اكادەميكتىڭ قازاق ەلىن تىعىرىقتان شىعارۋ تۋرالى قازاقستان حالقىنا، قازاقستان رەسپۋبليكاسىنىڭ پرەزيدەنتى ق.توقاەۆقا داتى!

تاعدىرلى ماسەلەنىڭ ءبىر شەگى بولادى. ەگەمەندىك العالى بەرى ەلباسىنا،  ۇكىمەتكە 40 جۋىق ەلىمىزدى داعدارىستان قالاي شىعارامىز، دامىتامىز دەپ ۇسىنىس حاتتار جازعان ەكەم. ولاردىڭ ءبىرازى ىسكە اسسا، كوبىسى ءوز كەزەگىن كۇتۋدە، سەبەپتەرى بەلگىلى. جاعداي كەيىنگى كەزدە وتە كۇردەلەنىپ كەتكەن سوڭ 2018-2019 جج. حاتپەن بىرگە ءبىراز جوبالاردى دا ۇسىندىم. ولار «جاس الاش» گازەتىنىڭ № 85,84/2018, 1/2019, №21/2019  شىقتى. وكىنىشكە وراي ادەتتەگىدەي ۇكىمەتتەن بۇل جوبالاردى ەسكەرەرمىز دەگەن سياقتى ماردىمسىز جاۋاپ الدىم. كوڭىلدىڭ قالعانى سونشالىقتى بۇل حاتتا حالقىما، ەلباسىنا دەگەن «داتىمدى» جازىپ وتىرمىن.

كەشە عانا ەلباسى ەلىمىزدەگى مۇشكىل جاعدايدى ايتىپ وتپەلى كەزەڭگە دۇرىس شەشىم قابىلدادى.

1. الەمدەگى جاعداي.

قازىر الەم استاڭ-كەستەڭ، ەرتەڭ نە بولارىن ءبىلۋ قيىن. ەڭ وزەكتىسى – داعدارىستان قالاي شىعۋ، عالامدىق تەرىس وزگەرىستەردەن ادامزاتتى قالاي قۇتقارۋ؟ ولار: الەمدىك كليماتتىڭ جىلىنۋى، سۋ، ازىق-تۇلىكتىڭ جەتىسپەۋى، الەۋمەتتىك-ەكونوميكالىق جانە ساياسي قاقتىعىستار، قارۋ-جاراقتىڭ ەسەپسىز كوبەيۋى، جاساندى ينتەللەكتىڭ قارۋ-جاراقتى پايدالانۋعا دەگەن مۇمكىندىكتەرىنىڭ ارتۋى ت.ب. تەرىس ۇدەرىستەر. ونىڭ ۇلكەن سەبەبىنىڭ ءبىرى – الەمنىڭ ەكونوميكاسىن ترانسۇلتتىق كومپانيالاردىڭ (كەيبىر مەملەكەتتەردىڭ بيلىك باسشىلارىن پايدالانۋ ارقىلى) باسقارۋىندا، شەكسىز تۇتىنۋ قوعامىنا اينالدىرۋىندا. ءبىزدى وسىلاردان قۇتقاراتىن ءبىر-اق نارسە، ول – ادامنىڭ ادامگەرشىلىگى، سەزىمتالدىعى، عىلىمنىڭ بار جەتىستىگىن تەك ىزگىلىككە، وركەنيەتتىلىككە پايدالانىپ ازاماتتىق قوعام قۇرۋ. ەگەر دەر كەزىندە كىرىسپەسەك، وندا ءبىز «بيفۋركاتسيا» نۇكتەسىنەن ءوتىپ كەتىپ، بۇكىل الەم كەلمەسكە كەتۋىمىز مۇمكىن. وسى تۋرالى ويلارىمدى مەن ۋاقىتىسىندا G7, G20, بۇۇ، ەو باسشىلارىنا جىبەرگەن بولاتىنمىن. سىرت بۇزىلدى، ال ەندى وتپەلى كەزەڭدە ىشتەگى ىنتىماقتى قالاي ساقتاپ داميمىز؟ جوق، الدە، كەيبىر تمد ەلدەرى سياقتى قىرعي قاباق بولماۋعا ورەسىمىز جەتە مە؟

2. بىزدەگى جاعداي.

قازاقستان ەگەمەندى ەل بولعالى 28-ءشى جىل. «ءا» دەگەندە ءۇمىت كۇشتى ەدى. وكىنىشتىسى، شاش ەتەكتەن بايلىعىمىزدى ەل ىرىسىنا پايدالانا الماي، رەفورمانى دۇرىس جۇرگىزبەي، ءبىز بيۋروكراتيالىق - وليگارحيالىق، سپەكۋلياتيۆتى كاپيتاليزم قۇرساۋىندا قالدىق. ەكونوميكامىزدى ءارتاراپتاندىرماي، ءماندى تەك مۇناي، گاز، قازبا بايلىققا بەرگەندىكتەن، قازىر جاعدايىمىز قيىن، شيكىزات ەلى بولدىق. مىسالى، نورۆەگيانى الساق، بار بولعانى 40 جىلدا بالىقشى ەلدەن ەڭ دامىعان ەل قاتارىنا كوتەرىلدى. سەبەبى مۇنايدى تەك الىپ، ساتىپ قويماي، قايتا تەرەڭ وڭدەۋدەن وتكىزىپ، زاۋىتتارىن سالىپ، جاڭا تەحنولوگيا مەن كادر دايىنداپ، قوسىمشا قۇن وندىرىستەرىن جاساپ، نورۆەگيا مەملەكەتى بۇكىل ەكونوميكاسىن كۇرت وزگەرتتى. وسىلارعا قاجەتتى زاڭدار شىعارىپ، ولاردى قاتاڭ ورىندادى.

