سەيسەنبى, 1 ءساۋىر 2025
بيلىك 1146 0 پىكىر 28 ناۋرىز, 2025 ساعات 12:12

ۋچاستيە گراجدان ۆ پروفيلاكتيكە پراۆونارۋشەني

فوتو: ng.kz ي الماز ەششانوۆ

زارۋبەجنايا پراكتيكا پو پروفيلاكتيكە پراۆونارۋشەني پوكازىۆاەت اكتيۆنوە ۋچاستيە گراجدان ۆ داننىح ۆوپروساح. پري ەتوم تاكوە ۋچاستيە وسۋششەستۆلياەتسيا نا دوبروۆولنوي وسنوۆە ي ۆ رامكاح زاكونوداتەلنىح ترەبوۆاني. ك پريمەرۋ، ۆ گەرماني س 1963 گودا ۆ سترانە رابوتاەت تاك نازىۆاەمايا «دوبروۆولنايا پوليتسەيسكايا سلۋجبا»، كوتورايا سوستويت يز گراجدانسكيح ليتس. داننىە ليتسا پوسلە پروۆەركي نا ۆوزموجنوست ي پريگودنوست ك ۆىپولنەنيۋ پوليتسەيسكيح فۋنكتسي ي دۆۋحنەدەلنوگو پروحوجدەنيا كۋرسا پەرۆوناچالنوي پودگوتوۆكي ۆىپولنيايۋت وبيازاننوستي پو وحرانە وبششەستۆەننوگو پوريادكا، گلاۆنىم وبرازوم، پري پروۆەدەني ماسسوۆىح مەروپرياتي، دليا ۆىياۆلەنيا ليتس س اسوتسيالنىم پوۆەدەنيەم، ا تاكجە ۆ سلۋچاە ۆوزنيكنوۆەنيا نەوبحوديموستي ۋسيلەنيا پوليتسەيسكيح ناريادوۆ. زا ۆىپولنەنيە پوليتسەيسكيح وبيازاننوستەي گراجدانام ۆىپلاچيۆاەتسيا دەنەجنوە ۆوزناگراجدەنيە.

ۆ ياپوني تاكجە نارابوتان وپرەدەلەننىي وپىت پريۆلەچەنيا گراجدان ۆ سفەرۋ پروفيلاكتيكي پراۆونارۋشەني ي وبەسپەچەنيا وبششەستۆەننوگو پوريادكا. ۆ چاستنوستي، س 1947 گودا ۆ ياپوني سوزدانا اسسوتسياتسيا ستارشيح براتەۆ ي سەستەر، كوتورايا نا سەگودنيا دەيستۆۋەت ۆو ۆسەح پرەفەكتۋراح سترانى. داننايا اسسوتسياتسيا يمەەت سۆويح پرەدستاۆيتەلەي ۆ كاجدوي شكولە سترانى، ەە دەياتەلنوست ناپراۆلەنا نا وبەسپەچەنيە وبششەستۆەننوگو پوريادكا ي بەزوپاسنوستي، ۆ تسەلوم، نا پرەدۋپرەجدەنيە پراۆونارۋشەني. ناريادۋ س فۋنكتسيونيروۆانيەم ۋپوميانۋتوي اسسوتسياتسي سۆوي ۆكلاد ۆ رابوتۋ ۆ راسسماتريۆاەموم ناپراۆلەني ۆنوسيت ي وبششەياپونسكي سوۆەت اسسوتسياتسي روديتەلەي ي ۋچيتەلەي.

سلەدۋەت وتمەتيت، چتو داننىي وپىت ياپوني پو پروفيلاكتيكە پراۆونارۋشەني ۆ شكولاح ي ۆ درۋگيح ۋچەبنىح زاۆەدەنياح پرەدستاۆلياەتسيا اكتۋالنىم ي ۆاجنىم ي دليا رەسپۋبليكي كازاحستان ۆ چاستي ەگو ۆوزموجنوگو زايمستۆوۆانيا پري ۋسلوۆي دوپولنيتەلنوگو ي كومپلەكسنوگو يزۋچەنيا پرەدلاگاەمىح نوۆوۆۆەدەني ي يح اپروباتسي.

مەجدۋ تەم، پراۆوۆايا وسنوۆا ۋچاستيا گراجدان كازاحستانا ۆ پروفيلاكتيكە پراۆونارۋشەني زالوجەنا ۆ ستاتە 17 دەيستۆۋيۋششەگو زاكونا رك وت 29 اپرەليا 2010 گودا № 271-IV «و پروفيلاكتيكە پراۆونارۋشەني» ي سوبستۆەننو ۆ زاكونە رك وت 9 يۋليا 2004 گودا № 590-II «وب ۋچاستي گراجدان ۆ وبەسپەچەني وبششەستۆەننوگو پوريادكا».

