رەداكتسيادان: قازاق ولەڭىندە ءوز جولىن، ءوز ورنەگىن ايقىنداپ، قالامگەرلىك قولتاڭباسىن قالدىرا بىلگەن اقىننىڭ ءبىرى - ماقسات اۋباكىروۆ ەدى. ارامىزدان كەتكەنىنە 7 جەلتوقساندا 40 كۇن تولادى ەكەن. بۇگىن اقىننىڭ ءيسى قازاقتىڭ بىرىگۋى، كەشەگى بۋىن مەن بۇگىنگى بۋىننىڭ اراسىنداعى بايلانىستار تۋرالى ۇزىك ويىن پورتال بەتىندە جاريالاعاندى ءجون كوردىك.

بۇگىنگى قازاق اتام زامانعى اسانقايعى بولىپ، جەر بەتىندە جوق جەرۇيىقتى ىزدەمەيدى.ولاردىڭ ويلارى دا، ارەكەتتەرى دە باسقا. زاماناۋي جەرۇيىقتارى-نارىق، سوعان كوڭىلدەرى قارىق سياقتى. بۇل ۇرپاقتى قورقىتتىڭ كورىمەن قورقىتا المايسىڭ. ولار داعدارىستان، دوللاردىڭ وسۋىنەن، ءۇي مەن كولىكتىڭ قىمباتتاۋىنان عانا قورقادى. اتام قازاقتىڭ بۇگىنگى ۇرپاعى ۇلى قوبىزدىڭ ۇنىمەن، «قاراتاۋدىڭ باسىنان جوسىعان كوشتىڭ» اۋەنىنە سەلت ەتپەيدى. بىراق كورىپكەل ۆانگانىڭ بولجامىنا يمانداي سەنىپ، جانى كۇيزەلەدى، الاڭدايدى. دەگەنمەن اتام قازاق پەن بالاڭ قازاقتىڭ اراسىندا ۇزىلمەگەن ءجىپ، كورىنبەيتىن ساۋلە ءالى دە بار سەكىلدى. شولدە وسكەن سەكسەۋىل مەن شەڭگەلدى قۇنارلى توپىراققا كوشىرىپ اكەلىپ، كۇتىپ باپتاساڭىزدا، تارامىس تامىرلارى بۇيرات قۇمدارعا قاراي تارتىلا تۇسەتىن شىعار. سول سەكىلدى وسى قازاق اتام قازاقتان قانشالىقتى اجىراپ بارا جاتسا، تۇپكى مىنەزىنە دەگەن اڭسارى سونشالىقتى اۋىپ بارا جاتقانداي. سونىڭ سالدارى بولار «بالاڭ قازاق» الاس ۇرىپ الدە نەنى ىزدەيدى. بالكىم قازاقتىڭ جانىن جوقتاي ما ەكەن؟

اتام قازاقتىڭ قانىنا سىڭگەن، جانىنىڭ بولشەگىنە اينالعان ءبىر مىنەزى-قايسارلىعى بولسا، وسى كۇنى ول قىرسىقتىققا ۇلاسقان. اتام قازاقتا قوناقجايلىلىق قۇرمەتتەلىنسە، بالاڭ قازاقتا ىسىراپشىلىق سانگە ەندى.

اتام قازاقتا توزىمدىلىك بولسا، بالاڭ قازاقتا كونبىستىك بايقالادى. اتام قازاقتىڭ دارحاندىعى - داڭعويلىققا، كەڭپەيىلدىلىگى - جالپاقشەشەيلىككە، جومارتتىعى - جالتاقتىققا اۋىسىپ كەتپەي تۇرعاندا، قازاقى مىنەزدىڭ اۋىلىنا قايتا اينالىپ باراتىن جول تاپساق شىركىن. سول قازاقتىڭ ءبىرى - مەن، ەكىنشىسى كىم ەكەنىن ءوز ءىشىڭىز سەزىپ وتىر، سونى تۇسىنگەنىڭىزگە دە راحمەت. ارينە تۇسىنەسىز، ول-ءسىز!

ادامزاتقا تيەسىلى اسىل سەزىمدەر مەن ۇلتتىق قۇندىلىقتاردىڭ قادىرى قاشقان زاماندا ادامي سىيلاستىقتارىن جوعالتىپ الىپ، تابا الماي جاتقان ۇلتتار مەن ۇلىستاردان ءسىز بەن، بىزدە بولەك كەتىپ قالا العان جوقپىز. ول ورنى تولماس وكىنىش، تۇتاس ءبىر ۇلت ءۇشىن - قاسىرەت.

