«قورقىت اتا» تۇركى ەپوسى يۋنەسكو-نىڭ ماتەريالدىق ەمەس مادەني مۇرالار تىزىمىنە ەندى، دەپ حابارلايدى اباي-اقپارات otyrar.kz-گە سىلتەمە جاساپ.

مۇنداي شەشىمنىڭ ماتەريالدىق ەمەس مادەني مۇرانى ساقتاۋ جونىندەگى ۇكىمەتارالىق كوميتەتىنىڭ ماۆريكي رەسپۋبليكاسىنداعى پورت-لۋي قالاسىندا سارسەنبىدە وتكىزگەن وتىرىسىندا قابىلدانعانى حابارلانىپ وتىر.

تۇركيانىڭ مادەنيەت جانە تۋريزم مينيسترلىگىنىڭ مالىمەتىنشە، «قورقىت اتا» ەپوسىن تىزىمگە ەنگىزۋ بويىنشا ءوتىنىش يۋنەسكو-عا وتكەن جىلدىڭ ناۋرىزىندا جولدانعان. ەپوستى تىزىمگە ەنگىزۋ بويىنشا ءوتىنىشتى قازاقستان مەن ءازىربايجان بىرگە دايىنداعان.

«قورقىت اتا» ەپوسى — تۇركى تىلدەس حالىقتارىن بىرىكتىرەتىن وتە ماڭىزدى فاكتور»، — دەلىنگەن وتىنىشتە.

قورقىت اتا — تۇركى حالىقتارىنا ورتاق ۇلى ويشىل، جىراۋ، قوبىزشى. قورقىت اتا ومىردە ءىزى، ارتىندا ادەبي-مۋزىكا مۇراسى قالعان تاريحي تۇلعا رەتىندە بەلگىلى. قورقىت اتانىڭ ءومىر سۇرگەن كەزەڭى تۋرالى عىلىمدا ءار ءتۇرلى بولجامدار قالىپتاسقان. الايدا زەرتتەۋلەردىڭ كوپشىلىگى قورقىت اتا سىرداريا بويىندا ءومىر سۇرگەن وعىز-قىپشاق تايپالىق بىرلەستىگىندە 10 عاسىردىڭ باسىندا دۇنيەگە كەلگەن دەگەن تۇجىرىمعا سايادى. راشيد ءاد-دين «جاميع ات-تاۋاريح» اتتى تاريحي شەجىرەسىندە قورقىت اتانى قايى تايپاسىنان شىققان دەسە، ابىلعازىنىڭ «تۇرىك شەجىرەسىندە» ونىڭ تەگى بايات ەكەندىگى، وعىزداردىڭ ەلبەگى بولىپ، 95 جاسقا كەلىپ قايتىس بولعاندىعى ايتىلادى. سىر جاعاسىنا جاقىن جەردە قورقىت اتانىڭ زيراتى بولعانىن ءا.ديۆاەۆ، ت.ب. عالىمدار ءوز ەڭبەكتەرىندە اتاپ وتەدى. ءا.قوڭىراتباەۆتىڭ زەرتتەۋلەرىندە قورقىت اتا XI عاسىردىڭ باسىندا دۇنيەدەن وتكەن دەلىنسە، الكەي مارعۇلاننىڭ ەڭبەكتەرىندە ول VII — VIII عاسىر ارالىعىندا ءومىر ءسۇردى دەگەن پىكىر ايتىلادى.

قازاق فيلوسوفياسى تاريحىندا قورقىت اتا — ەل بىرلىگىن نىعايتقان كەمەڭگەر قايراتكەر، تۇركى دۇنيەتانىمىنىڭ نەگىزىن جاساعان عۇلاما ويشىل، الەمدىك اقىل-وي مادەنيەتىندە وزىندىك ورنى بار فيلوسوف-گۋمانيست رەتىندە كورىنەدى. قورقىت اتا جايىنداعى اڭىزداردان ونىڭ بويىنداعى ءۇش ءتۇرلى ونەر ەرەكشە ايقىندالادى. بىرىنشىدەن، ول وعىز-قىپشاق ۇلىسىنان شىققان ايتۋلى باقسى. ەكىنشىدەن — كۇيشى، قوبىز سارىنىن العاش تۋىنداتۋشى ونەرپاز. ۇشىنشىدەن — ايگىلى جىراۋ، ونىڭ جىرلارى وعىز-قىپشاق ءومىرىن بەينەلەگەن ادەبي-تاريحي مۇرا. تۇركى حالىقتارىنىڭ فولكلورىنداعى قورقىت اتا تۋرالى اڭىز اڭگىمەلەردىڭ ءبىرى ونىڭ تۋىلۋىنا بايلانىستى. قورقىت — تۇركىلەردىڭ وعىز ۇلىسىنان شىققان اسقان ساۋەگەي، باقسى، كۇيشىلىك، جىرشىلىق ونەرلەرىنىڭ اتاسى.

Abai.kz