ن.ءجانتورين اتىنداعى ماڭعىستاۋ وبلىستىق دراما تەاترى كەزەكتى تىڭ تۋىندىسىمەن كورەرمەنىن تاعى دا ويعا شومدىردى. بۇل جولى ساحنادا دجوردج ورۋەللدىڭ ايگىلى «1984» انتيۋتوپيالىق رومانى نەگىزىندە قويىلعان «كىسىلەر» اتتى تراگيفارس ۇسىنىلدى. سوڭعى جىلدارى وزىندىك قولتاڭباسىمەن، باتىل تاقىرىپتارىمەن ەرەكشەلەنىپ جۇرگەن رەجيسسەر گاۋحار اداي بۇل تۋىندىدا دا كوپشىلىككە تانىس دۇنيەنى جاڭاشا پايىمداپ، بۇگىنگى كۇننىڭ شىندىعىن تەرەڭ جەتكىزە ءبىلدى.

«كىسىلەر» تراگيفارسى كورەرمەندى ەركىن ويلاۋعا يتەرمەلەيتىن، قوعامداعى الەۋمەتتىك-ساياسي قۇرىلىمداردى ساحنا ارقىلى اشكەرەلەۋگە تىرىساتىن تۋىندى. قويىلىم سيۋجەتىنىڭ وزەگى ورۋەللدىڭ «1984» رومانىنداعى توتاليتارلىق قۇرىلىمعا نەگىزدەلگەنىمەن، رەجيسسەر ونى دالمە-ءدال ساحنالاۋدى ماقسات ەتپەگەن. كەرىسىنشە، ول بۇگىنگى قازاقستاندىق قوعاممەن ۇندەسەتىن تۇستارىن الىپ، ونى تەرەڭ الەۋمەتتىك استارمەن تولىقتىرعان.

گاۋحار اداي قويىلىمدى تراگيفارس جانرىندا ساحنالاۋى بۇگىنگى قوعامىمىزداعى ەڭ وزەكتى، ەڭ اشىق ايتىلۋعا ءتيىستى ماسەلەلەردى ساتيرا، گروتەسك پەن كۇلكى ارقىلى جەتكىزۋ ءتاسىلى. ءبىر جاعى كۇلكىلى، ەكىنشى جاعى اششى ءارى اۋىر.

قويىلىمدا ءداستۇرلى ماعىناداعى باستى كەيىپكەردىڭ بولماۋى رەجيسسەرلىك شەشىم رەتىندە ەرەكشە نازار اۋدارارلىق. بۇل ءتاسىل شىعارمانىڭ كونتسەپتۋالدىق وزەگىن ايقىندايتىن ماڭىزدى كوركەمدىك ەلەمەنتكە اينالعان. بيلىككە كەلەتىن ادام – «بەلگىسىز بىرەۋ». ول حان با، پرەزيدەنت پە، الدە تەك جۇيەنىڭ كەزەكتى ءونىمى مە، بۇل سۇراقتىڭ جاۋابى قويىلىم ءۇشىن شەشۋشى ەمەس. ماسەلەنىڭ ءمانى ونى بيلىككە اكەلگەندەر مەن ولاردىڭ نيەتىندە. ولار شەن-شەكپەن مەن اتاق-مانساپتى كوزدەيتىن، «مينيستر»، «كەڭەسشى»، «باسشى» سەكىلدى لاۋازىمداردى جەكە مۇددەسى ءۇشىن پايدالاناتىن تۇلعالار. قويىلىمدا بەينەلەنگەن بيلىك حالىقتان الىستاعان، ءوزىن عانا ويلايتىن جابىق قۇرىلىم رەتىندە كورىنەدى.

