«قاي زامان مىنا ءزامان—ىڭىر زامان،
ەسەرگە—ماي;  ەستىگە—سىڭىر زامان.
بولىپ تۇر جازى شولاق،  قىسى شۇناق،
كۇيدىرەر دە ۇسىتەر…   ءتۇرى جامان.

قاي زامان مىنا زامان—سىعىر زامان،
سايقالدان ەل-جۇرت مەزى-ىعىر زامان.
ايقايى الباستىنىڭ ايعا جەتىپ،
پەرىشتە دەمىكپە بوپ سىبىرلاعان...»

ءبىزدىڭ قاريالار مۇنى بۇرىندا «ەل اۋزىندا مىناداي ءبىر ولەڭ بار» دەپ ايتىپ وتىراتىن ەدى. كولەمى ون شاقتى شۋماق-تى.  ال جاقىندا اۆتورى بەلگىلى بولدى. ءبىزدىڭ ۇلان اۋدانىندا (شىعىس قازاقستان وبلىسى) تۋىپ-وسكەن، بۇگىندە كوكشە وڭىرىندە تۇراتىن شالعىن اقساقال اڭگىمە ارەدىگىندە: - سەن «ۇرانحاي اۋىلىنانمىن» دەدىڭ عوي، ىرگەلەس جاقسىباي اۋىلىندا ما، الدە سەگىزەك پەن جاما اۋىلدارىنىڭ بىرىندە مە،  تۇرعىنباي اتتى اقىن بولىپتى. مەنىڭ بالا كەزىمدە. ولەڭدى سۋىرىپ سالىپ ايتاتىن شاپشاڭ، باتىل، وراق ءتىلدى كىسى ەكەن. سونىڭ سوتقار-سولاقاي سولتان بولىستى شەنەگەن «قاي زامان؟» دەگەن ولەڭىن تىڭدا، - دەپ ماعان مىناۋ ەكى اۋىزىن ايتتى دا، ارعى جاعىن ەسىنە تۇسىرە الماي: - ە-ە-ە، ەستىگەندى ەسكە تۇسىرۋدەن، كورگەندى تانۋدان قالىپ بارامىن، مەنىڭ جاسىما جەتكەندە سەن دە ءوستيسىڭ، - دەپ جىميدى. جاسى توقساننىڭ ەكەۋىن جەلكەلەپ وتىرعان قارتتىڭ ول سەرگەكتىگىنە دە  شۇكىرشىلىك. ارعى-بەرگى زاماننىڭ اۋىر-جەڭىلىن از كورمەگەن بولار.

«قاي زامان مىنا ءزامان—ىڭىر زامان،
ەسەرگە—ماي;  ەستىگە—سىڭىر زامان.
بولىپ تۇر جازى شولاق،  قىسى شۇناق،
كۇيدىرەر دە ۇسىتەر…   ءتۇرى جامان.

قاي زامان مىنا زامان—سىعىر زامان،
سايقالدان ەل-جۇرت مەزى-ىعىر زامان.
ايقايى الباستىنىڭ ايعا جەتىپ،
پەرىشتە دەمىكپە بوپ سىبىرلاعان...»

