بەيسەنبى, 16 قازان 2025
اقمىلتىق 430 0 پىكىر 16 قازان, 2025 ساعات 12:52

پارلامەنتتىك رەفورما قوس پالاتانى قوسۋمەن عانا شەكتەلمەۋى كەرەك!

سۋرەت: egemen.kz سايتىنان الىندى.

جۇمىس توبىنىڭ جەتەكشىسى ە. قارين مىرزانىڭ; جۇمىس توبى جەتەكشىسىنىڭ ورىنباسارلارى ە. جيەنباەۆ پەن ا. قىرىقباەۆ مىرزانىڭ جانە جۇمىس توبىنىڭ وزگە دە مۇشەلەرىنىڭ نازارىنا!

پرەزيدەنتىمىز قاسىم-جومارت توقاەۆ 2025 جىلعى 08 قازاندا پارلامەنتتىك رەفورما جونىندەگى جۇمىس توبىنىڭ جەتەكشىلەرى قۇرامىن بەكىتتى.

ەندى قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتىك كەڭەسشىسى ەرلان قارين مىرزانىڭ جەتەكشىلىگىمەن توقاەۆ داۋىرىندەگى كەزەكتى كونستيتۋتسيالىق رەفورمانىڭ جوباسى جاسالاتىن بولادى.

مەن ەرلان قارين، ەرجان جيەنباەۆ، ارمان قىرىقباەۆ باستاعان جۇمىس توبىنىڭ جەتەكشىلەرى مەن مۇشەلەرىن ۇلتىمىز بەن مەملەكەتىمىز ءۇشىن اسا زور تاريحي ماڭىزعا يە وسىناۋ ساياسي رەفورمانىنىڭ جوباسىن جاسايتىن قۇرامعا ەنۋىمەن شىن جۇرەكتەن قۇتتىقتايمىن.

جانە ولاردىڭ جۇمىسىنا ساتتىلىك تىلەيمىن!

اللا بۇيىرسا، ەندى قوس پالاتانى قوسۋ ءۇشىن اتا زاڭعا وزگەرىس ەنگىزىلەدى.

ءسوزدىڭ توق ەتەرىنە كەلسەك، بۇل جولعى پارلامەنتتىك رەفورما تەك قوس پالاتانى قوسۋمەن عانا شەكتەلمەي، كونستيتۋتسياداعى وزگە دە كەم-كەتىكتەردى، ناقتىلاپ ايتسام، تاريحي ادىلەتسىزدىك پەن ساياسي قاتەلىكتى تولىقتاي كەتۋى كەرەك!

وسى ورايدا جۇمىس توبىنىڭ جەتەكشىلەرى مەن مۇشەلەرىنە ءوزىمنىڭ ۇسىنىستارىمدى ۇسىنۋدى ءجون كوردىم.

ءبىرىنشى، كونستيتۋتسيا «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتiك تاۋەلسiزدiگi تۋرالى» كونستيتۋتسيالىق زاڭنىڭ تالابىنا سايكەستەندىرىلۋى كەرەك.

شىندىعىنا كەلسەك، 1995 جىلدان بەرگى كونستيتۋتسيانىڭ ءبارى «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتiك تاۋەلسiزدiگi تۋرالى» كونستيتۋتسيالىق زاڭنىڭ تالابىنا مۇلدە ساي ەمەس!

نەگە؟

1991 جىلعى 16 جەلتوقساندا قابىلدانعان «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتiك تاۋەلسiزدiگi تۋرالى» كونستيتۋتسيالىق زاڭى 18 باپتان تۇرادى.

اتالعان زاڭنىڭ 7- جانە 8-بابى تولىعىمەن شەكارا سىرتىندا قالعان قازاقتارعا ارنالعان.