«بەلگىسىز بىرەۋ» ءرولىن سومداعان رامازان اقتاەۆ كەيىپكەر ەۆوليۋتسياسىن وتە سەنىمدى جەتكىزدى. ول باستاپقىدا باسقارۋ جۇيەسىنەن بەيحابار، ابدىراعان ادام بەينەسىندە كورىنسە، بىرتىندەپ جۇيەنىڭ باستى تۇلعاسىنا اينالىپ، بيلىك تىلىمەن سويلەي باستايدى. اكتەردىڭ ىشكى مەتامورفوزانى كورسەتۋى مىنەز-قۇلىقتاعى، داۋىس ىرعاعىنداعى، ءتىپتى پلاستيكاداعى وزگەرىستەر ارقىلى شەبەر بەرىلەدى.

ەركەبۇلان بەكەن (وي پوليتسياسى), قايرات ەركەباەۆ (حالىقتىڭ جاعدايىن جاساۋشى مينيستر), گۇلجان ابدۋللاەۆا (سىرتقى ىستەر ءمينيسترى) – بارلىعى دا ءوز رولدەرى ارقىلى قازىرگى بيۋروكراتيالىق جۇيەنىڭ اششى ساتيراسىن جاسايدى. ولار سومداعان كەيىپكەرلەردىڭ بار بولمىسى تەك ءوز مۇددەسىن، شەن-شەكپەن مەن قالتانى ويلايتىن تيپاجدار. اسىرەسە، ولاردىڭ بەتپەردە كيگەن، جاساندى سىپايىلىق پەن وزىمشىلدىككە تولى ديالوگتارى ارقىلى بۇل بەينەلەر نانىمدى ءارى شىنايى شىققان.

ەلميرا كەرىمباەۆا سومداعان اقيقات ءمينيسترى قويىلىمداعى مورالدىق تىرەك ءرولىن اتقارادى. ول ۇنەمى شىندىقتى ىزدەيدى، بىراق سول جولدا جالعىز، قولداۋسىز قالادى. ونىڭ فينالداعى تىرىدەي سۋرەتكە اينالۋى ىندىقتىڭ قوعامدا قاتىپ قالعان، جانسىز يدەياعا اينالعانىن بىلدىرەتىن ۆيزۋالدى مەتافورا.

جانتىلەۋ باحتياروۆتىڭ جۇگىرتپە ءرولى قازىرگى شەنەۋنىكتەردىڭ اينالاسىندا جۇرگەن جاعىمپاز توپتىڭ جيىنتىق وبرازى. ونىڭ ساحناداعى قيمىلى، ءسوز ساپتاۋى، بىرەۋدىڭ ىعىنا جىعىلۋعا دايىن تۇراتىن بەينەسى كورەرمەندە كۇلكى تۋدىرسا دا، استارىندا وتكىر سىن جاتىر. اكتەر ءوز كەيىپكەرىنىڭ مىنەزىن يرونيامەن، دالدىكپەن جەتكىزە الدى.

قويىلىمداعى باستى يدەيا – بيلىك قۇرىلىمىنىڭ جالپىلاما پورترەتىن كورسەتۋ بولسا، سول بيلىك اينالاسىندا جۇرگەن، بىراق ونىڭ ناقتى يگىلىگىنە قول جەتكىزە الماعان قوسالقى كەيىپكەرلەردىڭ بەينەسى دە اسا ءماندى. ساۋلە باعلانباەۆا مەن ايدانا جانتاقباەۆا سومداعان 1-ءشى جانە 2-ءشى كىسىلەردىڭ ديالوگتارى قوعامداعى ارمان مەن شىندىق اراسىنداعى قاقتىعىستى اشىپ كورسەتەدى. ءبىلىم ءمينيسترى بولۋدى ارمانداعان كەيىپكەرگە ەكىنشىسىنىڭ «ساعان ءبىلىمىڭ جەتە مە؟» دەگەن ساۋالىنا «وعان دا ءبىلىم كەرەك پە؟» دەگەن يرونيالى جاۋابى تەك كۇلكى تۋدىرىپ قانا قويماي، قازىرگى بيلىك جۇيەسىنىڭ ابسۋردتىق تابيعاتىن اشكەرەلەيدى. بۇل اكتەرلىك ءسوز ەكپىنى مەن ينتوناتسيالىق شەشىم ارقىلى استارلى ماعىناعا يە بولعان تۇس.

