ابايدىڭ ادەبي حاتشىسى، شىعارمالارىن جيناقتاۋشى مۇرسەيىت بىكىۇلىنىڭ (1860-1917) تۋعانىنا 165 جىل، قولجازباسىنا 120 جىل تولدى.

1905 جىلى جاز ايىنان باستاپ مۇرسەيىت اباي ولەڭدەرىن 3-4 ايدىڭ ىشىندە كوشىرىپ، اياقتاپ شىعادى. حالىق مادەنيەتىنىڭ رۋحاني شەجىرەسىنە التىن ارىپپەن جازىلعان بۇل وقيعا جايلى ابايدىڭ نەمەرە ءىنىسى – ءارحام كاكىتايۇلى بىلاي باياندايدى. «1905 جىلى جاز شىعىپ، كيىز ءۇي تىككەندە كاكىتاي ابىلايشا قوس تىككىزىپ، مۇرسەيىت موللانى شاقىرتىپ الىپ، «سەن مىنا ءبىز جيناعان اباي ولەڭدەرىن رەتتەپ جاز» دەپ وڭاشا قوسقا وتىرعىزدى. مۇرسەيىت اسىقپايتىن، سۇلۋ جازاتىن ادام ەدى. ءبىرىنشىسىن تۇتاس قوس بەتتىڭ الدىنا جازىپ، ونىڭ ءبىر جاعىن اق تاستاپ، وقىلىپ، تەكسەرىلگەن سوڭ، قايتا كوشىرىپ وتىردى. ءبىر اي شاماسىندا دايىنداتىپ الىپ، كاكىتاي سەمەيگە ءوزى الىپ ءجۇردى. جول راسحودىنا ساتۋعا ەكى سەمىز ات، ەكى سەمىز تۇيەسىن اكەتتى.

1905 جىلى شىلدەنىڭ اياعىندا كاكىتاي ىسقاقۇلى ابايدىڭ قولجازبالارىن كىتاپ قىلىپ باستىرۋ ءۇشىن ومبىعا ارنايى ىزدەپ كەلىپ ءاليحان بوكەيحانوۆقا بەرەدى. ابايدىڭ اقىل-كەڭەسىمەن تۋراعۇل ەكەۋى قاراسوز، اۋدارما تاقىرىبىنداعى قىسقا ولەڭدەر جيناۋمەن اينالىسادى. كاكىتاي ءوز ەستەلىگىندە «اباي اعامنىڭ قاتارىندا جۇرگەن 24 جىل ىشىندە ونىڭ ۇيرەتپەگەن ءبىلىمى بولمادى. بىراق، ءبارىن تۇگەل ۇعىپ الا المادىم. سوندىقتان مەن اعاما زور قارىزدارمىن. ەندىگى ماقساتىم، شامام كەلگەنشە ونىڭ اسىل قازىناسىن كەيىنگى جاستارعا جەتكىزىپ بەرۋ» دەپ وزىنە-ءوزى ۋادە بەرگەن. 1904 جىلى ابايدىڭ سۇيىكتى ۇلى – ماعاۋيا قايتىس بولادى. ودان كەيىن ۇلكەن بالاسى – اقىلباي قايتىس بولىپ، قۇنانباي اۋلەتى ۇلكەن قايعىعا دۋشار بولعاندا بارلىق اۋىرتپالىقتى وسى كاكىتاي كوتەرەدى. جيدەبايدا بالا وقىتىپ جۇرگەندە مولدا مۇرسەيىت بىكىۇلىنا ءوز اقشاسىن بەرىپ، بۇرىننان جيناپ جۇرگەن اباي ولەڭدەرىن كوشىرتىپ تولىقتىرعان. «مەن ابايدىڭ قارىزىن ۇمىتپاي، شامام كەلگەنشە قىزمەت ەتۋدى ءوز بورىشىم دەپ ءبىلىپ، ارتتاعى جاستارعا قالدىرعان وسيەتىن، قازاق حالقىنا ىستەگەن ەڭبەگىن باسپاعا باستىرىپ، كوپكە تاراتۋدى مىندەتىمە الدىم» دەپ اباي بالاسى تۋراعۇلمەن بىرگە اقىن مۇراسىن ىجداحاتتى تۇردە جيناستىرادى. سونىڭ ناتيجەسىندە كاكىتاي قۇراستىرعان 56 ولەڭ وزگەرىسكە ۇشىراماي، ءوزىنىڭ تۇپنۇسقالىعىن ساقتاپ قالدى.

