حالىقارالىق تۇركسوي ۇيىمى 2023 جىلدى تۇركى ەلدەرى ءۇشىن «جۇرگەنوۆ جىلى» دەپ جاريالاعانى ءمالىم. ۇلكەن تەررور قۇربانى بولعان ايتۋلى قايراتكەردىڭ 125 جىلدىعى قۇرمەتىنە بەلگىلەنگەن جۇرگەنوۆ جىلىنىڭ باستالۋىنا وراي، وتكەن جىلعى ناۋرىز ايىنىڭ 15-ءشى جۇلدىزىندا الماتىدا، ىرگەتاسىن جۇرگەنوۆتىڭ ءوزى قالاسقان اباي اتىنداعى مەملەكەتتىك اكادەميالىق وپەرا جانە بالەت تەاترى عيماراتىندا ۇلكەن سالتاناتتى جينالىس بولدى.

سالتاناتتى جينالىسقا مادەنيەت ءمينيسترى، شىعارماشىل ينتەلليگەنتسيا جانە جۇرتشىلىق وكىلدەرى، تۇركسوي باس حاتشىسىنىڭ ورىنباسارى ءبىلال چاكىدجى باستاعان شەتەلدىك مەيماندار قاتىستى. كەش اسا كورنەكتى مەملەكەت، قوعام، مادەنيەت قايراتكەرى تەمىربەك قاراۇلى جۇرگەنوۆتىڭ ءومىرى مەن قىزمەتىن ارقاۋ ەتكەن  جازۋشى بەيبىت قويشىباەۆتىڭ جاڭا كىتابىن تانىستىرۋدان باستالدى.

وسى «كوميسسار جۇرگەنوۆ» رومانىنىڭ تانىستىرىلىمى بۇدان كەيىن، ايتۋلى داتاعا وراي قىزىلوردادا ساۋىردە شاقىرىلعان حالىقارالىق عىلىمي-تاجىريبەلىك كونفەرەنتسيا ۇستىندە، تۇركسوي باس حاتشىسى سۇلتان راەۆتىڭ قاتىسۋىمەن ءوتتى. روماندا بەينەلەنگەن تاريحي قايراتكەر تاعدىرى كۇزگە سالىم اقتوبەدەگى رەسپۋبليكالىق  عىلىمي-تاجىريبەلىك كونفەرەنتسيادا، كۇزدە پەتروپاۆلداعى تەمىربەك جۇرگەنوۆتىڭ 125 جىلدىعىنا ارنالعان قازاقستان دراما تەاترلارىنىڭ 29-شى رەسپۋبليكالىق فەستيۆالى اۋقىمىندا ءسابيت مۇقانوۆ اتىنداعى وبلىستىق كىتاپحانا وقۋشىلارىمەن كەزدەسۋدە، سونداي-اق ءار كەزدە: قىزىلورداعى قورقىت اتا ۋنيۆەرسيتەتى ارنايى وتكىزگەن وقۋشىلار كونفەرەنتسياسىندا، الماتى جوعارى وقۋ ورىندارى – ت. جۇرگەنوۆ اتىنداعى ونەر اكادەمياسىندا، ءال-فارابي اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىندە، قازاق ۇلتتىق اگرارلىق ۋنيۆەرسيتەتىندە جانە پەداگوگيكالىق كىتاپحانادا بولعان  كەزدەسۋلەردە  اڭگىمەلەندى. «كوميسسار جۇرگەنوۆ» كىتابى سول 2023 جىلى تۇرىك تىلىنە (تارجىمەشى ساعىنىش نازاروۆا) اۋدارىلىپ، انكارادا باسىپ شىعارىلدى، ونى باس حاتشى سۇلتان راەۆ باستاعان تۇركسوي وكىلدەرى بيىلعى قاڭتاردا استانادا تانىستىردى.

جىل بويى جۇرتشىلىق نازارىندا بولعان وسى «كوميسسار جۇرگەنوۆ» رومانىن جازۋعا اپاراتىن جولعا جازۋشى بەيبىت قويشىباەۆ سوۆەت وداعىنداعى بيلەۋشى پارتيانىڭ قايتا قۇرۋ ساياساتى قازاقستاندا شىنداپ ورىستەي باستاعان جىلدارى تۇسكەن بولاتىن. قايتا قۇرۋدىڭ بۇلتارىسسىز ورىستەۋى – باستاپقى  كەزەڭدەگى جاريالى ۋادە ءبىر جاقتى بوپ شىعىپ، ۇلت ماسەلەسى باعزى بۇرمالاۋلى ستاندارت اۋقىمىندا ەلەۋسىز قالدىرىلعاندىقتان دا بۇرق ەتكەن ايگىلى ساياسي كوتەرىلىس سوڭى «كىشى 37-گە» ۇلاسقانمەن، ارتىنشا تەگەۋىرىندەپ ەسكەن دەموكراتيا جەلىنىڭ «التىن كۇرەگى» ارقاسىندا – قاساڭ جۇيەنى تۇقىرتىپ، ءبىرشاما بوساڭسىتقان-تىن. ب. قويشىباەۆتىڭ ءوزى دە بەلگىلى دارەجەدە «كىشى 37» قارماعىنا ىلىككەن (1986 جىلعى 25 جەلتوقساندا وتكەن جوعارعى كەڭەس تورالقاسى اپپاراتىنىڭ پارتيا جينالىسىندا كوتەرىلىسشى جاستاردى جاقتاپ سىني ءسوز سويلەگەنى ءۇشىن پارتيالىق تۇرعىدا قاتاڭ جازالانىپ، قىزمەتىنەن بوساتىلعان) ەدى. سودان «ساياسي قاتەلىك جاساعان» دەگەن جەلەۋ الدىنان كەسە-كولدەنەڭدەپ، جازۋشىلار وداعىنىڭ اپپاراتىنداعى بوس ورىنعا دا، وداقتىڭ مەرزىمدىك باسىلىمدارىنا دا ورنالاسا الماعاندىقتان، ءوزىنىڭ كىتاپ جانە مۇراعات قورلارىنداعى ىزدەنىستەرىن تەرەڭدەتىپ، نەگىزىنەن ەركىن شىعارماشىلىق جۇمىسىمەن اينالىسۋعا دەن قويدى. وسى كەزەڭدە ول تاريحتاعى «اقتاڭداقتاردى» زەرتتەۋ، 30-شى جىلدارى ستاليندىك قۋعىن-سۇرگىنگە ۇشىراعان، ەسىمدەرى تاريح قوقىسىنا جاسىرىلىپ، قوعام ءۇشىن ۇمىتتىرىلعان اياۋلى ازاماتتاردىڭ ءومىرى مەن قىزمەتىن جاڭعىرتۋ ىستەرىمەن تۇبەگەيلى شۇعىلدانۋعا كىرىستى.

