Qazirgi tanda memleket tarapynan әielderdi әleumettik qoldau, kәsipkerlik túrghyda jәrdem beru qarqyndy jolgha qoyylghan. Tamyz aiynyng sonynda Núr-Súltan qalasynda “Atameken” Últtyq Kәsipkerler Palatasynyng Isker әielder kenesining V kongresi ótken bolatyn.

Atalghan kongreste әielder kәsipkerligin qoldau jóninde birqatar naqty sharalardy qabyldau turaly úsynystar aityldy. Sonymen qatar, kongres barysynda alghashqy bes jyldyqtyng qorytyndysy da jasaldy. Qazirgi tanda barlyq respublika boyynsha Isker әielder kenesining qúramynda óz kәsibin dóngeletip otyrghan 1730 әiel kәsipker bar.

Qazaqstan Respublikasy Preziydenti janyndaghy Áyelder isteri jәne otbasylyq – demografiyalyq sayasat jónindegi komissiya tórayymy Gýlshara Ábdihalyqova býgingi kezende әlemde jәne jergilikti ekonomikadaghy kórsetkish nәtiyjesindegi әielderding ýlesi turaly aityp ótti.

Gýlshara Ábdihalyqova, QR Preziydenti janyndaghy Áyelder isteri jәne otbasylyq-demografiyalyq sayasat jónindegi komissiya tórayymy:

-Dýniyejýzilik bankting mәlimeti boyynsha, әielderding әleuetin tolyq dengeyde jýzege asyrylmauy saldarynan әlem jylyna 30 trln AQSh dollaryna deyin joghaltady eken. Sondyqtan qay kontiynentte bolmasyn, prograssivti qogham әielderding sayasatta, ekonomikada jәne әleumettik salada qomaqty ról atqaruyna qyzyghushylyq tanytyp otyr. Áyelderding mýmkindik ayasyn keneytu ýshin Preziydent jarlyghymen Qazaqstan Respublikasyndaghy 2030 jylgha deyingi otbasylyq jәne genderlik sayasat tújyrymdamasy bekitildi, – dedi.  

Gýlshara Naushaqyzynyng aituynsha, qazirgi tanda qoghamdaghy nәzik jandylar Elbasynyng “Sifrly Qazaqstan”, “Ruhany janghyru” baghdarlamalarynyng iske asuyna, tórtinshi ónerkәsiptik revolusiya elementterining jýzege asyryluyna qarqyndy ýles qosuda. Qazirgi tanda, jeke kәsipkerlerding 52% i nәzik jandylar qúraydy. Sonday-aq, shaghyn jәne orta kәsipkerlikting tizginin ústaghandardyng 43% ten astamy qyz-kelinshekter. Býginde olar 1 milliongha juyq adamdy júmyspen qamtyp otyr.

“Atameken” QR Últtyq Kәsipkerler Palatasynyng Basqarma Tóraghasy Abylay Myrzahmet te isker әielderding jetistikterin tilge tiyek ete kele, er-azamattardyng  kәsipkerlik salasynda qyz kelinshekterden ýirenetin tústary bar ekenin de atap ótti.

 Abylay Myrzahmet, QR Últtyq Kәsipkerler Palatasynyng Basqarma Tóraghasy:

-Qyzmet etuding 5 jyl ishinde sizder úiymdastyrushylyq jәne jeke iske jauappen qaraudyng joghary ýlgisin kórsettinizder. Bizge, erlerge múny sizderden ýirenu kerek. Osy merzim ishinde kóp meje ótkerilip, jobalar jýzege asty. Ásirese ónirlerde atqarylghan júmys quantady, – dedi.

Odan son, “Atameken” QR Últtyq Kәsipkerler Palatasynyng әielder kenesi jónindegi tórayymy Lәzzat Ramazanova osy uaqyt ishinde atqarylghan júmys nәtiyseleri turaly aitty.

Lәzzat Ramazanova, “Atameken” QR Últtyq Kәsipkerler Palatasy әielder kenesining tórayymy:

-Belsendi әleumettik júmystyng jyldary ishinde   Kenes mýsheleri әielderding iskerlik qoghamdastyghyn qoldau boyynsha 1500 is-shara ótkizdi, búl júmystargha 10 000-nan astam әiel qatysty. Byltyr Isker әielder kenesining IV Kongresi shenberinde Ónirlik kenesterding jetekshileri Áyelder kәsipkerligin qoldau qoryn qúrdy. Qordy qúru barlyq kәsipkerlerge ortaq mәseleni – mikroqarjy mehanizmi arqyly qarjylandyru mәselesin sheshedi. «Qazaqstan halyq banki» AQ-pen tiyisti memorandumgha qol qoyyldy jәne kәsipker әielderdi jenildikpen nesiyeleuding alghashqy baghdarlamasy iske qosyldy. Qazaqstanda alghashqy «ALTYN OIMAQ» kiyim dizaynerlerining últtyq bayqauy jәne elordada juyrda ótetin Jenil ónerkәsibining alghashqy forumyn úiymdastyru  – úiymnyng sәtti tәjiriybesi dep aitugha bolady, – dedi.

Odan bólek, auyldaghy әielderdi kәsipkerlikke oqytu mәselesi de manyzdy. Ol ýshin biyl “Atameken” Aziya damu bankimen birlese otyryp, Qazaqstannyng segiz ónirinde әielderge arnalnan treningter ótkizdi.