وندا بىلاي دەپ جازىلعان:

7-باپ. قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ءوز ازاماتتىعى بار. باسقا مەملەكەتتەردە تۇراتىن رەسپۋبليكا تەرريتورياسىن تاستاپ شىعۋعا ءماجبۇر بولعان بارلىق قازاقتاردىڭ سول مەملەكەتتەردiڭ ازاماتتىعىمەن بiرگە، ەگەر بۇل ولار ازاماتى بولىپ وتىرعان مەملەكەتتەردىڭ زاڭدارىنا قايشى كەلمەيتiن بولسا، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ ازاماتتىعىن الۋ حۇقى تانىلادى.

قازاقستان رەسپۋبليكاسى كوشi-قون پروتسەستەرiن رەتتەپ وتىرادى.

قازاقستان رەسپۋبليكاسى جاپپاي قۋعىن-سۇرگiن، كۇشتەپ ۇجىمداستىرۋ كەزەڭدەرiندە، ادامگەرشiلiككە جات وزگە دە ساياسي شارالار ناتيجەسىندە رەسپۋبليكا تەرريتورياسىنان كەتۋگە ءماجبۇر بولعان ادامدار مەن ولاردىڭ ۇرپاقتارىنىڭ، سونداي-اق بۇرىنعى وداقتاس رەسپۋبليكالار تەرريتورياسىندا تۇراتىن قازاقتاردىڭ ءوز تەرريتورياسىنا قايتىپ ورالۋى ءۇشiن جاعداي جاسايدى.

8-باپ. قازاقستان رەسپۋبليكاسى رەسپۋبليكا شەگiنەن تىس جەرلەردە تۇراتىن قازاقتاردىڭ ۇلتتىق-مادەني، رۋحاني جانە تiلدiك قاجەتتەرىن قاناعاتتاندىرۋعا قامقورلىق جاسايدى، ولار ازاماتى بولىپ وتىرعان مەملەكەتتەرمەن جاسالعان شارتتار نەگiزiندە بۇل ازاماتتاردىڭ مۇددەلەرiن قورعايدى.

1993 جىلى قابىلدانعان كونستيتۋتسيانىڭ 4- جانە 5-باپتارىندا جوعارىداعى ەكى باپتىڭ شەكارا سىرتىندا قالعان قازاقتارعا قاتىستى نورمالارى ءبىر نۇكتەسى قالدىرىلماي تولىق قامتىلعان.

وكىنىشكە وراي، 1995 جىلى قابىلدانعان كونستيتۋتسيادا سونىڭ ءبىر ءارىبىن قالدىرماي تۇگەل الىنىپ تاستالعان.

ەلىمىز تاۋەلسىزدىگىنىڭ تۇعىرى دا، تىرەگى دە – «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتiك تاۋەلسiزدiگi تۋرالى» كونستيتۋتسيالىق زاڭ!

بۇل – وسى كونستيتۋتسيالىق زاڭنىڭ «وسى زاڭ قازاق كسر مەملەكەتتىك ەگەمەندىگى تۋرالى دەكلاراتسيامەن بىرگە رەسپۋبليكانىڭ جاڭا كونستيتۋتسياسىن ازىرلەۋگە نەگىز بولادى»، دەگەن 18-بابىنا مۇلدە قايشى! ءبىر ەمەس، ەكى بىردەي نەگىزى جويىلعان!!

تاۋەلسىزدىك – الەمدەگى بارلىق قازاققا ورتاق قۇندىلىق. شەتتەگى قازاقتاردىڭ حاقىسى كونستيتۋتسيادان تىس قالماۋى كەرەك!

پرەزيدەنتىمىز قاسىم-جومارت توقاەۆ  «زاڭ جانە ءتارتىپ» قاعيداتىن جولعا قويىپ وتىر. ءبىز زاڭنىڭ ءار نۇكتەسىنە دەيىن بۇلجىتباي ورىنداۋعا ءتيىسپىز.

اسىرەسە، «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتiك تاۋەلسiزدiگi تۋرالى» كونستيتۋتسيالىق زاڭنىڭ 18-بابىن ەسكەرمەۋ – تاريحي ادىلەتسىزدىك جانە ساياسي قاتەلىك! ەكى بىردەي باپتى  كونستيتۋتسيادان الىپ تاستاۋ – تاۋەلسىزدىككە جاسالعان زور قيانات جانە شەكارا سىرتىندا قالعان قازاقتارعا جاسالعان قاستاندىق دەپ ەسەپتەيمىن!!

