21 قاڭتاردا ابايدىڭ 175 جىلدىق مەرەيتويىنىڭ رەسمي اشىلۋ ءراسىمى ەلورداداعى «استانا وپەرا» تەاترىندا ءوتتى. «قازاق حالقى – ابايدىڭ حالقى» اتتى مەرەكەلىك كونتسەرتكە قاتىسقان پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ پەن ەكس-پرەزيدەنت نۇرسۇلتان نازارباەۆ ەلىمىزدىڭ بارلىق وڭىرىندە جانە شەتەلدەردە وتەتىن مەرەكەلىك شارالاردى رەسمي تۇردە باستاپ بەردى.

ەندى ءبىر جىل بويى ەلىمىزدىڭ ءار وڭىرىندە ۇلى اقىننىڭ مەرەيتويى اياسىندا 500-گە جۋىق ءىس-شارا وتەدى. قر مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگىنىڭ ەسەبىنشە، وسى شارالاردى وتكىزۋگە 3 ملرد تەڭگە جۇمسالادى ەكەن. بۇل تۋرالى ۆيتسە-مينيستر نۇرعيسا داۋەشوۆ ايتقان بولاتىن.

«ابايدىڭ 175 جىلدىق مەرەيتويىنا ارنالعان شارالار قر مادەنيەت جانە سپورت مينيسترلىگىنىڭ 3 ملرد تەڭگە كولەمىندەگى جىلدىق جوسپارلانعان قارجىسى ەسەبىنەن وتەدى. مىسالى، اباي اتىنداعى وپەرا جانە بالەت تەاترى گاسترولدىك ساپارلارىنا بولىنگەن جىل سايىنعى قارجىنى اباي جىلىنا ارناپ، ماسكەۋ، تۇركيا، قىتايعا بارىپ ونەر كورسەتەدى», - دەدى نۇرعيسا داۋەشوۆ.

قازىر الەۋمەتتىك جەلىدە بولسىن، اقپارات قۇرالدارىندا بولسىن باستى نازار وسى 3 ملرد تەڭگەگە اۋىپ تۇر. ادامداردىڭ ءبارى اباي تويى اياسىندا قانداي يگى شارالار وتەتىنىنە، ول شارالاردىڭ ەلگە قانداي پايدا بەرەتىنىنە ەمەس، وسى ءبىر «ازىن-اۋلاق» اقشانى ءسوز ەتىپ ءجۇر. بۇل جەردەگى «ازىن-اۋلاق» دەگەن ءسوزدى ءبىزدىڭ شەندىلەردىڭ بيۋدجەت قارجىسىن جۇمساۋداعى «تابەتىنە» سالىستىرمالى تۇردە ايتىپ وتىرمىز.

قازاق شەندىلەرىنىڭ ساۋساعىنىڭ ۇشى قيمىلداسا بولعانى ميلليوندار مەن ميللياردتار «اتقا قوناتىنى» اۋەلدەن بەلگىلى. باس-اياعى ەكى-اق كۇندىك جينالىسقا (XII استانا ەكونوميكالىق فورۋمى) رەسپۋبليكالىق بيۋدجەتپەن 1,4 ملرد تەڭگە جۇمسايتىن ءبىزدىڭ بيلىك، ءبىر جىلدىق مەرەيتويعا 3 ملرد ءبولىپ «ساراڭدىق» تانىتىپ وتىر بۇل جولى. بيىل دۋبايدا وتەتىن ەكسپو كورمەسىنە 9 ميلليارد تەڭگە جۇمساعالى وتىرمىز. ونى از دەسەڭىز، 2017 جىلى ءوز ەلىمىزدە وتكەن ەكسپو-عا باقانداي 565,1 ملرد تەڭگە بولىنگەن.