وسنوۆنايا تسەل ۋچاستيا گراجدان ۆ وبەسپەچەني وبششەستۆەننوگو پوريادكا نا ۋليتساح ي ۆ درۋگيح وبششەستۆەننىح مەستاح – ەتو سوكراششەنيە (سنيجەنيە) ۋروۆنيا پراۆونارۋشەني، ۋسترانەنيە پريچين ي ۋسلوۆي پراۆونارۋشەني، سوزدانيە ەففەكتيۆنوي سيستەمى پروفيلاكتيكي پراۆونارۋشەني، فورميروۆانيە ۋسلوۆي، وبەكتيۆنو پرەپياتستۆۋيۋششيح سوۆەرشەنيۋ پراۆونارۋشەني نا وپرەدەلەننوي تەرريتوري (وبەكتە), پروۆەدەنيە كومپلەكسنىح مەروپرياتي پو پروفيلاكتيچەسكومۋ ۆوزدەيستۆيۋ نا نايبولەە زناچيمىە كريمينوگەننىە فاكتورى، رازۆيتيە رازليچنىح ۆيدوۆ، فورم ي مەتودوۆ زاششيتى ليچنوستي ي وحرانى يمۋششەستۆا.

گلاۆنوە ۆ راسسماتريۆاەموي رابوتە - ەتو پروفيلاكتيكا، پرەدوتۆراششەنيە ي پرەسەچەنيە پراۆونارۋشەني، ۆ توم چيسلە پرەستۋپلەني، سوزدانيە وبستانوۆكي نەتەرپيموستي ك پروياۆلەنيام انتيوبششەستۆەننوگو پوۆەدەنيا ي رەاگيروۆانيا نا پودوبنىە فاكتى. پري ەتوم داننايا رابوتا دولجنا وسۋششەستۆلياتسيا ستروگو نا دوبروۆولنوي وسنوۆە.

ۆمەستە س تەم، كاك يزۆەستنو، 21 يانۆاريا 2024 گودا گلاۆا گوسۋدارستۆا نا راسشيرەننوي كوللەگي مۆد رك پورۋچيل رازرابوتات نوۆىي زاكون، ناپراۆلەننىي نا سوۆەرشەنستۆوۆانيە سيستەمى پروفيلاكتيكي پراۆونارۋشەني.

رازراباتىۆاەمىي نوۆىي پروەكت زاكونا «و پروفيلاكتيكە پراۆونارۋشەني» دولجەن بۋدەت سۆويم سودەرجانيەم وحۆاتيت تاكجە زاكونى و پروفيلاكتيكە بىتوۆوگو ناسيليا، و پروفيلاكتيكە پراۆونارۋشەني سرەدي نەسوۆەرشەننولەتنيح، پرەدۋپرەجدەني دەتسكوي بەزنادزورنوستي ي بەسپريزورنوستي، وب ادمينيستراتيۆنوم نادزورە زا ليتسامي، وسۆوبوجدەننىمي يز مەست ليشەنيا سۆوبودى ي ۋچاستي گراجدان ۆ وبەسپەچەني وبششەستۆەننوگو پوريادكا.

چتو كاساەتسيا پراۆوۆوگو رەگۋليروۆانيا وبششەستۆەننىح وتنوشەني، ۆوزنيكايۋششيح ۆ سۆيازي س دوبروۆولنىم ۋچاستيەم گراجدان كازاحستانا ۆ وبەسپەچەني وبششەستۆەننوگو پوريادكا، تو زدەس يمەيۋتسيا وپرەدەلەننىە پروبلەمنىە اسپەكتى، سرەدي كوتورىح موجنو ۆىدەليت سلەدۋيۋششيە:

1) ۆو-پەرۆىح، نە ۆ پولنوي مەرە ۆ زاكونە رك «وب ۋچاستي گراجدان ۆ وبەسپەچەني وبششەستۆەننوگو پوريادكا» رەگلامەنتيروۆان پوريادوك رەگيستراتسي گراجدان، ۋچاستۆۋيۋششيح ۆ وبەسپەچەني وبششەستۆەننوگو پوريادكا. تاك، نە پرەدۋسموترەنى كونكرەتنىە كريتەري ي رەالنايا وتسەنكا مورالنو-پسيحولوگيچەسكيح ي دەلوۆىح كاچەستۆ كانديداتا، ا تاكجە درۋگيح حاراكتەريستيك (داننىە وب وبرازوۆاني، حاراكتەريستيكا س مەستا رابوتى، ۋچەبى ي مەستا جيتەلستۆا، وپروس ەگو بليجايشەگو سوتسيالنوگو وكرۋجەنيا ي ت.د.), پرەدوستاۆليايۋششيح وبەكتيۆنۋيۋ ي دوستوۆەرنۋيۋ ينفورماتسيۋ. فورماليزوۆاننايا پروۆەركا سو ستورونى ورگانوۆ ۆنۋترەننيح دەل پۋتەم ناپراۆلەنيا زاپروسا يلي پروۆەركا پو «ينىم ۋچەتام» (كاك ۋكازانو ۆ پۋنكتە 2 ستاتي 5 زاكونا رك «وب ۋچاستي گراجدان ۆ وبەسپەچەني وبششەستۆەننوگو پوريادكا») نە پوزۆولياەت نادلەجاششيم وبرازوم وبەسپەچيت جەستكي ي نەپوسرەدستۆەننىي كونترول سوترۋدنيكامي ورگانوۆ ۆنۋترەننيح دەل ۆوزموجنوستي ۋچاستيا گراجدان ۆ وبەسپەچەني وبششەستۆەننوگو پوريادكا ي موجەت، ۆ توم چيسلە پوۆلەچ پرونيكنوۆەنيە كريميناليتەتا ۆ ريادى تاكيح گراجدان;