ءبىزدىڭ قاريالار مۇنى بۇرىندا «ەل اۋزىندا مىناداي ءبىر ولەڭ بار» دەپ ايتىپ وتىراتىن ەدى. كولەمى ون شاقتى شۋماق-تى.  ال جاقىندا اۆتورى بەلگىلى بولدى. ءبىزدىڭ ۇلان اۋدانىندا (شىعىس قازاقستان وبلىسى) تۋىپ-وسكەن، بۇگىندە كوكشە وڭىرىندە تۇراتىن شالعىن اقساقال اڭگىمە ارەدىگىندە: - سەن «ۇرانحاي اۋىلىنانمىن» دەدىڭ عوي، ىرگەلەس جاقسىباي اۋىلىندا ما، الدە سەگىزەك پەن جاما اۋىلدارىنىڭ بىرىندە مە،  تۇرعىنباي اتتى اقىن بولىپتى. مەنىڭ بالا كەزىمدە. ولەڭدى سۋىرىپ سالىپ ايتاتىن شاپشاڭ، باتىل، وراق ءتىلدى كىسى ەكەن. سونىڭ سوتقار-سولاقاي سولتان بولىستى شەنەگەن «قاي زامان؟» دەگەن ولەڭىن تىڭدا، - دەپ ماعان مىناۋ ەكى اۋىزىن ايتتى دا، ارعى جاعىن ەسىنە تۇسىرە الماي: - ە-ە-ە، ەستىگەندى ەسكە تۇسىرۋدەن، كورگەندى تانۋدان قالىپ بارامىن، مەنىڭ جاسىما جەتكەندە سەن دە ءوستيسىڭ، - دەپ جىميدى. جاسى توقساننىڭ ەكەۋىن جەلكەلەپ وتىرعان قارتتىڭ ول سەرگەكتىگىنە دە  شۇكىرشىلىك. ارعى-بەرگى زاماننىڭ اۋىر-جەڭىلىن از كورمەگەن بولار.

-سەندەردىڭ  زاماندارىڭ ءاۋ باستا ءتۇزۋ سياقتى ەدى، ەندى ءتۇزۋى نە، قيسىعى نە ەكەنىن بىلە المايسىڭ. بۇگىن جاقسى كىسى ەرتەڭ كاكاك، ال بۇگىن كاكاك كىسى ەرتەڭ جاقسى بولا سالادى... ە-ە-ە... «كوپ جۇرسەڭ كوپتى كورەسىڭ» راس، - دەپ باسىن يزەدى.

تۇرسەكەڭنىڭ: «قاي زامان مىنا زامان - ءىڭىر زامان» دەگەنىندەي-اۋ!

گازەت بەتتەرىنەن پاۆلودار وبلىسىنىڭ بۇرىنعى اكىمى عالىمجان جاقيانوۆتىڭ ورىنباسارى بولعان الەكساندر كوشەۆويدىڭ ماسكەۋدە تۇتقىندالعانىن، وعان  «قىزمەت بابىن اسىرا پايدالانىپ، مەملەكەتكە 2 ميلليون تەڭگە زيان كەلتىرگەن بولاتىن» دەپ ايىپ تاعىلىپ جاتقانىن وقىعاندا بۇگىنگىنىڭ «قاي زامان؟» ەكەنىن تۇسىنە الماي جۇرگەن شاكەڭنىڭ دە، عالىمجاننىڭ دا بەينەلەرى كوز الدىما كەلە قالدى. شاكەڭ شالدىعىپ، ۇيىندە ىشتەن تىنىپ وتىر. عالىمجان بولسا، جەتى جىل تۇرمەنىڭ تاۋقىمەتىن تارتىپ، ءالى ەمدەلۋمەن ءجۇر.

ال «2 ميلليون تەڭگە» دەگەن تسيفر مەنىڭ عانا ەمەس،  بارشالارىڭىزدىڭ ەستەرىڭىزدە ساقتاۋلى شىعار. عالىمجانعا تەرگەۋدە تاعىلعان ايىپتا، سوت شىعارعان ۇكىمدە: «مەملەكەتكە 2 ميلليون تەڭگە زيان كەلتىردى» دەلىندى ەمەس پە؟ «كەلتىرگەن زيانى» - پاۆلودارلىقتاردىڭ مۇددەسى ءۇشىن سول قارجىنى ۇكىمەتتىڭ ءبىر قالتاسىنان الىپ، ەكىنشىسىنە سالعانى. كۋا شوقپىتوۆ دەگەن دە، تەرگەۋشى قۇسايىنوۆ دەگەن دە، سوت تاراسەنكو دەگەن دە:  «جاقيانوۆ پالەن تەڭگەنى ءوزى ءىشىپ-جەپ قويدى» دەي المادى. ايتۋعا ءتيىس بولىپ قانشاما قاعىنعاندارىمەن جوقتى قايدان تاپسىن. ول وكىنىشتەرىنىڭ ورنىن 7 جىل تۇرمەگە كەسۋمەن تولتىردى. قولدارىنا تۇسسە، ەندى ا. كوشەۆويعا دا سول 7 جىلدىڭ  دايىن تۇرعانى داۋسىز.

