Белгілі ресейлік журналист Тина Канделаки Қырғызстан билігін айыптады: ол өзінің телеграм-арнасында русофобия туралы мәлімдеді.

Оның негізі Бішкектің орталығындағы Панфилов дивизиясының мұражайын бұзу болды. Бұл музей республикалық маңызы бар сәулет ескерткіші болып танылды.

Журналистің айтуынша, ғимаратты қалпына келтіру мүмкіндігі болған, бірақ билік оны пайдаланбаған. Канделаки сондай-ақ Қырғызстанда русофобия үшін жер бұрыннан қалыптасқанын мәлімдеді.

«Парламентте Батыстың ұсынысымен кеңестік тарихты, біздің ортақ өткенімізді алып тастап, орыстарға деген өшпенділікпен алмастыратын басқарылатын саясаткерлер тобы көптен бері отыр. Ал бәрі былай басталады - ескі мұражайдан», - деп жазды Канделаки.

Қырғызстан билігі журналистің айыптауларына әзірге жауап берген жоқ (ресми жауап жоқ). Айтпақшы, ол Бішкекті аудандар атауын өзгертті деп сынға алған болатын.

«Ресей жағына қандай саяси ишараттар болған жоқ. Санкциялар енгізіліп, жанжалдар өршіді, ультиматуммен қорқытты, ескерткіштерді қиратты және көше атауларын өзгертті. Кезекте Қырғызстан тұр, онда Бішкектің орталығында республикалық маңызы бар сәулет ескерткіші - Панфилов дивизиясының мұражайы бұзылды», - деп жазды Канделаки.

Канделаки «апатты ғимараттың құтқарылу мүмкіндігі болды, бірақ оны қорғаушылардың бетіне түкіріп алып тастады» деп атап өтті. Журналистің айтуынша, «елімізде русофобия үшін база бұрыннан дайындалып келеді».

«Қырғызстан басшылығында, олардың парламентінде Батыстың ұсынысымен кеңес тарихын, біздің ортақ өткенімізді жойып, оларды орыстарға деген өшпенділікпен алмастыратын басқарылатын саясаткерлер тобы көптен бері отыр. Ал бәрі ескі мұражайдан басталады», - деп атап өтті ол.

Канделаки мұндай оқиғалар Украина, Қазақстан және Арменияда да болғанын айтты.

Мұражай туралы не белгілі?

«Economist» қырғыз басылымының мәліметінше, 12 шілдеде қырғызстандық Александр Зыков Панфилов дивизиясының мұражайы тарих және сәулет ескерткіштерінің тізілімінен шығарылғанын хабарлады. Оның айтуынша, ғимарат апатты жағдайда. Бұзылғаны туралы ер адам хабарламаған.

«Панфилов дивизиясының мұражайын жоғалтып алдық», - деді ол.

1969 жылы салынған мұражай Бішкектің тарихы мен мәдениетінің ескерткіші болып табылады және «Бішкек бас сәулет» сайтында тиісті тізімге енгізілген. Мұражай республикалық маңызы бар сәулет ескерткіші болып табылады. Онда атақты Панфилов дивизиясы жауынгерлерінің жеке заттары, түпнұсқа құжаттары, реставрацияланған фотосуреттері, олжалары мен атыс қарулары ұсынылған.

Канделаки тағы кімді Ресей мен орыс тілін жек көргендігі үшін айыптады? 2024 жылдың қаңтарында Тина Канделаки Бішкектің төрт ауданын қырғыз деп атағысы келетініне наразы болды.

Журналист осылайша «мемлекеттік деңгейде орыс тілін ығыстыру жүріп жатыр» деп шешті.

Осындай айыптаулар Қазақстанның атына да айтылды. Оның наразылығына орыс транскрипциясы қазақ транскрипциясымен ауыстырылған бірнеше темір жол станциясының атауы себеп болды.
Қазақстанның СІМ-де Канделаки теріс пікірлерден кейін республикаға жіберілмейтінін мәлімдеді. Канделаки ҚР СІМ ресми өкілі Айбек Смадияровты Ресейге шақырып, оның елінде қазақ халқы өкілдерінің құрметіне ескерткіштер бар екенін еске салды.

Бұл қаңтар айында болды, кейінірек Канделаки қысқы постты сынмен алып тастаған бұны қазақ «ауру қалса да, әдет қалмайды» деп атайды.

Abai.kz