جالپى سول شاقتا ب. قويشىباەۆ، «تاڭ-شولپان» جۋرنالىندا بەرتىندە جاريالانعان «مەنىڭ قۇبىلام» اتتى ەستەلىگىنە قاراعاندا – كوزقاراسىنىڭ وزىندىك جۇيەسىن ايقىنداپ جاساپ العان، قالىپتاسقان جۇمىسكەرلىك فيلوسوفياسى بار، تيىسىنشە تۋىندىلارىن نە ءۇشىن جازاتىنىن جانە وقىرمانىنا نە ايتقىسى كەلەتىنىن انىق بىلەتىن قالامگەر-تۇعىن. سوندىقتان دا ءتوتاليتاريزمنىڭ جۇرت ساناسىن جاپپاي تۇمشالاعان تۇمىلدىرىعىن باتىل سىپىرىسىپ، قاسىرەتتى كەزەڭدەردىڭ اششى شىندىعىن ايقارا اشۋعا اتسالىسۋدى، ءسويتىپ وقىرمانىنا تاريحتىڭ قارالى قالتارىستارىندا قالعان، حالىقتىڭ جازىقسىز جازالانعان ادال ۇلدارى حاقىندا تانىتقىش ماتەريالدار ۇسىنۋدى باستى ماقساتىنا اينالدىرعان-دى.

ول ساياسي رەپرەسسيا قۇربانى بولعان  ۇلت قايراتكەرلەرىنىڭ ءومىرى مەن قىزمەتىن العاشقىلاردىڭ ءبىرى بولىپ زەرتتەدى. اۋەلدە قازاق ۇلت-ازاتتىق قوزعالىسىنىڭ جاڭا تۇرپاتتا ومىرگە كەلۋىن كورسەتكەن «1905 جىل» رومانىن، كەيىنىرەك قوزعالىستىڭ 1917 جىلعى اۆتونوميا قۇرعان جەڭىستى بيىگىنە جەتكەنگە دەيىنگى دامۋىن بەينەلەگەن «الاشيا» ءريسالاسىن جازدى. جەكەلەگەن ۇلت قايراتكەرلەرى جايىنداعى زەرتتەۋلەرىن مەرزىمدى باسىلىمداردا جاريا ەتىپ، تانىمدىق كىتاپتار («باقىتجان قاراتاەۆ»، «ءاليحان بوكەيحانوۆ»، «سۇلتانبەك قوجانوۆ»، «ۇلت تەاترى شاڭىراعىن كوتەرۋشى»، ت.ب.)  شىعاردى. «ادىلەت» تاريحي-اعارتۋ قوعامىن قۇرىسىپ، ونىڭ ءوز حالقىنا قارسى تەررورلىق شارالار جۇرگىزگەن ستالينيزم قىلمىستارىن اشۋدى مۇرات تۇتقان باعدارلاماسىنا مىندەتتى تۇردە قازاق تاعدىرىندا اسا قاسىرەتتى ورىن العان اشارشىلىق ماسەلەسىن قوسۋدى ۇسىندى. قوعامنىڭ 25 جىلدىعىنا – «ادىلەت» تۋىمەن شيرەك عاسىر»، 30 جىلدىعىنا – «ۇلتتىق اپاتتى تانۋ» پۋبليتسيستيكالىق حرونيكا كىتاپتارىن بەردى.

ال تەمىربەك جۇرگەنوۆ جايىنداعى العاشقى زەرتتەۋ ماقالاسى «ناركوم جۇرگەنوۆتى» ب. قويشىباەۆ قايراتكەردىڭ تۋعانىنا توقسان جىل تولاتىن 1988 جىلى «قازاق ادەبيەتى» گازەتىندە جاريالاعان (ول 1990 جىلى «جازىقسىز جاپا شەككەندەر» جيناعىنا ەنگەن بولاتىن).  سودان بەرى سانجار اسپاندياروۆ، سماعۇل سادۋاقاسوۆ، ءنازىر تورەقۇلوۆ، ءاليحان بوكەيحانوۆ، احمەت بايتۇرسىنوۆ، مۇستافا شوقاەۆ، جاھانشاھ دوسمۇحامەدوۆ، حالەل دوسمۇحامەدوۆ، ساياسي قۋعىن-سۇرگىنگە ۇشىراعان باسقا دا تۇلعالار جايىندا جازا كەلە، ول تەمىربەك جونىندە قالام تەربەۋىن توقتاتقان ەمەس. «اق بوساعا – ار-وجداندا» جۇرگەنوۆتىڭ جۇبايى دامەشتىڭ «وتان وپاسىزى وتباسىنىڭ مۇشەسى» (وووم، چسير) رەتىندە ستاليندىك لاگەرلەر ازابىن تارتىپ ورالعاننان كەيىنگى ەرىن اقتاتۋعا، تاريح قويناۋىنان ونىڭ اتقارعان ىستەرى جايىنداعى دەرەكتەردى تىرنەكتەپ جيناستىرۋعا ارناعان تىنىس-تىرشىلىگىن ارقاۋ ەتتى. «تەمىر-حالكوم» تاريحي مينياتيۋراسىندا قايراتكەردىڭ ەلىنە سىڭىرگەن ەڭبەكتەرىن كوركەم تاسىلمەن جاڭعىرتتى. جازىقسىز جالادان قالاي اقتالعانىن ارحيۆ دەرەكتەرى نەگىزىندە كورسەتكەن زەرتتەۋىن، قازاقستاندا اتقارعان، ءوز ۋاقىتىندا-اق اڭىزعا اينالعان ىستەرىن بۇگىنگى ازات وي بيىگىنەن جاڭاشا باعالاۋىن گازەت-جۋرنالداردا جازىپ، تەلەحابارلاردا جاريا ەتتى. ەلىمىزدىڭ دامۋىنىڭ ءار كەزەڭىنەن «تاريحتاعى قاس-قاعىم ءسات» دەپ بەلگىلەنگەن بولىمدەرگە جىكتەلگەن ماتەريالدارى ارقىلى تانىمدى ماعلۇماتتار بەرەتىن «ءومىر – كۇرەس» اتتى تاريحي مينياتيۋرالار جيناعىنىڭ جەتىنشى بولىمىنە جۇرگەنوۆ جايلى «تەمىردەي تەمىربەك» اتتى تۋىندىسىن ەنگىزدى. وسىلاردان سوڭ كەزەك تىلگە تيەك بولعان رومانعا كەلگەن ەدى...

