قازاقتىڭ رۋحاني قۇرىلىمىندا ەڭ بيىك زاڭ – جەتى اتا قاعيداسى. بۇل – جاي عانا تۋىستىق سانا ەمەس، ادام مەن عالامنىڭ اراسىن جالعاعان عارىشتىق رۋحاني جۇيە. ونى ەشبىر ءدىن ادامزاتقا سىڭىرە المادى.

سول زاڭ عاسىرلار بويى ۇلتتىڭ مورالدىق تۇراقتىلىعىن, گەنەتيكالىق تازالىعى مەن رۋحاني تۇتاستىعىن قورعاپ كەلدى.

بۇگىن سول كيەلى زاڭ بۇزىلدى.
تەكتىلىك كومەسكىلەنىپ، كوردەمشەلىك كوبەيدى.
اق نەكە قاسيەتىن جوعالتىپ، اجىراسۋ ۇيرەنشىكتى قۇبىلىسقا اينالدى.
مۇنىڭ ءبارى ادامنىڭ ءوز رۋحاني كودىنان اجىراپ, عارىشتىق ۇيلەسىم زاڭىن تارك ەتۋىنەن.

وڭ جاقتاعى كوردەمشە – تەك نەكەسىز تۋعان بالا ەمەس، رۋحاني ءۇزىلىستىڭ نىشانى,
ال سول جاقتان ىزدەلگەن «باقىت» — رۋحاني باستاۋدان الىستاۋدىڭ كورىنىسى.

1. تەكتىلىك – جەتى اكەدەن بەرى دارىپ كەلگەن كيە

قازاق ۇعىمىنداعى تەكتىلىك – قاننىڭ ەمەس، رۋحتىڭ تازالىعى.
ول جەتى اتا ارقىلى ۇرپاقتان-ۇرپاققا بەرىلەتىن قاسيەتتى اقپارات پەن ونەگەلىك كود.
ءار بۋىن – اماناتتىڭ جالعاسى، رۋحاني مىنەزدىڭ تۇتۋشىسى/نوسيتەلى.

تەكتى ادام ءوز تەگىن عانا ەمەس، ءوز ميسسياسىن بىلەدى.
سوندىقتان قازاق «جەتى اتاسىن بىلمەگەن – جەتەسىز» دەپ، تەكتىلىكتى رۋحاني كەمەلدىكتىڭ ولشەمىنە اينالدىرعان.

جەتى اتالىق ءومىر – ۇزىكسىز عارىشتىق ارنا.
ول ۇزىلسە – رۋحاني جۇيە دە، ۇلتتىق سانا دا ۇزىلەدى.
ال بۇل – تەكسىزدىك دەپ تانىلعان.

2. كوردەمشە – نەكەسىزدىكتەن تۋعان رۋحاني جارا

قازاق ءۇشىن اق نەكە – ادامنىڭ عارىش الدىنداعى انتى.
بۇل انت بۇزىلعان ساتتە عارىشتىق ۇيلەسىم دە بۇزىلادى.

سول سەبەپتى «كوردەمشە» ءسوزى – بيولوگيالىق ەمەس، مورالدىق جانە رۋحاني دەرتكوز/دياگنوز.
كوردەمشە – نەكەسىزدىك پەن جەكە قۇمارلىقتان بولاتىن رۋحاني قۇربان.
قۇرساق – جاراتىلىستىڭ ەنەرگياسىن تارتۋشى، سول ءۇشىن دە قازاق «التىن قۇرساق» دەپ اتاعان.

وڭ جاقتا وتىرىپ، نەكەسىز بالا تۋ – كيەگە قارسى شىعۋ بولىپ ەسەپتەلگەن، اتا-بابا مەن ارۋاقتاردىڭ باتاسىنسىز ارەكەت ەتۋ، ول - قىلمىس.
مۇنداي ۇرپاققا رۋحاني ارنا تولىق بەرىلمەيدى، ال كوردەمشەلى اۋلەت سول ارقىلى جەتىاتالىق جۇيەگە نۇقسان كەلتىرەدى.
قازاق ءۇشىن بۇل – تەك اۋلەتكە ەمەس، رۋحاني كەڭىستىككە تۇسكەن جارا.

3. عارىشتىق كارما زاڭى مەن رۋحاني جاۋاپكەرشىلىك

ءسابيت ەدىلحاننىڭ «اقسارباز» اتتى ەڭبەگىندە عارىشتىق ۇيلەسىمنىڭ ەتيكالىق نەگىزى كەڭىنەن تۇسىندىرىلەدى. اۆتوردىڭ پايىمىندا، ادام ەگەر ءبىر عۇمىردا ءوز ميسسياسىن ورىنداماسا، كەلەسى ومىردە سول مىندەتتى وتەۋگە ءماجبۇر ەتىلەدى. بۇل – كارما نەمەسە عارىشتىق ادىلەت زاڭى. سەبەبى ءار جاننىڭ جولى – عارىشتىق دامۋدىڭ ءبىر بولىگى، ال زاڭ بۇزىلسا، تەپە-تەڭدىك تە بۇزىلادى.

بۇل تۇسىنىك قازاق دۇنيەتانىمىنداعى قارىمتا ۇعىمىمەن ساباقتاس.
قارىمتاسى قايتپاعان ءىس عالامدىق دەڭگەيدە تەڭگەرىم ىزدەيدى. ياعني، نەكە مەن تەكتىلىك بۇزىلسا – ادام ءوز ومىرىندە عانا ەمەس، عالامدىق ورىستە دە ديسگارمونيا تۋدىرادى.

