بۇگىندە قازاق زيالىسىنىڭ تالقىداعى تاقىرىبى - جاھاندانۋ ۇردىسىندەگى تارازى باسىندا قالعان ۇلت قۇندىلىعى. شىنتۋايتىن ايتساق، ينتەرنەتتىڭ تولى انايى سايتتارى، كابەلدى TV مەن وزگە ەلدىڭ گازەت-جۋرنالى ارقىلى گلوبالدى كورپەنىڭ تەرىس جاعىن جامىلىپ وتىرعان ەلىمىز ءۇشىن بۇل تۇسىنىكتى جاعداي. تەك بيىلعى جىلدىڭ باسىندا عانا سولشىل باعىتتى شەتەلدىك اعىنعا تۇساۋ سالامىز دەپ اقپاراتتاندىرۋ جانە بايلانىس اگەنتتىگى جار سالىپ، پارلامەنتتە بىرنەشە زاڭ جوباسىن تانىستىردى. سۋعا كەتىپ، تال قارماماقشى كۇيىمىزگە قاراپ، ءتىل، ءدىن، ءدىل دەپ جانۇراتىن كۇننىڭ كوكەسىن ءالى الدا كورەتىن سياقتىمىز.

بۇگىندە قازاق زيالىسىنىڭ تالقىداعى تاقىرىبى - جاھاندانۋ ۇردىسىندەگى تارازى باسىندا قالعان ۇلت قۇندىلىعى. شىنتۋايتىن ايتساق، ينتەرنەتتىڭ تولى انايى سايتتارى، كابەلدى TV مەن وزگە ەلدىڭ گازەت-جۋرنالى ارقىلى گلوبالدى كورپەنىڭ تەرىس جاعىن جامىلىپ وتىرعان ەلىمىز ءۇشىن بۇل تۇسىنىكتى جاعداي. تەك بيىلعى جىلدىڭ باسىندا عانا سولشىل باعىتتى شەتەلدىك اعىنعا تۇساۋ سالامىز دەپ اقپاراتتاندىرۋ جانە بايلانىس اگەنتتىگى جار سالىپ، پارلامەنتتە بىرنەشە زاڭ جوباسىن تانىستىردى. سۋعا كەتىپ، تال قارماماقشى كۇيىمىزگە قاراپ، ءتىل، ءدىن، ءدىل دەپ جانۇراتىن كۇننىڭ كوكەسىن ءالى الدا كورەتىن سياقتىمىز.