2) ۆو-ۆتورىح، وتسۋتستۆيە ۋكازانيا (كرومە پراۆوۆوي پودگوتوۆكي، پرەدۋسموترەننوي پودپۋنكتوم 5) پۋنكتا 2 ستاتي 7 زاكونا رك «وب ۋچاستي گراجدان ۆ وبەسپەچەني وبششەستۆەننوگو پوريادكا») نا وبيازاتەلنوست پروحوجدەنيا گراجدانامي، وبەسپەچيۆايۋششيمي وبششەستۆەننىي پوريادوك، فيزيچەسكوي ي پسيحولوگيچەسكوي پودگوتوۆكي نا بازە ۋچاستكوۆىح پۋنكتوۆ پوليتسي;

3) ۆ-ترەتيح، وتسۋتستۆيە ۆ زاكونە رك «وب ۋچاستي گراجدان ۆ وبەسپەچەني وبششەستۆەننوگو پوريادكا» كونكرەتنىح فورم ۆزايمودەيستۆيا مەجدۋ ورگانامي ۆنۋترەننيح دەل ي گراجدانامي، وبەسپەچيۆايۋششيمي وبششەستۆەننىي پوريادوك.

پوسلەدني نەدوستاتوك ۆىستۋپاەت گلاۆنىم فاكتوروم، پرەپياتستۆۋيۋششيم ەففەكتيۆنوي رەاليزاتسي نورم زاكونا رك «وب ۋچاستي گراجدان ۆ وبەسپەچەني وبششەستۆەننوگو پوريادكا».

سلەدوۆاتەلنو، پراۆووحرانيتەلنىە ورگانى كاك گلاۆنىە سپەتسياليزيروۆاننىە سۋبەكتى پروفيلاكتيكي پراۆونارۋشەني نە ۆ پولنوي مەرە موگۋت يسپولزوۆات ۆ پروۆوديموي رابوتە دوبروۆولنوە سودەيستۆيە گراجدان.

ۆ پەرۆۋيۋ وچەرەد، ەتو وتنوسيتسيا ك نايبولەە پريبليجەننومۋ ك ناسەلەنيۋ پودرازدەلەنيۋ ورگانوۆ ۆنۋترەننيح دەل – ۋچاستكوۆومۋ ينسپەكتورۋ پوليتسي، كوتورىي ياۆلياەتسيا كليۋچەۆوي فيگۋروي ۆ سيستەمە ورگانوۆ ۆنۋترەننيح دەل، وتۆەچايۋششەي زا ورگانيزاتسيۋ رابوتى س ناسەلەنيەم پو مەستۋ جيتەلستۆا.

ۆ تو جە ۆرەميا، ۋچاستكوۆىي موگ بى ۆىپولنيات فۋنكتسي پو ورگانيزاتسي سوبراني گراجدان، ۋچاستۆۋيۋششيح ۆ وبەسپەچەني وبششەستۆەننوگو پوريادكا پو مەستۋ يح جيتەلستۆا دليا وبسۋجدەنيا پروۆوديمىح مەروپرياتي پو وبەسپەچەنيۋ وبششەستۆەننوگو پوريادكا. پري ەتوم تاكيە ۆسترەچي تسەلەسووبرازنو پروۆوديت نەپوسرەدستۆەننو نە تولكو ۆ گورودە، نو ي ۆ سەلسكوي مەستنوستي ي ۆ رايوناح تەح گورودوۆ، گدە سوۆەرشاەتسيا زناچيتەلنوە كوليچەستۆو پرەستۋپلەني ي پراۆونارۋشەني.

پولەزنىمي ياۆليايۋتسيا ي رابوچيە كونتاكتى ورگانوۆ دوزنانيا، سلەدوۆاتەلەي ي پروكۋروروۆ س پرەدستاۆيتەليامي ترۋدوۆىح (ۋچەبنىح) كوللەكتيۆوۆ، گدە رابوتالي يلي وبۋچاليس پراۆونارۋشيتەلي، پوتەرپەۆشيە ي درۋگيە پريچاستنىە ك دەلۋ ليتسا. كونكرەتنىم پروياۆلەنيەم تاكوي سۆيازي موگلا بى ستات پراكتيكا ينفورميروۆانيا رابوتنيكامي پراۆووحرانيتەلنىح ورگانوۆ ماتەريالوۆ ۋگولوۆنوگو دەلا نا سوبراني ترۋدوۆوگو كوللەكتيۆا يلي جە پو مەستۋ پروجيۆانيا پراۆونارۋشيتەليا س تەم، چتوبى وبششەستۆەننوە منەنيە بىلو ۋچتەنو پري رەشەني ۆوپروسا وب وتۆەتستۆەننوستي پراۆونارۋشيتەليا. بولشوە ۆوسپيتاتەلنوە ي پرەدۋپرەديتەلنوە زناچەنيە دليا ۆسەح چلەنوۆ ترۋدوۆوگو كوللەكتيۆا يمەەت سام فاكت وبسۋجدەنيا نا سوبراني پرەستۋپنوگو دەيانيا ي پريچين، ەگو وبۋسلوۆيۆشيح. پريسۋتستۆۋيۋششيە نا تاكيح سوبرانياح ليتسا نەرەدكو سووبششايۋت و نوۆىح، نەيزۆەستنىح رانەە فاكتاح ي وبستوياتەلستۆاح، سپوسوبستۆوۆاۆشيح سوۆەرشەنيۋ پرەستۋپلەني، ا تاكجە ۆىسكازىۆايۋت كونسترۋكتيۆنىە پرەدلوجەنيا پو نايبولەە پولنومۋ ي بىسترومۋ يح ۋسترانەنيۋ.

