جەكسەنبى, 22 جەلتوقسان 2024
46 - ءسوز 1995 18 پىكىر 12 جەلتوقسان, 2024 ساعات 13:36

تالعارداعى تراگەديا: دەپۋتاتتار نە دەيدى؟

سۋرەتتەر: ulysmedia.kz, parlam.kz, turkystan.kz سايتتارىنان الىندى. سۋرەت اۆتورلارى: جاسلان جۇمابەكوۆ.

كەشە شەرزات بولاتتىڭ اكەسى قارجاۋباي نۇرىموۆ 15 تاۋلىككە قامالعان بولاتىن. بۇگىن ادۆوكات اسقار قايماقوۆ قارجاۋباي نۇرىموۆقا قاتىستى قىلمىستىق ءىس قوزعالعانىن ايتتى. ونىڭ ايتۋىنشا، پوليتسيا قارجاۋباي نۇرىموۆقا قاتىستى قر قىلمىستىق كودەكسىنىڭ 202-بابى «بوتەننىڭ مۇلكىن قاساقانا جويۋ نەمەسە ءبۇلدىرۋ» بويىنشا سوتقا دەيىنگى تەرگەۋدى باستادى.

«ءبىزدىڭ زاڭدى وكىلدەر پوليتسەيلەردەن قارجاۋبايدى ۇستاماۋدى ءوتىندى، ويتكەنى پوليتسيا وكىلدەرىنە مارقۇم نۇرقاناتتىڭ جەكە حات-حابارىن جاريالاۋعا تۋىستارى كەلىسىم بەرمەدى. قارجاۋبايدى 15 تاۋلىككە قاماۋعا الۋدى تاعايىنداعان سوت شەشىمىن زاڭسىز دەپ سانايمىز (سوت ورەسكەل زاڭبۇزۋشىلىققا جول بەردى) جانە وعان شاعىم تۇسىردىك»، - دەپ قوستى اسقار قايماقوۆ.

ال وسى ىستە قارجاۋباي نۇرىموۆقا العاشقى بولىپ كومەك ۇسىنعان مارقۇم سالتانات نۇكەنوۆانىڭ اعاسى ايتبەك امانگەلدى شەرزات بولاتتىڭ وتباسى قاۋىپسىز جەرگە كوشىرىلگەنىن مالىمدەدى.

«ءبىز وتباسىنى باسقا ايماققا اۋىستىردىق. قازىر وتباسى جاڭا ۇيدە، قاۋىپسىز جەرگە كوشىرىلدى. ءبىز بۇل اقپاراتتى جاريالاماعان ەدىك. ناقتى قاي جەرگە كوشىرىلگەنىن ايتپايمىز، بۇل - جاريالاۋعا جاتپايتىن اقپارات»،  – دەدى ايتبەك امانگەلدى.

ال قارجاۋبايدىڭ وتباسىلىق ادۆوكاتى اكىمدىك تاراپىنان ەشقانداي كومەك كورسەتىلمەگەنىن ايتتى.

«اكىمدىك ءۇي بەرۋ بويىنشا ۇسىنىس جاساعان بولاتىن. سول جەردە ءۇي سالىپ بەرەمىز دەگەن ەدى. الايدا ورتەنگەن ءۇيدىڭ ورنىن تازالاۋ جۇمىستارى بويىنشا دا كومەك كورسەتكەن جوق. ءتىپتى اكىمدىكتەن كەلىپ، قارجاۋبايدىڭ كومەكتەن باس تارتاتىنى تۋرالى ايتقانىن ۆيدەوعا جازىپ الامىز دەگەن. قارجاۋباي بۇل جاعدايدى تۇسىنبەي، ەشنارسە قاجەت ەمەس ەكەنىن جەتكىزدى»، – دەدى ادۆوكات سايدا تاۋەكەلوۆا.

بۇل وقيعاعا قاتىستى ءماجىلىس دەپۋتاتتارى باق-قا پىكىر ءبىلدىرىپ، بىلاي دەيدى.