ءتىپتى بۇنداي ءبىر رەتتىك شارالاردى ايتپاعان كۇننىڭ وزىندە، جىل سايىنعى سپورتتىق، مەرەكەلىك، مادەني شارالارعا دا ميللياردتار ءبولىنىپ جاتادى. ءبىز بۇعان دەيىن شىمكەنتتەگى ستاديوندى قايتا جوندەۋگە 44 ملن ەۋرو (18,5 ملرد تەڭگە) جۇمسالاتىنىن جازعان ەدىك. ال قوستانايداعى شاعىن جابىق الاڭ - «توبىل-ارەنانى» سالۋعا 4,5 ملرد كەتتى. فۋتبولدان پرەمەر-ليگادا باق سىنايتىن 12 كومانداعا ەل بيۋدجەتىنەن جىل سايىن 30-40 ميلليارد تەڭگە بولىنەدى. 2018 جىلى ءدال وسى فۋتبولشىلارعا جالاقى تولەۋگە 80 ملن ەۋرو (33,5 ملرد تەڭگە) جۇمسالعان كورىنەدى. ال ەلوردالىق «بارىس» حوككەي كلۋبىنا 2019 جىلى 3,6 ملرد تەڭگە جۇمسالعان. ءارى بۇل ساندار جىل سايىن قايتالانىپ وتىرادى...

سوندىقتان نازارىمىزدى اباي تويىنا بولىنگەن قارجىعا ەمەس، مەرەيتوي اياسىندا وتەتىن ءىس-شارالارعا اۋدارعانىمىز ءجون. ارينە 3 ملرد تەڭگە ەمەس، 3 مىڭ تەڭگە بولسا دا ەل قازىناسىنان شىعىپ وتىرعاندىقتان، ونىڭ ەسەبىن سۇراۋعا حالىقتىڭ قاقىسى بار. ەسەبىن عانا سۇراماي، قارجىنىڭ حالىق پايداسى ءۇشىن جۇمسالۋىن تالاپ ەتۋىمىز كەرەك.

«بيىل وسى مەرەيتوي اياسىندا 500 گە جۋىق ءىس-شارا وتكىزۋ جوسپارلانىپ وتىر. ولاردىڭ ىشىندە ءىرى حالىقارالىق جانە رەسپۋبليكالىق قوعامدىق ماڭىزى بار، عىلىمي، اعارتۋشىلىق ءىس-شارالار، كونفەرەنتسيالار، سيمپوزيۋمدار، پلەنەرلەر، دوڭگەلەك ۇستەلدەر، سىنىپ ساعاتتار، پوەتيكالىق جانە ادەبي كونكۋرستار، ءباسپاسوز تۋرلارى جانە وزگە دە ءىس-شارالار بار», - دەدى مەرەيتويعا ارنالعان ءىس-شارالار تۋرالى ءباسپاسوز ماجىلىسىندە ۆيتسە-مينيستر نۇرعيسا داۋەشوۆ.

ۆيتسە-مينيستر اتاپ وتكەن ءىس-شارالارعا كوز سالساق، كوبى كونە سۇردەك كونفەرەنتسيالار مەن جاتتاندى جينالىستار ەكەنىن بايقايمىز. ارينە بۇلاردان وزگە يگى شارۋالار بار ەكەنىن جوققا شىعارمايمىز. بىراق ءبىر جىل بويى بۇنداي ەسەپ بەرۋگە ارنالعان دوڭگەلەك ۇستەلدەر مەن پايداسى از پلەنەرلەر وتكىزۋدەن ەشتەڭە ۇتپايمىز. ەگەر تاعى دا بۇرىنعىداي كونفەرەنتسيالار مەن فلەشموب شەڭبەرىندە قالىپ كەتسەك، ناعىز كوك شىعىن سوندا بولادى. جاستاردىڭ جىرىن جىرلاي الماعان «جاستار جىلىنداي» بار مەن جوقتىڭ اراسىندا وتە شىعادى...

سول ءۇشىن ۇلى اقىننىڭ 175 جىلدىق مەرەيتويىندا ابايدى شىن ۇلىقتاۋعا، ابايدى ۇلىقتاي وتىرىپ حالىققا پايدالى ءىس جاساۋعا اتسالىسقانىمىز وڭ. ول ءۇشىن كوپ بولىپ كەڭەس ايتىپ، ۇسىنىس ءبىلدىرۋىمىز كەرەك.

