Ózin "Qazaqstannyng birinshi arnasy" dep ataytyn Euraziya arnasynan qazaq tilinde auyz túshyrlyq eshtene tappadym. "Keshki kezdesu" men "Ashyghyn aitqanda" tok-shouyn eseptemegende. Qazaq tilinde shyghatyn janalyqtar újymyna erekshe alghys. Efir uaqyty óte ynghaysyz uaqytqa qoyylghan. Keshki 18-19 - adamdardyng júmystan qaytyp, ýiine jete almaytyn uaqyty. Biraq jurnalister materialdardy óte yqsham, naqty әri senimdi etip dayyndaydy. Tek, bir әttegen-ayy - janalyqtardyng sәni men әrin kirgizetin Indira Túrsynbayqyzy kórinbeydi.
"112" aidary da sәtti shyqqan. "P@utinanyn" atyn ózgertse, tipti dúrys bolar edi. Gibrid atau tipti jaraspay túr. Al baghdarlama jastardyng sýiikti kózayymyna ainalghan. Jalpy, telearnadaghy baghdarlamalardy eki topqa súryptaugha tura keledi. Tili men efir setkasyna qoyylghan keste boyynsha. Otandyq ónim osy ghana. Qalghandary kileng - sheteldik "jetimek" baghdarlamalar.
"1-sortty" topqa - "Davay, pojenimsya", "Dobryy vecher, Kazahstan", "Pusti govoryat" degen siyaqty baghdarlamalardy jatqyzamyz. Óitkeni, búl ónimder praym-taymnan jyljyghan emes, jyljymaydy da. Soghan qaraghanda, orystildi baghdarlamalardy "1-sortqa" jәne qazaq tildi baghdarlamalardy "2-sortqa" telearna basshylyghy qasaqana bólip tastaghan tәrizdi. 
Truhachev jýrgizetin "Analitika" baghdarlamasyna toqtalsaq. Saraptamanyng saryny - Kremliding sayasatynan shygha almaydy. Ukrainadaghy soghysty Resey qyrynan suretteydi. Qazaqstan Respublikasynyng ústanymy, syrtqy sayasaty mýldem eskerilmegen. Bir qyzyghy, telearna basshysy S.Kiyselev, nege ekeni belgisiz, "Analitika" baghdarlamasynyng qazaqsha núsqasyn mýldem shygharmay otyr. 
Áriyne, olardyng birinshi argumenti reytingke qatysty shyghar-aq. Ádette, baghdarlamalar reytingin týzetin "Gellap-Media" degen mediaólshem bar. Telearnagha jarnama berushiler aldymen sol kompaniyanyng kórsetkishterine nazar audarady. Gellap bolsa, piplmetr degen qúral arqyly kimning qay arnany, qaysy baghdarlamany kóp kóretinin "anyqtaydy". Biraq onyng naqty deregi kýmәn tudyrady. Óitkeni, piplmetrding qay qalada, qanday tildi otbasygha, tipti kimge taghylghany belgisiz. Sondyqtan, reytingting belgili bir jarnagha tәueldi boluy, telearnalarmen "jeng úshynan jalghasuy" da әbden mýmkin. Biluimizshe, Gellap 100 mynnan kem túrghyny bar qalalarda onday zertteu jýrgizbeydi. Yaghni, qazaq halqynyng 45 payyzy qonystanghan auyldar men eldi-mekender mýldem eskerusiz qalady. Aynalyp kelgende, monopolist Gellaptyng kesiri - memleketting til turaly zanyna kesirin tiygizip otyr. Sondyqtan, "Núr-Media" janynan qazaq tildi auditoriyanyng pikiri men qazaq baghdarlamalarynyng reytingin týzetin memlekettik, kerek deseniz, Últtyq mediaólshem qúratyn uaqyt jetti. Euraziya, 31-arna, KTK, NTK, Otyrar, TDK siyaqty arnalardyng orystildi baghdarlamalaryna jel bitirgen Gellaptyng әuselesi sonda belgili bolar edi.
P.S. Biz Qazaqstan Respublikasynyng azamattary retinde elimizdegi býkil jarnama naryghyndaghy qarjynyng 80 payyzyn bir ózi "asap" jatqan "Euraziya" arnasynan qazaq tilindegi baghdarlamalardy kóbeytuin talap etemiz!

Toqtar JAQASh,

jurnalist.

(Jazba avtordyng facebooktegi paraqshasynan alyndy).