مايرا باقبەرديەۆا سومداعان حاتشى ءرولى قويىلىمنىڭ ماڭىزدى تىرەك نۇكتەلەرىنىڭ ءبىرى. حاتشى تەك كەڭەسشى نەمەسە كومەكشى ەمەس، بۇكىل جۇيەنى ىشكى جاعىنان ۇيىمداستىرىپ، بيلىكتى جاسىرىن تۇردە باسقارىپ وتىرعان «كولەڭكەدەگى كۇشتىڭ» سيمۆولى. اكتريسا بۇل ءرولدى سەنىمدىلىكپەن، مىنەزدىك ايقىندىقپەن الىپ شىقتى. ونىڭ ساحناداعى ءجۇرىس-تۇرىسى، داۋىس ىرعاعى، كوزقاراسى ءبارى دە بيلىككە دەگەن تاجىريبەلى باقىلاۋشىنىڭ سيپاتىن بەرەدى. حاتشى وزىنە تاعى ءبىر حاتشى تاعايىنداعاندا تۋىندايتىن يرونيا بيۋروكراتيالىق جۇيەدەگى ءوزىن-ءوزى قايتالاۋ مەن ءفورماليزمنىڭ ساتيرالىق كورىنىسى.

رايسا سەرگەبەكوۆا ورىنداعان «حاتشىنىڭ حاتشىسى» ءرولى دە شىنايى ساحنالىق مىنەزگە يە. ول ءوز قىزمەتىنە اسا ريزا، ءارى بولاشاقتا ءوزى دە بيىككە جەتەتىنىنە سەنىمدى. بۇل سەنىم جۇيەنىڭ تومەنگى بۋىنى وكىلدەرىنىڭ ىشكى ءۇمىتىن بەينەلەيدى، ولار ءۇشىن بيلىك تەك جوعارىدان كەلەتىن ەمەس، ءبىر كەزەك وزدەرىنە دە بۇيىراتىن «مۇمكىندىك» رەتىندە قابىلدانادى.

كۇلكى مەن تراگەديا قاتار جۇرەتىن بۇل قويىلىمدا: حالىق پەن بيلىك اراسىنداعى بايلانىستىڭ ءۇزىلىپ قالۋى، بيلىكتەگىلەردىڭ تەك ءوز قالتاسىنىڭ قامىن ويلاۋى، شەنەۋنىكتەردىڭ حالىقتى الداپ-ارباۋى، كوزبوياۋشىلىق پەن جالعان ۋادەلەر، بارلىعى دا فارس ويىنىنىڭ ىشىندە بەينەلەنىپ، كورەرمەندى كۇلىپ وتىرىپ تەرەڭ ويعا جەتەلەيدى.

قويىلىمداعى بيلىك قۇرىلىمىنان تىس قالعان ءۇش كەيىپكەر حالىقتىڭ جيىنتىق وبرازى، الەۋمەتتىك رەاليزممەن كوركەم بەينەلەنگەن قازىرگى زامان ادامىنىڭ كورىنىسى. ولار بيلىكتىڭ شەڭبەرىنەن تىس ءومىر ءسۇرىپ جاتقان، بىراق سوعان ۇمىتپەن قاراۋدان تانباعان قاراپايىم ادامدار. حالىق رەتىندە ولار وزگەرىستى كۇتەدى، ادىلەتتى ارماندايدى، ۇمىتتەنەدى. الايدا اقىرى سول جۇيەنىڭ قۇربانىنا اينالادى. وسى ۇشەۋدىڭ جانايقايى، الدانىپ، ءۇمىتىنىڭ ءۇزىلۋى كورەرمەنمەن تىكەلەي ەموتسيونالدىق بايلانىس ورناتىپ، ساحنانىڭ ەڭ جۇرەككە جەتەتىن تۇستارىنا اينالادى.