مۇحتار اۋەزوۆتىڭ دەرەكتەرىنە سۇيەنسەك: «مۇرسەيىتتىڭ ءوزى جاس جاعىنان العاندا، ابايدان 10-15 جاس كىشى ادام بولعان. اباي اعايىندارىنىڭ بىرنەشە اۋىلدارىندا كەزەكپەن بالا وقىتىپ جۇرگەن» دەيدى. بىزگە جەتكەن مالىمەتتەر بويىنشا اباي شىعارمالارىن جازاردان بۇرىنعى ۋاقىتتا مولدا سەمەيدە ۇلكەن قىزمەتتەردە جۇمىس ىستەگەن ەكەن، ويازعا ءتىلماش، ياعني ءباسپاسوز حاتشىسى بولعان. مۇرسەيىت وسى قىزمەتىندە جۇرگەندە تاعى ءبىر جەسىر داۋىندا قىزعا كومەكتەسەمىن دەپ گەنەرال-گۋبەرناتوردىڭ ءمورىن ونىڭ كەلىسىمىنسىز-اق قاعازعا باسىپ بەرىپ، قۇتقارادى. كەيىننەن بۇل ءىسى ۇلىق الدىندا اشكەرە بولىپ، جازاعا تارتىلىپ، وسكەمەن جاعىنا ءۇش جىل مەرزىمگە جەر اۋدارىلادى. سول جاقتا سۇلۋشوقى بولىسى تەرىستاڭبالى ەلىنىڭ كونەك دەگەن رۋىنداعى ناعاشى اتاسى راي دەگەن كىسىنىڭ قولىندا مولدالىق قۇرىپ، بالا وقىتادى. ايداۋ مەرزىمى بىتكەننەن كەيىن توبىقتى ەلىنە قايتا ورالادى».

بۇل كەزدە مۇرسەيىتتى قازاق ادەبيەتىنىڭ الدىندا جاۋاپتى دا ءھام ۇلى ميسسيا كۇتىپ تۇرعان ەدى. وسى ەلدىڭ ساپارعالي، ءبايمۇسىلىم دەگەن قاريالارىنىڭ ايتۋىنشا، مۇرسەيىتتى وسى كەلگەن ساپارىنان باستاپ، اباي ءوزىنىڭ اۋىلىنا العىزىپ، بالالارىن وقىتۋدى سەنىپ تاپسىرادى. اباي ءوز بالالارى مەن نەمەرەلەرى مەكايل، زىكايل، ءۋاسيلا، اقيلاعا مۇرسەيىتتىڭ «جاراپازان» ولەڭىن جازىپ بەرگەنىن بايقاپ: «سەن اقىن ەكەنسىڭ، ونىڭ ۇستىنە جازۋىڭ قۇسني كورىنەدى. سەن بۇگىننەن باستاپ مەنىڭ بارلىق ولەڭىمدى جيناپ جازا باستا، قولاقىڭدى ءوزىم تولەپ تۇرام» دەيدى. سودان ەل ورتاسىنان جيناپ، جازا باستاپتى. اباي ولەڭدەرى جازىلعان داپتەردى قولقالاپ، قالاۋشىلار كوبەيگەن سوڭ، ابايدىڭ رۇقساتى بويىنشا ەڭبەكاقىسىن