استانا. 31 مامىر. قازاقپارات - بۇگىن مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ استانادا «اشارشىلىق قۇرباندارىنا ەسكەرتكىش» مونۋمەنتىن اشتى، دەپ حابارلادى قر پرەزيدەنتىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى.

ەسكەرتكىشتىڭ اشىلۋ راسىمىنە الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر كوشباسشىلارى سەزىنىڭ دەلەگاتتارى، كورنەكتى جۇرتشىلىق وكىلدەرى قاتىستى. مونۋمەنت 1932-1933 جىلدارداعى اشارشىلىق قۇرباندارىن ەسكە الۋعا ارنالعان.

مەملەكەت باسشىسى ەسكەرتكىشتى اشا وتىرىپ، بۇل كۇندەرى استانادا الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر كوشباسشىلارىنىڭ ءىV سەزى ءوتىپ جاتقانىن اتاپ ءوتتى.

استانا. 31 مامىر. قازاقپارات - بۇگىن مەملەكەت باسشىسى نۇرسۇلتان نازارباەۆ استانادا «اشارشىلىق قۇرباندارىنا ەسكەرتكىش» مونۋمەنتىن اشتى، دەپ حابارلادى قر پرەزيدەنتىنىڭ ءباسپاسوز قىزمەتى.

ەسكەرتكىشتىڭ اشىلۋ راسىمىنە الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر كوشباسشىلارى سەزىنىڭ دەلەگاتتارى، كورنەكتى جۇرتشىلىق وكىلدەرى قاتىستى. مونۋمەنت 1932-1933 جىلدارداعى اشارشىلىق قۇرباندارىن ەسكە الۋعا ارنالعان.

مەملەكەت باسشىسى ەسكەرتكىشتى اشا وتىرىپ، بۇل كۇندەرى استانادا الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر كوشباسشىلارىنىڭ ءىV سەزى ءوتىپ جاتقانىن اتاپ ءوتتى.

- بۇدان توعىز جىل بۇرىن، الەمدىك جانە ءداستۇرلى دىندەر كوشباسشىلارىنىڭ ءبىرىنشى سەزىن وتكىزۋ كەزىندە قازاقستان بەيبىتشىلىك پەن كەلىسىمنىڭ مەكەنى دەپ اتالدى. وسىناۋ كەلىسىمنىڭ نەگىزدەرىنىڭ ءبىرى جاقسىلىق، بەيبىتشىلىك جانە ادىلەتتىلىك ءتارىزدى ماڭگىلىك قۇندىلىقتاردى قابىلداۋداعى ءبىزدىڭ بىراۋىزدىلىعىمىز بولىپ تابىلادى. ءدال سونداي ءبىز وتكەنىمىزدەگى جاماندىق، زورلىق-زومبىلىق پەن قاتىگەزدىكتى ءبىراۋىزدان قابىلدامايمىز. بۇگىن، ساياسي قۋعىن-سۇرگىن جانە اشارشىلىق قۇرباندارىن ەسكە الۋ كۇنى، ءبىز ەكى قايعىلى داتانى ەسىمىزگە تۇسىرەمىز. بيىل ءبىزدىڭ جەرىمىزدە جاپپاي اشىرشىلىقتىڭ باستالعانىنا 80 جىل جانە ساياسي قۋعىن-سۇرگىننىڭ باستالعانىنا 75 جىل تولادى. قازاقستاندا عانا ەمەس رەسەي، ۋكراينا، بەلارۋس جەرلەرىن قامتىعان الاپات اشارشىلىق 7 ميلليون ادامنىڭ ءومىرىن جالمادى. ونىڭ ىشىندە قازاقستاننان ەڭ كەمى 1,5 ميلليون ادام اشتىقتان اجال قۇشتى. ءبىز الاپات اشارشىلىق قۇرباندارىنىڭ رۋحىنا تاعزىم ەتۋ ءۇشىن جينالىپ، «اشارشىلىق قۇرباندارىنا ەسكەرتكىش» اشىپ وتىرمىز»، - دەدى نۇرسۇلتان نازارباەۆ.