وبوبششەنيە پراكتيكي پوكازىۆاەت، چتو نايبولەە ەففەكتيۆنوي فورموي ۆزايمودەيستۆيا ياۆلياەتسيا نەپوسرەدستۆەننوە وبراششەنيە رابوتنيكوۆ پراۆووحرانيتەلنىح ورگانوۆ ك گراجدانام دليا وكازانيا سودەيستۆيا پري پروۆەدەني رازليچنىح روزىسكنىح مەروپرياتي.

ەففەكتيۆنوي ۆ تاكيح سلۋچاياح ياۆلياەتسيا پوموشش وبششەستۆەننىح سترۋكتۋر ي پو مەستۋ جيتەلستۆا گراجدان، نەپوسرەدستۆەننو سۆيازاننىح س ناسەلەنيەم، حوروشو زنايۋششيح «مەستنىح» پراۆونارۋشيتەلەي، چتو موگلو بى پوموچ ۆ وسۋششەستۆلەني مەر ينديۆيدۋالنوي پروفيلاكتيكي.

پروفيلاكتيچەسكوە زناچەنيە موگۋت يمەت ي تاكيە فورمى رابوتى، كاك بەسەدى س ليتسامي، سكلوننىمي ك سوۆەرشەنيۋ انتيوبششەستۆەننىح پوستۋپكوۆ، ورگانيزاتسيا ينديۆيدۋالنوگو ي كوللەكتيۆنوگو شەفستۆا ناد پراۆونارۋشيتەليامي. ۆ حودە دالنەيشەگو رازۆيتيا ورگانيزاتسيوننىح ي پراۆوۆىح ۋسلوۆي نەوبحوديمو ۋچيتىۆات رەزكي روست وبەما ۋچاستيا گراجدان ۆ پروۆەدەني پروفيلاكتيچەسكيح مەر.

س پوۆىشەنيەم رولي گراجدان ۆ بوربە س پراۆونارۋشەنيامي ي پرەستۋپنوستيۋ وسوبوە زناچەنيە پريوبرەتاەت بولەە دەتالنوە راسسموترەنيە ۆوپروسوۆ و حاراكتەرە يح سۆيازي س پراۆووحرانيتەلنىمي ورگانامي ي ۆوزموجنىح پرەدەلاح يسپولزوۆانيا يح پوموششي پري وسۋششەستۆلەني سوگلاسوۆاننىح مەر پروفيلاكتيكي، ۆسەمەرنوم ستيمۋليروۆاني پرەدۋپرەديتەلنوي دەياتەلنوستي گراجدان، وكازانيە يم مەتوديچەسكوي پوموششي.

س ۋچەتوم وسوبەننوستەي سۋبەكتوۆ پروفيلاكتيچەسكوگو ۆزايمودەيستۆيا، يح پراۆوۆوگو ستاتۋسا ي كونكرەتنىح زاداچ، ستوياششيح نا رازليچنىح ەتاپاح پرەدۋپرەديتەلنوي رابوتى، ۆزايمودەيستۆيە سوترۋدنيكوۆ ورگانوۆ ۆنۋترەننيح دەل ي گراجدان موجەت يمەت كراتكوۆرەمەننىي، ەپيزوديچەسكي حاراكتەر. ا ۆ سلۋچاياح جە ۆزايمنوگو وبمەنا ينفورماتسيەي و ليچنوستي پراۆونارۋشيتەليا نەوبحوديمو يسپولزوۆات رازليچنىە فورمى سوترۋدنيچەستۆا دليا ۆىياۆلەنيا ي ۋسترانەنيا پريچين ي ۋسلوۆي سوۆەرشەنيا پرەستۋپلەني، وسۋششەستۆلەنيا مەر ينديۆيدۋالنوي پروفيلاكتيكي، نەپوسرەدستۆەننو ۆوزدەيستۆۋيۋششيح نا ليچنوست پراۆونارۋشيتەليا ي كونفليكتنۋيۋ سيتۋاتسيۋ.