الىپ، سۇراعاندارعا دا جازىپ بەرەتىن بولعان ەكەن. مۇنداي كوشىرمە داپتەرلەردى ۇزاتىلعان قىزدار وزدەرىمەن بىرگە الا كەتۋ داستۇرگە اينالعان. ابايدىڭ ءابدىراحمانىنان (ابىشتەن) قالعان جالعىز قىز – راحيلا ءباستامي ىسقاقوۆقا تۇرمىسقا شىققاندا، ءبىر داپتەر اباي ولەڭىن وزىمەن بىرگە الا كەتىپتى. ونى مۇرسەيىت كوشىرىپ جازعان. قۇلاتاي اقبەردين دەگەن ابايدىڭ تۋىسى ءوز ەستەلىگىندە بىلاي دەيدى: «مۇرسەيىت ءبىزدىڭ اۋىلدا بالا وقىتىپ جۇرگەندە، اقبەردىنىڭ ءومىرتاي دەگەن بالاسى ابايدىڭ ولەڭدەرى جازىلعان ەكى قالىڭ داپتەردى ودان سۇراپ اكەتكەن. ونى مەن جاقسى بىلەم. سول داپتەردىڭ بىرەۋىن جاقسىباي – ءابۋالي دەگەن مۇعالىم 1930 جىلدارى بىزدەن سۇراپ الىپ ەدى. ەندى بىرەۋىن كىم العانىن بىلمەيمىن» دەپتى. مۇرسەيىتتىڭ قولجازباسى، نە ونان كەيىنگى كوشىرمەلەرى اباي ولەڭىن تولىق قامتىعان، اسا باعالى، نەگىزگى بۇلاق كوزى دەۋگە بولادى. بۇل جيناقتىڭ تاعى ءبىر ەرەكشەلىگى، ۇلكەن كىتاپحانادا ساقتالماي، اۋىلدا، ساندىق ىشىندە ساقتالىپ كەلگەن. ساندىق تۇبىندە جاتقان سيرەك قولجازبالاردىڭ  كوبى بىزگە جەتپەي، كوشپەلى تۇرمىستىڭ جاعدايىندا جوعالىپ وتىرعانى زەرتتەۋشى عالىمدارعا بۇرىننان ءمالىم. ەگەر مۇرسەيىت قولجازباسىنىڭ تاعدىرى وسىنداي بولسا، وندا اباي اقىندى جارىققا شىعارۋ ءتىپتى قيىن بولار ەدى» دەپ مۇرسەيىت مولدانىڭ جاقسىلىعىن ەرەكشە اتاپ وتەدى. سول كەزدىڭ جاستارىنا وپ-وڭاي كوشىرىپ بەرىپ وتىراتىنى  بىكى بالاسىنىڭ وتە ساۋاتتىلىعى مەن تەرەڭ بىلىمدىلىگىن اڭعارتسا كەرەك. سوڭعى كەزدەرى قاراپايىم وقىرمانداردان مۇرسەيىت قولجازبالارىن تۇپنۇسقا دەپ تانىلمايتىندىعىن ءجيى ەستىپ ءجۇرمىز. ءتىپتى، بۇل پىكىردى كەيبىر ابايتانۋشىلاردىڭ دا قوستايتىنى بار.

