بيىل قازاقستان بيوالۋاندىق ساقتاۋ قاۋىمداستىعى مەن قازاقستان قۇستاردى قورعاۋ وداعىنىڭ جەتەكشi ورنيتولوگتارىنىڭ بiرiگiپ وتكiزگەن ساۋالناماسى ناتيجەسiندە جىل قۇسى بولىپ قاراتورعاي تاڭدالىپتى. سەلت ەتكiزەر جاڭالىق قوي. 
مىنا رەسەي ورنيتولوگتارىندا بۇل ءداستۇردiڭ تامىرىن كەڭگە جايعالى قاشان! ورىس حالقى ءار جىلعا بiر قۇستىڭ ەسiمiن بەرiپ، سول جىلدى الگi قۇستى كوبەيتۋگە، ونى ناسيحاتتاۋعا، قورعاۋعا ارنايدى.
ال بiزدە بۇل شارا 2006 جىلدان بەرi عانا قولعا الىندى. وسى ۋاقىتقا دەيىن بەينە، بiز قۇستان، الدە قۇس بiزدەن جىراق كەتكەن سىڭايدا ءومiر سۇرە بەرiپپiز. ارينە، ەشتەن كەش جاقسى. وتكەن جىلى بوزتورعاي جىلى بولسا، 2008 جىلى تىرنالاردى اسپەتتەگەن ەدiك. بيىل – قاراتورعاي جىلى.
قازاققا جاقىن بۇل قۇستىڭ ەلiمiزدە ءۇش ءتۇرi مەكەندەيدi ەكەن. قاراپايىم قاراتورعاي، قىزعىلت قاراتورعاي جانە ماينا دەپ اتالاتاىن ءۇندi قاراتورعايى. بiزدiڭ ەلگە كەلەتiن قاراتورعايلار نەگiزiنەن ءۇندiستان، پاكiستان اۋماعىن قىستاپ شىعادى.
قاراتورعاي – قازاققا كوكتەمنiڭ حابارشىسى iسپەتتi. تiپتi, قاراتورعايدىڭ ءوز مەزگiلiندە ۇشىپ كەلۋiنiڭ دە اسا ءمانi بار. الدىمەن وڭتۇستiك وڭiرگە كەلiپ جەتەتiن بۇل قۇستىڭ وتكەن جىلى ەكi اپتا كەشiگiپ كەلۋi ديقانداردىڭ ەڭبەگiنە ەلەۋلi اسەر ەتكەن. مۇنى ايتىپ وتىرعانىمىز، بۇل ءتيتتاي قۇس شەگiرتكەمەن، ەگiن دالاسىنا زيانكەس جاندiكتەرمەن قورەكتەنەدi. ياعني، سiز بەن بiزدiڭ توقشىلىعىمىز، ەگiننiڭ بiتiك شىعۋى قاراتورعايدىڭ كەلiپ جەتۋiنە دە بايلانىستى.

بيىل قازاقستان بيوالۋاندىق ساقتاۋ قاۋىمداستىعى مەن قازاقستان قۇستاردى قورعاۋ وداعىنىڭ جەتەكشi ورنيتولوگتارىنىڭ بiرiگiپ وتكiزگەن ساۋالناماسى ناتيجەسiندە جىل قۇسى بولىپ قاراتورعاي تاڭدالىپتى. سەلت ەتكiزەر جاڭالىق قوي. 
مىنا رەسەي ورنيتولوگتارىندا بۇل ءداستۇردiڭ تامىرىن كەڭگە جايعالى قاشان! ورىس حالقى ءار جىلعا بiر قۇستىڭ ەسiمiن بەرiپ، سول جىلدى الگi قۇستى كوبەيتۋگە، ونى ناسيحاتتاۋعا، قورعاۋعا ارنايدى.
ال بiزدە بۇل شارا 2006 جىلدان بەرi عانا قولعا الىندى. وسى ۋاقىتقا دەيىن بەينە، بiز قۇستان، الدە قۇس بiزدەن جىراق كەتكەن سىڭايدا ءومiر سۇرە بەرiپپiز. ارينە، ەشتەن كەش جاقسى. وتكەن جىلى بوزتورعاي جىلى بولسا، 2008 جىلى تىرنالاردى اسپەتتەگەن ەدiك. بيىل – قاراتورعاي جىلى.
قازاققا جاقىن بۇل قۇستىڭ ەلiمiزدە ءۇش ءتۇرi مەكەندەيدi ەكەن. قاراپايىم قاراتورعاي، قىزعىلت قاراتورعاي جانە ماينا دەپ اتالاتاىن ءۇندi قاراتورعايى. بiزدiڭ ەلگە كەلەتiن قاراتورعايلار نەگiزiنەن ءۇندiستان، پاكiستان اۋماعىن قىستاپ شىعادى.
قاراتورعاي – قازاققا كوكتەمنiڭ حابارشىسى iسپەتتi. تiپتi, قاراتورعايدىڭ ءوز مەزگiلiندە ۇشىپ كەلۋiنiڭ دە اسا ءمانi بار. الدىمەن وڭتۇستiك وڭiرگە كەلiپ جەتەتiن بۇل قۇستىڭ وتكەن جىلى ەكi اپتا كەشiگiپ كەلۋi ديقانداردىڭ ەڭبەگiنە ەلەۋلi اسەر ەتكەن. مۇنى ايتىپ وتىرعانىمىز، بۇل ءتيتتاي قۇس شەگiرتكەمەن، ەگiن دالاسىنا زيانكەس جاندiكتەرمەن قورەكتەنەدi. ياعني، سiز بەن بiزدiڭ توقشىلىعىمىز، ەگiننiڭ بiتiك شىعۋى قاراتورعايدىڭ كەلiپ جەتۋiنە دە بايلانىستى.
«جوعارى-تومەن ۇيرەك، قاز، ۇشىپ تۇرسا سىمپىلداپ» (اباي) دەيتiن زامان ەمەس. ءارi شاھار جاعدايىندا بۇل سۋرەت ساعىمعا اينالعالى قاشان. ايتپەسە، كەشە عانا ەدi عوي، كورنەكتi قالامگەرiمiز Iلياس ەسەنبەرليننiڭ «باۋم توعايى» دەگەن تاقىرىپتا الماتىنىڭ بازارلى باۋ-باقشاسىن اسپەتتەپ جازاتىنى. قارقىندى تەحنوگەندi دامۋ تابيعات تىلسىمىن ارانىنا العالى، كورiكتi مەكەننiڭ ۋىز كورiنiسi كەيiنگi ۇرپاق بويىنا كوركەم ونەر رەتiندە سۋرەتتەر ارقىلى جەتپەسiنە كiم كەپiل؟!
وسى رەتتە «الماتى اقشامى» گازەتىنىڭ iلكiدە «قۇستار كۇنiن» وتكiزۋ تۋرالى باستاماسى بولعانىن ەسكە سالا كەتكەندi ءجون كورiپ وتىرمىز.
قالاعا «قۇستار كۇنi» قاجەت. جۋسان يiسiن يiسكەمەگەن، تابانىنىڭ ءبۇرi توپىراققا تيمەگەن قالا وسكiنi قازاق دالاسىنىڭ قۋاتى مەن ۇلىلىعىن قابىلداۋ ءۇشiن دە «قۇستار كۇنi» قاجەت.

