سەنبى, 22 اقپان 2025
ادەبيەت 517 1 پىكىر 22 اقپان, 2025 ساعات 13:18

ماڭگىلىك مەكەنىڭ پەيىشتەن بۇيىرسىن، كلاسسيك!

سۋرەت: sn.kz سايتىنان الىندى.

رەداكتسيادان: «Abai.kz» اقپاراتتىق پورتالى قازاق پروزاسى مەن دراماتۋرگياسىنىڭ كلاسسيگى دۋلات يسابەكوۆتىڭ قازاسىنا قايعىرا وتىرىپ، جارتى عاسىردان استام قالامگەردىڭ شىعارماسىمەن سۋسىنداپ وسكەن نەشە بۋىن قالىڭ قاۋىمعا، جازۋشىنىڭ وتباسى، تۋىس-تۋعاندارىنا وقىرماندارى اتىنان كوڭىل ايتادى.

سۋرەت: akorda.kz سايتىنان الىندى.

قاسىم-جومارت توقاەۆ، قر پرەزيدەنتى:

– دۋلات يسابەكۇلى ۇلاعاتتى عۇمىرىن ۇلت ادەبيەتىنە ارناعان، تاعىلىمدى تۋىندىلارىمەن وقىرمان ساناسىنا شامشىراق بولا بىلگەن ناعىز دەگدار تۇلعا ەدى. حالقىمىزدىڭ رۋحاني الەمىن بايىتۋدا، ۇلتتىق پروزامىزدىڭ كوكجيەگىن كەڭەيتۋدە ايانباي تەر توگىپ، ونەگەلى ءومىر ءسۇردى. قۋاتتى قالامىنان تۋعان سۇبەلى شىعارمالارى، درامالىق ەڭبەكتەرى الەم ساحنالارىن باعىندىرىپ، دۇنيە جۇزىنە كيەلى ءسوز ونەرىمىزدى دارىپتەدى. سوڭىنا ادەبي مول مۇرا قالدىرعان دۋلات يسابەكۇلىنىڭ جارقىن بەينەسى مەن ارداقتى ەسىمى حالقىمىزدىڭ جۇرەگىندە ماڭگى ساقتالادى. مارقۇمنىڭ يمانى سالامات، جانى ءجانناتتا بولسىن!

سۋرەت: primeminister.kz سايتىنان الىندى.

ايدا بالاەۆا، قر مادەنيەت جانە اقپارات ءمينيسترى:

– قادىرلى قاۋىم! قازاقتىڭ قايتالانباس قالامگەرى دۋلات اعامىزدىڭ قازاسىنا وراي كۇللى قازاق ەلىنە قايعىرا كوڭىل ايتامىن.

ۇلتتىق ادەبيەتىمىزدىڭ ۇجدانى، ماقتانىشى، ايبارى بولعان دۋلات يسابەكوۆ قازاق پروزاسى مەن دراماتۋرگياسىنىڭ كوكجيەگىن كەڭەيتكەن، ادەبيەت الەمىندە وزىندىك ورنەك سالعان ءبىرتۋار قالامگەر ەدى. ونىڭ شىعارمالارى تالاي بۋىننىڭ ساناسىنا وي سالىپ، جۇرەگىنە جول تاۋىپ، ۇلت رۋحانياتىنىڭ قازىناسىنا اينالدى.

اعامىزبەن ءبىز دە كوپ جىلدار بويى ەتەنە جاقىن ارالاسىپ، اقىل-كەڭەسى مەن ونەگەسىنە قانىق بولدىق. ادامي بيىك قاسيەتتەرىن، دالاداي كەڭ پەيىلىن جاقىننان تانىدىق.

سوڭعى كەزدەردە اپامىز ومىردەن وتكەننەن كەيىن كوڭىلى ءتۇسىپ، جانى جۇدەپ جۇرگەندەي كورىنگەن. وتادان شىققاننان كەيىن الماتىدا ارنايى جاعدايىن سۇراپ بارعانىمىزدا مۇقالماس رۋحىنا، بيىك بولمىسىنا تاعى ءبىر كۋا بولىپ، ءالى دە كوپ جاس جاسارىنا تىلەك ەتىپ ەدىك. امال قانشا؟! دۋلات اعامىزبەن بىرگە ءبىر ءداۋىر كوشكەندەي.

دەگەنمەن، قالامگەردىڭ ولمەس تۋىندىلارى ۋاقىتپەن بىرگە جاساي بەرەرىنە سەنەمىز.