اباي ءوز ءومىرىنىڭ سوڭعى كەزىندە مۇرسەيىتتىڭ بەيىمدىلىگىن تانىعان سوڭ،  ەسكى تامدا بالا وقىتۋعا، ءوزىنىڭ دە بالالارىن وقىتۋعا  مۇرسەيىتتى تۇرعىزادى. مۇرسەيىتتىڭ ءوزى دە عابيتحاننىڭ شاكىرتى بولىپ «ەسكى تامدا» وقىعان. اباي بۇل تامدى جىلدا جوندەۋدەن وتكىزىپ وتىرىپتى. اباي دۇنيەدەن وتكەننەن كەيىن «ەسكى تامدا» قامقورلىق ازايا باستايدى. مۇرسەيىت بىكى بالاسىنان مۇحتار اۋەزوۆ تا ساباق وقىپ، العاش ساۋاتىن اشقان مەكتەپ ءۇيى وسى – ەسكى تام. مۇرسەيىت بىكى بالاسىنىڭ بويىنا بىتكەن زور قاسيەت ەرتەگى مەن قيسسالاردى ايتا ءجۇرىپ، ولاردى كوشىرىپ الۋعا ەرىنبەگەن. كەلە-كەلە اباي شىعارمالارىن كوشىرىپ، ونى تاراتۋعا زور ەڭبەك سىڭىرەدى. كۇنى بۇگىنگە دەيىن اباي ولەڭدەرىنىڭ باسپا ءجۇزىن كورگەندەرى تەگىس مۇرسەيىت قولجازبالارىمەن سالىستىرىلىپ وتىرادى.

بۇل جونىندە م.اۋەزوۆ: «ءوز ولەڭدەرىن 1898 جىلعا دەيىن جيعىسى كەلمەگەنى ابايدىڭ ولەڭ سوزگە وتە ۇلكەن سىنمەن قاراپ، ۇلكەن شارتتار قويعاندىعىنان بولعان سياقتى» - دەيدى (م.ءا. «ابايدىڭ تۋىسى مەن ءومىرى»). «اباي ءسوزىن قادىرلى كورىپ، ءاربىر شىققان جاڭا ولەڭدەرىنە ىنتىق بولىپ وتىراتىن ەل قارا سوزدەر شىعا باستاعان سوڭ، مۇنى ولەڭنەن كەم كورمەيتىن بولىپ العان. قارا سوزدەر كىم بولسا سونىڭ قولىندا كەتپەي، جازىلىسىمەن ماڭايىنداعى مولدالاردىڭ قولىنا ءتۇسىپ، سولاردا شاشىلماي امان ساقتاپ قالعان عوي دەيمىن» -دەيدى. جازۋشىنىڭ «ماڭايىنداعى مولدالار» دەپ وتىرعانى اۋەلى قارتاڭ عابيتحان نازارۇلى، ونىڭ وكشەسىن باسقان كىشكەنە مولدا اتانعان مۇحامەتكارىم. ەكەۋى 1882-95 جىلدار ارالىعىندا اباي ولەڭدەرىن العاش كوشىرىپ، جيناقتاۋشى، ابايعا «حاتشى» بولعاندار. م.اۋەزوۆ: «عابيتحان، كىشكەنە مولدا سياقتى جاسى ۇلكەندەرى ولەڭدەرىن ەرتەرەكتەن جيناستىرىپ، كوشىرىپ جۇرسە، كەيىنگى مۇرسەيىت باستاتقان كوپشىلىك اباي شىعارمالارىنىڭ جيناقتارىن 1896 جىلدان بەرى كوشىرەتىن بولدى» دەپ تولىقتىرا تۇسەدى.

