Ýkimetting Elbasy ózi jýrgizgen otyrysy ótti. Shynyn aitsaq, onday úzyn-sonar jiyndargha qúlaq ta, kóz de, sana da ýirendi. Taqyryp – tanys ta taptauryn: sol bayaghy daghdarys, sodan shyghu amaldary (aldymen oghan qalay kirip ketkenimizdi jәne oghan kim kinәli ekenin anyqtap alsaq qoy, shirkin!).

Búryn da aitylyp kele jatqan úsynystar qaytalandy. Sonau 2007 jylgha daghdarystan keyingi sol eski ýrdis: Últtyq qordan taghy da milliardtaghan aqsha shygharyp, shúrq-shúrq tesilgen qarjylyq kórpening jyrtyghyn jamap-jasqau. Ol qordyng týbi bir kýni tesilip qalatynyn bәrimiz de bilemiz ghoy. Sonda ne etemiz?

Búl jolghy «janalyghy» sol – endi memlekettik budjet shyghyndary preziydentting úsynysymen 10 payyzgha qysqartylady. Biraq qay baptargha «sekvestrdin» semseri siltenedi? Sol jaghy qyzyq.

Assambleyanyng úsynysymen tayauda boluy yqtimal saylau әser etti me, bilmedim, biraq preziydent «әleumettik mindettemeler qysqartylmaydy!» dep kesip aitty. Qoldaymyn.

Ásirese, «ýnemdeudi әr sheneunik ózinen bastauy tiyis», «danghaza da as ta tók toylardy dogharu kerek!» degen talaptardan qalay ainalmaysyn-au?!

Biraq keybir úsynylghan «qysqartular» kónilge qonbady.

Mәselen, endi bastauysh mektep oqushylarynyng tegin tamaqtanuy tyiylady!

ESKPO-2017, Uniyversiada men Olimpiada sekildi qyruar qarjyny qajet etetin әri eshbir ekonomikalyq payda bermeytin jobalardy qysqartudyng ornyna ókimetting osynday әleumettik, ekonomikalyq, kerek deseniz, moralidyq túrghydan masqara qadamgha baruyn týsinu tipti de mýmkin emes! Balalardyng auzynan jyryp alynghan sol qarjy Qazaqstan ekonomikasyn jarylqap tastaydy degenge óz basym senbeymin! Onyng ýstine nege biylik ýnemdi ózinen emes... beykýnә balalardan bastaydy?!

Áriyne, preziydent: «búny da oilanyp istender, әleumettik jaghynan qorghalmaghan toptar qinalyp qalmasyn» degen synayda tilek bildirdi.

Biraq, moyyndayyqshy, ózin ortasha tabysy bar topqa jatqyzyp jýrgen otbasylar ýshin mekteptegi kýndelikti tegin tamaqqa tyiym salynuy birshama auyr salmaq týsiretini aitpasa da belgili. Baghang anau kýn sayyn sharyqtap jatqan. Tengening baghamy da Últtyq bankting tóraghasy BAQ-qa shyqqan sayyn jogharygha ytqyp ketuge dayyn túr. Jalaqy men zeynetaqy da jyl sayynghy inflyasiyagha ilese almay-aq qoydy. Osynday jaghdayda túraqty júmysy men tabysy bar adamdardyng ózi әleumettik jaghynan qorghalmaghan topqa qalay kirip ketkenin bayqamay qaldy emes pe?

Ýnemdeu sonymen birge Almaty metrosyna da jetti. Endigi jerde onyng qúrylysy toqtatylmaq. Óz basym múnday sheshimning astarynda ekonomikalyq sebepten góri bas qala mәrtebesinen airylsa da, jyl ótken sayyn qúlpyryp bara jatqan, onyng ýstine qoghamdyq-sayasy belsendiligin arakidik tanytyp, narazylyq mitingileri men basqa da aksiyalaryna shyghyp, minez kórsetip, biylikke qatty-qatty syn aityp jýrgen ontýstik astanagha degen Astananyng teris kózqarasy dep bilemin. Áytpese, qysqartatyn qúrylys nysandary Astanada da tolyp jatyr emes pe?! Shynymen de ýnem kerek bolsa, solardan nege bastamaydy?

...IYә, taghy da bir otyrys ótti, bitti. Erteng taghy da osynday spektakliderding kórermeni bola jatarmyz.

Teledidardan osy qoyylymdy kórip bir qorytyndy shyghardym.

«Sayasat – ekonomikanyng meylinshe shoghyrlanghan kórinisi» degen bir qanatty sóz bar.

Bizde sayasy ómir – óli qalpynda, qybyr etken jandy bir qimyl joq. Bәseke joq. Sondyqtan bereke de joq. Bәrin bir partiya sheship jatyr. Basqa qoghamdyq kýshter sheshim talqylau jәne qabyldau prosesinen shet qalghan. Mine, osylaysha shiyrek ghasyrgha sozylghan osy sayasy ahual bizge jana bir fenomendi әkeldi, onyng aty – «núrotandyrylghan» ekonomika! Yaghni, sayasy ómir sekildi qogham ómirining búl salasynda da selt etken әreket, pikir men oy sayysy joq. Sondyqtan da qazirgi ýkimetting ekonomikalyq sayasatynyng bar siqy mynau – múnaydan týsken milliardtardy arakidik ortaq bóliske salyp, talan-tarajgha salu! Basqa baghdarlama joq!

Preziydentting ózi otyrys basynda qaramaghyndaghylargha: «keleli kenes bolsyn, barshamyz talqylaugha qatysyp, óz úsynystarymyzdy aitayyq, aqyldasayyq!» degen synayda niyet bildirdi.

«Qaydam», - dedim ishimnen. Ómir boyy tek qana elbasynyng tapsyrmasymen júmys jasap ýirenip qalghan, ol otyrghanda júmghan auzyn ashpaytyn bizding sheneunikterden qaydan balama úsynys, ne janalyq shygha qoysyn? Árqaysysy ózining júmsaq kreslosy ýshin dirildep otyrghanda erkin oy men belsendilik qaydan shygha qoysyn?

Aqyrynda dәl solay bop shyqty. Sóilegen ministrler men әkimder óz esepterin beruden әri asa almady. Sol bayaghy «sizding tapsyrmanyzgha sәikes» degen jalpyldaq jauaptar men dýdәmal uәdeler.

Birpartiyalyq sayasy jýie birpartiyalyq ekonomikany dýniyege әkeldi. Al ol qúrsauda kóppartiyalyq qogham qalay ómir sýredi? Sony oilap, basym qat...

«Ashyq alan» (Qalam Mezgil) gazeti, №6, 19 aqpan 2015 jyl