bir sausaghyndy kórsetseng de paryqsyz kýle beretin adamdar bolady ghoy.

-Áriyne, kýlkining de týr-týri bar. «Qazirgi kýlki maghan únamaydy» dep sóz basynda aittym ghoy, óitkeni sahnadaghy satira qoyylymdary shoshayghan bir sausaqqa da kýluge ýiretip jatyr. Sitkom degen shyqty, pulitta otyrghan adam nýkteni bassa boldy, arghy jaghynan qarqyldaghan kýlki estiledi. Onyng aty arzan kýlki, úsaqtalghan kýlki. Mening saghynyp jýrgenim Qaltay Múhametjanovtyng qaljyny, sodan shyghatyn kýlki. Men basqalar siyaqty  qaltany kózdep jýrgem joq.

-Neni kózdeysiz sonda?

- Sana. Oi. Qolyma sham alyp jaghyp, «myna jer las eken, bylghanyp qalypty, shanyn sýrteyik» dep  túmshalanyp bara jatqan qaranghy jýrek pen sanany tazalaghym keledi. Búryn qat kitapty izdep jýrip tauyp, bir ailyqtyng aqshasyna satyp alyp oqityn edik, qazir kitap kóp, biraq oqushysy joq. Sol sebepti shyghar, adamgha oy salatyn, sanasyna silkinis jasaytyn, jýrekke jarylys әkeletin әdebiyet joq. Sondyqtan ne jazsam da «tobyrgha ainalmayyqshy, bilim izdeyikshi, bilikti bolayyqshy» degenge ýndeymin. Aytshy, ana qolyndaghy diktofon men telefon kimdiki? Kim jasady? Mening myna ýstimdegi kiyim kimdiki? Kim óndirdi? Biz osy kýnge deyin ne jasap shyghardyq? Biz tek paydalanamyz. Tútynushymyz. Sóitip otyryp maqtanamyz. Ózimizdikimen maqtansaq bir jón, bireudikimen. Biraq oghan úyalmaymyz. Osy mening jýregime batady.

-Kim ne dese de, «Kelininiz» de, «Shalynyz» da, tipti myna «Kempiriniz» de tarihy tanymnyng bir bólshegi. Onyng syrtynda «Mәmlýginiz» bar. Tariyhqa jii jýginesiz. Tarih degeninizding ózi sayasat jemisi. Sayasatqa qanshalyqty jaqynsyz?

- Bireuler meni oppozisioner deydi. Eshqanday da oppozisioner emespin. Biraq men qazirgi biylikti týsinbeymin. Alayda kýnde aitpasam da, әbden janyma tiyip ketkende óz pikirimdi aitamyn. Nege ekenin bilmeymin, aitsam boldy, bәri óre týregeledi. Osy komediyamnyng premierasynda da júrt jana shyqqan filimimmen emes, «Forbes» qa shyqqan maqalalarymmen qúttyqtap jatyr. Mening ústanymym shyndyq. Aqty aq deymin, qarany qara deymin, ne aitsang da ar jaghynda sayasat túrady. Songhy kezderi iyghym auyratyn bolyp jýr. Óitkeni bәri «seniki dúrys» dep iyghymnan qaghatyn bolyp jýr. Yaghni, ózi aita almasa da, aitqan adamdy qoldaydy. Bizding býgingi qoghamymyzda shyndyqtyng baghasy altynnan da qymbat bolyp ketti. Ózi aita almaghan adam shyndyqqa solay qoldau bildiredi. Shyndyqty aitqan adamgha tanqalady. Shetelde túryp kelgen maghan osynyng ózi tanqalarlyq jaghday.

-«Forbes» dep qaldynyz, bay men baylyqpen baylanysynyz qanday? «Kinoshnikter» kedey halyq emes qoy...

- Ózimdi bay adammyn dep eseptemeymin. Asyp bara jatqan týgim joq. Bir mashinany segiz jyldan beri teuip kelemin. Ras, men Amerikada túrghanda bay boldym. Ýsh qabatty ýiim boldy, garajda ýsh-tórt mashinam túrdy. Olardy әr kýni әr jaghdaygha, әr kónil kýige baylanysty minetinmin. Osyny keybir adam jetistik dep sanaydy. Biraq men ýshin jetistik basqada. Keybireuler meni óte baquat adam deytin boluy kerek, birde aqtaulyq bir student telefon shalyp: «men aqyly oqu ornynda oqityn edim. Aqshasyn tóley almaghandyqtan, meni oqudan shygharghaly jatyr. Kómektesiniz» deydi. Áriyne, qoldan keletin sharua bolsa, kómektesesing ghoy, sóitip ayaq astynan qayyrymdylyq sharalarymen de ainalysyp ketesin.

