كيەۆكە سوعىس باستالعاننان كەيىن العاش رەت گەرمانيا، يتاليا، فرانتسيا جانە رۋمىنيا باسشىلارى باردى. فرانتسيا مەن گەرمانيا باسشىلارى رەسەيدىڭ ۋكرايناعا جاساعان اگرەسسياسىندا قاتاڭ پوزيتسيا ۇستانباي، ۇنەمى كەلىسسوزگە شاقىرۋشىلاردىڭ قاتارىندا بولدى.

بەرلين ۋكرايناعا بەرۋگە ۋادە ەتكەن قارۋ تۇرلەرىن ءالى جەتكىزبەگەن، ال اۋە قورعانىسى مەن اۋىر ارتيللەريا تۇرلەرىن جازدىڭ سوڭىندا نەمەسە كۇزدە بەرەمىز دەگەندى ايتادى. ناقتى ۋاقىتىن ايتقان ەمەس. بۇل ساراپشىلاردىڭ ويىنشا، ۋاقىت ۇتۋ جانە جەڭىمپاز تاراپقا قاراي ىعىسۋ تاكتيكاسى.

فرانتسيا ۋكرايناعا اتىس قارۋى مەن اۋىر ارتيللەريا تۇرلەرىن جەتكىزگەن، الايدا ماكرون ۇنەمى رەسەي باسشىسى پۋتينمەن تەلەفون ارقىلى سويلەسىپ، «سوعىستى توقتاتىپ، كەلىسسوز جاساۋعا شاقىرۋشىلاردىڭ» ءبىرى بولدى.

كەشەگى كەزدەسۋ بارىسىندا تاراپتار ۋكراينا بيلىگىنە تولىق قولداۋ بىلدىرەتىنىن ايتىپ، ناقتى مالىمدەمەلەر جاساۋعا تىرىستى. زەلەنسكي ءوز تاراپىنان ماسكەۋگە سالىنۋى ءتيىس سانكتسيالىق سوققىلار ءتىزىمىن بەردى.

مەملەكەت باسشىلارى ءوزارا مالىمدەمە جاساپ، پرەسس-كونفەرەنتسيا ۇيىمداستىردى. زەلەنسكي رامشتاين كەزدەسۋىندەگى اقپاراتتارعا سۇيەنە وتىرىپ، كيەۆ جاقىن ارادا قۋاتتى قارۋ تۇرلەرىن الاتىنىن جانە سول ارقىلى رەسەي قولىنداعى ايماقتارىن ازات ەتەتىنىن ايتتى.

ەممانۋەل ماكرون ۋكراينا اسكەرىنە قۋاتتى «تسەزار» ارتيللەرياسىنىڭ التى داناسىن بەرەتىنىن ايتتى. بۇعان دەيىن ۋكرايناعا جەتكىزىلگەن «تسەزار» ارتيللەرياسى سوعىستاعى ەڭ قۋاتتى قارۋدىڭ بىرىنە اينالىپ ۇلگەردى. الىس قاشىقتىققا اتۋ مەن جىلدام ورىن اۋىستىرۋ مۇمكىندىگى ونى تەڭدەسسىز قارۋدى بىرىنە اينالدىردى.

گەرمانيا باسشىسى ولاف شولتس بولسا، بۇعان دەيىنگى گەرمانيانىڭ پوزيتسياسىنا توقتالماي، ۋكراينا قوعامىنا بارىنشا ۇنامدى سوزدەردى ايتۋعا تىرىستى. مىسالى ول: «ۋكراينانى ەۋروپالىق وداققا قابىلداۋدى سوزبالاقتاماي جىلدام ىسكە اسىرۋعا ءتيىسپىز»، - دەگەندى ايتتى. ول سونىمەن قاتار، مولدوۆانى دا ۇيىمعا قابىلداۋ كەرەك دەگەن ويدا. گەرمانيا باسشىسىنىڭ مالىمەتىنشە، بۇگىندە 800 مىڭ ۋكراين بوسقىنى گەرمانيادان پانا تاپقان.

يتاليانىڭ پرەمەرى ماريو دراگي كيەۆتى ەو-عا مۇشە بولۋىن رەسمي قولدايتىنىن ايتتى. الداعى اپتادا وتەتىن ەۋروپالىق كەڭەستە اتالمىش ۇسىنىستى كوتەرىپ، «ۋكرايناعا كانديدات ستاتۋسىن بەرۋدى تالاپ ەتەتىنىن» مالىمدەدى. دراگيدىڭ ويىنشا، سوعىستى جىلدام اياقتاۋ ءۇشىن ديپلوماتيالىق قادامدارعا دا بارۋ كەرەك دەيدى.