اۆتوردىڭ وقىرمانعا ارناۋىندا اتاپ ايتقانىنداي، رومان «تەمىربەك جۇرگەنوۆ اتىنداعى قوعامدىق قور» توراعاسى ءسابي (ساپەن) ابدىقادىرۇلى اڭسات اقساقالدىڭ تاپسىرىسىنا وراي جازىلعان ەكەن. قور توراعاسى اۆتورعا تەك تاپسىرىس بەرۋمەن شەكتەلمەپتى،  قالامگەردىڭ جۇرگەنوۆ اۋلەتى تاريحىن جاقسى بىلەتىن تۋىستارىمەن كەزدەسۋىنە، قوردا جيناقتالعان تەمىربەك قاراۇلىنا قاتىستى ەستەلىكتەرمەن، وزگە دە ماتەريالدارمەن تانىسۋىنا، ياعني قايراتكەردىڭ تۋىپ-وسكەن ورتاسى، جان-جاقتى ازامات رەتىندە قالىپتاسۋىنا ىقپالى تيگەن جايتتەر جايىندا مەيلىنشە تولىق ماعلۇماتتار الۋىنا بارىنشا  مۇمكىندىك جاساعان كورىنەدى. جانە ءار جازىلىپ بىتكەن تاراۋدىڭ ءبىرىنشى وقىرمانى، كەڭەسشىسى ءام سىنشىسى بولىپتى. جازۋشى بەيبىت قويشىباەۆ وسىنداي شىعارماشىلىق قىزمەتتەستىك بارىسىندا، ەل اۋزىندا ساقتالعان قيلى مالىمەت پەن ەستەلىكتەردى جانە مۇراعاتتاردان الىنعان تاريحي دەرەكتەردى ۇتىمدى تۇردە كوركەمدەپ، ءوزارا ۇيلەستىرە پايدالانۋ ناتيجەسىندە تەمىربەك جۇرگەنوۆتىڭ تولىمدى بەينەسىن روماندا سەنىمدى ەتىپ سومداۋعا، ءارى قايراتكەر ءومىر سۇرگەن كۇردەلى زاماننىڭ ناقتى شىندىعىن قاز-قالپىندا بەرە الۋعا قول جەتكىزگەن، بۇل كۇمانسىز سولاي.

روماندا قارشاداي تەمىرشە وقىرمان كوزىنە العاش رەت اكەسىنىڭ تىزەسىنە جانتايىپ، ۇلكەندەردىڭ القالى جيىنىنداعى اڭگىمە-دۇكەنگە مۇقيات قۇلاق تۇرگەن ساتىندە تۇسەدى.  ول تاپ وسىلاي ءار كەزدە اكەسىنىڭ قولتىعى استىندا وتىرىپ، يگى جاقسىلاردىڭ سۇحباتتاسۋى مەن ولاردىڭ الدىندا ونەر كورسەتكەن نەبىر ءانشى، كۇيشى، جىرشىنى قۇمارتا تىڭدايتىن. قۇيما قۇلاق بالاقاي بىردە اۋىل بالالارىنا بۇحارادان وقۋ ءبىتىرىپ كەلگەن مۇعالىم تۇرماعامبەت ىزتىلەۋۇلى شىعىس عۇلامالارى جايىندا اڭگىمە ايتىپ، سوعان قاتىستى سۇراق قويعانىندا ىلە جاۋاپ بەرىپ،  وز قاتارىنان وزىق ەكەنىن تانىتادى. سودان بالا تۇرماعامبەت شايىردىڭ ۇلگىلى شاكىرتىنە اينالادى. ءتورت جىل بويى اۋىل مەكتەبىندە ۇزدىك وقيدى. ۇستازى ونىڭ پارسى، تۇركى تىلدەرىن قالاي يگەرىپ، بەلگىلى داستانداردى قانداي ىنتامەن وقىپ جۇرگەنىن ءاردايىم اكەسى قاراعا ريزاشىلىقپەن ايتىپ جۇرگەن. (شىعىستىڭ جارىق جۇلدىزدارىمەن باۋىرلاستىرعان تۇرماعامبەت اقىندى شاكىرتى كەيىن شولاق بەلسەندىلەردىڭ مولدا دەپ سوڭىنا تۇسكەن قىسپاعىنان قۇتقارادى دا، الماتىعا الدىرىپ، اتاقتى ءفيردوۋسيدىڭ ايگىلى «شاھناماسىن» تارجىمەلەتەدى). مىڭعىرعان مال يەلەنۋشى كوشپەندى باي عانا ەمەس، وڭىردەگى حالقىنا سىيلى، اۋزى دۋالى، بەدەلدى ەل اعاسى قارا جۇرگەنوۆ ۇلى تەمىرشە-تەمىربەكتىڭ قابىلەتىن شايىر-ۇستازدىڭ جوعارى باعالاۋىن جانە ءوزىنىڭ ىشكى ويىمەن ۇندەسىپ شىققان ۇسىنىسىن ەسكەرە كەلە، بالاسىن بۇدان ءارى زامان العا تارتىپ تۇرعان ورىس وقۋىنا بەرۋدى ماقۇل كوردى.

الامەسەكتەگى باستاۋىش مەكتەپتەن باستاپ، پەروۆسكىدەگى ورتا ءبىلىم بەرەتىن ۋچيليششەدە وقىپ جۇرگەن جىلدارى ورىس ءتىلى مەن ادەبيەتىن ءتاپ-ءتاۋىر مەڭگەرگەن ءجاسوسپىرىم ون التىنشى جىل دۇربەلەڭىنە وراي ءوڭىردى ارالاي كەلگەن تۇركىستان ولكەسىنىڭ گەنەرال-گۋبەرناتورى ا.ن. كۋروپاتكيننىڭ الدىندا: «تارتىپسىزدىك  – ادىلەت بولماعان جەردەن شىعادى»، – دەگەن تۇجىرىمىن باتىل جاريا ەتىپ، ءوزى وقيتىن وقۋ ورنىندا كوزى كورگەن وعاش وقيعانىڭ، سونداي-اق وسى ۇيەزدە ورىن الىپ تۇرعان ەرەۋىلدىڭ ءتۇپ سەبەبى بوپ تابىلاتىن ادىلەتسىزدىكتى ىمىراسىز اشكەرەلەپ سويلەدى. سوندا ەرجۇرەكتىلىكپەن توسىن مىنەز كورسەتكەن ادىلەتسۇيگىش وقۋشىنى ولكە اكىمى قولداعان، ال جيىندا بۇل جايتكە كۋا بولعان جۇرتشىلىق ونى اۋىزدان اۋىزعا تاراتىپ اڭىز ەتكەن. كىتاپتا ودان ءارى ەل ىشىنە الەۋمەتتىك وزگەرىس اكەلگەن الاپات داۋىل سوققاننان كەيىن تەمىربەكتىڭ قالاي اشىلا تۇسكەنى جەڭىل تىلمەن، قىزىقتى دا تارتىمدى سۋرەتتەلەدى.