ءماجىلىس دەپۋتاتى ابزال قۇسپان:

«بۇل وقيعانى ەڭ جوعارى دەڭگەيدە قاداعالاۋعا الدىق، باقىلاۋدا ۇستاپ وتىرمىز دەگەننىڭ وزىندە تراگەديا جالعاسىن تاۋىپ جاتىر. ءار ءتۇرلى ويلارعا جەتەلەيدى. ءوزىمىز دە ناقتى بىردەڭە ايتا المايمىز. قۇقىق قورعاۋ ورگاندارى بىزگە ەسەپ بەرمەيدى. ولار قاۋىپسىزدىك كەڭەسىنە باعىنادى»، - دەيدى.

دەپۋتات ءوز تارىپانان توراعانىڭ الدىندا اشىق تىڭدالىم وتكىزۋدى ۇسىندى. «ەگەر ۇسىنىس قولداۋ تاپقان جاعدايدا رەگلامەنتكە ساي بارلىق باق قاتىستىرىلادى. ماسەلەنى شەشۋدىڭ بۇدان باسقا جولىن كورىپ تۇرعان جوقپىن», - دەيدى ا.قۇسپان.

ال دەپۋتات ارداق نازاروۆ تالعارداعى جاعداي تۋرالى ايتقاندا ەلدىڭ تۇتاستىعىن، تاۋەلسىزدىگىن العا قويدى.

«قازىر بىزگە ەڭ ماڭىزدىسى، ەلدىڭ اۋىز-بىرشىلىگى، تاۋەلسىزدىگىمىزدىڭ باياندىلىعى. ەگەمەندىگىمىزگە سەلكەۋ تۇسىرگىسى كەلگەن الدەكىمدەر ءارتۇرلى قۇيتۇرقى ارەكەتتەرگە بارۋدا. بۇلاي بولمايدى. سوندىقتان دۇرىس اقپارات تاراتپاسا، حالىقتى دۇرلىكتىرسە، بۇلىك شىعاراتىن بولسا مىندەتتى تۇردە جازالانۋى كەرەك. «مۇنىڭ باسىندا كىم تۇر، نە ءۇشىن بۇلاي جاساپ جاتىر؟» دەگەن ماسەلەلەر زەرتتەپ، زەردەلەنۋى كەرەك. سوندا باسقالارعا ساباق بولادى»، - دەدى نازاروۆ.

دەپۋتات دانيار قاسقاراۋوۆ تا تالعارداعى وقيعا بويىنشا پىكىر ءبىلدىردى. ول مارقۇم شەرزات بولاتتىڭ اكەسى قارجاۋباي نۇرىموۆتىڭ ارەكەتىنە بايلانىستى ويىن ايتتى.  «ۇلى شەرزات قازا تاپقان كەزدە دە شىنايى اقپارات حالىققا دەر كەزىندە جەتپەدى. باۋىرى نۇرقاناتتىڭ جاعدايىنان سوڭ «نەرۆنىي سرىۆ» بولۋى مۇمكىن. مەن قارجاۋبايمەن سويلەستىم»، - دەدى قاسقاراۋوۆ.

ال دەپۋتات ولجاس قۇسپەكوۆ تالعارداعى جاعدايدىڭ شيەلەنىسۋىنە مەدياتسيانىڭ جوقتىعى سەبەپ بولعانىن ايتتى.

«قارجاۋباي نۇرىموۆتىڭ قاماۋعا الىنۋى، جاعدايدىڭ ۋشىعۋىن كەلىسسوز جۇرگىزۋ، ارااعايىندىق قىزمەتتەردىڭ السىزدىگىنەن» دەيدى ول. ايتۋىنشا، تەرگەۋدىڭ قۇپيا بولۋى دا جاعدايدى ۋشىقتىرىپ وتىر.

ماقپال نوعايباەۆا

Abai.kz

18 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

46 - ءسوز

تيبەت قالاي تاۋەلسىزدىگىنەن ايىرىلدى؟

بەيسەنعازى ۇلىقبەك 1958