مەدعات ومىراليەۆ، گۇلزاميرا ابدۋلينا، ايىم اديلوۆا سومداعان كەيىپكەرلەر كۇندەلىكتى تۇرمىستىڭ قيىندىعىمەن ءومىر ءسۇرىپ جاتقان حالىقتىڭ شىنايى كورىنىسى. ولار نەسيە الىپ، ءۇيدىڭ كەزەگىن كۇتىپ، تىرشىلىكتىڭ تاۋسىلماس ماسەلەلەرىمەن كۇرەسىپ جۇرگەن قاراپايىم جاندار. مەملەكەتتەن پاتەر الۋ ءۇشىن ولار جۇيەنىڭ تالاپتارىنا بەيىمدەلۋگە، ءتىپتى سول تالاپتاردى جاساندى جولمەن ورىنداۋعا (فيكتيۆتى نەكەگە تۇرۋ، اۋرۋ بولۋ، كوپ بالالى بولۋعا تىرىسۋ) دەيىن بارادى. بۇل قازىرگى الەۋمەتتىك ساياساتتىڭ ادامنىڭ قادىر-قاسيەتىنە اسەر ەتەتىن قاتاڭ شارتتارىن اشىق سىنايتىن ەپيزود.

اسىرەسە، مەدعات ومىراليەۆتىڭ ءرولى ەرەكشە نازار اۋدارارلىق. باستاپقىدا دەنى ساۋ، ەڭبەككە قابىلەتتى، ۇمىتپەن ءومىر سۇرەتىن ادام رەتىندە كورىنسە، كەيىن ول جۇيەنىڭ قىسىمىمەن مۇگەدەك بولىپ، اقىل-ەسى بۇزىلعان كۇيگە تۇسەدى. اكتەردىڭ بۇل ەۆوليۋتسيانى فيزيكالىق جانە پسيحولوگيالىق دەڭگەيدە نانىمدى جەتكىزۋى كاسىبي شەبەرلىكتىڭ كورىنىسى. ونىڭ ميميكاسى مەن پلاستيكاسىنداعى وزگەرىستەر كورەرمەندە تەرەڭ جاناشىرلىق پەن ايانىش سەزىمىن تۋدىرادى.

قويىلىمداعى وسى جەلى ارقىلى رەجيسسەر قوعامداعى «جۇيەگە» تاۋەلدىلىكتىڭ ءارتۇرلى فورمالارىن اشىپ كورسەتەدى: نەسيەمەن تاۋەلدىلىك، جالعان ۇمىتپەن مانيپۋلياتسيالاۋ، پاتەر الۋ ۋادەسىمەن جىلدار بويى ۇمىتتەندىرىپ قويۋ، الەۋمەتتىك مارتەبەلەر ارقىلى ادامداردى ءوز قادىرىنەن ايىرۋ. وسىنداي سيمۆولدىق كورىنىستەر – «بيزنەسمەن بولاسىڭ» دەپ سەندىرۋ، جاماۋ پيدجاك كيگىزۋ ارقىلى ادامعا جالعان «مىقتىلىق» سەزىمىن بەرۋ، ينۆاليدتىكتەن پايدا ىزدەۋ سياقتى ناقتى ساحنالارمەن كوركەم تىلدە جەتكىزىلەدى.

جالپى قويىلىمدا اكتەرلەر ءانسامبلى تۇتاستىعىمەن، شىنايىلىقپەن جانە بەينەلەر تەرەڭدىگىمەن ەرەكشەلەنەدى. ءار كەيىپكەر قازىرگى قوعامداعى بەلگىلى ءبىر الەۋمەتتىك توپتىڭ نەمەسە پسيحولوگيالىق ءتيپتىڭ ساحنالىق كورىنىسى. قويىلىمدا بيلىك قۇرىلىمىنداعى الەۋمەتتىك يەرارحيا مەن ادامي پسيحولوگيا ءدال ءارى ساتيرالىق سيپاتتا اشىلعان. كورەرمەن تەاترداعى بەينەلەردى عانا ەمەس، ءوز ومىرىنەن تانىس جاعدايلاردى كورەدى. ءار اكتەردىڭ ساحنالىق شەشىمدەرى، ميميكا، ينتوناتسيا، پلاستيكا قوعامنىڭ ءتۇرلى قاباتتارىنداعى مىنەز-قۇلىق فورمالارىن نانىمدى ءارى اسەرلى جەتكىزۋگە سەپ بولعان.

