PREZIYDENT ENDI EKI-AQ MINISTRDI TIKELEY TAGhAYYNDAY ALADY
Elimizde qolgha alynghan sayasy reforma ayasynda Parlamentting róli kýsheytilmek. Endigi uaqytta Preziydent tek eki ministrdi ghana tikeley, ózgelerin mindetti týrde Mәjilisting kelisimin alghannan keyin taghayyndaytyn bolady. Búdan bólek deputattar endi kópshilik dauyspen ministrlerdi otstavkagha jiberetin ókilettikke ie bolmaq, - dep habarlaydy Baq.kz tilshisi.
Memleket jәne qogham qayratkeri Ádil Ahmetovtyng pikirinshe, jana reformada, eng bastysy, biylik tarmaqtarynyng jauapkershiligine óte ýlken kónil bólingen.
«Parlamentting tek qana zang shygharyp qoymaydy, sol zandardy baqylay alatyn ókilettigi artpaq. Ministrlerdi taghayyndaugha baylanysty da Preziydent óte jaqsy aityp otyr. Preziydent qorghanys salasy men syrtqy ister ministrin ghana ózi tikeley taghayyndaydy. Qalghan ministrlerdi mindetti týrde Mәjilisting kelisimin alghannan keyin ghana taghayyndaytyn bolady. Osylaysha Parlamentting róli artyp otyr», - deydi professor.
Taghy bir manyzdy jayt, deputattar endi kópshilik dauyspen ministrlerdi otstavkagha jiberetin ókilettikke ie bolmaq.
«Endigi jerdegi ýlken janalyq – Mәjilis deputattarynyng ýshten ekisining astamy ministrdi ornynan týsiru jóninde úsynys jasaytyn bolsa, onda Preziydent ony qabyldaugha mindetti bolady», - deydi Mәjilis deputaty Sauytbek Ábdirahmanov.
Ádil Ahmetovtyng aituynsha, endi búl reformany nauqangha ainaldyryp jibermeu kerek. Búl mәsele tym kóp aitylsa, halyq mezi bolyp ketedi.
«Halyqtyng talqylauyna úsynylyp otyr. Óte dúrys sheshim. Sol talqylaudyng basy osy jerde bastalyp otyr. Halyq búl bastamany qoldaydy degen ýmittemin», - dedi ol.
Sauytbek Ábdirahmanovtyng sózinshe, Konstitusiyagha engizilgen búl ózgeristerdi qabyldau ýshin jalpyhalyqtyq referendum ótkizuding qajeti joq.
«Konstitusiyagha sәikes, mindetti týrde referendum ótkizu qarastyrylmaghan. Ata zang boyynsha referendum nemese jalpyhalyqtyq talqylau boluy kerek. Búl jerde jalpyhalyqtyq talqylau tandalynyp otyr. Mening oiymsha, bir ay ishinde býkil qogham ýndeudi talqylaugha belsendi atsasylyp, naqty úsynystar engizsek, búl mәseleni referendumsyz-aq sheshe alamyz», - dedi Mәjilis deputaty.
Eske sala ketsek, Memleket basshysy 25 qantar biylik tarmaqtary arasynda ókilettikterdi qayta bólu boyynsha Qazaqstan halqyna ýndeu jasaghan edi. Sayasy reformagha sәikes, Preziydentting әleumettik-ekonomikalyq prosesterdi retteudegi birshama ókilettikteri Ýkimetke jәne basqa da atqarushy organdargha berilmek. Sonda búl salagha Ýkimet, ministrlikter jәne әkimdikter tolyqtay jauap beretin bolady. Búl ózgeristerdi Ýkimet qazirgi Parlamentting sessiyanyng ayaghyna deyin Parlamentke engizui tiyis.
Búdan bólek, biylik tarmaqtary arasyndaghy qarym-qatynasty konstitusiyalyq dengeyde tengerimdi etu maqsatynda Ýkimetti jasaqtaudaghy Parlamentting róli kýsheytiledi. Parlament saylauynda jengen partiya Ýkimet qúramyn anyqtaugha týbegeyli yqpal etetin bolady. Búl ministrler kabiynetining ókiletti biylik aldyndaghy jauapkershiligin arttyrmaq. Tiyisinshe, biylikting zang shygharushy tarmaghynyng atqarushy biylikke baqylauyn kýsheytedi.