پەتروگرادتا قازان توڭكەرىسى، ودان كەيىن ورىنبوردا ەكىنشى جالپىقازاق سەزى  بولعان شاقتا تەمىربەك ۋفاداعى جەر ولشەۋ ۋچيليششەسىندە وقىپ جۇرگەن ەدى.  وقيعالاردىڭ ءوربۋ بارىسى ونى ورىنبورعا الىپ كەلدى. مۇندا ول سوعىستىڭ قارا جۇمىسىن ىستەگەن جىگىتتەردى باتىس مايدان شەبىنەن ەلگە باستاپ ورالعان ءنازىر تورەقۇلوۆپەن، سوۆەت ۇكىمەتى تاعايىنداعان تورعاي وبلىسىنىڭ اسكەري كوميسسارى ءالىبي جانگەلدينمەن كەزدەسىپ، وبلىستىق سوۆەتتەر سەزىن دايىنداۋ جانە وتكىزۋ جۇمىستارىنا اتسالىستى. سونىمەن قاتار ءنازىر ەكەۋى «قازاق مۇڭى» گازەتىن شىعارىپ تۇردى. ورىنبوردى اقتار العاننان كەيىن ءنازىر تۇركىستان ولكەسىنە – تۋىستارى تۇراتىن قوقانعا اتتاندى، ال تەمىربەك دالا ولكەسىنىڭ كوميسسارى لاۋازىمىنا بەكىگەن ءالىبيدىڭ پارتيزان جاساعىنا قوسىلىپ، ورتالىقتان اقتوبە مايدانىنا قارۋ-جاراق جەتكىزىستى. سوسىن ىرعىز ايماعىندا بولىستىق، ۇيەزدىك رەۆكومدار جۇمىستارىنىڭ بەل ورتاسىندا ءجۇرىپ، اۋىلداردا جاڭا وكىمەت ورناتۋعا اتسالىستى.

جاڭا وكىمەت قۇرىلىسىنا ءبىلىمدى ماماندار كەرەك، بۇعان تەمىربەك قاراۇلىنىڭ سەنىمى كامىل ەدى، سوندىقتان دا ول  رەۆوليۋتسيالىق وقيعالار ءۇزىپ كەتكەن وقۋىن جالعاستىرۋ قاجەتتىگىن ويىنان شىعارعان ەمەس. اقىرى ورىنبوردا اشىلعان رابفاك – جۇمىسشى فاكۋلتەتىنە كەلىپ وقىدى. ونى ءبىتىرىپ، 1923 جىلى تاشكەنتتە شاڭىراق كوتەرگەن ورتا ازيا مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ شارۋاشىلىق جانە زاڭ فاكۋلتەتىنە  تۇستى. قازاق رەسپۋبليكاسىنىڭ ۇكىمەتى وعان قازاقستاننىڭ تۇركىستان رەسپۋبليكاسىنداعى تولىق وكىلەتتى وكىلى مىندەتىن وقۋىمەن قوسا اتقارۋدى تاپسىردى. سول جىلى قارقارالىدان كەلىپ، ساگۋ-ءدىڭ مەديتسينا فاكۋلتەتىنە وقۋعا كىرگەن بولاشاق جارى دامەش ەرمەكوۆامەن تانىستى. وسىلاي تۇركىستان ولكەسى اۋماعىنداعى ساياسي وقيعالاردىڭ بەل ورتاسىندا وتكەن، ون جىلعا سوزىلعان بەلسەندى قوعامدىق ءومىرى باستالدى.

العاشقى جىلى تەمىربەك جۇرگەنوۆكە بىردەن قازاق ورتالىق اتقارۋ كوميتەتىنىڭ توراعاسى سەيىتقالي مەڭدەشەۆپەن، تۇركىستان ورتالىق اتقارۋ كوميتەتى توراعاسىنىڭ ورىنباسارى سۇلتانبەك قوجانوۆپەن يىق تىرەسىپ، ورتا ازياداعى ۇلتتىق-مەملەكەتتىك تۇرعىدا جىكتەپ-مەجەلەۋدىڭ قىزۋ ايتىس-تارتىستى ناۋقانىنا قاتىسۋعا، تاعدىرشەشتى وقيعالارعا تىكەلەي ارالاسۋعا تۋرا كەلدى. بەرتىنگە دەيىن جابىق بوپ كەلگەن مەجەلەۋدىڭ قۇجاتتارى مەن ماتەريالدارىن اۆتور باس كەيىپكەرىنىڭ بەينەسىن سومداۋ رەتىمەن رومانعا قيلى ادەبي امال-ءادىس قولدانا وتىرىپ تارتقان. سونداي جولمەن رومان ماتىنىنە ەنگىزىلگەن تاريحي دەرەكتەر ارقىلى سول زامانعى وتكىر ماسەلەلەرگە قاتىستى ۇلت زيالىلارىنىڭ ءتۇرلى دارەجەلى جينالىستارداعى تالقىلاۋلار كەزىندە تانىتقان كوزقاراستارىن قىزعىلىقتى سۋرەتتەگەن. جۇرگەنوۆتىڭ تاشكەنت قالاسىن قازاق استاناسى ەتۋىنە  وزبەك قايراتكەرلەرىنىڭ قالاي قارايتىنىن زەرتتەگەنى، ورىنبورعا بارىپ، سوۆەتتەر سەسسياسىندا مەجەلەۋ بارىسى جونىندە ارنايى بايانداما جاساعانى جايىندا اڭگىمەلەي كەلە، جازۋشى ونىڭ ءالى ۋنيۆەرسيتەتتىڭ تومەنگى كۋرسىندا وقيتىن ستۋدەنت ەكەنىنە قاراماستان، ءوزىن ساليقالى مەملەكەت قايراتكەرى دەڭگەيىندە سەنىممەن تانىتىپ كەلە جاتقانىن دالەلدى تۇردە بەينەلەيدى.