سۋرەتشى گۇلدانا الينا مەن رەجيسسەردىڭ بىرلەسە جاساعان جۇمىسى ساحنالىق كەڭىستىكتى اكتەرلىك ارەكەتكە بارىنشا ىڭعايلى ەتىپ قانا قويماي، يدەيالىق-ەستەتيكالىق مازمۇندى كوركەم تىلمەن اشىپ بەرگەن. ساحنادا قولدانىلعان زاتتىق ورتا – كرەسلو، كەڭ ستول، ورىندىقتار، شاڭ باسقان شكافتار، ءىلۋلى كوستيۋمدەر، ت.ب. بەلگىلى ءبىر الەۋمەتتىك جانە سەمانتيكالىق جۇكتەمە ارقالايدى. ءبىر قاراعاندا قاراپايىم تۇرمىستىق زاتتار كورىنگەنىمەن، بۇل ەلەمەنتتەر بيلىكتىڭ ەسكىرگەن، قوزعالىسسىز قالعان جۇيەسىن ناقتى ءارى كوركەم تۇردە بەينەلەيدى. اسىرەسە شاڭ باسقان پيدجاك، گالستۋك، تۋفليلەر – شەنەۋنىكتىك جۇيەنىڭ ۋاقىت توقتاتقان، جاڭارۋدان قورقاتىن تابيعاتىن ايعاقتايتىن مىقتى ۆيزۋالدى مەتافورالار، كونسەرۆاتيزم مەن ءفورماليزمنىڭ كوركەمدىك سيمۆولى.

بيلىك پەن حالىقتىڭ اراسىنداعى شەكارا رەتىندە قولدانىلعان ەسىك – ساحنالىق كەڭىستىكتەگى باستى سيمۆول. ول فيزيكالىق توسقاۋىل عانا ەمەس، سونداي-اق الەۋمەتتىك، مەنتالدىق جانە مادەني الشاقتىقتى بىلدىرەدى. اكتەرلەردىڭ ەسىكپەن ارەكەتتەسۋى، ىشكە كىرۋ، قاعۋ، كۇتۋ بارلىعى دا وسى شەكارادان وتە الماي تۇرعان حالىقتىڭ كۇيىن شەبەر جەتكىزەدى.

كوستيۋمدەر رەجيسسەرلىك كونتسەپتسيامەن تىعىز بايلانىستى. بيلىك وكىلدەرىنىڭ كيگەن كيىمدەرى شاڭ باسقان، ستاندارتتالعان، ءبىر-بىرىنەن ايىرماسى جوق پيدجاكتار مەن گالستۋكتار شەنەۋنىكتەردىڭ داراسىزدىعىن، جۇيەنىڭ تۇلعاسىز بەينەسىن كورسەتەدى. كوستيۋمدەردىڭ سيمۆولدىق ءمانى تەرەڭ: ولار ۋاقىتپەن بىرگە جاڭارماعان، ىشكى مازمۇنىنان ايىرىلعان جۇيەنىڭ قالدىقتارى.

كوستيۋمنىڭ شاڭىن قاعىپ كيۋ ءساتى ەرەكشە نازار اۋدارارلىق. وسىنداي مەتافورالىق تۇرعىدا بيلىكتىڭ وتكەنىن قايتا ءتىرىلتۋ، ەسكى ويلاۋ جۇيەسىن جالعاستىرۋعا دەگەن ۇمتىلىس، سونداي-اق جاڭاشىلدىققا دەگەن قورقىنىشتىڭ كورىنىسى.

گ.اداي مەن گ.الينانىڭ شەشىمدەرى ارقىلى قويىلىم كەڭىستىگى كوركەم تىلگە، سيمۆولدىق كورىنىسكە تولى مەتافورالىق ساحناعا اينالعان. ءاربىر ساحنالىق ەلەمەنت بەلگىلى ءبىر يدەيانىڭ تاسىمالداۋشىسى رەتىندە جۇمىس ىستەيدى. بۇل تەاتر تىلىمەن ويلاي الاتىن، ۆيزۋالدى دراماتۋرگياعا تەرەڭ بويلاعان شىعارماشىلىق توپتىڭ جوعارى دەڭگەيىن كورسەتەدى.

