- ءاي، مەنىڭ كارتوچكامدى قايدا قۇرتىپ جىبەردىڭ؟ – دەپ اياق استىنان شاڭق ەتە قالعان داۋىسقا جالت قاراساق، الاسا بويلى تاقىرباس قازاق ەكەن. اۆتوبۋس ىشىندە سىعىلىسىپ تۇرعان كوپ جولاۋشىنىڭ بىرىنە بەدىرەيە قاراپ قاپتى.

- مەن قايدان بىلەم، جاڭا عانا ءبىر كىسىگە بەردىم عوي، - دەپ ول دا تاقىرباسقا سازارا قارادى.

- بەرگەن بولساڭ، الساڭشى سول كىسىدەن، - دەپ تاقىرباس تاعى ەجىرەيدى.

بۇل جولى اناۋ كىسى ايقايلاعانعا ايقايلاي جاۋاپ قايتارعان جوق. تەك اپالاقتاپ اينالاسىنا قارادى دا:

- جاڭا عانا مىنا جەردە تۇرعان ءبىر كىسىگە بەرىپ-ەم. جوق قوي. شىعىپ كەتكەن-اۋ دەيمىن، - دەپ اڭتارىلىپ قالدى. تاقىرباس تا قويمايدى ەكەن:

- بەرگەن بولساڭ، ال دا، تاۋىپ بەر كارتوچكامدى. ىشىندە باقانداي ون بەس رەت جول ءجۇرۋ اقشاسى بار! – دەپ دىكىڭدەدى.

اۆتوبۋس ىشىندەگى ايقاي «جوعالىپ كەتكەن» كارتوچكادان باستالدى. ءتىپتى تاقىرباس پەن ونىڭ كارتوچكاسىن «جوعالتىپ جىبەرگەن» كوك جەيدەلى جىگىت توبەلەسەرمەنگە بارا جازدادى. سالوندا ادام كوپ ەدى. يۋ-قيۋ باستالدى دا كەتتى. كولىكتى ۇلكەن جولدىڭ قاق ورتاسىنا قاڭتارىپ تاستاپ، ەكەۋدىڭ «جەكپە-جەگىنە» اۆتوبۋس جۇرگىزۋشىسى ارالاستى. «مال اشۋى – جان اشۋى»، كارتوچكاسىنىڭ ىشىندە باقانداي بەس ءجۇز تەڭگەلىك جول ءجۇرۋ اقىسى سالىنعان تاقىرباستىڭ جىنداناتىنداي ءجونى بار ەندى.

«باقساق، باقا ەكەن» دەگەندەي، وسى «وڭاي» دەگەن جول ءجۇرۋ كارتوچكاسىنىڭ جىرى بىلتىردان بەرى ءالى بىتپەي كەلەدى. الماتىعا اكىم بوپ كەلە سالا تىرلىگىنىڭ «ءبىسسىمىللاسىن» ترامۆاي دەپوسىنان باستاعان باۋىرجان بايبەك بىلتىر قالا ىشىندەگى قوعامدىق كولىكپەن جۇرەتىندەر ءۇشىن «وڭاي» كارتوچكاسى دەگەن جاڭالىق اشقان-تۇعىن. جاسىراتىنى جوق، «وڭايعا» حالىق جايلاپ-جايلاپ ۇيرەنىپ تە قالىپ ەدى. ەندى وسى باۋكەڭ جاقىندا تاعى ءبىر جاڭالىق اشقان. ونىسى – قوعامدىق كولىكتەگى جول ءجۇرۋ اقىسىنىڭ كۇرت قىمباتتاۋى.

قىمباتتاعاندا دا، قىزىق ەندى. ماسەلەن، ءسىز «وڭاي» كارتوچكاسىمەن اۆتوبۋسقا مىنسەڭىز، 80 تەڭگە تولەيسىز دە، «وڭايىڭىز» بولماسا، 150 تەڭگە تولەيسىز. مۇنىڭ ارينە، جاقسى جاعى بار: قالا بيۋدجەتىنە تۇسەتىن قارجى كولەمى دۇرىستالىپ، «وڭعا-سولعا»  جىتىرىلىپ كەتەتىن تەڭگە تۇراقتالادى. جاقسى ەمەس جاعى البەتتە، جانە بار: ەۋروپاعا ەلىكتەگەنىمىزبەن، ول جاقتاعى سياقتى ەمەس، بىزدەگى قىزمەت كورسەتۋ دەڭگەيى مۇلدە باسقاشا: وتىز ادامدىق اۆتوبۋستا ءجۇز ادام سىعىلىسىپ تۇرعان كەزدە اۆتوبۋس سالونىنداعى اينالدىرعان ەكى قۇرىلعىعا قولىڭىز بىردە جەتسە، بىردە جەتپەي جاتادى. بىرەۋ ارقىلى قۇرىلعىعا قاراي «قول جالعاپ» جىبەرسەڭىز، كارتوچكاڭىزدى قايتىپ تاپپاي قالۋىڭىز دا ابدەن مۇمكىن. ەگەر قازىر وتىرىپ، ەكى ايالدامادان كەيىن قايتا تۇسەتىن بولساڭىز، قولىڭىزداعى كارتوچكاڭىزبەن قۇرىلعىنى «ءتۇرتىپ» ۇلگەرمەي قالۋىڭىز دا عاجاپ ەمەس.

سوسىن: قالادا تەرمينالدار جەتىسپەيدى. بارىنىڭ ءوزى ىستەن شىعىپ قالا بەرەدى. اۆتوبۋس ىشىندەگى ارنايى قۇرىلعى دا بىردە ىستەپ، بىردە ىستەمەي جاتادى. ونىڭ ۇستىنە، كارتوچكاداعى قارجىڭىز دا اندا-ساندا جوعالىپ كەتۋدى «ادەتكە اينالدىرادى». ونى تەرگەپ، تەكسەرىپ جاتقان جانە ەشكىم جوق.

«جاس كەلسە ىسكە...» دەمەي مە، باۋىرجان بايبەك الماتىعا اكىم بوپ كەلگەن كەزدە كوپ ادام: «وسى قالاي بولار ەكەن؟ پارتيالىق قىزمەتتە تاجىريبەلى بولعانمەن، شارۋاشىلىق جاعىن جۇرگىزە الار ما ەكەن؟»، - دەگەندەي ءارى-ءسارى كۇي كەشكەن ەدى. جوق، باۋكەڭ الماتى سياقتى الىپ مەگاپوليستىگى جاڭارۋعا ءتيىس ەسكى-قۇسقىنى كادىمگىدەي-اق جاڭالاپ جاتىر. ەندى وسىناۋ «وڭاي» كارتوچكاسى دەگەننىڭ دە وزەكتى ماسەلەلەرىن تاستاي قىلىپ، جولعا قويسا، حالىقتىڭ العىستان باسقا ايتارى بولماس ەدى. ال ازىرگە اياق استىنان «ومىرگە كەلە قالعان» «وڭايدىڭ» شارۋاسى شاۋجايعا ورالىپ جاتىر.

مارات ماداليموۆ

Abai.kz