وكىنىشتىسى – قارا سوزدەردىڭ تۇپنۇسقاسى ساقتالماعان. كەيبىر دەرەكتەرگە قاراعاندا قولجازبالار اقىننىڭ ايگەرىمنەن تۋعان كەنجەسى ىزكايىلدىڭ قولىندا بولعان. قۋعىن-سۇرگىن، قۋدالاۋ باستالعان تۇستا ابايدىڭ ءوز قولىمەن جازىلعان باسقا دا مۇرالارىمەن بىرگە جەرگە كومىلىپتى. كەيىننەن تابىلماي كەتكەن. كوشىرمەنىڭ بۇگىنگى كۇنگە جەتكەندەرى 1905, 1907, 1910 جىلدارداعى مۇرسەيىت بىكەۇلىنىڭ جازبالارى. اباي ءوزىنىڭ قاراسوزدەرىن ەكى قولجازبا كىتاپقا توپتاعان. ءبىرى – «عاقليا»، ەكىنشىسى – «عاقليايات-تاسديحات». مۇرسەيىت ولاردى سول قالپىندا ەكى كىتاپ قىلىپ كوشىرىپ وتىرعان. جازىلعان ۋاقىتى جاعىنان دا، ىشكى ماعىناسى جاعىنان دا ەكى بولەك تۋىندىلار. «عاقليا» - كولەمى جاعىنان شاعىن-شاعىن 41 بولەك شىعارمالار جيناعى. «عاقليادا» ءوز اتاۋىمەن ەنگەن ەكى ءسوز بار. «سوكرات حاكىمنىڭ ءسوزى» (27 قارا ءسوز) جانە «ناسيحات» (37 قارا ءسوز). بۇلار 1898 جىلى جازىلعاندىقتان مۇرسەيىت كوشىرمەسىنىڭ باستاپقى نۇسقاسىنا ەنگىزىلمەگەن. ال، «ناسيحات» دەگەن ابايدىڭ ناقىل-افوريزمدەرى. اۋەزوۆتىڭ ايتۋى بويىنشا «عاقليا» اياقتالار تۇستا 1896 جىلى جيناستىرىلعان. جيىنى 23 ءافوريزمنىڭ مۇرسەيىت كوشىرمەسىندە 16 عانا بولعان، قالعان جەتەۋىن مۇحتار كەيىنگى جازبالاردان جيناقتاپ قوسقان. ەندى «عاقليات-تاسديحات» دەپ اتاعان 38 قارا ءسوزىنىڭ تابيعاتى بولەك شىعارما.

ءبىر وكىنىشتىسى – مۇرسەيىت قولجازبالارى ەشقاشان جارىق كورگەن ەمەس. وعان عالىمدار 1905, 1907, 1910 جىلدارى جازىلعان دەپ باعا بەردى. ال، شىن مانىندە بۇل قولجازبالار ءبىر ەمەس، بىرنەشەۋ بولعان دەگەن دەرەكتەر بار. ويتكەنى، مولدا مۇنى كوزى تىرىسىندە قانشاما جاسقا، ۇزاتىلاتىن قىزدارعا دەيىن جازىپ بەرگەنىن ەسكەرسەك، كوپتەگەن قولجازبالار بار دەگەن ءسوز راسقا اينالادى. مۇنى مۇحتار اۋەزوۆ تە راستايدى: «ابايدىڭ ءوز جانىنان جازعان ولەڭدەرىنەن 1909 جىلعى باسپادا شىققانى – 4309 جول بولدى. ال، مۇرسەيىتتە بار دەگەنگە كەلسەك، ونىڭ قولجازباسى بىرەۋ ەمەس، الدەنەشەۋ بولعان» دەيدى. مۇرسەيىتتىڭ 1905, 1907, 1910 جىلدارى جازعان قولجازبالارىنىڭ تاعدىرى وتە اۋىر بولعان، ءتىپتى قۋعىن كورگەن. ادەتتە ءبىز ابايتانۋ سالاسىندا مۇحتار ومارحانۇلى مەن شاكارىم سىندى تۇلعالاردىڭ قاجىرلى ەڭبەك سىڭىرگەنىن كوپ ايتامىز. جوعارىدا كەلتىرگەنىمىزدەي، مۇحتار اۋەزوۆ «مۇرسەيىت شىعارماسى اسىل نۇسقا» دەسە، الكەي مارعۇلان «مۇرسەيىت بولماسا، اباي شىعارمالارىنىڭ جارىق كورۋى قيىن بولار ەدى» دەپ قازاق ابايتانۋ عىلىمىندا بىكىۇلىنىڭ قولجازبالارىنا ەرەكشە باعا بەرەدى. سونىمەن ءبىز اۋىزعا الىپ جۇرگەن مۇرسەيىت بىكىۇلىنىڭ تاعدىرى قيىن تۋىندىلارىنىڭ بىزگە قالاي جەتكەنىن ايتايىق. بۇل جايىندا مۇرسەيىت مولدانىڭ مۇفتيبەك راحىمباي اتتى نەمەرەسى ءوزىنىڭ ەستەلىگىندە: «مەن مۇرسەيىتتىڭ اتاقونىسى اباي تۋعان قاسقابۇلاقتىڭ تەرىسكەيىندەگى شولپان دەگەن جەردە تۋىپپىن. مۇرسەيىتتىڭ 6 ۇل، 1 قىزى بولىپتى. ۇلكەنى راحىمبەك ء(تولتي) ودان توقتار، توقتاردان اقليا دەگەن جالعىز قىز سەمەيدىڭ شار ستانساسىندا تۇرادى. ودان كەيىنگى راحىمبەرلى، تىلەۋبەك، مۇحامەدراحىم، راحمانبەك پەن زەينەپ اتتى قىزىنان ۇرپاق جوق. ءبىزدىڭ اكەمىز راحىمبايدان (قيسىق) مىقتىبەك ەكەۋىمىز. ءىنىمنىڭ ايەلى ولجاي ىشىندە وسكەن، اتا رۋى – كوتىباق سىلاتايقىزى مايكە». ءدال وسى مۇفتيبەك مۇرسەيىت مولدانىڭ راحىمباي اتتى ۇلىنان تۋعان. راحىمبايدى ەل-جۇرت بىربەتكەي، تۋرا مىنەزدى، وتكىرلىگى مەن شىنشىلدىعى ءۇشىن «قيسىق» دەپ اتاپ كەتكەن دەسەدى. بۇل راحىمبايدىڭ ابايعا جانە قازاق ۇلتىنا جاساعان ۇشان-تەڭىز جاقسىلىعى بار ەكەنىن ايتپاقپىز، بۇل جايىندا مۇفتيبەك اتانىڭ ەستەلىگىنە كوز جۇگىرتەلىك: «1932 جىلى حالىق بارىنان ايىرىلىپ، جاپپاي اشتىققا ۇشىراعاندا، شولپانداعى قوراجاي، سالۋلى توسەك، سالقىن ءۇي، قاسيەتتى اتاقونىستى تاستاپ، شەشەم ماعريپا ەكەۋى مەنەن كەيىنگى نۇريتدين، ءنازيپا دەگەن ەكى باۋىرىمدى الىپ، اقشوقى، تاقىربۇلاق ارقىلى قاراۋىلعا بەت تۇزەپتى. مەن ول كەزدە 5 جاستا، اياعىممەن جۇرە الادى ەكەنمىن. كىشكەنتاي ەكى باۋىرىمدى اشتان بۇرالعان اتا-انام وزدەرى الىپ جۇرە الماي، تاقىربۇلاقتا شالا ولىك كۇيىندە بەتتەرىن ارەڭ دەگەندە تاسپەن جابۋعا شامالارى كەلىپتى. كەيىن ەس جيىپ، ەتەك جاۋىپ دەگەندەي ەل قاتارىنا قوسىلعاندا پاتەفوننان كەنەننىڭ «بازارىم-اي، نازارىم-اي» ءانىن ەستىگەندە اكەم بۇلاۋداي بولىپ جىلاۋشى ەدى. سويتسەم، مەنەن كەيىنگى ەكى بالاسىنىڭ ءتىرى ولىك قايعىسى شەرىن قوزعايدى ەكەن. اكەم حات تانىماي-اق، قيىندىق تاۋقىمەتىمەن سان رەت بەتپە-بەت كەلسە دە، اشارشىلىقپەن اۋىپ بارا جاتسا دا، اكەسىنىڭ قولجازباسىن شولپانداعى شەشەسى اجاردىڭ قابىرىنىڭ باس جاعىنا سۋ وتپەيتىن زاتقا وراپ، كومىپ كەتىپتى. زۇلمات جىلدار ءوتىپ، حالىق ءوز قونىس ايماقتارىنا ورالا باستاعان كەزدە، اكەم دە قاسقابۇلاققا كەلىپ، كولحوزعا مۇشە بولادى. قاي جىلى ەكەنىن تاپ باسىپ ايتا المايمىن، سول كەزدە مۇحتاردىڭ ارنايى تاپسىرماسىمەن الماتىدان اكەممەن جەرلەس، ەسكى زامانداس رۋى كوتىباق سارمۇرزانىڭ عايساسى كەلىپ، مۇرسەيىت قولجازباسىنا سۇراۋ سالعان. اكەم شولپانداعى شەشەسىنىڭ قابىرىنىڭ باس جاعىن قازعاندا، ەش جەرى بۇزىلماي ساقتالعان اتامنىڭ قولجازباسىن عايسا ارقىلى الماتىداعى مۇحتارعا جونەلتىپتى» دەيدى.