وسى جەردە تاعى ءبىر تاريحي وقيعا تۋرالى اتپاي كەتۋگە بولمايدى.

وزدەرىڭىز جاقسى بىلەسىزدەر، 1991 جىلعى قازاق سوۆەتتىك سوتسياليستىك رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتiك ەگەمەندiگi تۋرالى دەكلاراتسياسى قابىلدانعان 25 قازان – تاريحي كۇن رەتىندە «رەسپۋبليكا كۇنى» دەگەن اتپەن مەملەكەتتىك مەرەكەلەر تىزبەسىنە ەنگىزىلىپ، تويلانىپ كەلدى.

نەگە ەكەنى بەلگىسىز، سول «رەسپۋبليكا كۇنى» 2009 جىلى جويىلدى.

بۇل دا ورنى تولماس تاريحي ادىلەتسىزدىك پەن ساياسي قاتەلىك ەدى.

2022 جىلى قاسىم-جومارت توقاەۆتىڭ تىكەلەي پارمەنىمەن تاۋەلسىزدىكتىڭ العاشقى قارلىعاشى بولعان سول «رەسپۋبليكا كۇنى» قازاقستان رەسپۋبليكاسىنداعى ۇلتتىق مەرەكەسى بولىپ بەلگىلەنىپ، 25 قازاندا قايتادان جوعارى دەڭگەيدە تويلاناتىن بولدى.

قاسەكەڭنىڭ ارقاسىندا تاريحي ادىلەتسىزدىك قالپىنا كەلدى، ساياسي قاتەلىك تۇزەتىلدى!

پرەزيدەنتتىڭ بۇل تاريحي شەشىمىن جۇرت وتە جىلى قابىلداپ، العىسىن جاۋدىردى.

جالپى، مەنىڭ ۇعىمىمداعى ۇلتتىق، مەملەكەتتىك يدەولوگيا – ول – اتا زاڭ!

اتا زاڭنىڭ ءار بابى، ءار تارماعى ءبىزدىڭ ۇلتتىق، مەملەكەتتىك يدەولوگيامىز!

جوعارىدا ايتىلعان «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتiك تاۋەلسiزدiگi تۋرالى» كونستيتۋتسيالىق زاڭنىڭ ەكى بابىنا قاتىستى تاريحي ادىلەسىزدىك پەن ساياسي قاتەلىك تۇزەلگەندە عانا، قاسىم-جومارت كەمەلۇلىنىڭ «شەتەلدەگى قانداستارىمىزدى ەلگە قايتارۋ ءىسى ەشقاشان نازاردان تىس قالعان ەمەس، قالمايدى دا. دۇنيەجۇزىندەگى قانداستارىمىزدىڭ باسىن تۋعان جەردە بىرىكتىرۋ – ءبىزدىڭ قاسيەتتى پارىزىمىز»، «قاي مەملەكەتتى مەكەن ەتسە دە، قازاقتىڭ ءبىر عانا تاريحي وتانى بار، ول – قازاقستان!» دەگەن ۇستانىمى قاعاز جۇزىندە قالماي، تولىق جۇزەگە اسادى!

سوندىقتان، پارلامەنتتىك رەفورما قارساڭىندا «قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ مەملەكەتتiك تاۋەلسiزدiگi تۋرالى» كونستيتۋتسيالىق زاڭىنىڭ 18-بابىن ەرەكشە ەسكەرە وتىرىپ، اتالعان زاڭنىڭ 7- جانە 8-باپتارىنداعى شەكارا سىرتىنداعى قازاقتارعا قاتىستى نورمالاردى تۇگەلىمەن كونستيتۋتسياعا قايتادان ەنگىزۋدى، ءسويتىپ ساياسي قاتەلىكتى تۇزەتىپ، تاريحي ادىلەتتىلىكتى قالپىنا كەلتىرۋدى ۇسىنامىن.

