دياكون ۆلاديمير اكەي . «قازاقتاردىڭ اراسىندا پارمەندى ءارى كۇشتى جۇمىس باستايمىز»
ورىس شىركەۋى قازاقتى شوقىندىرۋ دەيتىن پاتشا زامانىنداعى جىمىسقى ساياساتىن قايتا جانداندىرىپ جاتىر. ال، قازاق بيلىگى 2011 جىلى يسلام كونفەرەنتسياسىنا توراعالىق ەتۋدە باستى ماقسات - يسلام مەن حريستيان الەمىنىڭ اراسىن جاقىنداتۋ بولاتىنىن كەرەڭ ەمەس جاننىڭ ءبارى ەستىدى. قازاقستانداعى شىركەۋلەردە ءمىناجات ەتۋ قازاق تىلىندە دە جۇرگىزىلەدى دەگەن قازاقستانداعى ورىس شىركەۋلەرىنىڭ باسشىسى قازاق باسىلىمدارىنىڭ قارسىلىعىنا ۇشىراعاننان كەيىن بۇل سوزىنەن تانىپ، قازاق تىلىندەگى ءمىناجات تۋرالى ايتقانىن سيىرقۇيمىشاقتاتىپ جىبەرگەنى بەلگىلى. الايدا، ورىس شىركەۋى ءبىر ساۋساعىن ىشىنە بۇگىپ جۇرگەن ەكەن. اقىرى، كرەملدىڭ قولداۋىن ەرەكشە سەزىنىپ، ەكىلەنە باستاعان ورىس شىركەۋلەرىنىڭ قازاققا قاتىستى ۇستانىمىن «تاتيانين دەن» دەپ اتالاتىن ورىستىڭ ءدىني سايتىنا سۇحبات بەرگەن قازاقستانداعى ورىس شىركەۋلەرى ورتالىعىنىڭ ءدىني قىزمەتكەرى (كليريك) دياكون ۆلاديمير زاۆاديچ دەگەن اعاشقا كەرىلگەن يسانىڭ مۇريتتەرىنىڭ ءبىرى قوياسىن اقتارىپ سالىپتى.
سۇحباتتى ىقشامداپ، ەركىن اۋدارمامەن ۇسىنىپ وتىرمىز.
- ۆلاديمير اكەي، ورىس پراۆوسلاۆ شىركەۋىنىڭ قازاقستاندا ميسسيونەرلىك جاساۋعا مۇمكىندىگى بار ما؟
ورىس شىركەۋى قازاقتى شوقىندىرۋ دەيتىن پاتشا زامانىنداعى جىمىسقى ساياساتىن قايتا جانداندىرىپ جاتىر. ال، قازاق بيلىگى 2011 جىلى يسلام كونفەرەنتسياسىنا توراعالىق ەتۋدە باستى ماقسات - يسلام مەن حريستيان الەمىنىڭ اراسىن جاقىنداتۋ بولاتىنىن كەرەڭ ەمەس جاننىڭ ءبارى ەستىدى. قازاقستانداعى شىركەۋلەردە ءمىناجات ەتۋ قازاق تىلىندە دە جۇرگىزىلەدى دەگەن قازاقستانداعى ورىس شىركەۋلەرىنىڭ باسشىسى قازاق باسىلىمدارىنىڭ قارسىلىعىنا ۇشىراعاننان كەيىن بۇل سوزىنەن تانىپ، قازاق تىلىندەگى ءمىناجات تۋرالى ايتقانىن سيىرقۇيمىشاقتاتىپ جىبەرگەنى بەلگىلى. الايدا، ورىس شىركەۋى ءبىر ساۋساعىن ىشىنە بۇگىپ جۇرگەن ەكەن. اقىرى، كرەملدىڭ قولداۋىن ەرەكشە سەزىنىپ، ەكىلەنە باستاعان ورىس شىركەۋلەرىنىڭ قازاققا قاتىستى ۇستانىمىن «تاتيانين دەن» دەپ اتالاتىن ورىستىڭ ءدىني سايتىنا سۇحبات بەرگەن قازاقستانداعى ورىس شىركەۋلەرى ورتالىعىنىڭ ءدىني قىزمەتكەرى (كليريك) دياكون ۆلاديمير زاۆاديچ دەگەن اعاشقا كەرىلگەن يسانىڭ مۇريتتەرىنىڭ ءبىرى قوياسىن اقتارىپ سالىپتى.