دەگەنمەن دە، روماننىڭ نەگىزگى وزەگى توتاليتاريزم، سانا مانيپۋلياتسياسى جانە جەكە بوستاندىقتى جوعالتۋ قاۋپى سياقتى كۇردەلى ءارى امبەباپ يدەيالار تولىققاندى اشىلماعانى وكىنىشتى. سەبەبى ءدال قازىرگى قوعام ءۇشىن بۇل تاقىرىپتار بۇرىنعىدان دا وزەكتى. وكىنىشكە قاراي، سپەكتاكل كوركەمدىك شەڭبەردەن اسىپ، كورەمەڭگە ينتەللەكتۋالدىق كۇيزەلىس تۋدىراتىن دەڭگەيگە جەتە المادى. سوندىقتان، ءتىل، اقپارات، باقىلاۋ جانە تىيىم ارقىلى بيلىك ادامنىڭ ىشكى الەمىنە ەنە الاتىنىن، قانشا رەپرەسسيا بولسا دا، ادامنىڭ ىشىندە ەركىندىككە ۇمتىلۋ سونبەيتىنىن، ءۇمىت وتى وشپەيتىنىن كورسەتۋگە دە ءمان بەرۋ كەرەك ەدى. بۇگىندە ءبىز ءوز ءومىرىمىزدى ءوزىمىز جاريالاپ، الەۋمەتتىك جەلىلەردە بۇكىل جەكە مالىمەتىمىزدى اشامىز، «ەرىكتى باقىلاۋ» جۇيەسىنە كوندىك. بۇل زاماناۋي ديكتاتۋرانىڭ جاڭا ءتۇرى. تسەنزۋرانى ەشكىم كۇشتەپ ەنگىزبەي-اق، ادامداردىڭ وزدەرى سىني ويلاۋدان باس تارتىپ، ءوزىن-ءوزى باقىلاۋعا كوشتى. سپەكتاكل ءدال وسى ۇرەي مەن «اقپاراتتىق يلليۋزيانى» كورسەتۋ ارقىلى تەاتردى جاي ساحنادان قوعامدىق سانا دەڭگەيىنە شىعارا الار ەدى.

ورۋەلل رومانىنداعى «ءجاڭاتىل» دە ساحنادا وتكىرلەنبەي قالعان تۇس. «ءجاڭاتىل» – ويلاۋدى شەكتەۋدىڭ قۇرالى. بۇگىنگى قوعامدا بۇل ءرولدى ترەندتەر، حەشتەگتەر، لوزۋنگتار اتقارىپ وتىر. «تەرەڭ ويدىڭ» ورنىنا كليشەلەر، «جۇيەلى پىكىردىڭ» ورنىنا مەمدەر مەن بوس ايقايعا تولى كونتەنت كەلدى. ول بوستاندىق ەلەسىن تۋدىرادى، ال شىندىعىندا سانا باسقارۋعا كوندىگەدى. كوپشىلىك اشىق پىكىر ايتۋعا قورقادى. سەبەبى تسەنزۋرا بيلىكتەن ەمەس، قوعامنىڭ ىشكى مورالدىق قىسىمىنان تۋىنداپ وتىر. پوستتاردى ءوشىرۋ، جاڭالىقتى وزگەرتۋ، مەممەن ماعىنا بۇرمالاۋ ورۋەلل جازىپ كەتكەن «شىندىق مينيسترلىگى». تسيفرلىق باقىلاۋ، الەۋمەتتىك جەلىلەردەگى مانيپۋلياتسيا، ەركىن پىكىردىڭ شەكتەلۋى مۇنىڭ ءبارى ءبىزدىڭ بۇگىنگى ءومىرىمىزدىڭ كورىنىسى.