ەكىنشى، ازاماتتاردىڭ سايلاۋ جانە سايلانۋ قۇقىعىن قامتاماسىز ەتۋىمىز كەرەك.

كونستيتۋتسيانىڭ 33-بابىندا «رەسپۋبليكا ازاماتتارىنىڭ مەملەكەتتىك ورگاندار مەن جەرگىلىكتى ءوزىن-ءوزى باسقارۋ ورگاندارىن سايلاۋعا جانە ولارعا سايلانۋعا، سونداي-اق رەسپۋبليكالىق رەفەرەندۋمعا قاتىسۋعا قۇقىعى بار»،-دەپ جازىلعان.

پرەزيدەنت بيىلعى جولداۋىندا «پار­لامەنتتى تەك قانا پارتيالىق ءتىزىم بويىن­شا سايلاعان ءجون دەپ سانايمىن»،-دەگەن ۇسىنىسىن ورتاعا سالدى.

مەن قاسىم-جومارت كەمەلۇلىنىڭ بۇل باستاماسىن قوس قولىمدى كوتەرىپ قولدايمىن.

بىراق، وسىعان دەيىنگى پارلامەنتكە پارتيالىق ءتىزىم بويىن­شا سايلاۋعا تۇسكەن جانە پارتيالىق ءتىزىم بويىن­شا سايلاعان ازاماتتاردىڭ دا، سايلاۋشىلاردىڭ دا كونستيتۋتسيانىڭ وسى 33-بابىنداعى سايلانۋ جانە سايلاۋ قۇقىعىنىڭ ابدەن تاپتالىپ كەلگەنىن ەشكىم جوققا شىعارا سالماسا كەرەك!

سەبەبى، پارلامەنتكە پارتيالىق ءتىزىم بويىن­شا سايلاۋعا تۇسەتىندەردىڭ دە، سايلاۋدان ءوتىپ پارلامەنتكە دەپۋتات بولىپ بارعانداردىڭ دا ءتىزىمىن پرەزيدەنت اكىمشىلىگى مەن پارتيا جەتەكشىلەرى جانە ىقپالدى لاۋازىمدى تۇلعالاردىڭ جاساپ كەلگەنى، دەپۋتات بولعانداردىڭ سولاردىڭ ىرىكتەۋىمەن جانە كەلىسىمىمەن زاڭ شىعارۋشى ورگانعا «سايلانىپ» بارعانى بەلگىلى شىندىق.

سونىڭ كەسىرىنەن، ازاماتتارىمىزدىڭ كونستيتۋتسيانىڭ 33-بابىنداداعى قۇقىعى تاپتالدى. سايلاۋ ينستيتۋتى دامۋدىڭ ورنىنا كەرى كەتتى. سايلاۋ مادەنيەتى توقىراۋعا ۇشىراپ، حالىق «سايلاۋ» دەسە، حالىق تەرىس اينالاتىن دەڭگەيگە جەتتى. پارتيالاردا دا بەدەلدەن جۇرداي بولدى...

ءبىزدىڭ قازاقتا: «سويلەپ ۇيرەنگەن اۋىز جىبىرىن قويمايدى» دەگەن كەرەمەت ءسوز بار. ءبىر پالاتالى پارلامەنت ورناعان سوڭ، سايلاۋ   پروتسەسسىنە پرەزيدەنت اكىمشىلىگى ارالاسپايدى دەۋ – مۇمكىن ەمەس. ەجەلگى ادەتىنە قايتا باسادى، ءسوزسىز ارالاسادى.

بۇل – ءبىر جاعىنان ورىندى دا شىعار...

سوندىقتان، ەگەر، پرەزيدەنت اكىمشىلىگى سايلاۋ پروتسەسسىنە ارالاسسا، پارتيالىق تىزىممەن سايلاۋعا باراتىن ازاماتتاردى ىرىكتەۋ كەزىندە ارالاسۋى كەرەك.