-Siz elding esi audarylyp jatqan toqsanynshy jyldarda-aq Amerikagha ketip, sodan on eki jyl boyy әrtýrli memleketterde ómir sýrip keldiniz. Menedjment, marketing, naryq degen nәrseni búl jaqtaghylargha qaraghanda erterek mengerip, әr nәrsening esebin jete biluiniz kerek edi. Biraq nege osy uaqytqa deyin óz jeke kinokompaniyanyzdy qúra almadynyz nemese  óz kinoteatrynyzdy sala almadynyz?

-Mende onday talant joq, eng bastysy, aldyma onday maqsat qoygham joq. Onday nәrse jasau ýshin qúryghanda adamda qabilet bolu kerek. Áriyne, bay bolsam jaqsy bolar edi. Biraq maghan osy da jetedi. Áytse de ... bir kezderi bay bolyp ta kórgem. Zardabyn da tartqam. Elge jaqqan sol baylyq maghan onsha jaqqan joq. Eng aldymen, adamnyng oiy ózgeredi. Kózqaras bylghanady. Artyq tamaq jesen, qúsqyng keledi ghoy. Sol siyaqty.

-Sonda shygharmashylyq adamy ýnemi týlkiqúrsaq bolyp jýrui kerek pe?

- Jo- joq, tek onyng mening tabighatyma jat nәrse ekenin aitqym kelgen. Ony maqsat etsen, soghan baylanyp, qúly bolyp ketesin. Tym kedey bolsang da jaman, onda kýnkýristing qúlyna ainalasyn. Maghan ortasha jýrgen ózimning osy qazirgi kýiim únaydy. Eshkimning aldynda qaryz emespin, balalar ósip keledi, sýiikti isimmen ainalysugha mýmkindigim  jetedi. Mәskeude Timur Bekmambetovpen jaqyn aralasyp, birge jýrdik. Qarapayym edi. Bay bolyp edi, ózgerip ketti, tipti shygharmashylyq izdenisi de ózgerip ketti. Qazirgi onyng jasap jýrgenin mýlde týsinbeymin. Ol búryn jarty minuttyq jarnama rolikterin týsirip jýrgende әldeqayda jaqsy izdenetin. Qazir de sol bayaghy rolikteri, tek bir jarym saghatqa úzarghan. Qarasan, br jarym saghatqa miyng óship qalady. «Mynau ne pәle?» dep, kórip bolghan song ne jóninde ekenin aita almaysyn. Sol sebepti búl әrkimning ózine baylanysty sharua ekeni anyq.

- Kezekti filiminizdi týsirip bola salysymen, siz júmsalghan aqshanyz ben uaqytynyzgha say kassa da kýtesiz, halyqtyng qabyldaghanyn da kýtesiz jәne óz ortanyzdan moyyndau men qúrmetti de kýtesiz. Solay ma?

- Áriyne. Birinshiden, filimdi týsirip jatqanda «osydan birnәrse shyqsa eken» dep oilaysyn. Ekinshiden, montajdalyp jatqanda «búdan birdene shygha ma, shyqpay ma» dep kýdik pen ýmitting arpalysynda otyrasyn. Áueni bar, sureti bar, postprodakshn júmysy óz aldyna bólek prosess. Osynyng bәri bitken song basqa ýmit payda bolady. Halyqtyng kónilinen shyghu. Halyqtyng synynan ótkennen ghana basqa eldegi konkurstarda kórsetuge joldama alyp jatsan, әriyne moyyndau men qúrmet kýtesin. Sebebi búl mening júmysym. Shetelge baryp baghalanyp jatsam jaman ba eken? Búl da bir jýrip ótuge tiyis jol. Asu. Ol asudy alsan, qol búlghap kelesi asu túrady.  Rejisser osynyng bәrinen ótedi.

-Aytsam, salystyrghanym ýshin namystanyp qalatynday kórinip túrsyz, biraq Esentaeva Bayan ekeuiniz shahmat oinaghanday filimderinizding irkes- tirkes, birining sonyn biri ala jaryqqa shyghatyny nesi?

- Esentaeva taqyryby jabylghan. Boldy. Men ózimdi biyik kinoqayratkermin dep eseptemeymin, biraq meni Bayandarmen salystyrma. Renishting kókesi sonda tuady. Onyng joly bólek, meniki basqa jol. Onyng filimderi tek qana kommersiyalyq maqsatty kózdeydi, al mening maqsatym basqa. Al sen aitqanday shahmat oiyny siyaqty bolyp kórinse, ol jay kezdeysoqtyq, sәikestik qana.

- Ángimenizge rahmet!

Ángimelesken Aygýl AHANBAYQYZY

Abai.kz

 

 

 

 

 

 

0 pikir

Ýzdik materialdar

46 - sóz

Poeziya men prozada qatar qalam terbegen jazushy

Ahmetbek Kirshibay 808
46 - sóz

Tiybet qalay Tәuelsizdiginen aiyryldy?

Beysenghazy Úlyqbek 1060
46 - sóz

«Ontýstik Qazaqstan» gazetining ghasyr toyy

Ábdisattar Álip 702