جۇما, 22 قاراشا 2024
جاڭالىقتار 3309 0 پىكىر 1 قىركۇيەك, 2012 ساعات 12:24

ءشارىپحان قايسار. «كۇلساۋىتتاعى» توڭكەرىس

استاناداعى تاۋەلسىزدىك الاڭىندا، قازىرەت-سۇلتان مەشىتىنىڭ جانىندا جايعاسقان، بۇقارا اراسىندا «كۇلساۋىت» اتانعان عيماراتقا باسىندا «شابىت» اكادەمياسى  قۇرىلماقشى بولعان، اقىرى رەسمي تۇردە بۇرىنعى مۋزىكا اكادەمياسىنىڭ نەگىزىندە جاڭادان قازاق ۇلتتىق ونەر ۋنيۆەرسيتەتى (قازۇوۋ)) قۇرىلدى، رەكتورى قازاقتىڭ بەلگىلى كەرىقوبىزشى (سكريپكاشى) قىزى - ايمان مۇساحودجاەۆا. بۇل ءبىلىم ورداسىن قۇرۋدا ونەردى ءىس جۇزىندە ناسيحاتتاۋ عانا ەمەس، ونەرتانۋ سالاسىنداعى بىرەگەي اكادەميالىق الەمدىك دەڭگەيگە قول سوزعان عىلىم ورداسى بولۋ دا كوزدەلگەن ەدى.  سوندىقتان دا ەلدىڭ تۇكپىر-تۇكىپىرىندەگى ونەر سالاسىنىڭ ايگىلى مايتالماندارى باسپانانىڭ بار-جوعىنا قاراماي استاناعا اعىلىپ، ونەر-عىلىم ورداسىنا قىزمەتكە تۇرىستى. ولاردىڭ ىشىندە الماتى كونسەرۆاتورياسىنان كەلگەن پروفەسسورلارمەن بىرگە بەلگىلى جىراۋ الماس الماتوۆ سەكىلدى ءبىرتۋارلار دا بار.

الايدا، جۋىردا قازاقتىڭ ۇلتتىق ءان-كۇي، جىرىن زەرتتەپ، دامىتۋ ماسەلەلەرىمەن اينالىساتىن، قىزىلوردادان ات سابىلتىپ جەتكەن الماس جىراۋ جەتەكشىلىك ەتكەن فولكلورلىق عىلىمي زەرتحانا تاراتىلىپ، ونىڭ ورنىنا مىرزاتاي جولداسبەكوۆ باسقاراتىن الدەبىر ورتالىق قۇرىلىپ جاتقان كورىنەدى. وسى كۇندەرى مىرزەكەڭ باياعى پرەزيدەنتتىك ورتالىقتان قۋىلعان كومانداسىمەن «كۇلساۋىتقا» قونىستانۋدا. قۋىلعان عالىمدارعا «ءبىز ينۆەستيتسيا قۇيامىز، ايمانمەن سولاي كەلىسكەنبىز» دەگەن ءۋاجىن ءبىلدىرىپتى تۇركى دۇنيەسى اقساقالدار القاسىنىڭ مۇشەسى.

