ەنەرگيا - بۇگىنگى قوعامنىڭ نەگىزگى قاجەتتىلىكتەرىنىڭ ءبىرى. الەمنىڭ بارلىق ايماقتارىندا ەنەرگيا كوزدەرى ادامنىڭ ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيىن، ەكونوميكالىق دامۋىن جانە الەۋمەتتىك تۇراقتىلىعىن قامتاماسىز ەتەدى.

الايدا، قازىرگى كەزدە كوپتەگەن ەلدەر ەنەرگيا كوزدەرىنىڭ قولجەتىمدىلىگى مەن تيىمدىلىگىن قامتاماسىز ەتۋگە، سونىمەن قاتار قورشاعان ورتاعا زياندى اسەرىن ازايتۋعا ۇمتىلۋدا. بۇۇ-نىڭ باستاۋىمەن العاش رەت «تۇراقتى دامۋ» كونتسەپتسياسى ۇسىنىلدى. تۇراقتى دامۋ ماقساتتارى – ەلدىڭ وركەندەۋىنە باعىتتالعان ءورشىل ماقساتتاردىڭ جيىنتىعى بولىپ تابىلادى.

پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ ءوز جولداۋىندا اتاپ وتكەندەي، قازاقستان دامۋىنىڭ نەگىزگى مىندەتتەرىنە تۇراقتى دامۋ ماقساتتارى اياسىندا جۇرگىزىلەتىن جۇمىستار ءبىرىنشى كەزەكتە اتقارىلۋى ءتيىس. تۇراقتى دامۋ ماقساتتارى (تدم)» - بۇل بىرىككەن ۇلتتار ۇيىمىنا مۇشە مەملەكەتتەر 2030 جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن قول جەتكىزۋگە باعىتتالعان ماقساتتاردى قامتيتىن امبەباپ ارەكەتكە شاقىرۋ.

تۇراقتى دامۋ ماقساتتارىنىڭ ىشىندەگى 7-ماقسات: «قىمبات ەمەس، سەنىمدى، تۇراقتى جانە زاماناۋي ەنەرگيا كوزدەرىنىڭ بارلىعى ءۇشىن جاپپاي قولجەتىمدىلىگىن قامتاماسىز ەتۋ» ەكەنىن العا تارتقىم كەلەدى.قىمبات ەمەس، سەنىمدى، تۇراقتى جانە زاماناۋي ەنەرگيا كوزدەرىنە جاپپاي قولجەتىمدىلىك - بۇل تەك ەكونوميكالىق ماسەلەلەردى عانا ەمەس، ەكولوگيالىق جانە الەۋمەتتىك ماسەلەلەردى دە شەشۋدىڭ كىلتى.ەنەرگيا ادامزاتتىڭ وركەنيەتىنىڭ دامۋىنا ايتارلىقتاي اسەر ەتكەن. ءوندىرىس، كولىك، تۇرمىستىق قاجەتتىلىكتەر مەن ءبىلىم بەرۋ سالالارىندا ەنەرگيا قولدانىلمايتىن سالا جوق. الايدا، ءداستۇرلى ەنەرگيا كوزدەرى - مۇناي، تابيعي گاز جانە كومىر  شەكتەۋلى رەسۋرستار بولىپ تابىلادى جانە قورشاعان ورتاعا تەرىس اسەرىن تيگىزەدى. سوندىقتان ەنەرگيانىڭ تۇراقتى جانە تازا كوزدەرىن پايدالانۋ قازىرگى زاماننىڭ باستى ماسەلەلەرىنىڭ ءبىرى بولىپ وتىر.

قازىرگى تاڭدا الەمدە ەنەرگيانىڭ بىرنەشە ءتۇرى قولدانىلادى. قىمبات ەمەس جانە سەنىمدى ەنەرگيا كوزدەرىن قامتاماسىز ەتۋ ماڭىزدى، ويتكەنى ول الەۋمەتتىك تەڭسىزدىكتەردى جويۋعا جانە ەكونوميكانى نىعايتۋعا ىقپال ەتەدى. بۇكىل الەم بويىنشا كوپتەگەن ادامدارعا ەنەرگيانىڭ قولجەتىمدىلىگى جوق. مۇنىڭ باستى سەبەپتەرى ەنەرگيا باعاسىنىڭ جوعارى بولۋى جانە كەيبىر ايماقتاردا ينفراقۇرىلىمنىڭ جوقتىعى. وسى ورايدا، قىمبات ەمەس، سەنىمدى جانە تۇراقتى ەنەرگيا كوزدەرىنە قولجەتىمدىلىك قامتاماسىز ەتۋ، ەڭ الدىمەن، حالىقتىڭ ءال-اۋقاتىن جاقسارتۋعا كومەكتەسەدى.

قىمبات ەمەس، سەنىمدى، تۇراقتى جانە زاماناۋي ەنەرگيا كوزدەرىنىڭ بارلىعى ءۇشىن جاپپاي قولجەتىمدىلىك قامتاماسىز ەتۋ — بۇل تەك ەكونوميكالىق دامۋ مەن الەۋمەتتىك تەڭدىكتى قولدايتىن عانا ەمەس، سونىمەن قاتار ەكولوگيالىق تۇراقتىلىقتى ساقتايتىن ماڭىزدى قادام. جاڭارتىلاتىن ەنەرگيا كوزدەرىن دامىتۋ، ينفراقۇرىلىمدى جەتىلدىرۋ جانە حالىقتى ەنەرگيا ۇنەمدەۋدىڭ ماڭىزدىلىعىنا ۇيرەتۋ ارقىلى الەمدە ەنەرگيانىڭ قولجەتىمدىلىگى مەن تۇراقتىلىعىن ارتتىرۋعا بولادى.

بۇل ادامزاتتىڭ بولاشاقتا قاۋىپسىز، تازا جانە تۇراقتى ءومىر سۇرۋىنە مۇمكىندىك بەرەدى. زاڭ فاكۋلتەتى  مەملەكەت جانە قۇقىق تەورياسى مەن تاريحى، كونستيتۋتسيالىق جانە اكىمشىلىك قۇقىق كافەدراسى ءبىلىم الۋشىلارعا جاسىل ەكونوميكا پايداسى جايلى ءتۇرلى دوڭگەلەك ۇستەلدەر،پىكىرسايىس ت.ب شارالاردى وتكىزىپ تۇرادى.ەلىمىز ءۇشىن پايدالى جوبانى بارشا ازاماتتارعا قولداۋعا شاقىرامىن.

باحتيار ا.

ءال-فارابي اتىنداعى قازۇۋ مەملەكەت جانە قۇقىق تەورياسى مەن تاريحى، كونستيتۋتسيالىق جانە اكىمشىلىك قۇقىق كافەدراسىنىڭ وقىتۋشىسى

Abai.kz