ءبىزدىڭ ويىمىزشا، اباي مەرەيتويىنىڭ قازاق حالقىنا بەرەر ەڭ ۇلكەن پايداسى - ۇلتتىق يدەولوگيانىڭ قالىپتاسۋىنا اسەر ەتپەگى. ۇلتتى ۇيىستىرا الاتىن ۇلىق يدەيانىڭ جوقتىعىنان، حالقىمىزدىڭ جارتىسى اراب، جارتىسى ورىس، جارتىسى كارىس بولىپ جۇرگەنى جاسىرىن ەمەس. سول ءۇشىن پرەزيدەنتتىڭ ءوزى ۇيتقى بولىپ وتىرعان مەرەيتويدىڭ ارقاسىندا ابايدىڭ ۇلى پاراساتىن جالپىۇلتتىق يدەولوگيا دەڭگەيىنە كوتەرۋگە كۇش سالۋ كەرەك.

ابايدىڭ ولەڭدەرىن، قارا سوزدەرىن جاتقا ايتۋدان جارىس ۇيىمداستىرا بەرگەننەن گورى، ابايتانۋ كۋرستارىن وقىتۋدى قولعا العان ءجون-اق. اباي ءىلىمىن مەكتەپ قابىرعاسىنان باستاپ تەرەڭدەي ۇيرەتۋدىڭ پايداسى مول. ايتپەسە، ۇلى اباي جاستاردىڭ نازارىندا كونفەرەنتسيالار مەن ءمۇشايرالاردا عانا ەسكە الاتىن ەسكى ۇعىمعا اينالىپ كەتۋى مۇمكىن.

تاعى ءبىر اسا ماڭىزدى ماسەلە، ۇلى اقىن تۋىپ-وسكەن ءوڭىردىڭ اۋىر ەكولوگيالىق احۋالى. كسرو-نىڭ قاندى قىلمىستارىنىڭ ءبىرى، قازاقتىڭ قاسىرەتى - سەمەي پوليگونى وسى ايماقتا ورنالاسقان. يادرولىق سىناق الاڭىنا اينالعان ايماقتا ءومىر ءسۇرىپ جاتقان حالىقتىڭ دەنساۋلىق ماسەلەسىنە باسا نازار اۋدارۋ قاجەت. يادرولىق سىناقتان جاپا شەككەن ءوڭىر تۇرعىندارىنا كومەكتى كوبەيتىپ، ايماقتاعى پوليگون زارداپتارىن تولىقتاي جويۋ كەرەك.

ءسوز سوڭىندا ايتارىمىز، ابايدىڭ 175 جىلدىق مەرەيتويى قاتارداعى كوپ مەرەكەنىڭ ءبىرى بولىپ قالماسا دەيمىز. مەملەكەتتىك ءتىل دەپ سارناعانىمىزعا 30 جىل بولسا دا، ءتىلىمىز تۇعىرىنا قونعان جوق. ونىڭ باستى سەبەبى، ناقتى شارالار قولعا الىنباي، زاڭ قابىلدانباي، كونفەرەنتسيا-جينالىستار مەن ارزان ۇران دەڭگەيىندە قالعاندىقتان. ەگەر اباي تويىندا دا ناقتى ءىس ىستەمەي، بوس ماقتانعا سالىنساق، باياعى جارتاس - سول جارتاس كۇيىندە قالارىمىز ءسوزسىز. سول ءۇشىن ءبىر كۇندىك شارالاردى ەمەس، ومىرشەڭ جوبالاردى جولعا قوياعانىمىز ءجون...

اباي تويىندا اباي ەلىنە پايداسى تيەر ءىس-شارالار اتقارلىسىن دەسەڭىز، ءوز ويلارىڭىزدى پىكىر الاڭىنا قالدىرساڭىز بولادى. نەمەسە ۇسىنىستارىڭىزدى جازىپ، ءبىزدىڭ سايتىمىزدىڭ ەلەكتروندى پوشتاسىنا جولداڭىزدار...

قۋانىش قاپپاس

Abai.kz