Қазақ әдебиетінің айшықты тұлғаларының бірі, ұлт рухының жыршысы Ілияс Есенберлиннің туғанына биыл 110 жыл толып отыр.

Ол – қазақтың тарихын, болмысын және рухын көркем сөзбен өрнектеп, ұрпаққа мұра қалдырған ұлы жазушы. Оның есімі қазақ әдебиетінің алтын қорында мәңгілік сақталып, шығармалары еліміздің мәдени-рухани қазынасының ажырамас бөлігіне айналды.

1915 жылы Қарағанды облысының Жезқазған өңіріндегі Атбасарда дүниеге келген Ілияс Есенберлин өмір жолында түрлі қиындықтарды бастан өткерді. Оның балалық шағы жетімдіктен басталды, бірақ бұл оның рухын сындыра алмады. Табандылығы мен білімге деген құштарлығы оны әрдайым алға жетеледі. Еңбек жолын қарапайым жұмысшы ретінде бастаған ол өмірдің ащы-тұщысын көріп, халқымен бірге тағдырдың талай сынын бастан кешірді.

Есенберлиннің ең жарқын мұрасы – оның тарихи романдары. Әсіресе, оның «Көшпенділер» трилогиясы қазақ халқының сан ғасырлық тарихын бейнелейтін көркем шығармалардың шыңы болып табылады. Бұл шығармада ұлттың тағдыры, азаттық үшін күресі және тарихи тұлғалардың ерлігі суреттелген. «Көшпенділер» трилогиясы миллиондаған оқырмандардың жүрегіне жетіп, қазақ әдебиетінің әлемдік деңгейде танылуына жол ашты.

Сонымен қатар, оның «Алтын Орда» трилогиясы да ұлы мемлекет тарихын көркемдікпен баяндайды. Бұл шығармалар арқылы Есенберлин ұлт рухын оятып, өткеннің асыл мұрасын жаңғыртты.

Ілияс Есенберлин тек жазушы ғана емес, халықтың рухани жетекшісі болды. Оның шығармаларынан ұлттық бірлікке, ерлікке, әділдікке деген ұмтылыс анық сезіледі. Жазушының әрбір туындысы – тарихи шындық пен көркемдік шеберліктің үндестігі. Ол ұлт тарихының терең қатпарларын аша отырып, оқырманды ойлануға, ата-баба мұрасын құрметтеуге шақырды.

Бүгінде Ілияс Есенберлиннің еңбектері қазақ халқының мәдени мұрасының ажырамас бөлігіне айналған. Оның шығармашылығы мектеп бағдарламаларына енгізіліп, түрлі сахналық қойылымдар мен фильмдерге арқау болды.

Жазушының 110 жылдық мерейтойы – оның шығармашылығын жаңғыртуға, жас ұрпаққа мұра етуге тамаша мүмкіндік. Ілияс Есенберлин – қазақ рухының шамшырағы, ұлттық сананың оятушысы. Оның қаламынан туған әрбір шығармасы – ұрпаққа аманат. Сондықтан оның рухани мұрасы әрқашан ұлықталып, кейінгі ұрпақтың санасында мәңгі сақталары сөзсіз. Жазушының 110 жылдық мерейтойы – оны ұмытпай, есімін жадымызда сақтаудың жарқын үлгісі.

Бағлан Ташимов

Abai.kz