نوعايلىنىڭ جۇرتىندا

كۇن تۇبىنەن كۇڭىرەنىپ تۋ العان، ۇلى دالا ءۇشىن بولعان جورىقتاردا ۇزەڭگى قاعىستىرا بىرگە جورتقان، تۇركىنىڭ جازيرا دالاسىن توسەك ەتىپ، كوكبورى قاراپ ۇليتىن كوك اسپاندى كورپە ەتكەن ءتۇبى تۇركى قارىنداس نوعاي حالقىنىڭ بۇگىنىن ويلاساڭ، جۇرەكتىڭ باسىنا شەر قاتادى.

باسىنا باق قونىپ، ازاتتىعىن ايالاعان باۋىرلارىنا سولتۇستىكتەگى ايۋلى ورمان جاقتان كوزى شىلانىپ، جۇرەگىنە قاياۋ تۇسكەن نوعايلى ۇلى قىزىعا قارايدى.

ءارى دە پاتشاسى، بەردى دە قىزىلى لاڭ سالعان زامانىنىڭ كەسىرىنەن ۇلى دالاداعى تۇركى باۋىرلاردىڭ ارقايسىسى بالاپان باسىندا، تۇرىمتاي تۇسىندا كەتىپ، انتالاعان شيبورىگە تالانعان ەدى.

ەندى، مىنە، ەركىندىككە كەتكەن ەسەمىزدى قايتارىپ جاتقان زاماندا باۋىر ەتىمىز نوعايلى باۋىرلاردى دا ويلاپ قامىعامىز.

بوداندىقتىڭ قامىتىنان ءازيز باسىن الا الماي كەلە جاتقان نوعاي جۇرتىنىڭ قازاقپەن ەگىز ونەرى ءالى ولمەپتى. ولمەك تە ەمەس!

ات ۇستىندە جۇرگەندە دۇنيەگە كوز سالعان نوعاي ەلىنىڭ بۇگىنگى سانى توقسان مىڭنىڭ ۇستىندە عانا ەكەن. رەسەيدىڭ داعىستان ايماعىنىڭ ءبىر اۋدانىنىڭ حالقى عانا. ونىڭ ۇستىنە توبەسىنە قامشى ۇيىرگەن جات بيلىكتەن دە كورەسىنى كورىپ وتىرعانعا ۇقسايدى.

ءبىرتۇتاس تۇركىلىك سانامىزدىڭ تۇبىندە قالعان ساعىنىش پەن باۋىرلاستىقتى قايتا وياتىپ، قارىنداس نوعاي باۋىرلاردىڭ ولمەگەن ونەرىن ۇسىنىپ وتىرمىز.

نوعايدىڭ قوس قۇلىنى دوسپانبەتتىڭ «دومبىرا» دەگەن جىرىن ورىنداپ وتىر. كوزايىم بولىڭىز!

تۇركىلىك تۇتاستىعىمىزدى قايتا جاڭعىرتۋ جولىندا اباي.كز اقپاراتتىق پورتالى ءتۇبى ءبىر باۋىرلاردىڭ ونەرلەرىن وسى عادەتپەن ۇزبەي ۇسىنىپ تۇرماق.

«اباي-اقپارات»

اسانبي يانباەۆ. ەندي حالكىم اكىل يىيىپ، بيرگە بولسىن نوگايىم!

وكتەمسيمەن، وكينەمەن
كەتكەن اۆەلگي شاككا.
تەك بۋرىندا بيز كالگانمىز
ۋيكەن سىيگا ەم دانكا.
كيم بولگانمىز، كيم بولدىك
كوشپەلي مەنيم نوگايىم؟
نەگە سونداي باكتىمىز،
ايتشى ماگا كۋدايىم؟
كەلشي نوگاي يىراۆى،
ولتىرشى سەن كاسىمدا.
الشى دومبرا كولىنا،
مەن ايتايىم سىرىمدى،
سەن ان شىگار ەم يىرلا.
سوندا الدى يىراۆ كارت
تامنان ەسكي دومبرادى،
ىمتىلدى بييك كوككە
داۆىلداپ يىردىن انى.
كۋتىرگان، بويسىنماگان اتتاي،
كوككە ۋشتى يىر انى.
اشۋۆ، كايگى، وش سازلار
يۋرەكتي سىگىپ كاپتى.
كارا تۋن كاپتى كىردى،
سۋۆىك كوكتە يۋلدىز يوك.
كىيناماشى كارداشىم،
يىرلاماگا دەرتيم يوك.
بولگان شاكتى ەسكە السام،
سىگىلادى يۋرەگيم.
ايتپاسام دا بولمايدى،
ىزالانگان يۋرەگيم.
بوريدەي سويىلدى ادەملەر،
شەشەكەي بويالدى كانگا.
كاشتى حالكىم يان-ياككا،
كالدىك سونداي كازاگا.
كايدا اۆەلگي كۋشيميز؟
كايدا وكتەم حالكىمىز؟
تۋۆارما ەكەن ەنديگي
ەديگەدەي باسشىمىز؟
كوشپەلي مەنيم نوگايىم
بويسىنماگان بير زاتكا.
ياراماسا مىرزالار
اتلانىپ كەتكەن يان-ياككا.
بير-بيريمەن سوگىستى
ويسىز بيزيم باسشىلار.
بيرين-بيري كىردىلار،
سون دۋشپاننان كاشتىلار.
التىن بولگان وردادى
بوليپ، بوليپ بۋزدىلار.
ويلامادى تەنتەكلەر
كالاي بولار تۋۆدىكلار.
بولارما ەندي انلارگا
كوشپەلي حالكتى يۋرەكپەن،
كونيلي ونىن تيگيلگەن
كوپ كەليسپەۆليكتەن.
وندا بولگان كوپ تيلەك
ەم يوگارى، ەم تومەن
اسىللىك ەم نالەتليك
ازاپ حالكىم كوپ كورگەن.
كوكيرەكلي، وكتەم حالك
يويىلمادى، ولمەدي.
اتا-بابادان كالگان
تيليميز بۋگۋن سونمەدي.
كوزيمدە مەنيم تۋرى تۋن،
كوكيرەككە يسسي كومير كۋيگانلار.
كورسەم ەكەن سيزدي مەن،
وردا بۋزگان باسشىلار.
ەندي حالكىم اكىل يىيىپ،
بيرگە بولسىن نوگايىم،
بيرگە بولسا حالكىمىز،
ناسيپ بەرەر كۋدايىم.
بيرگە بولساك بولار بيزدە
ەديگەدەي باسشىمىز.
بولاتتاندا بەك بولار
يگەرلي بيزيم حالكىمىز!