جازۋشىنىڭ ولشەۋسىز ەڭبەگى حالىقتىڭ جۇرەگىندە، جارقىن بەينەسى مەن مول مۇراسى ۇرپاق جادىندا ماڭگى ساقتالارى ءسوزسىز.

قازاقستان رەسپۋبليكاسى مادەنيەت جانە اقپارات مينيسترلىگى مەن ءوز اتىمنان جازۋشىنىڭ وتباسى مەن تۋعان-تۋىستارىنا تاعى دا قايعىرا كوڭىل ايتامىن.

اعامىزدىڭ جانى ءجانناتتا، يمانى سالامات بولسىن!

سۋرەت: turksoy.org سايتىنان الىندى.

سۇلتان راەۆ، تۇركسوي-دىڭ باس حاتشىسى، قىرعىزستاننىڭ حالىق جازۋشىسى:

– دۋلات اگا… كازاك ادابياتى مەنەن تەاترىنىن زالكارى دۋلات يسابەكوۆدۋن و ءدۇينو سالگانىن ۋگۋپ جۇروگۇبۇز وورۋپ تۋرات. دۋلات اگابىز كازاك ادابياتىنىن ءبۇتۇندوي بير دوورۋ ەلە، ارابىزدان دۋلات اگابىز ەمەس، بير دوور كەتتي… ۋلۋلار ۋزاپ، ارابىز سۋيۋلۋپ بارات… زالكارلار كەتيپ، زامانىبىز تاارىپ بارات…

اكىركى جولۋ دۋلات اگام مەنەن كازاكستان جازۋچۋلار سويۋزۋنۋن 90 جىلدىگىندا ءوزۇ مەنەن جولۋگۋپ، كولۋن كىسام، اكىركى جولۋ استانادان «كاۋحارتاس» سپەكتاكلين كورۇپ كول چاپتىم ەلە! ءسوز ءونورۇنۇن ۋستاسى، كازاك مادانياتىنىن كاۋحارى دۋلات اگابىزدىن كابارى جۇروگۇبۇزدۇ ەڭشەريلتيپ تۋرات… تالانتتار ۋلۋتتۋن رۋح چوكۋلار. بۇگۇن بير گانا بيرتۋگان كازاك رۋحانياتىنىن گانا ەمەس، جالپى تۇرك ءدۇينوسۇنۇن رۋح تووسۋ كۋلاپ وتۋر… اگابىز بۋ ءدۇينودون ءوتسو دا، ارتىنان ەچ كاچان، ەچ كۋلاباس ۋلۋ ءسوزۇ كالدى، ۋلۋ مۋراسى كالدى، ال ىيىك، ال ەچ كاچان كۋلابايت! رۋح جاشووڭۋز تۇبولۇك بولسۋن، دۋلات اگا!

سيز دايىما ەستۋتۋمۋبۋزدا تۇبولۇك جاشاي بەرەسيز…

سۋرەت: parlam.kz سايتىنان الىندى.

ەرمۇرات باپي:

– «اقىراماشتان ناۋرىزعا دەيىن» جەتە الماي; «دەرمەنە» ءدامى دۇيىمگە ءدارۋ بولسا دا، دەرتىنە داۋا بولماعان; جۇمىر باستى پەندەگە «تىرشىلىك» ماڭگى تۇرماسىن ءتۇيسىندىرىپ، «قارا شاڭىراق» استىنداعى قازاقتىڭ قوڭىر تىرلىگىن سۋرەتتەگەن; «مۇراگەرلەر» داستۇرىمەن ۇرپاققا ۇلاعات ايتار «شالدار» مەن «كەمپىرلەر» تابيعاتىن قۇدىرەتكە بالاعان; سوۆەت وداعىنىڭ قىلىشىنان قان تامىپ تۇرعان زاماندا كەيىپكەرلەرى كەشكەن ءومىردى ساياسي جۇيەلىك «كونفرونتاتسيا» تاقىرىبىندا تانىتىپ; كوممۋنيستىك قوعامنىڭ قاراما-قايشىلىعىن «سوتسياليزم ءزاۋلىمى ارقىلى باسقادان بۇرىن بەينەلەي بىلگەن; ونەردەگى توقىراۋدىڭ سوڭى «قارعىن» سۋداي بوي بەرمەي، وزەرىسكە باستاپ اكەلەرىن پوۆەستىك پايىممەن وقىرمانىنا جەتكىزگەن; «گاۋھار تاس» بىتكەننىڭ ءبارى جۇرەكتىڭ جاۋھارى بولا الماسىن تاعدىر تاقىرىبى قىلعان; ءبىزدىڭ قازاناما سوزىمىزدە باس ارىپپەن جازىلعان شىعارمالارى ارقىلى كوزى تىرىسىندە وزىنە «ەسكەرتكىش» تۇرعىزىپ; اقىر سوڭىندا «سۇيەكشى» قازاققا دا قورىمدىق قىزمەت قالدىرىپ; قازىرگى قازاق ادەبيەتىنىڭ ءبىر قابىرعاسىن ۇڭىرەيتىپ كەتكەن; ەندىگى ارۋاق رۋھى قايراڭداعى قازاققا «تىنىشتىق كۇزەتشىسى» بولعىر، قايران دۋلات اعا!