قازاقستاندا جاستار TikTok, Instagram, Telegram ارقىلى ءومىر سۇرەدى. ولار ءۇشىن اقپارات قىسقا، جىلدام، اسەرلى. ال تەاتر بۇگىنگى تاڭدا شىنايى، تەرەڭ وي مەن ەموتسيا ساقتاعان كەڭىستىك فۋنكتسياسىن اتقارىپ وتىر. «كىسىلەر» قويىلىمى شىعارمانىڭ نەگىزگى يدەياسىن تولىق جەتكىزە العاندا، ول تەاتردى جاي كوركەم قۇرال ەمەس، قوعامدىق ار مەن ۇياتتىڭ ءتىرى ايناسىنا اينالدىرا الاتىن ەدى.

جوعارىدا اتالعان ماسەلەلەر قويىلىمدا تولىققاندى ءارى باتىل كورسەتىلگەندە، ول تەك قازاقستانداعى الەۋمەتتىك-تۇرمىستىق شەڭبەرمەن شەكتەلمەي، قازىرگى الەمدىك تەندەنتسيالاردى دا ءدال باسىپ، بۇكىلادامزاتتىق پروبلەمالار دەڭگەيىنە كوتەرىلە الاتىن ەدى. سەبەبى ورۋەللدىڭ «1984» رومانى بەلگىلى ءبىر ەلگە ءتان قۇبىلىستاردى ەمەس، بۇكىل ادامزاتتىڭ ەركىندىك پەن باقىلاۋ اراسىنداعى ماڭگى تارتىسىن سيپاتتاعان تۋىندى. بۇل شىعارمانىڭ تابيعاتىندا ۇلتتىق شەڭبەردەن اسىپ، عالامدىق ەسكەرتۋ رەتىندەگى ميسسيا جاتىر. ال قويىلىم سوعان لايىق كوركەمدىك-كوزقاراستىق باتىلدىق تانىتقاندا، ول بۇگىنگى ۇرپاقتىڭ اقپارات داۋىرىندەگى سانالىق كۇرەسىنە ناقتى ءۇن قوسۋشى بولار ەدى.

قالاي دەسەك تە، گاۋحار اداي ۇسىنعان «1984» شىعارماسىنىڭ يدەياسى بويىنشا جاساعان ينتەرپرەتاتسياسى قازاق تەاترىنداعى جاڭاشىل قادام عانا ەمەس، قوعامدى وياتۋعا باعىتتالعان كوركەم ءارى باتىل ارەكەت. رەجيسسەر گاۋحار اداي ورۋەللدىڭ رومانىن ساحناعا بەيىمدەي وتىرىپ، ءوز زامانىنىڭ شىندىعىن، قازىرگى قازاقستاندىق قوعامداعى بيلىك پەن حالىق اراسىنداعى ديالوگتىڭ ءۇزىلۋىن، ءۇمىت پەن ءتۇڭىلۋدىڭ قاتار ءومىر ءسۇرۋىن كورسەتكەن. قويىلىمدا كوركەم سوزدەر، اللەگوريالار، استارلى ديالوگتار مەن يرونيا ارقىلى وتكىر ساياسي ءھام الەۋمەتتىك سىن ايتىلعان. جۇيە تۋرالى ايتىلعان ءاربىر مەتافورا، ءاربىر يشارا كورەرمەنگە باعىتتالعان اينا. بىرەۋى اينادان ءوزىن كورىپ شوشيدى، بىرەۋى شىندىقتىڭ ايتىلىپ جاتقانىنا ايىزى قانىپ وتىرادى. سوندىقتان، اقتاۋ تەاترىنىڭ بۇل قويىلىمى قازىرگى قوعام ءۇشىن تەرەڭ الەۋمەتتىك جانە فيلوسوفيالىق وي تۋدىراتىن ماڭىزدى مادەني وقيعاعا بولعانى ءسوزسىز.

انار ەركەباي،

تەاترتانۋشى، ونەرتانۋ كانديداتى، تەمىربەك جۇرگەنوۆ اتىنداعى قازاق ۇلتتىق ونەر اكادەمياسىنىڭ پروفەسسورى

Abai.kz