QR Qorghanys Ministrligi Resey Qaruly Kýshterining negizgi shirkeuining qúrylysyna qarjy bóldi. Búl turaly seysenbi kýni Qorghanys ministrining orynbasary general - leytenant Mýsilim Altynbaev mәlimdedi.

2019 jyldyng sәuir aiynda Qazaqstan Reseyge ekinshi dýniyejýzilik soghysqa qatysqan qazaqstandyqtar turaly aqparat jibergen. Altynbaev myrzanyng aituynsha, sol qazaqstandyqtardyng esimi әlgi Reseyding bas әskery ghibadathanasynda saqtalatyn kórinedi. Alayda, Altynbaev Resey shirkeuine qansha qarajat bólgenin naqty aitpady.

BAQ mәlimetinshe, Resey armiyasynyng negizgi shirkeui RF-daghy eng iri diny ghimarattardyng biri bolmaq. Ony Mәskeuding manyndaghy Kubinka qalasynda salu josparlanghan. Ghibadathana 2020 jyly “Jenisting 75 jyldyghyna oray” ashylady. Sóitip, ózindegi eski-qúsqy әskery bazany jabdyqtay almay otyrghan Qorghanys ministrligi Reseyding әskery shirkeuine atymtaylyq kórsetti.

Birinshiden, soghysqa qatysqan qazaq jauyngerlerining esimi Resey shirkeuinde mәngilikke saqtalady degen qanshalyqty abyroyly is. Sebebi, ekinshi dýniyejýzilik soghystyng shyndyghy әli kýnge beymәlim. Jәne, Putin sol soghys turaly múraghatty 2040 jylgha deyin qúpiya ústaudy búiyrdy. Al, oghan deyin qanshama qúndy mәlimetterding joyylyp jatqany belgisiz. Esesine, әli kýnge  “Úly Jenis”, “Úly Otan Soghysy” degen jalang úrandarmen sol qyrghyndy ózining iydeologiyasyna paydalanyp otyr.

Ekinshiden, qazaq әlimsaqtan músylman halyq. Kenester Odaghy qansha qyrghyn salyp, tilin túralatyp, dinine shekteu qoysa da, shoqynyp ketken joq. Jәne, sol soghysta sheyit ketken atalary ýshin býgingi úrpaghy shirkeuge emes, meshitke baryp dúgha jasaydy. Múny bir kezderi Din isterine jauapty bolghan býgingi Qorghanys Ministri Ermekbaev nege eskermeydi?

Ýshinshiden, Resey zymyrandarynyng ziyany turaly osy uaqytqa deyin jýzdegen maqala jazdyq. (Onyng bәrin aighaylatpay birneshe silteme ghana bereyik. Qaranyz! Narazylyq: «Bayqonyr» gharysh ailaghyn jalgha beru mәselesi qayta qaralyp, Resey poligondary jabylsyn! RESEY PREZIYDENTI PUTINGE HAT, Shәriphan Qaysar. Resey «Bayqonyr» turasynda kýnk etti, Resey Bayqonyrdan birjola ketpeydi, Ermek Qarabala. Zymyrandardyng ainalasyndaghy zymiyan sayasat). Osy maqalalarda aitylghanday Resey Bayqonyrdy jalgha alady, biraq kelisilgen qarjyny bólip-jyryp tólegisi kelmeydi. Bayqonyrdy jalgha bergen aqshamyzdy ala almay otyryp, olargha qarjylay kómek bergenimiz qanshalyqty qisyndy?

Tórtinshiden, Resey 10 mln. ga juyq qazaq jerin synaq alanyna aynaldyrghan. Ol ýshin tóleuge tiyis 27 mln.dollar  da qúmgha singen airanday joq boldy. Al, jerimizge 32  mәrte qúlaghan «Proton» zymyranynyng óteui ne bolghany belgisiz. Ony súraghan eshkim joq. Kerisinshe, sol kórshimizding kónili tynysh bolsyn dep 2016 jyly Qostanay oblysy men Aqtóbe oblysynan zymyran qaldyqtaryn qúlatugha 63 myng gektar jer beruge taghy kelistik. Tipti, qazaq gharyshkeri Aydyn Ayymbetovtyng  Bayqonyrdan úshqany ýshin Reseyge 20 milliard aqsha da tóledik. Búl Qúdayy kórshimizge azdyq etip otyr ma?

Besinshiden, Qazaqstan biyligi daghdarysqa baylanysty 2018-2020 jyldargha arnalghan respublikalyq budjetti qysqartugha mәjbýr boldy.Óitkeni, elimizdegi budjet tabysy 12 payyz tómendegen. Soghan qaramastan, Qorghanys ministrligining kirisi shamamen 25 payyz ósipti. Endi, Ermekbaev sol “artyq aqshany” óz jyrtyghymyzdy jamamay Reseydegi shirkeuding qúrylysyna júmsap, sauap almaq pa?

Al, shyn mәninde elimizdegi әskeriy-tehnika men qorghanystyng qauqary qanday?

Bizdegi bazanyng basym kópshiligi eski. Satyp alghany sapasyz. Nәtiyjesinde, jyl sayyn әskery úshaq qúlaydy. Mәselen, 2012 jyly 25 jeltoqsanda, qazirgi Týrkistan oblysynyng Sayram audanynda Astana - Shymkent baghytyndaghy  An-72 әskery úshaghy apatqa úshyrady. Onyng bortynda 20 әskery adam bolsa, jeteui ekipaj mýsheleri. Apattan QR ÚQK Shekara qyzmetining jetekshileri týgelge juyq qaza tapty.

Sodan bastaldy, bizde úshaq qúlau әdetke ainaldy. Aydyn-kýnning amanynda qanshama әskery soghyssyz sheyit ketti?  Ermekbaev osynday shetin oqighalardy boldyrmaudyng qamyna kirisuding ornyna shirkeuge qol úshyn sozyp jatqany qalay?

Ermekbaev Qorghanys Ministrligine 2018 jyldyng 7-tamyzynda taghayyndaldy. Alayda, ol kelgennen Qorghanys salasynda tyng serpin bayqalmady. Kerisinshe, taghy da sol eski tehnikanyng kesirinen bolatyn apat qaytalandy. Nәtiyjesinde 13 azamat qaza tapty. Aytpaqshy, Qorghanys Ministrligine kirisken son, qazaqtyng 120 sarbazyn Tayau Shyghysqa attandy.

Týiin

Qosh! Eki jyl búryn Din isterine jauapty bolghan ministr Ermekbaev endi Reseydegi әskery shirkeuge qarjy bólip, Putinning dәrgeyine jaqpaq. Al, ol Putin sәuir aiynda ghana Qazaqstangha AES salu turaly úsynys aitty. Tipti ol ýshin Almaty oblysynan jer de tandap qoyylghany anyq boldy. Qogham jappay qarsylyq tanytqanyna qaramastan, Putinning úsynysy әli kýshinde túr. Ermekbaev sol AES isten shyqsa, opat boluy mýmkin azamattardyng esimin de әlgi shirkeuge altyn әrippen әrlep jazu qajet ekenin Resey biyligine bekitip alsa bolghany... Basqa aitarymyz joq!

Núrbiyke Beksúltanqyzy

Abai.kz