نا وسنوۆە ۆىشەسكازاننوگو، موجنو ۆىدەليت دۆە وسنوۆنىە فورمى پروفيلاكتيچەسكوگو ۆزايمودەيستۆيا پراۆووحرانيتەلنىح ورگانوۆ س گراجدانامي: پو ينيتسياتيۆە گراجدان ي پو ينيتسياتيۆە پراۆووحرانيتەلنىح ورگانوۆ. پەرۆايا فورما نەپوسرەدستۆەننو سۆيازانا س اكتيۆنوستيۋ گراجدان، كوتورىە، يسحوديا يز ترەبوۆاني زاكونا ي مورالنوگو دولگا، پو سۆوەي سوبستۆەننوي ينيتسياتيۆە پرينيمايۋت ۋچاستيە ۆ بوربە س پراۆونارۋشەنيامي ي پرەستۋپنوستيۋ. ۆ چاستنوستي، يمي موجەت وكازىۆاتسيا سودەيستۆيە ۆ پرەسەچەني پرەستۋپنىح پوسياگاتەلستۆ، ۆ ۋسترانەني پريچين ي ۋسلوۆي، سپوسوبستۆوۆاۆشيح پرەستۋپلەنيام ي پراۆونارۋشەنيام، ي ۆ سلۋچاە نەوبحوديموستي وسۋششەستۆلەنيا درۋگوي وبششەپروفيلاكتيچەسكوي رابوتى.

نايبولەە چاستو سودەيستۆيە گراجدان ۆىراجاەتسيا ۆ ينفورميروۆاني سوترۋدنيكوۆ پراۆووحرانيتەلنىح ورگانوۆ و پراۆونارۋشيتەلياح، كوتورىە پودگوتاۆليۆايۋت يلي ۋجە پريستۋپيلي ك سوۆەرشەنيۋ پرەستۋپلەني، چەم سوزدايۋتسيا نەوبحوديمىە پراۆوۆىە پرەدپوسىلكي دليا پرينياتيا پروفيلاكتيچەسكيح مەر.

دليا سوۆەرشەنستۆوۆانيا پراۆوۆىح وسنوۆ دوبروۆولنوگو ۋچاستيا گراجدان ۆ بوربە س پروتيۆوپراۆنىمي پروياۆلەنيامي پولاگاەم تسەلەسووبرازنىم پرەدۋسموترەت ۆ نوۆوم زاكونوپروەكتە «و پروفيلاكتيكە پراۆونارۋشەني» سلەدۋيۋششيە يزمەنەنيا ي دوپولنەنيا:

- وپرەدەليت ۋچاستكوۆوگو ينسپەكتورا پوليتسي كاك ۋپولنوموچەننوە دولجنوستنوە ليتسو ورگانوۆ ۆنۋترەننيح دەل پو ليني ۆزايمودەيستۆيا س گراجدانامي، ۋچاستۆۋيۋششيمي ۆ وبەسپەچەني وبششەستۆەننوگو پوريادكا;

- پرەدۋسموترەت وبيازاتەلنوست پرەدوستاۆلەنيا ۆ ورگانى ۆنۋترەننيح دەل ناريادۋ س زاياۆلەنيەم، كوپيامي ۋدوستوۆەرەنيا ليچنوستي ليبو پاسپورتا، سۆيدەتەلستۆا و ستراحوۆاني جيزني ي زدوروۆيا، حاراكتەريستيك س مەستا رابوتى ي جيتەلستۆا گراجدان، يزياۆليايۋششيح نامەرەنيە دوبروۆولنو ۋچاستۆوۆات ۆ وبەسپەچەني وبششەستۆەننوگو پوريادكا. ۆ ەتوي جە ستاتە تسەلەسووبرازنو راسشيريت كوليچەستۆو وسنوۆاني، پوزۆوليايۋششيح نە دوپۋسكات گراجدان ك ۋچاستيۋ ۆ وبەسپەچەني وبششەستۆەننوگو پوريادكا، دوپولنيۆ پەرەچەن ليتسامي، پريۆلەكاۆشيميسيا ۆ تەچەنيە پوسلەدنيح ترەح لەت ك ادمينيستراتيۆنوي وتۆەتستۆەننوستي زا سوۆەرشەنيە ۋمىشلەننىح پراۆونارۋشەني;

- چەتكو رەگلامەنتيروۆات وبيازاننوست گراجدان وبەسپەچيۆات وبششەستۆەننىي پوريادوك تولكو پود رۋكوۆودستۆوم ۋچاستكوۆىح ينسپەكتوروۆ پوليتسي ي پرەدۋسموترەت وبيازاتەلستۆو دليا گراجدان پروحوديت ناريادۋ س پراۆوۆوي پودگوتوۆكوي فيزيچەسكۋيۋ ي پسيحولوگيچەسكۋيۋ پودگوتوۆكۋ پەرەد ۋچاستيەم ۆ مەروپرياتياح پو وبەسپەچەنيۋ وبششەستۆەننوگو پوريادكا;

- دوپولنيت نورموي، پرەدۋسماتريۆايۋششەي كونكرەتنىە فورمى ۆزايمودەيستۆيا ورگانوۆ ۆنۋترەننيح دەل س گراجدانامي: وبسۋجدەنيە يتوگوۆ رابوتى نا مەجۆەدومستۆەننىح ي كوورديناتسيوننىح سوۆەششانياح، پروۆەدەنيە پروفيلاكتيچەسكيح مەروپرياتي، يزۋچەنيە سوستويانيا بوربى س پراۆونارۋشەنيامي ي ت.د.

س پوۆىشەنيەم رولي گراجدان ۆ بوربە س پراۆونارۋشەنيامي ي پرەستۋپنوستيۋ وسوبوە زناچەنيە پريوبرەتايۋت ۆوپروسى و حاراكتەرە يح سۆيازەي نەپوسرەدستۆەننو س ورگانامي ۆنۋترەننيح دەل ي ۆوزموجنىح پرەدەلاح يسپولزوۆانيا پوموششي پري وسۋششەستۆلەني سوگلاسوۆاننىح مەر بوربى س پراۆونارۋشەنيامي.