ساگۋ-ءدىڭ سوڭعى كۋرسىنا كوشكەنىندە جۇرگەنوۆكە قازاق ۇكىمەتى تاراپىنان تاعى ءبىر ۇلكەن سەنىم ارتىلىپ، تاشكەنتتەگى ارنايى ورتا ءبىلىم بەرەتىن قازاق اعارتۋ ينستيتۋتى (كيرينپروس) نەگىزىندە اشىلعان تۇڭعىش قازاق پەداگوگيكالىق جوعارى وقۋ ورنىنىڭ (قازپەدجوو، كازپەدۆۋز) ديرەكتورى (رەكتورى) لاۋازىمىنا تاعايىندالدى. روماندا ونىڭ وسىندا ىستەپ جۇرگەن كەزىندەگى ىزدەنىستەرى،  سونداي-اق بولاشاقتا ءومىرىن قاسىرەتكە ۇرىندىرعان سەبەپتەردىڭ ءبىرى تاپ سول شاقتا قانداي ادامنىڭ تاراپىنان قالاي تۋعانى سۋرەتتەلگەن. جۇرگەنوۆ  ديپلوم جۇمىسىن ۇزدىك قورعاپ، ۋنيۆەرسيتەتكە عىلىمي قىزمەتكەر رەتىندە قالدىرىلعان، الايدا ونى مۇندا كوپ ىستەتپەي، پارتيانىڭ ورتا ازيا بيۋروسى (سرەزازبيۋرو) 1929 جىلى تاجىكستانداعى ستاتيستيكا مەكەمەسىن باسقارۋعا جۇمسادى. وسىنداعى قىزمەتى بارىسىندا ول تاجىك اۆتونومياسىن وداقتىق رەسپۋبليكا دەڭگەيىنە كوتەرۋ ءۇشىن قۇرىلعان كوميسسيا قۇرامىنا ەنگىزىلدى. كوميسسيانىڭ ءتيىستى قورىتىندىسىنان سوڭ قابىلدانعان شەشىمگە سايكەس وتكىزىلگەن قۇرىلتايشى سەزدە تاجىك رەسپۋبليكاسى ورتالىق اتقارۋ كوميتەتىنىڭ مۇشەلىگىنە سايلانىپ، رەسپۋبليكانىڭ العاشقى قارجى حالىق كوميسسارى لاۋازىمىنا بەكىتىلدى. ودان 1930 جىلى وزبەك رەسپۋبليكاسىنا اۋىستىرىلىپ، اعارتۋ حالىق كوميسسارى بولدى.

بۇل كەزدە قازاق ەلىندە جۇرتتى قايعىعا دۋشار ەتكەن سولاقاي رەفورمالار جاسالىپ جاتقان. ونىڭ بارىسىن تەمىربەك وزبەك ەلىندەگى قىزمەتىن اتقارا ءجۇرىپ قينالا قاداعالاعان-دى. قازاتكومنىڭ ءتيىستى دەكرەتىنە سايكەس، وزگە بايلار قاتارىندا اكەسىنىڭ دە كامپەسكەلەنگەنىن، وتباسىمەن جەر اۋدارىلعانىن، ۇجىمداستىرۋ ناۋقانىنىڭ حالىققا جايسىز ءتيىپ جاتقانىن، اعالارىنىڭ كوتەرىلىسشىلەر قاتارىنا قوسىلعانىن ەستىدى. جۇرت اشتىققا ۇشىرادى، شاماسى جەتكەن كوشپەندىلەر بوسىپ، جان-جاققا كەتتى، وزبەك پەن تاجىك ەلىنە جەتكەندەردىڭ بىرقاتارىنا ءوزى دە مۇمكىندىگىنشە قولۇشىن سوزدى، الايدا، شامالاۋىنشا، تالايى جالپاق دالادا شىبىنشا قىرىلدى. اقىرى قازاق ولكەلىك پارتيا كوميتەتىنىڭ باسشىسى اۋىستىرىلىپ، ولكە ءومىردى  جاڭاشا قۇرۋ جولىنا بۇرىلا باستادى. جاڭا كادرلار جيناقتالدى. وسى ورايدا جەرلەستەرى بك(ب)پ ورتالىق كوميتەتى ارقىلى وزبەك ەلىندەگى جۇرگەنوۆكە دە قولقا سالعان.

ول ون جىل باۋىر باسقان تۇركىستان ولكەسىنىڭ باس قالاسى تاشكەنتپەن قوشتاسىپ، 1933 جىلى جازعىتۇرىم قازاقستاننىڭ سول كەزدەگى استاناسى الماتىعا ات باسىن بۇردى. قازاق اۆتونوميالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ اعارتۋ حالىق كوميسسارى لاۋازىمىنا تاعايىندالىپ، بك(ب)پ قازاق ولكەلىك كوميتەتىنىڭ بيۋرو مۇشەلىگىنە سايلاندى. سودان تەز ارادا اعارتۋ حالكوماتىن مادەنيەت مايدانىنىڭ باس شتابىنا اينالدىردى. الاپات اشارشىلىقتان  ابدەن قالجىراعان حالىقتىڭ ەڭسەسىن، رۋحىن كوتەرۋدى وزىنە تىزگىنىن سەنىپ بەرگەن مادەني رەۆوليۋتسيانىڭ باستى مىندەتى دەپ ءبىلدى. وسى ماقسات جولىنداعى بارشا قىزمەتتەسىنە، وقۋ-اعارتۋ، مادەنيەت،  ونەر ادامدارىنا ءوز يلانىمىن دارىتىپ، ولاردى تىڭ ىستەرگە جۇمىلدىرا ءبىلدى. بارلىق شارۋانىڭ باسى-قاسىندا ءوزى ءجۇردى. ءار جاڭا لەپكە مەملەكەتتىك كوزقاراس تانىتىپ، ءمان بەرىپ وتىردى. روماندا حالكوماتتىڭ قانداي قاۋىرت جۇمىستار جۇرگىزۋگە كىرىسكەنى، حالىق كوميسسارىنا رەسپۋبليكا باسشىلىعىنىڭ قالاي رياسىز كومەكتەسىپ، ءار باستاماسىن جان-جاقتى قولداپ تۇرعانى، ناتيجەسىندە قانداي ناتيجەگە جەتكەنى اسەرلى سۋرەتتەلگەن.

