قۇرمەتتى وقىرمان! كۇنى كەشە عانا «Abai.kz» اقپاراتتىق پورتالىندا قوستانايلىق اۆتورىمىز جايبەرگەن بولاتوۆتىڭ «قوستانايدىڭ «قوجاسى» ارحيمەد نە دەيدى، ەل نە دەيدى؟» اتتى ماقالاسى جاريا بولدى. وسىعان وراي، بۇگىن رەداكتسيامىزعا قوستانايداعى وبلىستىق «قوستاناي تاڭى» گازەتىنىڭ ديرەكتور-باس رەداكتورى جانۇزاق ايازبەكوۆتىڭ جاۋاپ حاتى كەلىپ ءتۇستى. 

«Abai.kz» اقپاراتتىق پورتالى ەركىن اقپارات الاڭى. مۇنداي وي جارىستىرىپ، پىكىر تالاستىرۋعا اركىم قۇقىلى. وسى ماقساتپەن ءبىز جانۇزاق ايازبەكوۆتىڭ ماقالاسىن جاريالاپ وتىرمىز.

رەداكتسيا

2018 جىلعى 21 قاراشادا جارىق كورگەن جايبەرگەن بولاتوۆتىڭ «قوستانايدىڭ «قوجاسى» ارحيمەد نە دەيدى، ەل نە دەيدى؟» ماقالاسىن وقىپ، بىزگە قاتىستى بولعان سوڭ ۇندەمەي قالۋدىڭ رەتىن تاپپادىق.

ماقالادا اۆتور وبلىس اكىمىنىڭ استاناعا بارىپ، ورتالىق كوممۋنيكاتسيالار قىزمەتىنىڭ ءباسپاسوز ورتالىعىندا ەسەپ بەرۋ كەزىندە اكىم ءوزىنىڭ اتىنا ءبىر توپ ادامنىڭ اتىنان  وتىنىش-حات كەلگەندىگىن،  سول ءۇشبۋ  حاتتا  وبلىس  اتاۋىن قوستانايدان تورعايعا اۋىستىرۋ  جايى  ايتىلعاندىعىن، بىراق وبلىس باسشىسى   وزىنىڭ  بۇل  وزگەرىسكە قارسى ەكەندىگىن قاداپ ايتتى دەي كەلە: «مۇنىسىن، ءبىز ارينە، تەرىس ءۋاج دەپ ايتا المايمىز.  شىندىعىندا دا  قوستاناي دا  ەجەلگى تورعاي سەكىلدى تاريحي اتاۋ، قاسيەتتى ولكە، قازاقتىڭ دا تاعى ءبىر كيەلى جەرى. ءبىر قازاقى اتتى ەكىنشىسىمەن اۋىستىرعاندا نە ۇتامىز؟» -دەي كەلە: «الايدا وسى ورايدا ءبىزدىڭ كوكەيىمىزدە تالاي ساۋال قالدى. بىرىنشىدەن، ءبىز وسى حات تۋرالى نەگە استانادان ەستيمىز؟ بۇل ەندى كۇندە ايتىلاتىن وسەگىمىز ەمەس، وبلىسىمىزدىڭ بەلگىلى-بەلگىلى تۇلعالارى قول قويعان اسا ماڭىزدى دۇنيە دەسەك، ارتىق ايتپاسپىز. ەندى نەگە ونى وبلىسىمىزداعى ماڭدايىمىزعا بىتكەن جالعىز عانا قازاق تىلىندەگى «قوستاناي تاڭى» گازەتىنە باسىپ، ءدۇيىم جۇرتتى حاباردار ەتپەسكە؟ مۇمكىن، سوندا ءبىز اتالمىش حاتتاعى ايتىلعان ۋاجدەردى ءوزىمىز ۇعىنىپ، تالداۋ جاسار ما ەدىك؟  مۇنى سونشا قۇپيا ۇستاپ، جۇرتتان جاسىرۋدىڭ استارىندا قانداي سىر جاتىر؟» دەگەن  ايىپتاۋلارىن كولدەنەڭ تارتادى.

ءبىزدىڭ تاڭقالعانىمىز – جايبەرگەن بولاتوۆ مىرزانىڭ بۇدان ءارى ءوز ماقالاسىندا  بىزدىڭ گازەتىمىزدى  تىلگە تيەك ەتە وتىرىپ، جاڭساق ايتىپ، ادىلەتتەن اتتاپ وتەتىنى جانە  ءوز ويىنا ءوزى قارسى شىعاتىنى.

ايتايىق، جاڭساق دەيتىنىمىز – ءبىز دە كوردىك، اكىم استاناداعى بريفينگتە  ءوتىنىش-حات حاقىندا مودەراتوردىڭ قويعان سۇراعىنا بولا جاۋاپ بەردى. ايتپەسە بۇل ساۋالدى استانا وتىرىپ قوزعاۋدى ماقسات تۇتپاعانى انىق.  بۇل ءبىر.

ەكىنشىدەن، مۇنداي ءۇشبۋ حات سول كۇنى ءبىزدىڭ رەداكتسيامىزعا دا كەلىپ ءتۇستى. ءتارتىپ-تاجىريبە بويىنشا مۇنداي ۇجىمدىق  حات  راس- وتىرىگىن تەكسەرىپ الماي  جارىققا شىقپايدى. كوڭىلگە سەكەم العانىمىز كومپيۋتەردە تەرىلگەن حاتتا ادامداردىڭ اتى-ءجونى، لاۋازىمى  جازىلعانىمەن، بىردە - ءبىرىنىڭ  قويعان  قولى جوق.  سۇراستىردىق،  تەكسەردىك. قول قويعانداردىڭ جارتىسى حاتتى ەستىگەنى بولماسا، قۋاتتاپ قول قويماعانى، ولار اڭگىمە ەتىلگەنمەن  حات جازۋعا كەلىسپەگەنىن ايتتى. حاتتا وسىنداي شيكىلىك بار.