ترەبۋەت پراۆوۆوگو رەگۋليروۆانيا پروفيلاكتيچەسكايا دەياتەلنوست ترۋدوۆىح ي ۋچەبنىح كوللەكتيۆوۆ، كوتورىە ۆ ناستوياششەە ۆرەميا پراكتيچەسكي نە ۆسەگدا وكازىۆايۋت پولوجيتەلنوە ۆليانيە ۆ پروفيلاكتيچەسكوم پلانە نا گراجدان، نو راسپولاگايۋت بولشيم پروفيلاكتيچەسكيم پوتەنتسيالوم ۆ داننوم ناپراۆلەني.

ۆ تسەلوم، ۋچاستيە ترۋدوۆىح ي ۋچەبنىح كوللەكتيۆوۆ ۆ پروتيۆودەيستۆي پرەستۋپنوستي ي درۋگيم پراۆونارۋشەنيام نەرازرىۆنو سۆيازانو س پروتسەسسوم پوۆىشەنيا رولي گراجدان ۆ رەشەني رازنووبرازنىح زاداچ پو پرەدۋپرەجدەنيۋ پراۆونارۋشەني. ۆوزدەيستۆيە كوللەكتيۆوۆ نا پريچينى ي ۋسلوۆيا پراۆونارۋشەني تاكجە ياۆلياەتسيا سيلنىم «رىچاگوم» نەدوپۋششەنيا سوۆەرشەنيا پراۆونارۋشەني ي پرەستۋپلەني سو ستورونى وتدەلنىح ليتس.

تاكيم وبرازوم، يمەيۋتسيا بولشيە رەزەرۆى ي ۆوزموجنوستي دليا پروۆەدەنيا ساموستوياتەلنوگو سپەتسيالنوگو يزۋچەنيا توگو اسپەكتا، كوگدا توت يلي ينوي گوسۋدارستۆەننىي ورگان، ا تاكجە وبششەستۆەننايا ورگانيزاتسيا، ۆىپولنيايۋت پروفيلاكتيچەسكۋيۋ فۋنكتسيۋ ناريادۋ س درۋگيمي فۋنكتسيامي، كوتورىە نە يمەيۋت پرياموگو وتنوشەنيا ك پروفيلاكتيكە پرەستۋپلەني.

تاك، وبششەستۆەننوست ۋچاستۆۋەت ۆ بوربە س پراۆونارۋشەنيامي ي پرەستۋپنوستيۋ ۆ فورماح، ۋرەگۋليروۆاننىح پراۆوم ي پودچينيايۋششيحسيا وبششيم پرينتسيپام زاكوننوستي. ۆ چاستنوستي، سوگلاسنو ستاتە 8 ۋگولوۆنو-يسپولنيتەلنوگو كودەكسا رەسپۋبليكي كازاحستان ۆ يسپراۆلەني وسۋجدەننىح موگۋت ۋچاستۆوۆات پوپەچيتەلسكيە ي وبششەستۆەننىە نابليۋداتەلنىە سوۆەتى، كوميتەتى روديتەلەي وسۋجدەننىح، پروفەسسيونالنىە سويۋزى، ترۋدوۆىە كوللەكتيۆى، زارەگيستريروۆاننىە ۆ ۋستانوۆلەننوم زاكونوداتەلستۆوم رەسپۋبليكي كازاحستان پوريادكە وبششەستۆەننىە وبەدينەنيا، رەليگيوزنىە وبەدينەنيا، وبششەستۆەننىە ي بلاگوتۆوريتەلنىە فوندى، پوليتيچەسكيە پارتي، درۋگيە ورگانيزاتسي، ا تاكجە گراجدانە پۋتەم: 1) پروۆەدەنيا سوتسيولوگيچەسكيح ي ينىح مونيتورينگوۆ; 2) ۋچاستيا ۆ رازرابوتكە ي وبششەستۆەننوم وبسۋجدەني پروەكتوۆ نورماتيۆنىح پراۆوۆىح اكتوۆ ۆ سفەرە ۋگولوۆنو-يسپولنيتەلنوي دەياتەلنوستي; 3) ۋچاستيا ۆ يزىسكاني، پرەدوستاۆلەني، راسپرەدەلەني ي نابليۋدەني زا يسپولزوۆانيەم گۋمانيتارنوي ي بلاگوتۆوريتەلنوي پوموششي وسۋجدەننىم; 4) رازرابوتكي ي رەاليزاتسي پروگرامم ي پروەكتوۆ، ناپراۆلەننىح نا سوۆەرشەنستۆوۆانيە دەياتەلنوستي ۋگولوۆنو-يسپولنيتەلنوي سيستەمى ي سوتسيالنو-پراۆوۆۋيۋ پوموشش وسۋجدەننىم; 5) وكازانيا ينوگو سودەيستۆيا ۋچرەجدەنيام ي ورگانام، يسپولنيايۋششيم ناكازانيا ي ينىە مەرى ۋگولوۆنو-پراۆوۆوگو ۆوزدەيستۆيا، ۆ فورماح، نە پروتيۆورەچاششيح زاكونوداتەلستۆۋ رەسپۋبليكي كازاحستان.

