بۇدان ءبىر اپتا بۇرىن ناقتىلاپ ايتقاندا ءساۋىردىڭ 27-ءسى كۇنى ناتو باس حاتشىسى يەنس ستولتەنبەرگ ليۋكسەمبۋرگ پرەمەر-ءمينيسترى كساۆە بەتتەلمەن بىرلەسكەن بريفينگتە ۋكراينانىڭ سولتۇستىك اتلانتيكالىق اليانستاعى وداقتاستارى مەن سەرىكتەستەرى كيەۆكە ۋادە ەتىلگەن اسكەري تەحنيكانىڭ بارلىعىن دەرلىك – 1550 بتر مەن 230 تانكتى، سونداي-اق «ۇلكەن كولەمدەگى وق-دارىلەردى» تاپسىرعانىن، ۋكرايناعا ۋادە ەتىلگەن جاۋىنگەرلىك كولىكتەردىڭ 98%-دان استامى قازىردىڭ وزىندە (ۋكراينا قولباسشىلىعىنا) بەرىلگەنىن ايتقان ەدى.

وسىدان كەيىن الەم جۇرتى كوپتەن كۇتكەن ۋكرانينانىڭ قايتارما شابۋىلى باستالادى دەگەن بولجامدار كوبەيدى. ۋكرايناعا جاقتاس بولىپ كەلگەن اقش پەن ناتو ەلدەرىنىڭ رەسەيدىڭ بىردەن جەڭىلىس تاپسا اتوم قارۋىن قولدانۋى مۇمكىن ەكەنىن ەسكەرىپ، زەلەنسكيگە كومەكتى ءبىر جولدا لاق ەتكىزبەي كەزەڭ-كەزەڭىمەن ءبولىپ بەرىپ، رەسەيدى اسكەري، ەكونوميكالىق جاقتان تيتىقتاتۋ ءتاسىلىن قولدانىپ كەلگەنى بەلگىلى. ەندى مىنە، ناتو باسشىسى ۋكراينانىڭ رەسەيدى جەڭە الاتىن اسكەري قۋاتقا يە بولعانىن، شىلدەدە ليتۆادا باس قوسىپ ۋكراينانى قايتا قالپىنا كەلتىرۋ جايىن اقىلداساتىنىن ءوز اۋزىمەن ايتۋى شەشۋشى ءساتتىڭ كەلگەنىن اڭعارتقانداي.

بەس ايدان بەرى باحمۋتتى الا الماي، 20 مىڭ جەندەتىنەن ايىرىلعان پريگوجيننىڭ ءوزى اقپارات قۇرالدارى ارقىلى جاڭبىرلى اپتا اياقتالا سالا، مايدىڭ ەكىسىنەن باستاپ ۋكرايندەر قارسى شابۋىلعا شىعۋى مۇمكىن ەكەنىن، كرەمل جەتكىلىكتى وق-ءدارى بەرمەسە، مايداندى تاستاپ كەتەتىنىن جەتكىزدى. ۋكراين تاراپتىڭ رەسەيدىڭ ءساۋىردىڭ 28-ءى مەن مايدىڭ 1-ءى كۇنگى اۋە شابۋىلدارىنا ءساتتى تويتارىس بەرۋى باتىستىڭ قۋاتتى قارۋىنا يە بولعانىن انىق كورسەتتى. دەسە دە رەسەيدىڭ قارا تەڭىز فلوتىنا ارنالعان 40 توننا مۇناي ساقتالعان قويمانىڭ وتقا ورانۋى مەن ەكى بىردەي جۇك پويىزىنىڭ اۋدارىلۋى – الەمدىك باق دابىرايتىپ كورسەتىپ جاتقان ۋكراين تاراپتىڭ اتالمىش قايتارما شابۋىلى بۇرىنعى تاسىلمەن، كوپ بولىپ بوي كورسەتپەي، پارتيزاندىق، تاكتيكالىق تاسىلمەن جۇرەتىنىن اڭعارتتى.

زەلەنسكي اسكەري كومەككە يە بولۋمەن بىرگە، سىرتقى ديپلوماتيا سالاسىندا دا ءساتتى قادامدار جاسادى. رەسەيگە جاقتاس بولىپ كەلگەن قىتاي باسشىسىمەن كەزدەسۋىندە ۋكراينانىڭ تۇتاستىعىن قۇرمەتتەيتىنىن ءوز اۋزىمەن ايتقىزىپ، رەسەي تاراپ بارىمتالاپ كەتكەن 20 مىڭ ۋكراين بالاسىن ەلگە قايتارۋعا كومەكتەسۋىن ءوتىندى.