ۇلتتىڭ باستى ۇستانىمى وتباسى، باۋىرمال - قاۋىمشىلدىق سەكىلدى الەۋمەتتىك ينستيتۋتتاردى تارك ەتكەن باتىس قوعامى بۇگىن بۇتىندەي ايىقپاس اۋرۋعا شالدىققان. ول اۋرۋ ءبىزدىڭ ۇلتىمىزعا بۇيىرماي-اق، قويسىن، بالەكەتتىڭ بەتىن اۋلاق! ول ءۇشىن جوعارىدا ايتىلعان ۇلتتىق قۇندىلىقتارىمىزدى تۇگەندەمەي بولمايدى، ورنى اۋىسقان اسىل قاسيەتتەرىمىز قازاق جانىندا جاڭعىرىپ تۇرۋى، ولاردىڭ قايتادان ءوز ورنىن تابۋى ءۇشىن اتام قازاقتىڭ ايتقاندارىنا بالاڭ قازاق ءجيى ورالىپ، ايتقانىنا اۋىزدىقتالىپ، دانالىعىنا باسىن ءيۋى كەرەك. اتام قازاق پەن بالاڭ قازاقتى بىرىكتىرەتىن - قان ۇقساستىعى بولسا، ءبارىمىزدىڭ بويىمىزدا جاسىرىنعان - جان ۇقساستىعى بار. ول، «قازاقى كود»! وسى ۇقساستىقتى بولەك قاراي الامىز با؟ قازىرگى دامىعان مەديتسينا داۋىرىندە تامىرىڭداعى بەس ليتر سۇيىقتىق - قاندى اۋىستىرۋعا مۇمكىندىك تابىلار، ال بىراق ماڭگىلىككە شيفرلانعان كود-قازاقى جانىڭدى ايىرباستايتىن ازىرگە كەرەمەت تابىلا قويعان جوق. ول تابىلعان كۇنى ادامداردىڭ ناعىز ازعىنداۋى باستالاتىن شىعار. ال سونىڭ العى شارتتارى مەديتسينادا ەمەس، اقپاراتتار اعىنىندا باستالىپ كەتتى. بۇل ناعىز مادەني باسقىنشىلىق، وسى پسيحولولگيالىق-ساياسي ارەكەت، شابۋىلدارعا توتەپ بەرەتىن ءبىزدىڭ اتام قازاقتان مۇراعا قالعان گەنىمىز، ونىڭ اتىن اتام قازاق، «تەك» دەپ اتاعان. تەكتىلىگىڭ سىنعا تۇسەر الاساپىران-اقيىق عاسىردا، عالامداسۋ اتتى الىپتىڭ جاقسىسىن تاڭداپ، جامانىنا بارلاپ، قارايتىندا اتام قازاقتىڭ ۇرپاعى – ءسىز بەن ءبىز. نەگىزىنەن قازاقتى قان ەمەس، جان بىرلىگى جاقىنداتۋى ءتيىس. قانىمىز ءبىر دەپ رۋعا بولىنە قالاتىن ءيسى قازاق، جانىمىز ءبىر دەپ، تۇتاس قازاق بولۋعا جۇمىلۋىمىز كەرەك شىعار. ويتكەنى ساياسات پەن ەكونوميكاسى العا تارتقان الدىڭعى قاتارلى ەلدەردىڭ رۋحاني داعدارىسقا قالاي ۇشىراپ جاتقانىن كوزىمىز كورىپ وتىر. ەكونوميكاسى اسپانداعان الپاۋىت ەلدەر سىرتقى ءتۇرىن ساقتاسا دا، جانىن جوعالتىپ العالى قاشان. داعدارىسقا توتەپ بەرەمىز دەپ، جىرتىعىمىزدى جاماۋدىڭ قامىن كۇيتتەپ جۇرگەندە، جانىمىزعا سىزات ءتۇسىرىپ الماساق ەكەن اعايىن. قازاقتىڭ جانى ازىرگە جوعالا قويعان جوق دەسەم قۋانىپ قالاسىز با؟ وندا قازاقتىڭ جانىن ىزدەپ جۇرگەن جالعىز مەن ەمەس ەكەنمىن. قازاقتىڭ جانى جاسىرىنباق ويناعانداي جاسىرىنىپ قالعان ءتارىزدى، بالا كۇنىمىزدەگى جاسىرىنباق ويىنىنىڭ ەرەجەسى قالاي ەدى؟ ەندەشە بىرىگىپ ىزدەيىك اعايىن!

ماقسات اۋباكىروۆ

Abai.kz