جاھاندانۋ ءداۋىرىنىڭ يگىلىگىن شەكارا اتتاعان الپاۋىت كومپانيالار مەن ولاردىڭ ارتىندا تۇرعان ات توبەلىندەي جەكە تۇلعالاردىڭ كورگەنى ءمالىم. «الەمدى بىرنەشە ادام عانا استىرتىن باسقارادى ەكەن», دەگەن اڭىزعا بەرگىسىز اڭگىمەلەردىڭ تارالۋى دا سونىڭ اسەرىنەن بولسا كەرەك. كازىرگى كۇنى اۋزىنان شىققان جارتى اۋىز ءسوزى كۇللى قارجى اينالىمىنا تىكەلەي اسەر ەتەتىن، الەمدىك نارىقتى الاقانىندا ويناتاتىن اۋزى دۋالى ابىزداردىڭ ءبىرى دە بىرەگەيى جورج سوروس بولسا كەرەك.

الەمدىك باق 90-جىلداردىڭ ورتاسىنداعى ازياداعى قارجى داعدارىسىن، كەڭەستىك رەسپۋبليكالارداعى ءتۇرلى-ءتۇستى كوتەرىلىستەردىڭ ارتىندا سول سولشىل ميللياردەر تۇر دەپ سانايدى. ونىڭ اتىنداعى قورلاردىڭ الەمنىڭ بارلىق ەلىندە باتىستىق قۇندىلىقتاردى ناسيحاتتاۋمەن اينالىساتىنى جۇرتقا ءمالىم.

قىتايدان شىعىپ الەمدى جايلاعان ءتاجتاجالدىڭ كەسىرىنەن ەلەمدىك ەكونوميكالىق بايلانىستار ءۇزىلىپ، قىمباتشىلىق ەتەك الىپ جاتقاندا، پۋتين ۋكرايناعا سوعىس اشىپ، گەوساياسي جاعدايدى ودان ارى ۋشىقتىردى. كەيىنگى جىلدارى سوروستىڭ ءبىزدىڭ ەكى قۇدايى كورشىمىزدىڭ باسشىلارىنا وكپەسى قارا قازانداي بولىپ، قاتاڭ مالىمدەمەلەر جاساپ كەلەدى. وتكەن جۇما كۇنى دە 40 مەملەكەتتىڭ لاۋازىمدى تۇلعالارى قاتىسقان «ميۋنحەن قاۋىپسىزدىك جيىنىنىڭ» اشىلۋىنا ارناۋ سوزىندە الەمدىك گەوساياسي جاعدايدا بايلانىستى ءوز بولجامىن جاسادى.

جاھاندىق ەكونوميكانىڭ مامىراجاي مەزگىلىنىڭ كەلمەسكە كەتكەنىنە نارازى سوروس مىرزا: «ەۋروپانىڭ دۇنيەجۇزىلىك ەكىنشى سوعىس كەزىندەگىدەي قاتەرگە تاپ بولعانىن»، «الەمنىڭ 1962-جىلعى كۋبا اتوم داعدارىسى سياقتى تەكە تىرەسكە كۋا بولىپ وتىرعانىن، ۆاگنەردىڭ جەندەتتەرىنە ارقا سۇيەپ وتىرعان ءپۋتيننىڭ كوكتەمگە قاراي، ۋكراينا تانكىگە يە بولعان سوڭ ءسوزسىز جەڭىلەتىنىن، كەڭەس وداعىنان ءبولىنىپ شىققاننى بار، رەسەي قۇرامىندا قالعانى بار، بارلىق رەسپۋبليكالاردىڭ قازىر ۋكراينانىڭ تىلەۋىن تىلەپ وتىرعانىن، سول ارقىلى تاۋەلسىزدىكتەرىن باياندى ەتكىسى كەلەتىنىن، پۋتين ۋكراينا سوعىسىندا جەڭىلسە، ولاردىڭ ناعىز تاۋەلسىز ەلگە اينالاتىنىن، بىراق پۋتين جاستىعىن الا جاتۋدى ويلاپ، وزگە ەلدەردە اتاپ ايتقاندا، مولداۆادا ىشكى بۇلىك ۇيىمداسترۋى مۇمكىن ەكەنىن ەسكەرتتى. ول سونداي-اق، شي توراعانىڭ پۋتينمەن امپەي-جامپەي بولعانى ونىڭ ءوز باسىنا شوقپار بولىپ تيەتىنىن، ونىمەن قويماي حالىقتى قاتاڭ كارانتيندە ۇستايمىن دەپ وزىنە قارسى قويىپ العانىن، ەكونوميكاسى تۇرالاعان ميللياردتار ەلىندە توڭكەرىستىڭ شارت جاعدايى ءپىسىپ-جەتىلگەنىن، شي توراعا ءوزى ويلاعانداي ءومىر بويى بيلىكتە وتىرا المايدى دەپ كەستى. وسىلايشا ديكتاتور باسشىلاردىڭ ءداۋىرىنىڭ اياقتالاتىنىن، ەۋروپاداعى گەوساياسي قاۋىپ سەيىلەتىنىنە سەندىردى. انگليانىڭ ورىنىن باسىپ، الەمنىڭ بەسىنشى ەكونوميكاسىنا اينالدى دەگەن ءۇندىستان باسشىسىنا دا شۇيلىگىپ: «ءۇندىستان دەموكراتيالى ەل، بىراق، مودي دەموكرات ەمەس»، - دەدى.

1963 جىلدان بەرى ءوتىپ كەلە جاتقان «ميۋنحەن قاۋىپسىزدىك جيىنى» بيىل ءپۋتيننىڭ ۋكرايناعا سوعىس اشقانىنا جىل تولۋ قارساڭىندا وتكىزىلدى. سوروستىڭ بولجامى باسقوسۋعا قاتىسۋشى ەلدەردىڭ باسشىلارىنا دەم بەرىپ، قاتاڭ مالىمدەمەلەر جاسادى. امەريكانىڭ ورىنباسار پرەزيدەنتى «ءپۋتيندى ادامزاتقا قارسى قىلمىس جاسادى»، - دەپ ايىپتاسا، جۇمساقتىق تانىتىپ كەلگەن گەرمانيا، فرانتسيا باسشىلارى دا قاتاڭ پوزيتسيا ءبىلدىرىپ، ءبارى ءبىر اۋىزدان ۋكرايناعا اسكەري كومەكتى كۇشەيتىپ، سوعىستى تەزىرەك اياقتاۋعا مۇددەلى ەكەندەرىن جەتكىزدى.

ەسبول ۇسەنۇلى

Abai.kz