قىتاي جاعى بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنىڭ ەۋروپا كەڭەسىمەن بايلانىسىن دامىتۋ قارارىنا داۋىس بەرگەندە قالىس قالاتىن پوزيتسياسىن وزگەرتىپ، رەسەيدىڭ گرۋزيا مەن ۋكرايناعا باسقىنشىلىعىن ايىپتاپ داۋىس بەردى. فرانتسياداعى ەلشىسىنىڭ باتىس الەمىن شۋلاتقان «كەڭەس وداعىنان شىققان رەسپۋبيكالاردىڭ ەگەمەندىگى زاڭسىز» دەگەن ساندىراعىنا وسىنداي بوداۋ بەردى.

بۇنىڭ ءبارى جەڭىس كۇنىن نە تويلارىن، نە تويلاماسىن بىلمەي ەكىۇداي بولىپ جاتقان پۋتين بيلىگىنە ءتيىمسىز ەكەنى انىق. كەشە بيلىككە جاقىن تەلەگرام كانالدارى ماسكەۋدىڭ جۇرەگى سانالاتىن كرەملگە شابۋىل جاسالعانىن ايتىپ، بايبالام سالدى. بىردەن ۋكراينانى ايىپتاپ، «بۇل ۇزاق ۋاقىت جوسپارلانعان تەرروريستىك ارەكەت، ماقساتتارى ءپۋتيندى ءولتىرۋ بولعان» دەپ ۇكىم كەستى.

ارينە قىزىل الاڭنان 500 شاقىرىم الىستا جاتقان ۋكراين تاراپ بۇل ايىپتى مويىندامادى. ورىستىڭ بومبالاۋشى ۇشاقتارىمەن تانكلەرىنىڭ ورىنىن ءدال انىقتاپ كۇلىن كوككە ۇشىرىپ جاتقان ۋكراينداردىڭ جەتى تۇندە كرەملدەن پۋتيندى ىزدەپ، ازاماتتىق ماقساتتاعى درونمەن ولتىرمەك بولۋى اقىلعا قونىمسىز ەكەنى ايتپاسا دا تۇسىنىكتى. زەلەنسكي: «ءپۋتيندى الدە قاشان حالىقارالىق سوتقا تاپسىرعانبىز، ءبىزدىڭ ماقساتىمىز وزگەگە شابۋىلداۋ ەمەس، جاۋلانعان جەرىمىزدى قايتارىپ الۋ»، - دەدى. بىلتىر ۋكرايناعا سوعىس اشقاندا پۋتين ول ارەكەتىن ۋكراينانى فاشيستەردەن تازارتاتىن «ارناۋلى وپەراتسيا» دەپ ءتۇسىندىرىپ ەدى. ەندى كرەمل ءباسپاسوزى تەرروريستەر تاس توبەمىزدەن بومبا تاستادى دەپ وتىر.

بىلتىر ماسكەۋ تۇبىندە شوۆينيست دۋگيننىڭ قىزى ماشيناسىنا قويىلعان بومبادان قازا تاپقان ەدى. پۋتينگە، سوعىسقا قارسىلار نارازىلىعىن ءبىلدىرۋ ءۇشىن دروندى پايدالانعان بولۋى دا مۇمكىن دەگەن بولجامدار دا بار. ماسكەۋ بيلىگىنىڭ قالا اۋماعىندا رۇقساتسىز درون ۇشىرۋعا تيىم سالۋى دا سونى اڭعارتادى.

قالاي دەسەك تە كرەملگە شابۋىلدىڭ قازىرگى شەشۋشى ساتتەگى سيمۆولدىق ءمانى زور. ونى سانسا-ساققا جۇگىرتۋدىڭ استارىندا ءبىر جىلدان استام ۋاقىت سوزىلعان ۋكراينا مەن رەسەي سوعىسىنىڭ شەشۋشى ساتكە تاياعان شىندىعى جاتىر. ارينە جەڭىس ۋكراينا جاعىندا بولارى انىق.

ەسبول ۇسەنۇلى

Abai.kz