بىراق، سايلاۋعا تۇسەردە كونستيتۋتسيا «باتاسىن» العان ازاماتتاردىڭ ىشىنەن كىمگە داۋىس بەرۋدى سايلاۋشىلاردىڭ وزدەرىنىڭ ەنشىسىنە قالدىراتىن مەحانيزم قاراستىرىلۋى ءتيىس.

ناقتىلاپ ايتساق سايلاۋ بيۋللەتەنىنە پرەزيدەنت اكىمشىلىگى مەن پارتيا جەتەكشىلەرىنىڭ ىرىكتەۋىنەن وتكەن  دەپۋتاتتىققا ۇمىتكەرلەردىڭ ەسىمدەرىن جازىپ، سايلاۋشىلارعا سولاردىڭ ىشىنەن قالاعان تۇلعاسىنا داۋىس بەرەتىن مۇمكىندىك بەرگەن دۇرىس.

قىسقاسى، پارلامەنتكە پرەزيدەنت اكىمشىلىگى مەن پارتيا جەتەكشىلەرىنىڭ ىرىكتەۋىنەن ءوتىپ بارىپ، پارتيالىق تىزىممەن سايلاۋعا قاتىسقان ۇمىتكەرلەردىڭ قايسىسى بارسا دا – ءبارىبىر ەمەس پە؟!

بۇل وزگەرىس، ءوز كەزەگىندە، پرەزيدەنت ورتاعا قويعان «ىقپالدى پارلامەنت» تۇجىرىمداماسىن نىعايتادى، پارتيالار اراسىنداعى باسەكەلەستىكتى كۇشەيتەدى، حالىقتىڭ سايلاۋعا دەگەن سەنىمىن وياتادى. ەڭ باستىسى، رەسپۋبليكا ازاماتتارىنىڭ مەملەكەتتىك ورگاندار مەن جەرگىلىكتى ءوزىن-ءوزى باسقارۋ ورگاندارىن سايلاۋعا جانە ولارعا سايلانۋعا بەرىلگەن كونستيتۋتسيالىق قۇقىعىن بەلگىلى دارەجەدە قورعايدى...

ءۇشىنشى، پارلامەنت دەپۋتاتتارىنىڭ سانى 300-دەن كەم بولماۋى ءتيىس.

قازىرگى ءماجىلىستىڭ 98 دەپۋتاتى مەن سەناتتىڭ 50 دەپۋتاتىن قوسىپ، ءبىر پالاتالى پارلامەت قۇرۋعا 148 دەپۋتات ءسوزسىز ازدىق ەتەدى.

148 دەپۋتات پارلامەنتكە كەلىپ تۇسكەن زاڭ جوبالارىن مۇقيات قاراۋعا، زەرتتەۋگە ۇلگىرمەيدى. سونىمەن بىرگە، پرەزيدەنتتىڭ ءار رەتكى جولداۋلارى مەن ۇلتتىق قۇرىلتايدا، ۇكىمەتتىڭ كەڭەيتىلگەن وتىرىستارىندا بەرگەن تاپسىرمالارىن قاداعالاۋعا دا شامالارى كەلمەيدى.

سوندىقتان، پارلامەنت دەپۋتاتتارىنىڭ سانى، ەڭ كەمىندە، 300-دەن كەم بولماۋى كەرەك. 350 بولسا، ءتىپتى جاقسى...

ءتورتىنشى، اۋىلداردى ساقتاپ قالۋدىڭ جانە دامىتۋدىڭ بىردەن-ءبىر جولى – وبلىس پەن اۋداندى مەملەكەتتىك بيۋدجەتتەن اجىراتىپ، ونى تىكە اۋىلدىق وكرۋگكە بەرۋ.

مەملەكەتتىك كەڭەسشى ەرلان قارين باۋىرىم ماعان رەنجىمەسىن، 2022 جىلعى ول كىسى باس بولىپ جوباسىن جاساعان «ساياسي رەفورما» جەمقورلىق پەن رۋبانيزاتسيانى توقتاتا العان جوق. كەرىسىنشە، ۇدەتىپ جىبەردى.

جالپى جەمقورلىقتى بىلاي قويىپ، مەملەكەتتەن بولىنگەن سۋبسيديانىڭ ءوزى دىتتەگەن جەرىنە جەتپەي، جەمقورلاردىڭ جەمىنە اينالدى.

بىلتىرعى جولداۋدا پرەزيدەنتتىڭ: «ارنايى كوميسسيا 2 ميلليون ءىرى قارا جانە 3 ميلليوننان استام ۋاق مال ساندا بار، ساناتتا جوق ەكەنىن انىقتادى. ەگىن شارۋاشىلىعى سالاسىندا دا وسىنداي جايتتار بار ەكەنى بەلگىلى بولدى. شىن مانىندە، مۇنىڭ ءبارى – مەملەكەتتەن سۋبسيديا الۋ ءۇشىن جاسالعان كوزبوياۋشىلىق...» دەگەنى ەستەرىڭىزدە بولار.

ال، بيىل ۇكىمەت باسشىسى ولجاس بەكتەنوۆ: «سوڭعى 5 جىلدا اۋىلدىق ەلدى مەكەندەردىڭ سانى 194 بىرلىككە ازايدى. نەگىزگى سەبەپ – ينفراقۇرىلىمدىق، عىلىمي-تەحنيكالىق، يندۋستريالىق جانە وندىرىستىك پروگرەسس اسەرىنەن تۋىنداعان عالامدىق ۋربانيزاتسيا»،-دەدى.

كەشە دەپۋتات ەرلان سايروۆ ەلبول سەيىلحانعا بەرگەن سۇحباتىندا وتىز جىلدىڭ ىشىندە 1400 اۋىلدىڭ جويىلىپ كەتكەنىن ايتتى.

بۇل ەندى سۇمدىق جاعداي!

ءيا، وسىعان دەيىن ۇكىمەت اۋىلدى ساقتاپ قالۋ، رۋبانيزاتسيانى توقتاتۋ ءۇشىن ءبىراز شارا قولداندى. ول شارانى جۇزەگە اسىرۋعا بولىنگەن قاراجاتتى ەسەپتەسەك، ءتىپتى جاڭادان 1400 اۋىل قۇرىپ شىعاتىن اقشا جۇمسالعان بولۋى مۇمكىن...

ەگەر، وسى بەتى كەتە بەرەتىن بولسا، قازاقستاننىڭ اۋىلدارى، اسىرەسە شەكارالىق ايماقتار بوس قالارى شىندىق.

سوندىقتان، اۋىلداردى ساقتاپ قالۋدىڭ جالعىز جولى – مەملەكەتتىك بيۋدجەتتى اۋدان مەن وبلىسقا ەمەس، اۋىلدىق وكرۋگتەرگە بەرۋ!

ول ءۇشىن، ول ءۇشىن، 1. اۋىلدىق وكرۋگتەردىڭ شەكاراسىن ايقىنداۋ كەرەك; 2. كەمىندە، 25 ادامنان تۇراتىن اۋىلدىق كەڭەس قۇرىلۋ كەرەك; 3. اۋىلدىق وكرۋگ اكىمىنىڭ قۇزىرەتىن تاعى دا ءۇش باعىتقا كەڭەيتۋ كەرەك!

وسى جەردە باسا ايتا كەتەيىن، ەرتە مە، كەش پە، ۇكىمەت مەنىڭ وسى جوبامدى ورىنداۋعا ءماجبۇر بولادى. ەندى كەشىكتىرسەك، ءبىز اۋىلدان ايىرىلامىز. ۋاقىت ۇتتىرماي، بۇگىننەن بايتاي بەرگەن دۇرىس…

بەسىنشى، كادر تاپشىلىعىن شەشۋدىڭ ءبىر جولى – ەكس-دەپۋتاتتاردىڭ الەۋەتىنەن پايدالانۋ.

