Qazir Qazaqtanda da dauly mәsele qazaq-týrik liyseylerining jayy bolyp otyr. Týrkiya Preziydenti Erdoghan "Olar qauipti, jauyp tastau kerek" dese, Qazaqstan jaghy "Ol mektepter bizge kerek, sapaly bilim beredi, onyng týlekteri halyqaralyq olimpiadalarda medaldardy kóptep aluda. Jәne múghalimderi 90 payyz qazaq, sondyqtan jappaymyz" deydi. Búl dúrys kózqaras. Týrkiya basqa el, Qazaqstan basqa el. Sonan song eki elding jaghdaylary da ózgeshe. Rasynda da búl mektepterding bergen bilim jәne ghylymyna aitar uәjimiz joq. 

Gýlen Fethullah

Eger, búl mektepter taza ghylym men bilim berip jatsa, olarda eshkimning sharuasy bolmas edi. Biraq sol mektepterdegi jetkinshekterge oqudy bitirip týrli qyzmetterge kóterilgende, Gýlenge qúl bolu, sonyng aitqanyn búljytpay oryndau jayynda ýgit nasihat berilip jatsa, onda ol qauipti.

15 shildedegi oqighagha deyin Týrkiyadaghy eng basty oppozisiyalyq partiyalar birigip, Erdoghannyng Gýlenge orynsyz shýiligip jatqany turaly aityp, kinәlaghan edi. Biraq múnyng shyndyq ekeni 15 shilde kýni belgili boldy. Onyng negizgi úiymdastyrushysy jәne oryndaushylarynyng Gýlen men Gýlen mektepterining týlekteri ekenine oppozisiyanyng da, basqalardyng da kózi jetip otyr.

Gýlen mektepteri bir adamgha qúlshylyq etudi, tek Týrkiyada, yaghny óz elinde ghana ýgittep, ózge elderde taza ghylymmen, bilimmen shúghyldanyp jatqan shyghar. Múny óz basym bilmeymin, kóp adam da bilmeytin shyghar. Mine, Elbasy da Ankaradaghy sózinde osyny aitqan edi. “Múny tekseremiz, eger onday maqsattary bar bolyp jatsa, tiyisti sharalardy qabyldaymyz" dedi. Elbasynyng "qazaq-týrik liyseylerin tekseremiz" degeni teginnen tegin aityla salghan sóz emes dep oilaymyn. Bizding tilegimiz qazaq-týrik liyseylerinde jeke basqa tabynushylyqqa ýgitteytin maqsat bolmauy kerek. Qazaqstannyng tónkeristik әreketterden aman jәne tynysh boluyn qalaymyz!

Ábdiuaqap Qara, 

Mimar Sinan Kórkem Óner Uniyversiytetining professory, tarih ghylymynyng doktory 

Abai.kz