سۇحباتتى ىقشامداپ، ەركىن اۋدارمامەن ۇسىنىپ وتىرمىز.
- ۆلاديمير اكەي، ورىس پراۆوسلاۆ شىركەۋىنىڭ قازاقستاندا ميسسيونەرلىك جاساۋعا مۇمكىندىگى بار ما؟
- بۇل ماسەلە تۋرالى ايتپاس بۇرىن قازاقتاردىڭ اراسىندا ىزگى حابار تاراتۋ كەرەك پە دەگەن قاعيداتتى ماسەلەلەردى شەشىپ الۋ كەرەك. ەگەر بۇل ماسەلەنى ويداعىداي شەشسەك، وندا قازاقتاردىڭ اراسىندا پارمەندى ءارى كۇشتى جۇمىستى باستايمىز. بولماسا ءبىز ءبارىن باياعىداي قالدىرامىز. ياعني قاتتى ايتقاندا، شىركەۋ قابىرعاسىنان ءارى اسپايمىز.
بىراق قازاقستاندا ونىڭ ىشىندە وڭتۇستىكتە بەلسەندى ۋاعىزشى بار. مىسالى، يليا اكەي مەشىتكە بارىپ، تۋرا شىمكەنتتەگى مەشىتتەردە ىزگى حابار تاراتىپ ءجۇر.
- بۇل قالاي قابىلدانىپ جاتىر؟
- بۇل ارينە، قاۋىپتى. بالكىم بۇلاي ىستەۋدىڭ قاجەتى جوق شىعار. ال، بىراق مۇسىلماندار تاڭ قالىپ: «نە دەگەن ەرجۇرەكسىڭدەر! قورىقپاي كەلىپ، ءوز ءدىني سەنىمدەرىڭدى ۋاعىزداپ جۇرسىڭدەر. وسىنىڭ الدىندا يەگوۆو كۋاگەرلەرى كەلىپ، قورىققاندارىنان تابالدىرىققا جۋرنالدارىن تاستادى دا، قاشىپ كەتتى» دەپتى.
- ەكىنشى رەت ونى مەشىتكە كىرگىزىپ پە؟
- يليا اكەيدىڭ ايتۋىنشا، ونىڭ ارەكەتىنەن كەيىن ولار حريستيانداردى سىيلاي باستاعان. ول ۋاعىزدى وسى باعىتتا جالعاستىراتىنىنا ۇمىتتەنىپ وتىر. بىراق، قازاقستاننىڭ سولتۇستىگىنە قاراعاندا، وڭتۇستىگىندە يسلام ءدىنىنىڭ بەرىكتىگى كۇشتى ەكەنى بەلگىلى. وڭتۇستىكتە ەتنيكالىق قازاقتار وتە كوپ. سولتۇستىكتە تۇگەلگە دەرلىك ءورىستىلدى عوي.
- سوندا بەلسەندى ميسسيونلەرلىكتى قولعا الۋ تۋرالى شەشىمدى كىم قابىلدايدى؟
- مەنىڭ ويىشما، ميتروپوليتتىك ايماعىنىڭ الەكساندر اكەيى قابىلداۋى كەرەك.
- دەمەك، بۇل ماسەلەنى جۋىق ارادا تالقىعا سالاسىزدار عوي؟
- سولاي بولاتىن شىعار. مەن ءتىپتى، ورتالىق ازياداعى جۇمىس ىستەيتىن ميسسيونەرلەردىڭ ەرەكشە ميسسيونەرلىك سەزىن وتكىزۋ باستاماسىن كوتەرمەك ويدامىن. ويتكەنى، ءبىز بولەك قۇقىقتىق كەڭىستىك پەن باسقا رۋحاني ورتادا جۇمىس ىستەپ جاتىرمىز.
«اباي-اقپارات»