ونىڭ ۇستىنە ءبىز دە جايبەرگەن اعامىز جازعانداي «شىندىعىندا دا قوستاناي دا ەجەلگى تورعاي سەكىلدى تاريحي اتاۋ، قاسيەتتى ولكە، قازاقتىڭ دا تاعى ءبىر كيەلى جەرى. ءبىر قازاقى اتتى ەكىنشىسىمەن اۋىستىرعاندا نە ۇتامىز؟» دەگەن سەكىلدى ويدا بولدىق.  ەندەشە، جوق  جەردەن ماسەلە ويلاپ تاۋىپ، ونبەيتىن داۋ تۋدىرىپ، سۇتتەي ۇيىپ وتىرعان اعايىنداردىڭ اراسىنا جىك سالۋدىڭ قانداي  قاجەتى بار؟

بىراق جايبەرگەن مىرزا مۇنى اڭگىمە ەتۋدىڭ ارتىق ەكەنىن، اكىمنىڭ ۇستانىمىن دۇرىس دەي وتىرسا دا،وسى ءوتىنىش- حاتتى  قايتا تۇرتپەكتەي جونەلەدى. جول-جونەكەي اكىمدى «ءوزى قۇرىلتايشى بولىپ تابىلاتىن جالعىز گازەتىمىز— «قوستاناي تاڭىنا» باس سۇعىپ، ەسىگىن اشپايدى» دەپ كىنا تاعادى. باسقا وبلىستان مىسال كەلتىرىپ، وندا گازەت باسشىسىن شاقىرىپ الىپ، جاعدايىنا  قانىعىپ، قانداي كومەك قاجەتتىگىن سۇراپ وتىرادى دەگەندى  ايتىپ كۇيىنەدى. بۇل – قاتە پىكىر.

وبلىس اكىمى ا.مۇقامبەتوۆ كەلگەلى 3 جىلدان استى، باسقا-باسقا، ءبىزدى، وبلىستىق گازەتتى نازاردان تىس قالدىرعان ەمەس.  جاي-كۇيىمىزدى  ۇنەمى سۇراستىرىپ، قاجەت كەزىندە كومەك كورسەتىپ، قولداپ وتىرادى. باس رەداكتور رەتىندە وبلىس اكىمىنە كىرگەنىمدە شەشۋسىز قالعان بىردە-ءبىر گازەت ماسەلەسى جوق. بۇل ماعان عانا ەمەس، جالپى وڭىردەگى ءباسپاسوز باسشىلارى ءۇشىن وبلىس اكىمىنىڭ ەسىگى قاشاندا اشىق ەكەنى ايان.

جالپى ماقالا اۆتورىنىڭ «مۇنى سونشا قۇپيا ۇستاپ، جۇرتتان جاسىرۋدىڭ استارىندا  قانداي سىر جاتىر؟» دەۋى دە ارتىق. بىلە بىلسە،  بريفينگتەن بۇرىن-اق بۇل ءۇشبۋ حات الەۋمەتتىك جەلىلەردى شارلاپ، ءتۇرلى سايتتاردا، كەيىن رەسپۋبليكالىق «قازاق»، «ايقىن»، «تۇركىستان» باسىلىمدارىندا جارىق كوردى.  حالىق كوزى كورەگەن، مىناۋ قيسىندى دۇنيە بولسا وسى كۇنگە دەيىن-اق دەس بەرمەي كەتەر ەدى. الەۋمەت وعان ءمان بەرگەن جوق. ءمان بەرمەيتىنى، جايبەرگەن مىرزا: «حاتتى ۇيىمداستىرۋشىلاردىڭ الگىلەرمەن تەلەفون ارقىلى حابارلاسىپ، كەلىسىمىن الۋى مۇمكىن. سوسىن سىرتىنان  قول قويىپ جىبەرگەن دە  بولار»- دەپ ءوزى  جونسىزدىككە يتەرمەلەگەن، اسىعىس تۋعان شالاعاي تۇجىرىم.  ايتپەسە تورعاي دا، قوستاناي دا قازاق ءۇشىن تاريحي قۇندىلىعى بار اتاۋ.  بىرىن ءوسىرىپ،  بىرىن وشىرگەننەن ۇلتىمىزعا تيگىزەر پايدا جوق.

الايدا  بۇل اتاۋ  اۋىستىرۋدى ءجونسىز دەگەن اكىمگە، جايبەرگەن ارىپتەسىمىز «تەرىس ءۋاج دەپ ايتا المايمىز»، «شەشىمى ونسىز دا بەلگىلى وسىناۋ قيسىنسىز ماسەلە» دەپ دوعارا سالۋدىڭ ورنىنا، ءدال وسى ويدىڭ توڭىرەگىندە تاپتىشتەپ،  اكىمنىڭ اۋزىنان شىققان  ءار ءسوزدىڭ استارىنان «سىر» ىزدەپ، وزىنە-ءوزى قارسى شىققانىن ءبىز دە تۇسىنبەي قالدىق.

جانۇزاق  ايازبەكوۆ

قوستاناي وبلىستىق «قوستاناي تاڭى»

گازەتىنىڭ ديرەكتور-باس رەداكتورى

Abai.kz