قازىرگى رەسەيدە قۋاتتى رەسۋرستارعا يە ديكتاتورلىق رەجيم بار ەكەنى ەشكىمگە قۇپيا ەمەس. بىراق ۇنەمى ونىڭ قۇلدىراۋىنا اكەلەتىن قاتەلىكتەر جاسايدى. ۋكراينا قارۋلى كۇشتەرىنىڭ بۇرىنعى باس قولباسشىسى ۆالەري زالۋجنىي بۇرىنعى توتاليتارلىق رەجيمدەر مەن قازىرگى ديكتاتۋرلار اراسىندا تاريحي پاراللەلدەر جۇرگىزىپ، مۇنداي رەجيمدەر ءسوزسىز ساتسىزدىككە ۇشىرايتىنىن باسا ايتتى.

1941-جىلى گيتلەردىڭ كسرو-عا جاساعان شابۋىلى ناتسيستىك گەرمانيا ءۇشىن جويقىن قاتەلىك بولعانى سياقتى ءپۋتيننىڭ ۋكرايناعا قارسى اشقان سوعىسى دا ونىڭ رەجيمى ءۇشىن ۇلكەن قاتەلىك بولادى. ال رەسەيلىك ديكتاتوردىڭ ءوزى گيتلەر سياقتى ءومىرىن اياقتايدى.

زالۋجنىيدىڭ ايتۋىنشا، ديكتاتۋرالار سوعىسقا بەيىمدەلگەن، ولار رەسۋرستاردى تەز جۇمىلدىرىپ، ميلليونداعان ادامداردى مايدانعا جىبەرىپ، ولاردى اسكەري قاجەتتىلىكتەرگە ماجبۇرلەي الادى.

دەگەنمەن، ولاردىڭ السىزدىگى بالاما كوزقاراستاردىڭ جوقتىعىندا جانە بيلىكتىڭ ءبىر قولعا شوعىرلانۋىندا، بۇل ءسوزسىز ستراتەگيالىق ساتسىزدىكتەرگە اكەلەدى. ول پۋتين باستاعان سوعىس قازىردىڭ وزىندە ءححى-ءشى عاسىرداعى ەڭ قاتىگەز زورلىق-زومبىلىق ارەكەتىنە اينالعانىن، بىراق ۋكراينا ءوز بوستاندىعى ءۇشىن كۇرەسۋدى جالعاستىرىپ جاتقانىن اتاپ ءوتتى.

«ءبىز ءۇشىن جاي عانا امان قالۋ عانا ەمەس، سونىمەن بىرگە ديكتاتوردى جەڭىپ، تۇراقتى، تەحنولوگيالىق دامىعان ەل قۇرۋعا مۇمكىندىك بەرەتىن جاڭا ستراتەگيانى قالىپتاستىرۋ وتە ماڭىزدى»، - دەدى زالۋجنىي.

زالۋجنىي دەموكراتيالىق الەمدى بىرىكتىرۋ قاجەتتىگىن دە ەسكە سالدى. «ۋكراينا تيرانيامەن كۇرەسىپ جاتقاندا، ودان ءارى اگرەسسيا قاۋپى بۇكىل وركەنيەتتى قوعام ءۇشىن شىنايى بولىپ قالا بەرەدى. بارلىعىمىز بىرلەسىپ ارەكەت ەتۋىمىز كەرەك»، - دەدى ول.

ونىڭ ايتۋىنشا، ۋكراينا جاڭا سىن-قاتەرلەرگە بەيىمدەلۋگە، زاماناۋي تەحنولوگيالاردى قولدانۋعا جانە ەڭ قيىن جاعدايلاردا دا جەڭىسكە جەتۋگە قابىلەتتى ەكەنىن دالەلدەدى. بۇل شەشىم، زالۋجنىي، تۇپكىلىكتى جەڭىستىڭ كىلتى بولاتىنىنا سەنىمدى.

اقشپەن دوس بولعان ەلدەرءدىڭ جاعدايىن بىلەمىز: جاپونيا نەمەسە وڭتۇستىك كورەيا سياقتى ەلدەر قازىر باي-داۋلەتتى مەملەكەتتەرگە اينالدى. رەسەيدىڭ ۇزاق ۋاقىت بويى سەنىمدى دەي الاتىن وداقتاستارى جوق. ونىڭ تەك كەپىلگە الىنعان ەلدەرى بار. ارمەنيا رەسەيدىڭ كاۆكازداعى جالعىز كەپىلى. بۇل باقىتسىز، شاعىن، تالان-تاراجعا تۇسكەن ەل، ونىڭ بۇرىنعى بيلىگى ارميادا رەفورمالار جۇرگىزبەگەن، قايتا قارۋلانباعان، ەشتەڭە ىستەمەگەن. ولار ەلدى رەسەيگە بەرىپ، ايىرباس ءۇشىن، ەڭ بولماعاندا، قورعايدى دەپ ويلادى. ولاي بولماي شىقتى!

پولشا نەمەسە ەستونيا ناتو-عا كىرگەندە ماسكەۋ قاتتى الاڭدادى، ال ءازىربايجان  تۇركيانىڭ قولداۋىنا يە بولعاندا – رەسەي ءۇنسىز قالدى. وكىنىشكە قاراي، رەسەي تەك تازا سورۋدى عانا بىلەدى، رەسەيگە تاۋەلدى بولۋدان قۇداي ساقتاسىن!

بايراكتار - ​​سيريادا، ليۆيادا، ودان كەيىن قاراباقتاعى اسكەري قاقتىعىستا سوعىستىڭ جاڭا سوققى كۇشىنە اينالدى. ءداستۇرلى قارۋ تۇرلەرىنىڭ بارلىعى دەرلىك – زەڭبىرەكتەردەن تانكتەرگە دەيىن پايداسىز بولىپ شىقتى، ويتكەنى ۇشقىشسىز ۇشاق كەلىپ، ءوزىنىڭ ادام كۇشىن جوعالتپاي قارسىلاستاردىڭ پوزيتسيالارىن تولىق دەرلىك قۇرتتى.

كەرىمسال جۇباتقانوۆ

تاريح عىلىمدارىنىڭ كانديداتى، س. سەيفۋللين اتىنداعى قازاق اگروتەحنيكالىق زەرتتەۋ ۋنيۆەرسيتەتىنىڭ دوتسەنتى

Abai.kz