استامشىل اجيوتاج
سونىمەن، ەرتەڭ، 27 قاراشادا ەلىمىزگە رەسەي پرەزيدەنتى پۋتين كەلەدى. الەۋمەتتىك جەلىلەردە «ءبارىن بىلگىشتەر» وسى وقيعاعا قاتىستى ارقيلى بولجام ايتىپ جاتىر. كەيبىرى ءتىپتى قارا اسپاندى ءتوندىرىپ، «ەندى كۇنىمىز قاراڭ بولماق» دەگەن سىڭايدا پىكىر بىلدىرۋدە.
سوعان قاتىستى ءۇش ويىم بار.
بىرىنشىدەن، مەنىڭ بىلۋىمشە (جانە ونى رەسمي اقپارات راستاپ وتىر), بۇل الدىن-الا جوسپارلانىپ قويعان ساپار. ياعني، قازاقستان مەن رەسەيدىڭ شەكارالاس وبلىستارى باسشىلارىنىڭ قاتىسۋىمەن وتەتىن ءداستۇرلى جيىن، ۇقشۇ ءسامميتى دەگەندەي. مۇنداي جيىندار بۇرىن دا بولعان، بولاشاقتا دا بولا بەرەدى. ەكى جاقتى دا كەلىسسوزدەر بولادى ەكەن.
ەكىنشىدەن، جانە ونى مويىنداۋ كەرەك، ۋكرايناعا قارسى سوعىس اشقان كورشى ەلدىڭ باسشىسى كۇنى كەشە تورتكۇل دۇنيەنى شوشىندىرعان بىرقاتار، اشىقتان-اشىق ميليتاريستىك مالىمدەمەلەر جاساپ قويدى. ونىڭ ىشىندە يادرولىق قارۋ قولدانۋ مۇمكىندىگى مەن كۇنى كەشە ۋكراينانى بومبالاعان «ورەشنيك» فاكتورى بار. قازاقستاندى دا شارپىپ جاتقان دۇنيەجۇزىلىك دۇربەلەڭ ءدال سودان تۋىپ وتىر دەپ ويلايمىن.
ءاربىر قيمىل-ارەكەت وعان قارسى قيمىل-ارەكەت تۋدىراتىنى فيزيكاعا عانا ەمەس، ساياساتقا دا قاتىسى بار ەكەنىن بىلگەن جۇرت، ارينە، الاڭداۋلى. بىراق قازاقستاننىڭ بۇگىنگى بيلىگى ءوزىن سوعىس الاڭىنا تارتۋعا قارسى ەكەنىن اشىقتان-اشىق مالىمدەپ وتىر. ياعني، «رەسەي ءبىزدىڭ كورشىمىز، ونىمەن تاتۋ-ءتاتتى ءومىر سۇرە بەرەمىز، بىراق سوعىس – ونىڭ ءوز تاڭداۋى، وندا ءبىزدىڭ شاتاعىمىز جوق» دەگەن ۇستانىم. ونداي پوزيتسيا دۇرىس دەپ سانايمىن.
ۇشىنشىدەن، كەيبىر شەتەلدىك باق-تا وسى كۇندەرى «قازاقستان ودان سايىن رەسەيگە تاۋەلدى بوپ بارا جاتىر، ءپۋتيننىڭ ساپارى سونىڭ ءبىر ايعاعى» دەگەن سىڭايداعى حابارلار تاراپ جاتىر. ارينە، ءبىز ازىرشە ەكى مەملەكەت باسشىسىنىڭ اراسىنداعى قارىم-قاتىناستىڭ ەگجەي-تەگجەيىن بىلمەيمىز. ساپار بارىسىندا قول قويىلاتىن قۇجاتتار تۋرالى دا كوپ اقپارات جوق. ايتپاقشى، سول جوبالار جايىندا الدىن-الا ايتىلماۋى دا ەلدى ءبىراز الاڭداتىپ جاتىر، ويتكەنى باتىس سانكتسيالارىنىڭ استىندا قالعان رەسەيلىك بيزنەس ءبىزدىڭ ەلگە ەكونوميكالىق ەكسپانسيا جاساپ جاتىر دەگەن ءسوز دە جوق ەمەس. ونى ازىرشە رەسمي دەرەككوزدەرى جوققا شىعارا قويمادى. وسىنىڭ ءبارى ەلدەگى «ورىسفوبياسىنىڭ» قولتىعىنا سۋ بۇركىپ جاتقانى دا وتىرىك ەمەس.
الايدا ءوز باسىم قازىرگى پرەزيدەنت توقاەۆ وقىعان-توقىعان، تاريح مەن الەمدىك ساياساتتاعى جەكە باسشى تۇلعالاردىڭ ءوز ۇلتىنىڭ، مەملەكەتىنىڭ بولاشاعى ءۇشىن قالاي كۇرەسكەنى جانە دە ولاي جاساماعاندارپدىڭ تاعدىرى قانداي بولعانىنان باسشى دەپ سانايمىن.
بالكىم، وسىنداي سىني كەزەڭدە بىرجاقتى بايبالامعا سالىنباي، اسا قيىن جاعدايدا تۇرعان مەملەكەتىمىزدىڭ تاۋەلسىزدىگىن سوزبەن دە، ىسپەن دە قولدايتىن كەز كەلگەن شىعار؟
رەسەيدەگى ساياسي جاعداي دا وزگەرەر. پۋتين ماڭگى ەمەس. ۋاقىتى كەلىپ، ول ەلدە دە پروگرەسشىل، باسقا ەلدەرمەن، سونىڭ ىشىندە، كورشىلەرىمەن تاتۋ-ءتاتتى ءومىر سۇرگىسى كەلەتىن، دەموكراتيالىق جولمەن، ياعني حالىقتىڭ شىنايى تاڭداۋىمەن باسشىلار بيلىك باسىنا كەلەر .
ولاي ايتىپ وتىرعانىمنىڭ ءبىر عانا سەبەبى بار: پرەزيدەنتتەر كەلەدى، كەتەدى، ال ءبىر-بىرىمەن ءتىل تابىسىپ، ءبىر-ءبىرىنىڭ مۇددەسى مەن قاجەتتىلىكتەرىن ەسكەرىپ وتىراتىن حالىقتار – ماڭگى.
ەرتەڭگى رەسمي ساپار قارساڭىندا ايتقىم كەلگەنى وسى ەدى.
ءامىرجان قوسان
Abai.kz