قوش! ماڭگىلىك مەكەنىڭ پەيىشتەن بۇيىرسىن، كلاسسيك!

سۋرەت: A.مۇقيبەكتىڭ پاراقشاسىنان الىندى.

اۋىت مۇقيبەك:

– دۋلات اعا ۇلى كوشتىڭ شىن مانىندەگى قامقورشىسى ەدى. كەرى قايتقالى تۇرعان قانداستارى تۋرالى ءبىر كەزدە تۇڭعىش پرەزيدەنتتىڭ الدىندا قاسقايىپ تۇرىپ سويلەپ ەدى. ول تۋرالى مەن «ءشارىپحان قايسار» دەگەن بۇركەنشەك اتپەن پورتالىنا ماقالا جازىپ، ماقالانى داۋرەن قۋات جاريالاپ ەدى.

وسى ماقالام ارقىلى مەنى اتاقتى ەرمۇرات باپي اعام تاۋىپ الىپ ەدى.

سويتكەن دۋلات اعا دا ومىردەن ءوتىپتى.

الىپ اعالار بىرىمەن ءبىرى شەكىسە قالسا، قالىڭ دالباقبايلار شۋىلداپ شىعا كەلىپ، شەتىنەن ۇلتتىڭ ۇيتقىسى بولىپ، اقىل ايتا كەتۋشى ەدى.

مىنە، سول ۇلتتىڭ نامىسىن قورعاپ، تىرەگى بولىپ كەلگەن ارداقتى اعالار شەتىنەن كەتىپ جاتىر.

اعالار بىرىمەن ءبىرى شەكىسىپ تۇراتىن.

ءبىز ءۇشىن ولاردىڭ سول شەكىسكەندەرىنىڭ ءوزى ۇلگى ەدى.

سەبەبى، بيلىك باسىندا وتىرعان ىنىلەرىمىزگە شەكارا سىرتىندا قالعان ميلليونداعان جۇرتتىڭ تاعدىرىنا قاتىستى ۇسىنىس جاساپ، ول ۇسىنىس ورىندالماعان سوڭ ەكى اۋىز سىن ايتساق بولدى، سول ىنىلەرىمىز وزىڭمەن قوسا، سول قاۋىمعا وشىگە كەتەتىن، ولاردى بيىك مىنبەدەن جامانداتاتىن، كەلۋىنە زاڭمەن كەدەرگى جاسايتىن جاعدايعا جەتتىك.

ىنىلەردە ىرىلىك جوق!

كەرىسىنشە، ۇساقتاپ بارادى!

وسىنى كورگەندە، ارداقتى اعالاردىڭ شەكىسكەندەرىن دە ساعىنادى ەكەنسىڭ.

اعالار قانشا شەكىسكەنىمەن، ءبىرىن-ءبىرى ىشتەي مويىندايتىن، جاماندىققا قيمايتىن. ەڭ باستىسى، بىرىنە ءبىرى قاستاندىق جاسامايتىن.

مىسالى مەن مۇحتار ماعاۋيندى وتە جاقسى كوردىم. وكسىگىم ءالى باسىلماي ءجۇر.

بىراق مۇحتار ماعاۋين سىنادى ەكەن دەپ، شەرحان مۇرتازا مەن دۋلات يسابەكتى ەشقاشان جەك كورگەن ەمەسپىن!

ەكەۋى دە ەر بولاتىن!

دۋلات اعا! اللا الدىڭىزدان جارىلقاسىن! ءبىز ءسىزدى ۇمىتپايمىز!».

Abai.kz

1 پىكىر