Astanada «Bir beldeu, bir jol» bastamasynyng bes jyldyghyna arnalghan Qazaqstan–Qytay biznes-forumy ótti. Sharagha eki elding biznes qauymdarynyng 400-ge juyq ókili qatysty, olar «Bir beldeu, bir jol» baghdarlamasy ayasyndaghy ózara is-qimyl jәne yntymaqtastyq mәselelerin talqylady. Búl turaly Ýkimetting baspasóz qyzmeti habarlady.

Forum barysynda Qazaqstan men QHR arasyndaghy investisiyalyq yntymaqtastyqtyng naqty baghyttary qaralyp, birqatar ekijaqty biznes-kezdesuler ótkizildi.

Forumdy shara qatysushylaryna beyne baylanys arqyly sózin arnaghan Qazaqstan Preziydenti Núrsúltan Nazarbaev ashty.

«Jýkter Qazaqstan arqyly Europadan Qytaygha shamamen 15 kýnde jetkiziledi. Al jýkterdi teniz arqyly jetkizu 4 aptadan 6 aptagha deyin uaqytty alar edi. Osy orayda logistika men ilespe baghdarlar jetildirilip jatyr. Industriya men investisiyalar salasynda birlesken yntymaqtastyq turaly baghdarlama bar. Onyng ayasynda jalpy $27 mlrd astam somany qúraytyn 51 Qazaqstan–Qytay investisiyalyq jobasy jýzege asyryluda. Búl – investorlardyng senimi men Qazaqstannyng investisiyalyq ahualdy jaqsartugha basa mәn beretinining dәleli. Halyqaralyq sarapshylardyng baghalauynsha, biz biznesti jýrgizu boyynsha ónirdegi ýzdik elderding birimiz», — dedi Qazaqstan Preziydenti.

Núrsúltan Nazarbaev Qazaqstan DSÚ-nyng mýshesi, EYDÚ-nyng Investisiyalar jónindegi komiytetining qauymdastyrylghan mýshesi ekenin jәne elimiz halyqaralyq investisiyalar deklarasiyasyna qosylghanyn atap ótti.

«Qazaqstan Preziydenti janynda Sheteldik investorlar kenesi júmys isteydi. Múnda qytaylyq CNPC kompaniyasynyng manyzy zor. Ol QR-nyng múnay-gaz naryghyn damytudaghy manyzdy strategiyalyq seriktesi. Qazaqstan memlekettik kәsiporyndardy keninen jekeleshelendiru nauqanyn jýrgizip jatyr. Tau-ken ónerkәsibi, metallurgiya, múnay-gaz, energetika, kólik jәne baylanys, infraqúrylym salalarynda jәne basqa da sektorlardaghy kompaniyalardyng iri aksiyalary satylymgha shygharyldy. Sonymen qatar, tikeley jekeshelendiruden basqa, biz MJÁ qaghidasyna negizdelgen yntymaqtastyqty da jýzege asyramyz», — dedi Preziydent.

MJÁ qaghidasynda túrghyn ýi–kommunaldyq sharuashylyq, densaulyq saqtau, qúrylys, avtokólik jәne temir joldar jәne basqa da salalardaghy jobalar iske asyryluda.

Núrsúltan Nazarbaev keleshegi bar, ózara tiyimdi biznes jýrgizuding taghy bir baghyty retinde «Ekspo–2017» infraqúrylymynyng bazasynda qúrylghan «Astana» halyqaralyq qarjy ortalyghyn atady.

«AHQO Niu-York, Singapur, London men Dubaydyng qarjy ortalyqtarynyng ozyq tәjiriybelerin jinaqtaghan. Halyqaralyq tóreshilerden túratyn tәuelsiz sot – Halyqaralyq arbitraj ortalyghy ashyqtyq pen әdildikke, investorlardyng qúqyqtarynyng tolyghymen qorghaluyna kepildik beredi. Qúrmetti sharagha qatysushylar, sauda ainalymy men investisiyalardyng jýieli týrde artuy eki el arasyndaghy sauda-ekonomikalyq yntymaqtastyqtyng sәtti jýzege asyrylyp jatqanynyng dәleli. Býgingi forum ony odan әri damytugha yqpal etip, memleketterimizding iskerlik ortalarynyng seriktestigin nyghaytudyng jana perspektivalaryn aiqyndaytynyna senimdimin. Barlyghynyzgha jemisti júmys pen jana jetistikter tileymin», — dedi Elbasy.

Sonymen qatar, Qytay Halyq Respublikasynyng Tóraghasy Sy Szinipin beyne baylanys arqyly forum qatysushylaryna sózin arnap, «Bir beldeu, bir jol» bastamasy Qytayda tuylghanymen, úsynylyp otyrghan mýmkindikter men onyng jemisteri kýlli әlemge tiyesili ekenin atap ótti.

«Bes jyl búryn Preziydent N. Nazarbaevtyng sýiemeldeuimen Qazaqstangha jasaghan alghashqy saparymda Nazarbaev uniyversiytetinde men alghash ret Jibek jolynyng ekonomikalyq beldeuin qúru bastamasyn úsyndym. Býginde atalghan bastama xalyqaralyq qauymdastyqtyng nazaryn keninen audaryp, jaghymdy rezonansqa ie boldy», — dedi Sy Szinipiyn.

Onyng aituynsha, songhy bes jylda Qytay men Jibek joly boyyndaghy elder arasyndaghy tauar ainalymy 5 trln dollardy qúraghan.

«Bir beldeu, bir jol» boyynda Qytay kompaniyalarynyng qatysuymen sauda-ekonomikalyq yntymaqtastyqtyng 80-nen astam aimaghy, 200 mynnan astam júmys orny ashylghan. Jalpy, 100 memleket pen xalyqaralyq úiym Qytaymen yntymaqtastyq turaly qújattargha qol qoyghan. "Bir beldeu, bir joldyn" qatysushy elderi arasynda sayasy ýilestiru júmystary ýnemi jandandyrylyp túrady. Auqymdy sauda-ekonomikalyq jobalar qarqyndy týrde iske asyryluda, infraqúrylymdyq jeli qalyptastyrylyp jatyr», — dedi QHR Tóraghasy.

Búdan ózge, forumnyng ashyluy barysynda QR investisiyalar jәne damu ministri J. Qasymbek, QHR sauda viyse-ministri J. Hunbini, QR-daghy QHR Tótenshe jәne ókiletti elshisi Ch. Syao, sonday-aq, eki memleketting últtyq kompaniyalarynyn, syrtqy sauda palatalarynyng basshylary jәne iri biznes ókilderi sóz sóiledi.

QR investisiyalar jәne damu ministri Jenis Qasymbek óz bayandamasynda Qazaqstan Jana Jibek jolynyng qúrlyqtaghy bóligindegi geografiyalyq ortalyq retinde aitarlyqtay payda kórudi josparlap otyrghanyn atap ótti, sebebi búl sauda men ónerkәsip ýshin jana mýmkindikter tudyrady, jergilikti kәsiporyndar eksport pen importqa júmsaytyn shyghyndaryn tómendetu esebinen payda taba alady.

Abai.kz