Aygýl Aqshalovanyng aituynsha, auyl әielderine qarjylyq jәne aqparattyq túrghydan az ghana kómek qajet.

-Áyelderdi ýirenshikti ortadan, kýndelikti kýibeng tirlikten, bir saryndy әreketterden júlyp alyp, anaghúrlym qolayly jaghdaylargha auystyruda. Búl jayt búryn sen eshqashan kórmegen jәne ainalyspaghan nәrseni  istep kóruge, myqty biznes-trenermen jattyghugha mýmkindik beredi. Múnyng bәri tiyisti nәtiyje berude. Áyelder – qayyrymdy orta, al auyl әielderine aqparattyq jәne qarjylyq túrghydan kishkene ghana qoldau kerek. Bastapqyda múnday kómek oqu aqysyn óteu retinde bolsyn», – dedi ol.

Sonymen qatar, Týrkiya Respublikasynyng Kaysery qalasynan kelgen kәsipkerlik odaqtyng tórayymy Ilju Tugbahan bauyrlas Týrkiyadaghy әielderding jana tehnologiyalardy iygeru men olardy ekonomikalyq sauattylyqtaryn ashu ýshin qalay jәrdemdeskeni turaly da óz tәjiriybesimen bólisti. Býgingi tanda Tugbhan basqaratyn odaq jeti myng týrik әielinning basyn biriktirgen. Onda, kәsipkerlik salasyndaghy ýzdikter, azamattyq qogham mýsheleri men óz salasynyng ýzdikeri toptastyrylghan.

Ilju Tugbahan, Týrkiyadaghy kәsipkerlik odaqtyng tórayymy:

-Odaghymyz kәsipker-әielderding elimizde sapa әri san jaghynan ósuin qamtamasyz etu jәne olargha jan-jaqty qoldau kórsetu maqsatynda sayasatty әzirleu boyynsha missiyany qolgha aldy. Biz ekonomikalyq sayasy jәne әleumettik mәselelerimen júmys isteymiz. Seriktesterimizben әzirlep jatqan «Mening әpkem» jobasy shenberinde  9 300 әieldi sifrlyq sauattylyq, aqaparattyq qauipsizdik, qarjy sauattylyghy jәne qoldanbaly qarjy boyynsha oqyttyq. Belgili bolghanday, 2018 jyly úiymymyz, «Atameken» ÚKP jәne Týrkiyanyng isker әielder kenesi kezdesu úiymdastyryp, birlesken ekonomikalyq mýddelerdi ilgeriletu jóninde kelisimge qol qoydy, – dedi ol.

Sonymen qatar, Birikken Arab Ámirlikterinen kelgen әielder kenesining preziydenti Farida ali-Auady da qyz-kelinshekterge degen tilektestigin bildirdi. Onyng sózinshe, arab әielderi ózin damytu jolynda kóptegen qiyndyqtargha jolyghady.

Farida ali-Auadi, BAÁ Isker әielder kenesining preziydenti:

-Biz arab әielimen, ol qay jerde bolmasyn, maqtanamyz. Barlyq qiyndyqtargha qaramastan, ol barlyq kedergilerdi ótkerip, ózine jol taba bildi. Arab әieli ol sheshim qabyldaugha mýmkindigi bolghan kezde tabysty bola alady. Áyelderimizding 200-den astamy әlemde aituly jetistikke jetkenderding tizimine kirui bizdi qatty quantady», – dedi ol.

Týiin. Elbasy, Qazaqstannyng túnghysh Preziydenti Núrsúltan Ábishúly Nazarbaev: “Qazirgi tanda Qazaqstan әielderi elimizding damuyna erekshe ýles qosyp otyr. Adamzattyng nәzik jandy ókilderi el ekonomikasynyng týrli salalarynda, memlekettik qyzmetterde, ghylymda, jeke kәsipkerlikte, densaulyq saqtau men bilim beru salasynda enbek etude. Elimizde memlekettik qyzmetshierding jartysynan astamyn әielder qúrap otyr” degen bolatyn.

Sәikesinshe, Elbasy tapsyrmasyna sәikes, 2030 jylgha deyingi otbasylyq jәne genderlik sayasat tújyrymdamasy iske asyrylyp keledi. Sonymen qatar, Elbasy elimizdegi genderlik sayasatty nyghaytugha baghyttalghan birqatar mindetterdi anyqtap, aiqyndap bergen edi. Solardyng ishinde otbasy institutyn nyghaytu da negizgi mindetterding biri bolyp tabylady. Sonday-aq, Elbasy balalargha qatysty kez-kelgen zorlyq-zombylyqty joyyp, keleshek úrpaqtyng tәrbiyesine partiottyq sezimdi kýsheytu arqyly tәrbiyeleu qajettigin aitqan. Elbasynyng osy bir sayasaty býginde qoghamdaghy әielderding әr salada ýlesining artyp, nәtiyjeli júmys isteuine yqpal etip otyr. Olardyng әsirese kәsipkerlik salasyndaghy jetistikteri qoghamnyng әr azamatyna aitarlyqtay ýlgi bola alady. Búl ýrdis aldaghy uaqytta da jalghasyn tabady dep senemiz.

Abai.kz