وسىدان كەلىپ، ەتەك العان اجىراسۋ، تەكسىزدىك، كوردەمشەلىك سياقتى قۇبىلىستار – عارىشتىق ۇيلەسىم زاڭىنا قارسى ارەكەتتەردىڭ ادام ومىرىندەگى كورىنىسى.

4. تەكسىزدىك – رۋحاني كودتىڭ ءۇزىلۋى

بۇگىندە «تەكتىلىك» ۇعىمى ءجيى بۇرمالانادى: ونى بىرەۋلەر بايلىقپەن, ەندى بىرەۋلەر داندايسۋمەن، اقسۇيەكتىكپەن ولشەيدى.
شىندىعىندا، ادام ءۇشىن تەكتىلىك – رۋحاني ساپا عانا.

مالشى دا، ۇستاز دا، شەبەر دە تەكتى بولا الادى، ەگەر ول ادال ەڭبەك ەتىپ، ۇرپاعىنا ونەگە قالدىرسا. ال تەكسىزدىك – وسى ونەگە تىزبەگىنىڭ ءۇزىلۋى، رۋحاني كودتىڭ ءوشۋى. بۇل — تەك مورالدىق ەمەس، ەنەرگەتيكالىق ازۋ ءۇدىرىسى.

5. اجىراسۋ – عارىشتىق ءارى الەۋمەتتىك زاڭنىڭ بۇزىلىسى

قازاق وتباسى – تەك ەكى ادامنىڭ ەمەس، ەكى رۋحتىڭ جانە ەكى اۋلەتتىڭ كەلىسىمى.
بۇل كەلىسىم بۇزىلعاندا، تەك تۇرمىستىق بايلانىس ەمەس، رۋحاني رەزونانس بۇزىلادى.

بۇگىنگى اجىراسۋلاردىڭ سەبەپتەرى بەلگىلى:

• باتىستان ەنگەن جەكە ەركىندىك كۋلتى;
• جاۋاپكەرشىلىكتەن قاشۋ;
• اق نەكە ۇعىمىنىڭ السىرەۋى;
• رۋحاني ءبىلىم مەن تاربيەءنىڭ تاپشىلىعى.

ناتيجەسىندە مىڭداعان بالا ناعاشى شاڭىراعىندا ءوسىپ, ءوز تەگىن جالعاستىرماي قالدى. بۇل — تەك الەۋمەتتىك ماسەلە ەمەس، جەتىاتالىق جۇيەنىڭ ءىرۋى, ياعني ۇلتتىڭ رۋحاني ورىسىندەگى تەڭگەرىمنىڭ بۇزىلۋى.

6. ەركىندىك پەن تاۋەلدىلىكتىڭ ۇيلەسىمى

قازاق دۇنيەتانىمىندا ەركىندىك ەشقاشان مەنمەندىكپەن ولشەنبەگەن.
ەركىندىك – جاۋاپكەرشىلىكتەن تۋادى، ال تاۋەلسىزدىك – ءوزارا تاۋەلدىلىكتەن باستالادى.

جەتى اتا جۇيەسىندە ءار ۇرپاق وزىنەن بۇرىنعى مەن كەيىنگىگە تاۋەلدى، جاۋاپتى.
بۇل – رۋحاني شىنجىر، عارىشتىق ۇيلەسىمنىڭ كەپىلى.

باتىستىق مودەلدەگى ابسوليۋت ينديۆيدۋاليزم وسى زاڭدى بۇزدى.
ادام ءوزىن قۇدايمەن تەڭەستىرۋگە ۇمتىلدى، ءسويتىپ، رۋح پەن ءتاننىڭ اراسىنداعى تەپە-تەڭدىكتەن اجىرادى.
بۇل – تەك رۋحاني داعدارىس ەمەس، ادامزاتتىق مۋتاتسيانىڭ باستاۋى.

قورىتىندى

قازاقتىڭ جەتى اتا زاڭى – ۇلتتىڭ رۋحاني دنك-سى,
مادەني سايكەستەندىرۋدىڭ كيەلى كودى.
وندا ادام مەن عارىش اراسىنداعى ماڭگىلىك بايلانىس زاڭدىلىعى ساقتالعان.

تەكتىلىك – سول زاڭنىڭ ءمانى،
نەكە – ونىڭ كيەسى،
ال كارما – عارىشتىق رەتتەۋىش.

بۇگىنگى تەكسىزدىك، كوردەمشە، اجىراسۋ – وسى كودتىڭ بۇزىلۋىنىڭ ايعاعى.
قوعامنىڭ ساۋىعۋى ءۇشىن:

• تەكتىلىك ۇعىمىن قايتا جانداندىرۋ;
• اق نەكە مەن جەتى اتا تاربيەسىن وقۋ جۇيەسىنە ەنگىزۋ;
• ادام مەن عارىش اراسىنداعى مورالدىق بايلانىسقا قايتا ورالۋ قاجەت.

تەكتى ۇلت – كيەلى ۇلت.
تەكتىلىك – مەنمەندىك نە مىقتىلىق ەمەس، رۋحاني جاۋاپكەرشىلىك.
جەتى اتا زاڭى – جەر مەن عارىشتى، ادام مەن رۋحتى بايلانىستىراتىن ماڭگى كودەكس. وسىنى ۇعايىق.

سەرىك ەرعالي

Abai.kz