كەلەر كۇننىڭ اۋجايىن باقساڭىز، قازاق كىمگە ارقا سۇيەمەكشى دەگەن ساۋال ءسىزدى دە ءتۇرتىپ وتەر. وتكەنگە ۇڭىلسەڭىز، احمەت، مىرجاقىپ، ءاليحانداردىڭ تار جول، تايعاق كەشۋدەگى قارەكەتىنە تاڭقالاسىز. ارينە، ول كۇرەستىڭ بۇرالاڭ ءوز سۇرلەۋى بار ەدى. سوندىقتان، ولارعا تاڭىرقاۋ - زاڭدىلىق. ال بۇگىنگى كۇننىڭ توندىرگەن ءوز قاۋىپى بار، ول - يدەالوگيالىق ينتەرۆەنتسيا. ال ونىمەن كىم كۇرەسپەكشى، قازىرگى زيالىلار كىمدەر، ونداي اتقا لايىقتىلار بار ما ەكەن، جالپى زيالى دەگەن ءسوزدى قالاي تۇسىنەمىز سوعان توقتالساق. مۇستافا شوقاي: «بەلگىلى ءبىر مۇرات-ماقساتتاردىڭ سوڭىندا جۇرگەن جانە سول بەلگىلى مۇرات-ماقساتتارى توڭىرەگىنە جينالعان وقىمىستىلاردى عانا زيالى دەپ اتاۋعا بولادى. ۇلتتىق زيالىلار قاتارىنا تەك ءوز حالقىنىڭ ساياسي، ەكونوميكالىق جانە الەۋمەتتىك دامۋىنا قالتقىسىز قىزمەت ەتە الاتىن ادامدار عانا كىرە الادى»،-دەگەن ەدى. ءبىزدىڭ قوعامدا زيالى دەپ كوبىنەسە قالامدى سەرىك ەتكەن اقىن-جازۋشىلارىمىزدى، قالا بەردى كەي عالىمدارىمىزدى اتايدى. ماقالانىڭ ايتپاعىنان اداستىرماس ءۇشىن الىسقا شاپپاي-اق، ءوز ولكەمىزدىڭ «قايماقتارىن» سۇزسەك. قاي جاقسىنىڭ بولماسىن قادىر-قاسيەتىن سالىستىرۋ ارقىلى باجايلايتىنىمىز - ۇيرەنشىكتى ادەت. ەندەشە، ارى قاراي بىلاي تارقاتالىق. بۇگىنگى قازاقستاندىق قوعام ۇلتتىق زيالىلار مەن ەلىمىزدەگى دياسپورالاردىڭ زيالى وكىلدەرى سياقتى ەكى جىكتى تۋدىرىپ وتىر. بۇل ءۇردىس، اسىرەسە، ەلىمىزدىڭ سولتۇستىگىندە، ءبىزدىڭ كەرەكۋ جەرىندە ايقىن بايقالۋدا. ماسەلەن، پاۆلودار اتاۋىن وزگەرتۋگە بايلانىستى ۇلكەن تەكەتىرەستىڭ تۋعانى، ءبىرشاما مازمۇنى قورلايتىن ماقالالاردىڭ شىققاندىعىن بىلەمىز. ال وعان قازاق ينتەلليگەنتسياسىنىڭ تاراپىنان تۇتىمدى جاۋاپ بەرىلمەدى. نەگە دەيتىن شىعارسىز؟ سەبەبى، ءبىزدىڭ اعا-اپالارىمىزدىڭ اراسىندا بىرلىك دەگەن اتىمەن جوق. ال بىرلىك جوق جەردە تىرلىگىڭ قايدان بولسىن. ونىڭ ۇستىنە ىستەرى سۇيىق، ارىزقوي، جالعانۇران اعالارىمىز كوبەيىپ كەتتى. جاستارعا باعىت-باعدار بولۋدىڭ ورنىنا، ءبىزدىڭ زيالىلار كۇش-جىگەرىنىڭ كوبىن ءبىر-ءبىرىن مۇقاتۋعا جۇمسايتىن سياقتى. جوعارىدا ايتىپ كەتكەنىمىزدەي، قازاقستانداعى ەكىنشى ءبىر زيالىلار ءتۇرى وزگە ۇلت ينتەلليگەنتتەرى بار. ولار ەندى بارىنشا بەيىمدەلگىش، يىلگىش بولىپ كەلەدى. كەرەگىندە جاقتاي دا الاتىن، داتتاي دا الاتىن، بىراق ايلاسىمەن ەكى ورايتىن اقساقالدار. قازاقستاننىڭ تاۋەلسىزدىگىن ءالى دە مويىندامايتىن سىڭايى بارلار. ال ولاردىڭ قازاق ۇلتجاندىلارىمەن كۇرەسىندە اسىقتارى قالايدا ءاردايىم الشىسىنان ءتۇسىپ وتىرادى. كوشەگە قازاقشا اتاۋ بەرىلەتىن بولسا، داۋ شىعارادى، سيلاستىقپەن سالىپ بەرگەن «دوستىق ۇيىنە» وزگەلەرمەن تەڭ بولىپ كوشكىسى كەلمەسە، تاعى دا ويبايلايدى. ءبيىن بيلەتىپ، ءانىن ايتقىزىپ، تورىنە شىعارىپ وتىرعان قوناقجاي حالىققا قايتارىمى جوق. وزگەلەر باسىمىزعا اڭگىرتاياعىن ويناتىپ وتىرعاندا، وسى ءبىزدىڭ انشەيىندەگى مىقتىلارىمىز قايدا كەتتى دەپ ويلايسىڭ. ال بۇدان كەيىن جاھاندانۋ جايلى ءسوز قوزعاۋدىڭ ءوزى شامالى سياقتى.

سوڭعى كەزدەرى ءمان-جايدى باقىلاۋىندا ۇستاعان ادام ۇلتجاندى جاستار ۇيىمدارىنىڭ بەلسەندىلىگىن بايقاۋى ءتيىس. ماسەلەن، قازىردە قالامىزدا «ۇلان»، «ۇلاعات»، «تولقىن» سياقتى ۇيىمدار بارشىلىق. قاتارىندا ءبىرشاما مۇشەسى بار بۇل ۇيىمداردىڭ ىستەرى تاتىمدى. اسىرەسە، «ۇلان» جاستارىنىڭ ۇلتتىق باعىتتاعى اتقارعان ىستەرىن اتاپ ءوتۋىمىز شارت.

جاقىندا ەلىمىزدىڭ بەلدى ءبىر باسىلىمىنىڭ رەداكتورىمەن اڭگىمە قۇردىم. ول كىسىنىڭ ايتقان سوزدەرى قالايدا ساناما جاتتالىپ-اق قالىپتى. سونداعى ايتقانى: «ءبىز كوممۋنيستىك شەڭبەردە تاربيەلەنگەن ەسكىلىكتىڭ ادامدارىمىز، سوندىقتان بىزگە كوپ سەنە بەرۋدىڭ دە رەتى جوق. تاۋەلسىز قازاقستاننىڭ  زيالىلارى بىزدەر ەمەس، جاستار، سەندەرسىڭدەر». ءيا، ءدال وسىلاي.

قۋاندىق تاناباس

«اباي-ينفورم»