جۇرگەنوۆ بۇل لاۋازىمىندا ءتورت جىل قىزمەت اتقاردى. العاشقى ءۇش جىلىندا جوقتان بار جاساعان، اڭىزعا اينالعان ىستەر تىندىردى. ەڭ الدىمەن وقۋ-اعارتۋ ىسىنە ءمان بەردى، ساۋاتسىزدىقتى جويۋدى، باستاۋىش ءبىلىم بەرۋدى عانا ەمەس،  جاپپاي ورتا ءبىلىم بەرۋدى ماقسات ەتىپ قويدى. مەكتەپ ۇيلەرىن سالۋ، مۇعالىمدەر دايارلاۋ، وقۋلىقتار جازۋ مىندەتىن العا شىعاردى. قازاق ءتىلى، تەرمينولوگيالىق ماسەلەلەر كوميسسارياتتىڭ ۇدايى نازارىندا بولدى. ارنايى ورتا جانە جوعارى پەداگوگيكالىق وقۋ ورىندارىن، العاشقى ۋنيۆەرسيتەتتى، تاۋ-كەن جانە جۋرناليستيكا ينستيتۋتتارىن اشتى. ونەرپازدار بايقاۋىن وتكىزىپ، ەل ىشىندەگى حالىق تالانتتارىن جۇرتشىلىققا كەڭىنەن تانىتتى. كاسىبي ونەر وشاقتارىنىڭ شاڭىراقتارىن كوتەردى. قازاق ونەرىنىڭ كوركەمونەرپازدىق دەڭگەيدە تۇرىپ قالعان ميمىرت تىرشىلىگىن وتتاي لاۋلاتىپ، لاپىلداتا جاندىردى. كۇللى مادەنيەت جۇمىسىن ورلەۋ جولىنا بەت العان ەلدىڭ رۋحىنا سايكەستەندىرىپ، قايتا قۇردى.

روماندا جۇرگەنوۆتىڭ الماتىعا كەلگەن بەتتە ادەبيەت، مادەنيەت قايراتكەرلەرىن جيناپ الىپ، قازاق ونەرىن دامىتۋ جولدارىن اڭگىمەلەگەنى، قازاق توپىراعىنا جەرگىلىكتى جۇرتقا بەيتانىس تا تاڭسىق وپەرا مەن بالەت ونەرىن جەرسىندىرۋ قاجەتتىگىن ايتقانى جانە بۇل ىسكە العاشقى تابيعي دارىنداردى قالاي جۇمىلدىرعانى سۋرەتتەلگەن. حالىقتىڭ مۋزىكالىق مۇراسىن مادەنيەتتى وركەندەتۋ قىزمەتىنە جاراتۋدى العا تارتقان كوميسسار اۋەلى مۋزىكا-دراما تەحنيكۋمىندا قازاق ءان-كۇيىن زەرتتەيتىن عىلىمي كابينەت اشتى. ۇزاماي سول كابينەتتىڭ جانىنان حالىق مۋزىكا اسپاپتارىن جاسايتىن شەبەرحانا ۇيىمداستىرىپ، وندا ىستەيتىن شەبەرلەردى تابۋعا دا ءوزى تىكەلەي ارالاستى. احمەت جۇبانوۆتىڭ دومبىراشىلاردان انسامبل قۇرۋىنا، ونى ۇلت-اسپاپتار وركەسترى دەڭگەيىنە كوتەرۋىنە ۇدايى قامقورلىق كورسەتىپ وتىردى. ۇلتتىق ونەر كادرلارىن باۋليتىن ۇستازداردى ماسكەۋ، لەنينگراد، تاشكەنتتەن شاقىرتتى. حورەوگرافيا مەكتەبىن، قۋىرشاق تەاترىن اشتى. تەاترلارعا ارناپ ستسەناري، پەسا، ليبرەتتولار جازدىرۋعا ۇيتقى بوپ، جازىلعان جۇمىستاردى تالقىلاۋعا مىندەتتى تۇردە ءوزى قاتىستى، ءتىپتى تالقىلاۋلاردى ءوزى باسقارىپ، قورىتىپ وتىردى. سپەكتاكلدەرگە قاجەت كوستيۋم ۇلگىلەرىن قازاق تۇرمىسىنىڭ، ەتنوگرافياسىنىڭ بىلگىرى رەتىندە ءوزى ءتۇسىندىرىپ، تىگىلگەن كيىمدەردىڭ العاشقى سىنشىسى بولدى. مۋزىكا ستۋدياسىن اشىپ، از ۋاقىتتا ونى مۋزىكالىق تەاتر مارتەبەسىنە جەتكىزدى. مۋزىكا تەاترىنىڭ تۇڭعىش سپەكتاكلى «ايمان – شولپان» حالىقتى اسقان قۋانىشقا بولەپ، ماۋسىم بويى انشلاگپەن ءجۇردى. بىراق كوميسسار تەاتردىڭ باسشىلىعى مەن جەتەكشى ارتيستەرىنە قاتاڭ ەسكەرتپە جاساپ، ورىنسىز ماساتتانۋدان ساقتاندىردى، رەپەرتۋاردى شۇعىل بايىتۋ جونىنەن ورىندى تالاپ قويدى. ول ايگىلى «قىز جىبەك» سىندى  تازا قازاق اندەرىنەن جازىلعان العاشقى ۇلتتىق وپەرانىڭ دۇنيەگە كەلۋىن تىكەلەي ءوزى ۇيىمداستىرىپ، ۇدايى نازارىندا ۇستادى.

مادەني رەۆوليۋتسيا بارىسىندا جىلت ەتكەن ءار جاڭالىقتى جۇرگەنوۆ ولكەلىك پارتيا كوميتەتى مەن رەسپۋبليكا ۇكىمەتىنىڭ باسشىلارىنا شۇعىل جەتكىزىپ، ءبارى بىرگە قۋاناتىن. قازاق ەلىندەگى مادەنيەت قۇرىلىسىنىڭ جەتىستىكتەرى جايىندا ولكەكوم جەتەكشىسى ل.ي. ميرزوياننىڭ 1936 جىلدىڭ باسىندا باس حاتشى ي.ۆ. ستالينگە ماقتانىشپەن جەتكىزگەن حابارى جاقسى قابىلدانىپ، ۇزاماي، ورتالىق بيلىكتىڭ ماسكەۋدە قازاق ادەبيەتى مەن ونەرىنىڭ ونكۇندىگىن وتكىزۋدى جوسپارلاعانى بەلگىلى بولدى. سودان مامىر  ايىندا بولماق  جاۋاپتى بايقاۋعا مۇقيات دايىندالۋ ماسەلەسى جەدەل تۇردە قولعا الىندى.