ەۋروپا ليدەرلەرىنىڭ ساپارى ەڭ الدىمەن يرپەن قالاسىنان باستالعان بولاتىن. ونى زەلەنسكي دە دۇرىس قادام دەپ باعالادى.

«ەندى ولار ورىس الەمىنىڭ شىنايى كەلبەتىن كوردى»، - دەدى زەلەنسكي. يرپەن قالاسىندا ۋكراينا حالقىنا گەنوتسيد جاسالعان بولاتىن جانە بۋچا قىرعىنىنىڭ ءبىر بولىگى سانالادى. قالادا ساۋ عيمارات قالماعان.

تانىمال Bild باسىلىمىنا گەرمانيا باسشىسى ولاف شولتس: «ءبىز تەك قانا قولداۋ كورسەتەتىنىمىزدى بىلدىرمەي، سونىمەن قاتار قارجىلاي، گۋمانيتارلىق جانە قارۋ تۇرىندەگى كومەكتى توقتاتپايتىنىمىزدى كورسەتكىمىز كەلەدى»، - دەدى. «ۋكراينا ءوز ازاتتىعى ءۇشىن كۇرەستى توقتاتپاسا، ءبىز كومەك كورسەتۋدى استە توقتاتپايمىز»، - دەپ ءوز ءسوزىن قورىتىندىلاپتى.

الايدا ءشولتستىڭ ءسوزىن اۋديتوريا كوڭىلىنە قاراي جاسالعان مالىمدەمە دەپ قابىلداساق تا بولادى. گەرمانيا باسشىسى رەسەيگە سالانعان سانكتسيالار ماسكەۋدى ەسەڭگىرەتىپ تاستاعانىن جانە جاقىن ارادا ولار سوعىسقا قاتىستى شەشىمدەرىن وزگەرتەتىنىن ايتتى.

ۋكرايناعا ەۋروپا باسشىلارىنىڭ جاساعان ساپارى جايىندا رەسەي ساياساتكەرلەرى دە پىكىر ءبىلدىردى. پەسكوۆ: «ۋكرايناعا قارۋ بەرۋ تۇككە تۇرعىسىز جانە ۋكراين حالقىنىڭ قايعىسىن سوزۋ امالى»، - دەيدى. پەسكوۆ ەۋروپا باسشىلارى كەرىسىنشە، زەلەنسكيدى كەلىسسوزگە شاقىرىپ، جاعدايعا شىنايى قاراۋىنا اسەر ەتۋى ءتيىس دەگەن ويدا.

ال رەسەيدىڭ بۇرىنعى پرەزيدەنتى دميتري مەدۆەدەۆ ءوز تۋيتتەر پاراقشاسىنا ەۋروپا باسشىلارىن مازاق ەتىپ، ۇلتتىق نامىسقا تيەتىن ماتىندە پوست جازدى.

«مەن ولاردى جەككورەمىن. ناعىز وڭباعاندار، سىلىمتىكتەر. ەۋروپانىڭ قۇرباقا جەگىشتەرى، ليۆەر مەن ماكاروندى سۇيەتىندەرى كيەۆكە بارۋدى جاقسى كورەدى. ال ونىڭ تۇك پايداسى جوق. تاعى دا ەو-عا كىرۋگە ۋادە بەرىپ، ەسكى گاۋبيتسالارىن بەرىپ، پوەزدارىنا وتىرىپ، ۇيلەرىنە قايتتى. تۋرا ءجۇز جىل بۇرىنعىداي. الايدا بۇل ۋكراينانى بەيبىتشىلىككە اكەلەتىن جول ەمەس. ساعات ءتىلى جىلجىپ، ۋاقىت زىرعىپ جاتىر دەگەندەي»، - دەيدى مەدۆەدەۆ.

ەۋروپا ەلدەرى ۋكرايناعا قارۋ بەرۋدى جىلدامداتاتىنىن ايتتى، ال ۋكراينا «ايتىلعان ءسوزدىڭ اتىلعان وق ەكەنىن» ەسكەرتتى.

اسحات قاسەنعالي

Abai.kz