ەلىمىزدەگى كادرلار مەن ماماندار تاپشىلىعىنىڭ شەگىنە جەتكەنى سونشالىق، بيىلعى جولداۋىندا «بىلىكتى ماماندارىمىزدى ەلگە قايتارۋدىڭ ءتيىمدى تاسىلدەرىن ويلاستىرىپ، قولدانىسقا ەنگىزۋ كەرەك. كادر تاپشىلىعىن جويۋ ءۇشىن كوشى-قون ساياساتىن دا قايتا قاراعان ءجون. شەتەلدەن ەلىمىزدى دامىتۋعا ۇلەس قوسا الاتىن مىقتى مامانداردى ۇلتىنا قاراماي تارتۋ – وتە ماڭىزدى مىندەت. ولاردىڭ قازاقستاندا قالۋىنا جاعداي جاساۋ كەرەك.»،-دەدى.

قازىرگى تاڭدا مەملەكەتتىك قىزمەتكە باراتىن جاستاردىڭ سانى وتە از ەكەنى بەلگىلى.

سەبەبى، بىرىنشىدەن، مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەردىڭ ەڭبەكاقىسى از. ەكىنشىدەن، ولار زەينەتكە شىققاندا ودان دا از اقشا الاتىنىن وتە جاقسى بىلەدى.

سوندىقتان، ەكس-دەپۋتاتتاردى مەملەكەتتىك ماڭىزى بار قالالار مەن اۋداننان جوعارعىى ورىندارعا لاۋازىمدى قىزمەتكە قويۋ ماسەلەسىن قاراستىرعان ءجون.

قاسىم-جومارت كەمەلۇلى سەناتقا ون جىل باسشىلىق ەتىپ، سوڭىندا پرەزيدەنت بولدى.

دەمەك، پارلامەنت – بىلىكتى كادر دايىنداۋدىڭ ناعىز ۇستاحاناسى.

سوندىقتان، پارلامەنت – كادر تاپشىلىعىن شەشۋدىڭ تاعى ءبىر جولىنا اينالۋى ءتيىس. مەنىڭ پارلامەنت دەپۋتاتتارىنىڭ سانى 300-350-دەن كەم بولماۋى ءتيىس دەۋىمنىڭ ءبىر سەبەبى – وسى. بولاشاقتىڭ ەڭ كەمەل كادرلارى پارلامەنتتەن ءوتىپ بارىپ، بيىك لاۋازىمدارعا جايعاسۋى كەرەك...

سونىمەن بىرگە، مەملەكەتتىك قىزمەتكەرلەرگە زەينەتاقى تاعايىنداۋ ماسەلەسىن قايتا قاراپ، ەكس-پرەزيدەنتتىڭ زەينەتاقىسى سەكىلدى، ولارعا دا لاۋازىمدىق جالاقىسىنىڭ سەكسەن پروتسەنتi مولشەرiندە زەينەتاقى تاعايىنداۋ ءتارتىبىن ەنگىزۋ ارقىلى دا – كادر تاپشىلىعىن وڭتايلى شەشۋگە بولاتىنىن ەسكەرگەن ابزال...

***

جالپى، مەن ۇسىنىپ وتىرعان بۇل جوبالاردىڭ كونستيتۋتسيامەن جانە كونستيتۋتسيالىق زاڭدارمەن رەتتەلەتىنى بەلگىلى.

وسى جولعى پارلامەنتتىك رەفورمانىڭ جوباسىن جاساعان كەزدە ەرلان قارين جەتەكشىلىك ەتەتىن جۇمىس توبىنىڭ مەنىڭ بۇل ۇسىنىستارىمدى ءسوزسىز تالقىعا سالۋىن، جان-جاقتىلى زەرتتەۋىن جانە جۇزەگە اسۋىنا ىقپال ەتۋىن سۇرايمىن.

اۋىت مۇقيبەك،

«قۇرمەت» وردەنىنىڭ يەگەرى

Abai.kz

0 پىكىر

ۇزدىك ماتەريالدار

46 - ءسوز

پروفيلاكتيكا بىتوۆوگو ناسيليا

الماز ەششانوۆ 910
قاۋىپ ەتكەننەن ايتامىن

جاۋ جوق دەمە – جار استىندا...

قۋات قايرانباەۆ 10128