استاناداعى تاۋەلسىزدىك الاڭىندا، قازىرەت-سۇلتان مەشىتىنىڭ جانىندا جايعاسقان، بۇقارا اراسىندا «كۇلساۋىت» اتانعان عيماراتقا باسىندا «شابىت» اكادەمياسى  قۇرىلماقشى بولعان، اقىرى رەسمي تۇردە بۇرىنعى مۋزىكا اكادەمياسىنىڭ نەگىزىندە جاڭادان قازاق ۇلتتىق ونەر ۋنيۆەرسيتەتى (قازۇوۋ)) قۇرىلدى، رەكتورى قازاقتىڭ بەلگىلى كەرىقوبىزشى (سكريپكاشى) قىزى - ايمان مۇساحودجاەۆا. بۇل ءبىلىم ورداسىن قۇرۋدا ونەردى ءىس جۇزىندە ناسيحاتتاۋ عانا ەمەس، ونەرتانۋ سالاسىنداعى بىرەگەي اكادەميالىق الەمدىك دەڭگەيگە قول سوزعان عىلىم ورداسى بولۋ دا كوزدەلگەن ەدى.  سوندىقتان دا ەلدىڭ تۇكپىر-تۇكىپىرىندەگى ونەر سالاسىنىڭ ايگىلى مايتالماندارى باسپانانىڭ بار-جوعىنا قاراماي استاناعا اعىلىپ، ونەر-عىلىم ورداسىنا قىزمەتكە تۇرىستى. ولاردىڭ ىشىندە الماتى كونسەرۆاتورياسىنان كەلگەن پروفەسسورلارمەن بىرگە بەلگىلى جىراۋ الماس الماتوۆ سەكىلدى ءبىرتۋارلار دا بار.

الايدا، جۋىردا قازاقتىڭ ۇلتتىق ءان-كۇي، جىرىن زەرتتەپ، دامىتۋ ماسەلەلەرىمەن اينالىساتىن، قىزىلوردادان ات سابىلتىپ جەتكەن الماس جىراۋ جەتەكشىلىك ەتكەن فولكلورلىق عىلىمي زەرتحانا تاراتىلىپ، ونىڭ ورنىنا مىرزاتاي جولداسبەكوۆ باسقاراتىن الدەبىر ورتالىق قۇرىلىپ جاتقان كورىنەدى. وسى كۇندەرى مىرزەكەڭ باياعى پرەزيدەنتتىك ورتالىقتان قۋىلعان كومانداسىمەن «كۇلساۋىتقا» قونىستانۋدا. قۋىلعان عالىمدارعا «ءبىز ينۆەستيتسيا قۇيامىز، ايمانمەن سولاي كەلىسكەنبىز» دەگەن ءۋاجىن ءبىلدىرىپتى تۇركى دۇنيەسى اقساقالدار القاسىنىڭ مۇشەسى.

سونىمەن، قاي جەردە دە تەپەرىشتەن كوز اشپاعان قازاقتىڭ قاسيەتتى فولكلورى تاعى دا جابىلىپ تىندى. الماس جىراۋ جىر تاقىرىبىنا ءدارىس وقۋعا عانا قالسا كەرەك. بىرقاتار الماتى كونسەرۆاتورياسىنىڭ عالىمدارى تەنتىرەپ، «اۋىلدارىنا» ورالۋدا. ماسكەۋدە عىلىمي دارەجە قورعاعان فيلوسوفتارعا دا ورىن قالماپتى.

ايتپاقشى، مىرزاتاي اقساقالدىڭ كومانداسىندا ءجۇرسىن اقىن دا جۇرگەن كورىنەدى. «سونىمەن، سولاي دەيىك» دەمەكشى، ارتى قايىرلى بولىپ، قازاقتىڭ ونەرى ەسەبىنەن كۇن كورۋ مەن ابىروي تابۋ ناۋقانى قاشانعا سوزىلار ەكەن، بۇعان «قوي» دەر قوجا بولار ما ەكەن... تەنتىرەپ، سابىلعان قازاقتىڭ سال-سەرىلەرى مەن ونەرتانۋشىلارىنىڭ باعى قاشان اشىلار ەكەن؟

«اباي-اقپارات»

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

سىني-ەسسە

«تالاسبەك سىيلىعى»: تالقاندالعان تالعام...

اباي ماۋقاراۇلى 1464
بىلگەنگە مارجان

«شىعىس تۇركىستان مەملەكەتى بەيبىت تۇردە جوعالدى»

ءالىمجان ءاشىمۇلى 3230
ءبىرتۋار

شوقاننىڭ ءازىل-سىقاقتارى

باعدات اقىلبەكوۆ 5322