الايدا، ۇلى جازۋشى مۇحتار اۋەزوۆ اباي قۇنانباەۆ اتتى مونوگرافياسىندا: «جالپى، اباي مۇرالارىن كوشىرىپ، تاراتۋشىلار اراسىندا مۇرسەيىت بىكىۇلىنىڭ ەڭبەگىن ايرىقشا اتاپ ءوتۋ كەرەك. بۇل ادام اباي تاربيەسىن، ۇلگىسىن دۇرىس ۇعىنۋى بويىنشا، ەسكى ءدىنشىل مولدالىققا بەرىلمەي، ابايدىڭ وزگە دوستارى سياقتى، وزدىگىمەن ىزدەنىپ، ورىسشا دا وقىعان. جازۋى اسا انىق، شەبەر بولعاندىقتان جانە ءوزى اباي سوزدەرىن ونىڭ حالقىنا ۇقىپتىلىقپەن كوشىرىپ تاراتۋدى ومىرلىك ماقسات-مىندەتى ەتىپ الدى. قازىر ابايدىڭ باسىلىپ جۇرگەن تاڭدامالى ولەڭدەر جيناعى نەمەسە تولىق جيناقتارى بولسا، بارلىعىندا دا ءبىزدىڭ اسىل نۇسقا ەسەبىندە سۇيەنەتىنىمىز – سول مۇرسەيىتتىڭ كوشىرمەلەرى. ويتكەنى، ابايدىڭ ءوز قولىمەن جازىلعان نۇسقالار ساقتالماي، جوعالىپ كەتكەن. تەك ءبىر عانا «ءبىراز ءسوز قازاقتىڭ ءتۇبى قايدان شىققاندىعى تۋرالى» دەگەن جالعىز بولەك قارا سوزىنەن باسقا قولجازبا بولماعاندىقتان، ابايدىڭ ءوز زامانىنداعى ونىڭ شىعارمالارىن كوشىرە باستاعان مۇرسەيىتتىڭ قولجازبالارىن ءبىز ناقتىلى جازبا دەرەك ەسەبىندە باعالايمىز، - دەيدى.

مۇرسەيىتتىڭ 1905 جىلعى قولجازبا كىتابى الماتىداعى ۇلتتىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ عىلىمي كىتاپحاناسىندا ساقتاۋلى. 1907, 1910 جىلعى قولجازبالارى مۇحتار اۋەزوۆتىڭ مۇراجاي ۇيىندە ساقتالعان. اباي مۇراسىنىڭ ەڭ اسىل تۇپنۇسقاسى رەتىندە زەرتتەۋشىلەردىڭ سۇيەنەتىنى وسى – ءۇش قولجازبا كىتاپ.

الماحان مۇحامەتقاليقىزى

Abai.kz