سلەدۋەت كونستاتيروۆات، چتو پراۆوۆوە رەگۋليروۆانيە وبەسپەچيۆاەت نايبولەە تسەلەسووبرازنوە يسپولزوۆانيە ۋسيلي گراجدان ۆ پروتيۆودەيستۆي پرەستۋپنوستي، يسحوديا يز وسوبەننوستەي مەتودا وبششەستۆەننوگو ۆوزدەيستۆيا كاك سرەدستۆا سوتسيالنوگو رەگۋليروۆانيا پوۆەدەنيا، ۆىراجايۋششەگو وبششەستۆەننوە منەنيە. سۋت ەتوگو مەتودا – ۆ پوۆىشەني سوتسيالنوي تسەننوستي پوۆەدەنيا، وتۆەچايۋششەگو ينتەرەسام وبششەستۆا; ۆ ۋسيلەني نەگاتيۆنوي وتسەنكي پوۆەدەنيا پراۆونارۋشيتەلەي; ۆ كومپلەكسنوم ي دلياششەمسيا پودحودە ك وسۋششەستۆلەنيۋ مەر پروفيلاكتيكي كاك ودنوي يز فورم سوتسيالنوي وريەنتاتسي ي كونتروليا; ۆ سوچەتاني وتريتساتەلنوي وتسەنكي نەپراۆومەرنوگو پوۆەدەنيا سو ستورونى گوسۋدارستۆەننىح ورگانوۆ س وبششەستۆەننىم وسۋجدەنيەم ي ەگو پوسلەدستۆيامي.

پراۆوۆوە رەگۋليروۆانيە كومپەتەنتسي كاجدوگو ورگانا وبششەستۆەننوستي، ەگو پولنوموچي ي پوريادكا دەياتەلنوستي ياۆلياەتسيا گارانتيەي زاكوننوستي. تاكيمي جە گارانتيامي ياۆليايۋتسيا پراۆو پرينەسەنيا جالوبى نا نەزاكوننوە دەيستۆيە وبششەستۆەننوستي; كونترولنو-نادزورنىە فۋنكتسي سووتۆەتستۆۋيۋششيح گوسۋدارستۆەننىح ورگانوۆ (سۋدا، پروكۋراتۋرى); مەرى وتۆەتستۆەننوستي پرەدستاۆيتەلەي وبششەستۆەننوستي زا دوپۋششەننىە يمي نارۋشەنيا ۆ پروتسەسسە سۆوەي دەياتەلنوستي (مورالنو-وبششەستۆەننىە سانكتسي، ا تاكجە گراجدانسكو-پراۆوۆىە ي ۋگولوۆنو-پراۆوۆىە سانكتسي).

ەففەكتيۆنوست سيستەمى وبششەستۆەننوي پروفيلاكتيكي وبۋسلوۆلەنا سوۆوكۋپنوستيۋ، پو كراينەي مەرە، ترەح گرۋپپ فاكتوروۆ: سوتسيالنو-دەموگرافيچەسكيح، سوتسيالنو-پسيحولوگيچەسكيح ي كريمينولوگيچەسكيح. ەتي فاكتورى تەسنو سۆيازانى، ۆزايمووبۋسلوۆلەنى ي ۆ سوتسيالنوي دەيستۆيتەلنوستي پروياۆليايۋتسيا كومپلەكسنو. ودناكو ۆ ناۋچنوم پلانە يح تسەلەسووبرازنو راسسموترەت ساموستوياتەلنو.

سوتسيالنو-دەموگرافيچەسكي اناليز ۋچاستيا وبششەستۆەننوستي ۆ بوربە س پرەستۋپنوستيۋ پوكازىۆاەت، چتو ۆ نەي ۋچاستۆۋيۋت رازليچنىە سوتسيالنىە سلوي. كاك پراۆيلو، وبششەستۆەننيكي يمەيۋت بولشوي جيزنەننىي وپىت، دليتەلنىە ترۋدوۆىە سۆيازي س كوللەكتيۆوم، دوستاتوچنو ۆىسوكي وبرازوۆاتەلنىي ۋروۆەن، ا تاكجە نەكوتورىي ينديۆيدۋالنىي پراۆوۆوي وپىت. نەدوستاتكي ۆ ەتوي گرۋپپە فاكتوروۆ سۆيازانى، گلاۆنىم وبرازوم، س ترۋدنوستيامي ورگانيزاتسي وبششەستۆەننوي پروفيلاكتيكي پو مەستۋ جيتەلستۆا، تاك كاك پروۆەدەنيە پروفيلاكتيچەسكيح مەروپرياتي زدەس ياۆلياەتسيا ليبو پورۋچەنيەم ترۋدوۆوگو كوللەكتيۆا اكتيۆيستۋ-وبششەستۆەننيكۋ، نە پروجيۆايۋششەمۋ ۆ ەتوم مەستە، ليبو ونا پروۆوديتسيا نە ۆسەمي گراجدانامي.