تابيعاتىندا قازەكەم – قۇسجاندى ۇلت ەدى. بايتاق اتىراپتى «قۇس قاناتى تالاتىنداي» دەيدi. سەرگەك جاندى «قۇسۇيقىلى» دەيدi. ساقسا جاندى «ەكi شوقىپ، بiر قاراپ» دەيدi. بۇل قازاقتىڭ قۇسقا، ونىڭ مiنەزiنە تەڭەمەيتiنi جوق. «كول جاعالاي مامىرلاپ قۋ مەن قاز، جۇمىرتقا iزدەپ، جۇگiرiپ بالالار ءماز» دەيدi حاكiم اباي دا قۇستىڭ قازاق تۇرمىسى ءۇشiن شات-شادىمان بازارلى الەم ەكەنiن مەڭزەپ.
قازاقتىڭ سونىڭ iشiندە، جۇدىرىقتاي عانا قاراتورعايدى ىنتى-شىنتىسىمەن جاقسى كورەتiنiنە ءباس تiگۋگە بولادى.

كەلەدi قاراتورعاي قانات قاعىپ،
استىنا قاناتىنىڭ مارجان تاعىپ.
بiرگە وسكەن كiشكەنتايدان ساۋلەم ەدiڭ،
ايرىلدىم قاپىلىستا سەنەن ناعىپ.

قاراتورعاي،
ۇشتىڭ زورعا-اي.
بەيشارا، شىرىلدايسىڭ.
جەرگە قونباي.

ەرتiستiڭ ار جاعىندا بiر تەرەڭ ساي،
سۇيرەتكەن جiبەك ارقان تەل قوڭىر تاي.
اعاشتىڭ بۇتاعىنا قونىپ الىپ،
سايرايدى، تاڭ الدىندا قاراتورعاي – دەپ شىرقاعان ەدi قازاقتىڭ اقان سەرiسi. سۋرەت قوي، قاراپ وتىرساڭىز!..

ەندi بiردە:

قاراعىم، اينالايىن، قارا قاسىم.
جiبەكتەي قارا ماقپال قارا شاشىڭ، ەركەم-اي.
ەلiكتiڭ لاعىنداي ەگiلەمiن.
مولدiرەپ، سەنi ويلاسام، كوزدەن جاسىم، ەركەم-اي

قاراتورعاي، قاراعىم-اي،
مولدiرەپ، سەنi ويلاسام، كوزدەن جاسىم، ەركەم-اي، – دەر ەدi حالىق ءانi.

سەرiنiڭ كوڭiلiنە ورتاق بولعان، حالىقتىڭ iڭكار مۇڭىنا بويلاعان بۇل جۇدىرىقتاي قۇستىڭ قۇدiرەتi نەدە ەدi? بۇل قۇدiرەت – قازاقتىڭ وزiندە، تابيعاتقا دەگەن رياسىز كوڭiلiندە ەدi. قازاق تابيعاتىندا اسەرشiل، سەزiمشiل حالىق ەدى. بۋسانعان كورiكتi مەكەن ونىڭ سىرتقى الەمiمەن قوسا، iشكi دۇنيەسi, سىرلاسى ەدi. قاراتورعاي قازاقتىڭ – تۋىسى ەدى. بيىل جىل قۇسى قاراتورعاي بولدى.