قازاق ەلىندە جاسالعان مادەني رەۆوليۋتسيانىڭ شىرقاۋ شىڭى ىسپەتتى ماسكەۋ دەكاداسى قازاق مادەنيەتىنىڭ ايتۋلى مەرەكەسىنە، ءارى وداقتىق كولەمدە تاپسىرعان اسا ماڭىزدى ەمتيحانىنا اينالدى. ونكۇندىك قورىتىندىسىندا قارت اقىن جامبىل جاباەۆ، انشىلەر كۇلاش بايسەيىتوۆا، قۇرمانبەك جانداربەكوۆ، اقىن جانە جازۋشى ساكەن سەيفۋللينمەن  قاتار، قازاق مادەنيەتىن، ۇلتتىق وپەرا ونەرىن  دامىتۋدا سىڭىرگەن اسا زور ەڭبەگى ءۇشىن تەمىربەك جۇرگەنوۆ ەڭبەك قىزىل تۋ وردەنىمەن ماراپاتتالدى.

ماسكەۋدە وتكەن قازاق ونەرى العاشقى تاريحي بايقاۋىنىڭ ەشقاشان رەسمي  تۇردە ءمالىم بولماعان  ناتيجەسى حاقىندا رومانداعى بىرنەشە ەپيزودتا ءسوز ەتىلەدى. سولاردىڭ ءبىرى  كرەملدىڭ ۇلكەن سارايىندا ءوتىپ جاتقان سوۆەتتەردىڭ توتەنشە بۇكىلوداقتىق سەگىزىنشى سەزىندەگى ۇزىلىستەردىڭ بىرىندە فايزۋللا حودجاەۆتىڭ اۋزىمەن ايتىلادى. وزبەكستان سوۆناركومىنىڭ توراعاسى حودجاەۆ ءوزىن  بيىك مىنبەردەن سويلەگەن سوزىمەن قۇتتىقتاي كەلگەن جۇرگەنوۆكە: «ەڭ ۇلكەن دە زور العىس سەزىمگە ءسىز لايىقسىز، تەمىربەك جولداس»، – دەيدى. تاشكەنتتەن ەلىنە اتتانار الدىنداعى قوشتاسقان ساتىندە وعان كۇش-جىگەرىن اۆتونوميالىق رەسپۋبليكاسىن تاۋەلسىز سوتسياليستىك مەملەكەت دارەجەسىنە كوتەرۋدە جەمىستى ەڭبەك ەتۋىن تىلەگەنىن ەسىنە سالدى. ءوزىنىڭ ماسكەۋدە وتكەن ونكۇندىك بارىسىن ءجىتى قاداعالاپ تۇرعانىن ايتىپ تەمىربەكتىڭ جۇزىنە تىكە قارادى دا: «ءسىز حالقىڭىزدىڭ رۋحىن كوتەرۋدە وتە عاجايىپ ءىس تىندىردىڭىز!» دەدى.  «ستالين جولداس ءسىزدىڭ ەڭبەگىڭىزدىڭ ناتيجەسىنەن ەرەكشە كۇش-قۋات العاندىقتان دا، وسى تالقىلانىپ جاتقان كونستيتۋتسيا جوباسىن سەنىممەن جاساپ شىقتى دەپ ويلايمىن» دەگەن ءسۇيسىنىسىن ءبىلدىردى. «...بۇدان ءۇش-ءتورت جىل بۇرىنعى جاعدايدى ءسىز دە، مەن دە بىلەمىز عوي» دەپ، قازاق ەلىندەگى اشتىق جىلداردى مەڭزەدى. «بيىلعى جەمىستى دەكادادان كەيىن سونى ەسكە الىپ، قازاقتىڭ باسىندا سونداي قايعىلى وقيعا ورىن العان دەپ ەشكىمدى سەندىرە الماس ەدىك. بۇل، قايتالاپ ايتام، ءسىزدىڭ ارقاڭىزدا مۇمكىن بولدى. ءسىز تاريحي تۇلعاسىز، تەمىربەك جولداس!»  تەمىربەكتىڭ قىسىلۋىن ەلەڭ قىلماي، 1925 جىلى «ءبىزدىڭ وزبەكتىڭ تاۋەلسىز رەسپۋبليكا بولۋىنا اتسالىستىڭىز» دەپ، وزبەك ورتالىق اتكارۋ كوميتەتى مۇشەلىگىنە ەكەۋىنىڭ بىرگە سايلانعانىن ەسكە الدى.  ال 1929 جىلى «تاجىكتىڭ بىزدىكىندەي تاۋەلسىز رەسپۋبليكا دەڭگەيىنە كوتەرىلۋىنە ءسىز تىكەلەي قاتىستىڭىز» دەي كەلىپ، ەندى، مىنە، بيىلعى «شۋاقتى كوكتەم كۇندەرى كۇللى جالپاق ەلىمىزگە، ستالين جولداستىڭ وزىنە قازاقتىڭ تاپ سونداي مارتەبەگە لايىق ەكەنىن عالامات ونەر دەكاداسى ارقىلى دالەلدەپ، كوز جەتكىزدىڭىز» دەدى  ريزاشىلىقپەن.