ءدال سول تۇستا ءبىر ءمينيستردىڭ سوتتالعانى ەستەرىڭىزدە شىعار. وعان مەملەكەتتىڭ، ەگەر قاتەلەسپەسەم، 1,5 ميلليارد تەڭگەسىن تالان-تاراجعا سالدى دەگەن ايىپ تاعىلىپ، سولاي ەكەنى دالەلدەنىپ،  وعان 5 جىل...  شارتتى جازا بەرىلىپ، ول ۇكىم وقىلىپ بىتىسىمەن سوت زالىندا قولىنداعى كىسەنىن لاقتىرىپ تاستاپ، بوستاندىققا شىعىپ كەتە باردى ەمەس پە؟  قازاقستان سوتىنىڭ «دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ ءادىل سوت» ەكەنى سولايشا تاعى ءبىر دالەلدەندى عوي؟!.

زاڭ ورىندارىمىزدىڭ، ءبىرىنشى كەزەكتە، ارينە، بيلىكتىڭ ارادا ون جىل وتكەننەن كەيىن ا. كوشەۆويدى قارماۋىندا نە گاپ بار؟ ول عالىمجانمەن نەگە بىرگە ايىپتالمادى؟ مەنىڭشە، بۇل گاپ باسىمىزدا ەكى قۇلاق بارىنداي وزىنەن ءوزى انىق. ول- 2012-جىلى سايلاۋدا ماڭگىلىك پرەزيدەنت ن. نازارباەۆ  مىرزاعا قارسىلاس بولۋى ابدەن مۇمكىن ع. جاقيانوۆقا كۇنى بۇرىن قۇرىق سالۋ. ءباتۋاسىز بيلىك، زامانبەك نۇرقادىلەۆتەن، التىنبەك سارسەنبايۇلىنان قورىققانىنداي، عالىمجاننان دا قورقىپ وتىر، ال «قورىققان بۇرىن جۇدىرىقتايدى»!

بيلىكتىڭ العاش تۇتقاندا-اق عالىمجاننان ءبىرجولا قۇتىلۋ «ارمانى» ادىرا قالدى: كەيىن  ءمالىم بولعانىنداي، تۇرمەدەگى سان قيلى سويقانداردى استىرتىن دا، اشىق تا ايتاقتاعاندارىنان ەكى جىل بويى «پايدا» كورە الماعان ۇقك شەنەۋنىكتەرى تۇرمە باسشىلىعىنا «جاقيانوۆتان تەز قۇتىلۋ» تۋرالى نۇسقاۋ بەرگەن، الايدا ارىن پورتفەلگە ساتىپ كورمەگەن تۇرمە باستىعى ول جاۋىزدىقتى وڭاشادا عالىمجانعا ايتقان دا، ءوزى باس ساۋعالاپ، ماسكەۋگە دەرەۋ كوشىپ كەتكەن. تاۋەلسىز گازەتتەن سول وقيعانى وقىعان ساتىمدە ويشا تارازىمنىڭ ءبىر تاباعىنا عالىمجاندى قالايدا سوتتاۋدى بەزەرىپ-سازارىپ جوسپارلاعان تەكسىزدەردى، ول جوسپاردى الاشاپقىن بولىپ ورىنداعان  ارسىزداردى، ەكىنشى تاباعىنا تۇرمە باستىعىن سالىپ ەدىم، رۋحاني سورلى تىراش  توپ  وتىرعان تاباق سوپاڭ ەتىپ كوتەرىلىپ-اق  كەتتى!

تىراشتىڭ اتى - تىراش. ول تىراشتانباي تىرلىك ەتە المايدى. بىراق ونىڭ ءورىسى كەڭ، ورەسى بيىك  بولعان ەمەس. حالىق تىراشتىققا كونە بەرمەيدى،  ءبىر كۇنى تابانىن ءتىلىپ، توبەسىن ويادى!

14. 10. 2010 ج.

"اباي-اقپارات"