نەدوستاتكي ۆ سفەرە سوتسيالنو-پسيحولوگيچەسكيح فاكتوروۆ، ۆليايۋششيە نا ەففەكتيۆنوست كونكرەتنىح فورم وبششەستۆەننوي پروفيلاكتيكي، سۆودياتسيا، ۆو-پەرۆىح، ك دەفەكتام پراۆوسوزنانيا وبششەستۆەننيكوۆ، ۆىراجايۋششيحسيا نە ستولكو ۆ پروبەلاح يح پراۆوۆىح زناني، سكولكو ۆ نەدوستاتوچنوي سوليدارنوستي س زاكونوم، ۆو-ۆتورىح، ۆ نەدوستاتوچنوم پرەستيجە توي يلي ينوي فورمى وبششەستۆەننوي پروفيلاكتيكي ۆ كوللەكتيۆە ي ۆ گلازاح ساميح وبششەستۆەننيكوۆ. وتمەچاەتسيا، چتو تاكايا وتسەنكا زاۆيسيت وت پرينادلەجنوستي ورگانا وبششەستۆەننوستي ك ترۋدوۆومۋ كوللەكتيۆۋ يلي ك جيليششنومۋ وبەدينەنيۋ. پريوريتەت وبششەستۆەننىح فورم، تياگوتەيۋششيح ك ترۋدوۆومۋ كوللەكتيۆۋ، نەوسپوريم، ي پوەتومۋ مەرى وبششەستۆەننوگو ۆوزدەيستۆيا وبىچنو نە ۆسترەچايۋت ۆوزراجەني ۋ پراۆونارۋشيتەلەي ي نە وبجالۋيۋتسيا. ۆ ەتوي سۆيازي، موجنو پريۆەستي منوگوچيسلەننىە پريمەرى يز پراۆوپريمەنيتەلنوي پراكتيكي ي سرەدستۆ ماسسوۆوي ينفورماتسي، كوگدا گراجدانە، رازياسنيايا تە يلي ينىە پولوجەنيا زاكونوداتەلنىح اكتوۆ، ا تاكجە پۋتەم نەپوسرەدستۆەننوگو ۋچاستيا ۆ پروتسەسسە پروفيلاكتيكي پراۆونارۋشەني، يسپولزۋيا مەتود ۋبەجدەنيا، ۋدەرجيۆالي ليتس وت سوۆەرشەنيا پرەستۋپلەني، ۆ توم چيسلە تياجكيح ي وسوبو تياجكيح.

اناليز فاكتوروۆ كريمينولوگيچەسكوگو حاراكتەرا پريۆوديت ك ۆىۆودۋ و توم، چتو ستەپەن ماسسوۆوستي ي فورمى ۋچاستيا وبششەستۆەننوستي دولجنى ستروگو سوگلاسوۆىۆاتسيا س يزمەنەنيامي ۆ ديناميكە ي سترۋكتۋرە پرەستۋپنوستي. پراكتيكا وسترو وششۋششاەت پوترەبنوست ۆ ناۋچنو وبوسنوۆاننوم راسچەتە پريۆلەچەنيا گراجدان ك پرەدۋپرەجدەنيۋ پراۆونارۋشەني، نو تولكو نا دوبروۆولنوي وسنوۆە ي ستروگو ۆ رامكاح زاكونا.

تاكيم وبرازوم، ۋچاستيە گراجدان ۆ پروفيلاكتيكە پراۆونارۋشەني - ەتو ساموستوياتەلنىي پراۆوۆوي ينستيتۋت، حاراكتەريزۋيۋششيسيا سلەدۋيۋششيمي وسوبەننوستيامي: دوبروۆولنىي، سامودەياتەلنىي حاراكتەر وبەدينەني گراجدان ي دەياتەلنوستي يح وتدەلنىح پرەدستاۆيتەلەي; وسۋششەستۆلەنيە دەياتەلنوستي، ناپراۆلەننوي نا دوستيجەنيە سوتسيالنو زناچيمىح، گۋماننىح تسەلەي، ستوياششيح پەرەد كاجدىم وبەدينەنيەم گراجدان، ۆ چاستنوستي، ۆ وبلاستي وبەسپەچەنيا پراۆوپوريادكا; ديففەرەنتسيروۆاننوە يسپولزوۆانيە مەر وبششەستۆەننوگو ۆوزدەيستۆيا.

الماز شۋكيروۆيچ ەششانوۆ،

پروفەسسور اكادەمي پراۆووحرانيتەلنىح ورگانوۆ پري گەنەرالنوي پروكۋراتۋرە رەسپۋبليكي كازاحستان، دوكتور يۋريديچەسكيح ناۋك، پروفەسسور، ستارشي سوۆەتنيك يۋستيتسي، پوچەتنىي رابوتنيك وبرازوۆانيا رەسپۋبليكي كازاحستان.

Abai.kz

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

ازامات

قايراۋلى قارا سەمسەر

ەسبولات ايدابوسىن 219
بولعان وقيعا

تىلەنديەۆ نەگە تارازيدىڭ قۇلاعىن قىرشىپ الدى؟

تورەعالي تاشەنوۆ 272
انىق-قانىعى

ەۋروپاعا رەسەي اۋماعىنسىز شىعۋ جولى

اسحات قاسەنعالي 254
التىن وردا

بىزگە بەيمالىم باراق حان

جامبىل ارتىقباەۆ 178