«اشارشىلىق قۇرباندارىنا ەسكەرتكىش» مونۋمەنتىنىڭ ساۋلەتتىك كومپوزيتسياسى ەكى مازمۇندىق بولىمگە نەگىزدەلگەن. مونۋمەنتتىڭ نەگىزگى يدەياسى كوككە قولىن جايىپ، ۇمىتپەن جاردەم سۇراعان، ءوز ۇرپاعىنا ءومىر تىلەگەن ايەل-انا بەينەسىنەن كورىنەدى. سونداي-اق، كومپوزيتسيالىق مۇسىندەر دوڭگەلەك جەروشاق بەينەسىندەگى شەڭبەردىڭ ىشىندە، انا مەن بالا بەينەلەرىمەن بىرگە، قازاق حالقىنىڭ ەسكى قورىمدارىندا ورناتىلاتىن بالبال تاسمۇسىندەرى قويىلعان. بۇل كورىنىس ارقىلى اشتىق سالدارىنان ومىردەن مەزگىلسىز وتكەندەر مەن ءتىرى قالعاندار اراسىنداعى بايلانىس ۇزىلمەيتىنىن بىلدىرەدى. ساۋلەتتىك كومپوزيتسيانىڭ ارتقى قاپتالىنا «قاسىرەت كەرەگەسى» تۇرعىزىلعان.

- ءبىزدىڭ تاريحقا ءجىتى كوزبەن قاراپ، پاراساتتىلىق تانىتىپ، بۇل تاقىرىپتى ساياسيلاندىرۋعا جول بەرمەۋىمىز كەرەك. اشارشىلىق، جەر اۋدارۋ جانە ادامداردىڭ جاپپاي قۇربان بولۋىنىڭ سەبەپتەرى كەڭەستىك رەجىمنىڭ قاتاڭ ساياساتىندا جاتىر. قۋعىن-سۇرگىننىڭ باستى ايىپكەرى - ادامگەرشىلىكتەن تىس توتاليتارلىق جۇيە. ەندى ءبىز تاريحىمىزعا باسقا قىرىنان كەلۋگە ءتيىسپىز. بارلىق قيىندىقتارعا قاراماستان، قازاق حالقىنىڭ قوناقجايلىعىنىڭ ارقاسىندا قازاقستانعا جەر اۋدارىلعانداردىڭ بارلىعى جاڭا ءومىردى باستادى. ءبىز بولاشاققا بەت بۇرعان حالىقپىز. تاۋەلسىزدىك جىلدارى ميلليونعا جۋىق قانداسىمىز تاريحي اتامەكەنىنە كوشىپ كەلدى. قازىردىڭ وزىندە 17 ميلليونعا جاقىن حالقىمىز بار جانە بىرتىندەپ 1,5 - 2 پايىزعا ءوسىپ كەلە جاتىر. حالقىمىزدىڭ ءال-اۋقاتى جاقسارىپ، بالا تۋ دەڭگەيى ءوسىپ، حالىق سانى جىلدان-جىلعا كوبەيۋدە. وسىنىڭ بارلىعى وتاندىق مەديتسينانى دامىتۋدىڭ جانە انا مەن بالا ءولىمى ازايۋىنىڭ، ءومىر ءسۇرۋ جاسىنىڭ ۇزارۋىنىڭ جانە ءبىزدىڭ ازاماتتارىمىزدىڭ ءال-اۋقاتى ارتۋىنىڭ ارقاسىندا جۇزەگە اسىپ وتىر. تەك سوڭعى 4 جىلدىڭ ىشىندە قازاقستاندىقتاردىڭ ءومىر ءسۇرۋ جاسى 65-تەن 70 جاسقا جاقىندادى. بۇل ۇلكەن تابىس بولىپ سانالادى. ءبىز جۋىق ارادا ەلىمىز حالقىنىڭ سانىن 20 ميلليونعا جەتكىزۋدى نيەت ەتىپ وتىرمىز جانە وعان قول جەتكىزۋ ءۇشىن بارلىق جاعداي بار، - دەدى مەملەكەت باسشىسى.

مونۋمەنت  قالاداعى رەسپۋبليكا مەن اباي داڭعىلدارىنىڭ قيىلىسىنداعى الاڭعا قويىلعان.