تۋىندىدا تاعى ءبىر ويلى سۇحباتتىڭ الماتىدا ميرزوياننىڭ كابينەتىندە وتكەنى كورسەتىلگەن. ول جۇرگەنوۆتى قابىلداۋىنا شاقىرتىپ، قىسقا اماندىق-ساۋلىق سۇراسقان سوڭ، كەيىنگى كەزدە ۇدەپ بارا جاتقان ارىز-شاعىم جايىن اڭگىمەلەدى. جانە ولاردىڭ ەلەۋلى توبى، وكىنىشكە قاراي، ءبىزدىڭ جەتىستىكتەرىمىزدى كەمسىتۋگە باعىتتالعانىن ايتتى. «مەن ءسىزدىڭ مادەني رەۆوليۋتسيا شارالارىن قالاي جانقيارلىقپەن جۇرگىزگەنىڭىزدى بەس ساۋساعىمداي بىلەمىن عوي، جولداس جۇرگەنوۆ، – دەدى. – جاسىرمايىن، مەن، كەرەك دەسەڭىز، قازىرگى تاڭداعى وداققۇرۋشى رەسپۋبليكا دارەجەسىنە ءسىزدىڭ ەرەن ەڭبەگىڭىزدىڭ ارقاسىندا كوتەرىلدىك دەپ ويلايمىن. بۇعان، ارينە، رەسپۋبليكامىزدىڭ ەكونوميكالىق دامۋى، الەۋمەتتىك جاعدايىنىڭ دۇرىستالۋى ساي بولعانىنا كۇمان جوق. بىراق سونى تانىتۋداعى ونەردىڭ قۇدىرەتىنە ەشتەڭە تەڭ كەلمەسى بەلگىلى. ءسىز قازاق ونەرپازدارىن كەرەمەت تۇلەتتىڭىز، ولاردى قازاق ءۇشىن مۇلدەم جاڭا ونەر سالاسىن دامىتۋعا جۇمىلدىرا الدىڭىز. جانە قانداي ناتيجە كورسەتتىڭىزدەر!» ول وزىنە مۇقيات قۇلاق تۇرگەن اعارتۋ حالىق كوميسسارى جۇرگەنوۆكە: ەشقانداي مۋزىكالىق ءبىلىم ورداسىندا وقىماعان دالالىق قىز-جىگىتتەردەن تەمىربەك قاراەۆيچ دايىنداعان «عاجاپ ارتيستەر، ولاردىڭ عالامات اندەرى، عاجايىپ تابيعي داۋىستارى ستالين جولداستىڭ ءوزىن باۋراپ الدى» دەگەن ويىنا جالعاستىرا، جولداس ستالين ەسكى قۇرىلىستى جەڭگەن ءسوتسياليزمنىڭ مەشەۋ، قاراڭعى قازاق حالقىن زاماناۋي وركەنيەت داڭعىلىنا الىپ شىققانىنا شاك كەلتىرمەگەنىن سەنىممەن ايان ەتتى.  سوندىقتان دا «ۇلى ستالين وزىنە ءتان ۇلىلىعىمەن» ءبىزدىڭ رەسپۋبليكامىزدى ءوزى جاساۋشىسى بولعان كونستيتۋتسياعا ەنگىزىپ، سوۆەتتىك سوتسياليستىك رەسپۋبليكالار وداعىن قۇرۋشىلار قاتارىنا ماڭگى وشپەستەي ەتىپ بەكىتىپ قويعانىن ايتتى. دەگەنمەن وسى ۇلى ىستەگى ءسىزدىڭ ۇلەسىڭىزدى كورە المايتىندار توقتار ەمەس، تەمىربەك قاراەۆيچ، ارينە، مەن ءسىزدى رەنجىتۋگە جول بەرمەيمىن، الايدا ءوزىڭىز دە  ساق جۇرگەيسىز دەدى. جالاقورلارعا توسقاۋىل قويۋدى ويلاعانى سول، جۇرگەنوۆتى ستاليندىك كونستيتۋتسياعا ساي وزگەرگەن ۇكىمەتتىك قۇرىلىمداعى ءتيىستى ورنىنا قويىپ، قايتا قۇرىلعان رەسپۋبليكا پارتيا ۇيىمىنىڭ ورتالىق كوميتەتىنە جانە ونىڭ بيۋروسىنا مۇشە ەتىپ سايلاتتى. بىراق بۇل ارەكەت، روماندا سۋرەتتەلگەنىندەي، ۇزاق قورعان بولا المادى، جۇيەدە بەلەڭ العان قاتەرلى ساياسي احۋال، جۇرگەنوۆپەن ونىڭ تاشكەنتتە ىستەگەن كەزەڭىنەن جاۋلاسىپ كەلە جاتقان ەسەنامانوۆ سەكىلدى اسىرەتاپشىلداردىڭ داۋرەندەۋى ماسەلەنى جازالاۋشى ورگاندار جۇرگىزگەن رەپرەسسياعا ۇلاستىردى. سولاقاي كوزقاراسىنان اينىماعان ەسەنامانوۆ، ءتىپتى، دامەش جۇرگەنوۆا ەرىن اقتاتۋ شارۋاسىمەن ىزدەنىپ جۇرگەنىندە، مۇندايعا – ءوزى سوناۋ «ستۋدەنتتىك شاعىنان بەرى اشكەرەلەپ كەلە جاتقان الاشورداشىل تاپ جاۋى، حالىق جاۋى جۇرگەنوۆتى» اقتاۋعا – جول بەرۋگە بولمايتىنىن ايتىپ، تاعى شاعىمداندى. روماندا بۇلار شىنشىلدىق تۇرعىدا جاقسى سۋرەتتەلگەن.

قىسقاسىن ايتقاندا، «كوميسسار جۇرگەنوۆ» رومانى تەك مەملەكەت، قوعام، مادەنيەت قايراتكەرى تەمىربەك جۇرگەنوۆتىڭ ءومىرى مەن قىزمەتىن كوركەمدىك تۇرعىدا سۋرەتتەپ قانا قويماي، وسىناۋ تاريحي تۇلعانىڭ سوم بەينەسى  ارقىلى وقىرمانعا ەلىمىزدىڭ قيلى قاسىرەتپەن استاسقان كۇردەلى تاريحىن كەڭىنەن اشىپ كورسەتەدى. بۇگىنگى تاۋەلسىزدىگىمىزگە دەيىنگى ۇزاق جولدىڭ قانداي قيىن-قىستاۋ بەلەستەردەن وتكەنىن، ولاردىڭ ىشىندە كىتاپ قاھارمانى جۇرگەنوۆتىڭ ەگەمەن ەلىمىزدىڭ تاريحىندا قانداي ءرول اتقارعانىن ايقىن تانىپ-بىلۋگە جاردەمدەسەدى. ۇلكەن تەررور قۇربانى تەمىربەك جۇرگەنوۆتىڭ حالقىنا سىڭىرگەن ەرەن ەڭبەگىن ارقاشان ەستە ۇستاۋ، كىتاپتىڭ «ءسوز سوڭى» تاراۋشاسىندا اۆتوردىڭ اتاپ ايتقانىنداي،  بۇگىنگى ۇرپاقتىڭ قاسيەتتى پارىزى. ءبىزدىڭ ءوز تاراپىمىزدان قوسىپ ايتارىمىز – جازۋشى بەيبىت قويشىباەۆتىڭ وتانشىل ۇرپاق تاربيەلەۋ سىندى بيىك ماقساتقا قىزمەت ەتەتىن «كوميسسار جۇرگەنوۆ» اتتى دەرەكتى، تاريحي-تانىمدىق كوركەم شىعارماسى ءاربىر وقىرماننىڭ رۋحاني مۇقتاجدىقتى وتەيتىن كىتاپ رەتىندە مۇقيات وقىپ، ۇستەلىنەن الىستاتپاي ۇستاۋىنا ابدەن لايىق.

بالجان حابدينا،

قر باسپا جانە پوليگرافيا ءىسىنىڭ قايراتكەرى

Abai.kz