ۆالەري كازاكوۆ. نوگايىم

كەتتي يىللار،تومەن اككان
اك كوبون داي اكتارىلىپ
انا ەديل دەي مولپايىپ.
يارىك يايىك تاي يايىلىپ...
تاۋلار،تاسلار،كەن شوللەر
دونگەل-دونگەل كوك كوللەر
دورت ياگاسى كيۋلى
دەريا،دەنيز،الەم مايتاك نوگايلى
التىن وردا ەلەم ەدين،يوك بولدىن
سوم يۋرەكلي باتير ەدين،كارت بولدىن
ارگىماكتى سايلاپ مينگەن
ارۋلەردي سەرمەپ الگان
حان-بيلەرين سايلاپ بيلگەن حالك ەديك
ەندي بۋگين ازايدىك،كۋللارىمىزگا كور بولدىك
كەمشيليك پەن زورلىكتى
بەليميزگە كوپ بۋدىك
اك ساكاللى كارت بولدىك
ەندي بيزدي كورلاماگا،شالىسكانلار از شىكپاس
بيرەرلەري كەدەم دەر
بيرەرلەري بەبەم دەر
وزگەلەري يانگى تۋگان
اسىلىنگان، اداسكان
يەتيم وسكەن بالاگا
كولاش-كامپەت بەرگەن دەي
كوزي-كىزي ۋزاتار
الداۋ زاتلار كوپ ايتار.
ەح نوگايىم، نوگايىم
يانىم سۋيگەن ازيز حالكام
كارت بولسان دا كورلانمايسىن،ياشايسىن
نەگە دەسە نيەتىن،كوزياستان دا تازادى
نەگە دەسە يۋرەگين
بەركۋت دەگەن كاراگۋستىن كوينىندا
شاحيد بولىپ ۋشادى...

ماگومەد-الي حانوۆ. حالكىما

ياشاۆىمىز بۋگۋن كەشتە سونەر دەپ،
كۋتىرمايىك بير كۋنلەردە كۋيىنلاي،
ايتكان سوزدەن ابىرايىم ولەر دەپ،
اكىرمايىك ورام بويدا كۋلىنلاي.
الىسىمىز بۋرىن تىنىش حالك بولگان،
وز الدىنا،-وزكاري مەن ياشاگان.
كونيلي مەن دۋنىياگا دانك بولگان،
كونيلسيزدين كوزين تۋرتيپ اشاگان.
بويسىنماسلىك سۋيگەن بيزيم نوگايلار،
روسسيادى كەزيپ كەلگەن كەمەلەي.
كوك تەنيزلەر، بييك تاۆلار، توگايلار،
وتپەگەنميز وكينيشلي ۋندەمەي!
تەگەرشيكلي اربالاردى ولتىرىپ،
كەشە-كۋنديز يىر شىگارگان اتايلار.
يۋلديزلار مان سىدىرالار تولتىرىپ،
كۋن ساۆلە مەن ەلدەن تۋزگەن انلارىن.
سول يىرلاردىن باسى بار دى ، ىزى يوك،
ەرتەگيلەر ەريكتيرمەس ەش كيمدي،
سوزگە وتكير، تاكپاكلارگا ايلاك توك،
سۋكلانتامىز بيز تىنلاگان ادەمدي.
كۋللىك سۋەر كوللار باردى كوپلەگەن،
كىيىنى مان تۋۆگان كىرىن تۋرلەنتيپ،
ياس-ياۆكا بار اتالارىن يوپلەگەن،
ەتكەن يس پەەن ەلين شەبەر ورلەنتيپ.
تاماشا ما؟ ول زات تۋۆرا سولايدى،
بيز بيلمەيميز وزيميزدي بيرەردە،
كوتەرەيك، اۆىلداسلار، نوگايدى،
بۋرىنگىنداي الگا بارگان وميردە!