وسى جىلدارى جىبەرگەن بيلىكتىڭ الەۋمەتتىك-ساياسي قاتەلىكتەرى جەتكىلىكتى. ءسوز، اقپارات بوستاندىعى، جەرگە يەلىك ەتۋ مەن ءتىل بوستاندىعى، ادام قۇقىعىن ساقتاۋ جولىندا ات توبەلىندەي حالىق تالاي بوزداقتارىنان ايىرىلدى، تالايى تۇرمەدە جاتىر، شەتەلدە دە ءجۇر ت.ب. حالىق ونى ۇمىتپايدى! مەنىڭ كسرو سپورت شەبەرى رەتىندە ايتارىم، سپورتتا جەتىستىكتەرىمىزبەن قاتار اتتەگەن-ايىمىز دا جەتەدى. مىسالى، الەمدىك دەڭگەيدەگى سپورتشىلارىمىزدىڭ «دوپينگ»-كە ءتۇسۋىن نەگە مويىندامايمىز. بۇقارالىق سپورتتىڭ ناشارلىعى، الەمدىك دەڭگەيدەگى كۇرەس مەكتەبىنىڭ  تومەندەپ كەتۋى،  ت.ب. سوڭى قازاقتىڭ تۋىن الەمدىك دەڭگەيدە كوتەرگەن د.تەننىڭ ولىمىمەن جالعاستى.

بۇلارعا ءبىر-اق مىسال كەلتىرسەك جەتكىلىكتى. ەلىمىزدە سىبايلاس جەمقورلىقتىڭ شارىقتاپ تۇرعانى سونشالىقتى، ونىڭ ىشىندە بۇرىنعى پرەمەر-مينيستر، مينيسترلەر، دەپۋتاتتار، اكىمدەر، بانك، بيزنەس وكىلدەرى ت.ب. جەتكىلىكتى. ءتىپتى بۇل جوعارىدان تومەنگە دەيىن تامىرىن جايعان ءبىر دەرتكە، جۇيەگە اينالدى. زاردابىن قاراپايىم حالىق تارتىپ وتىر. وسىنىڭ ءبارى مەملەكەتىمىزدى باسقارۋداعى بيلىكتىڭ كوپ جىلدار بويى جىبەرگەن كۇردەلى قاتەلىكتەرىن كورسەتەدى. زيالى قاۋىم مەن كوزى اشىق ازاماتتاردىڭ دا دەر كەزىندە وسىعان توقتاۋ جاساي الماعاندىعىندا دەسە دە بولادى. بار شىندىقتى قورىقپاي باسىپ ايتاتىن باياعى بۇحار جىراۋ، ماحامبەت سياقتى باتىر، بيلەرىمىزدىڭ، الاش ۇلدارىنىڭ كورىنبەگەنى وكىنىشتى-اق. ەكىنشى جاعىنان شىندىق ءۇشىن باس كوتەرگەندى قاعىپ تاستايتىن بيلىكتىڭ تاياعى تاعى بار. بۇل دا ءبىزدىڭ 70 جىل بويى كەڭەس ءداۋىرىنىڭ قىلىشىنىڭ استىندا بولعاندىعىمىزدان ارىلا الماي جاتقاندىعىمىزدى كورسەتەدى. ءوز ءمىنىن كورە الماعان حالىقتىڭ وركەنيەتكە ۇمتىلا المايتىنىن تۇسىنگەن ءجون.

قوعامدا بيلىككە دەگەن سەنىم كەتىپ بارادى، ەلدى ءبىر دارمەنسىزدىك بيلەپ تۇر. مۇنىڭ قايدا اپارارى بەلگىسىز. ەگەر ءبىز ەل ءىشىن كەرنەگەن تەرىس كۇشتەرگە دايار بولماساق، وندا قوعام ىدىرايدى. قازىر ءبىزدىڭ قوعامدا ءمورالدى توزۋ (يزنوس) دەرتى قاتەرلى ىسىكتەي بەلەڭ الىپ تۇر. ونەگەسىز ءجۇرىسىمىزدى ءبىر تارتىپكە سالاتىن ۋاقىت كەلدى. كەمەل ويلى، الداعىنى اقىلمەن بولجاي بىلەتىن باسشى، بولاتىن وزگەرىستى سەزە وتىرىپ، ەگەر «قازاننان قايناعان بۋدى» دەر كەزىندە شىعارا الماسا، ونىڭ اتىلاتىنىن بىلسە كەرەك ەدى. الىسقا بارماي-اق، ونى كورشىلەردەن دە كوردىك ەمەس پە؟!

ءبىزدىڭ تاعى ءبىر ۇلكەن كەدەرگىمىز ول – جاھاندىق ينتەرنەت، تسيفرلى جۇيە، اقپاراتتىق توپتار، كۆانتتى كومپيۋتەرلىك تەحنولوگيالار ت.ب. كەلەشەكتە مۇناي مەن گازدىڭ ورنىن وسىلار باساتىن بولادى.  وعان قارسى تۇرا الاتىن وزىق ويلى، وسىلاردى يگەرە الاتىن ءبىلىمدى جاستار بيلىككە كەلۋى كەرەك.  قازىرگى جاعدايدا جاستار شەتەلگە كەتۋدە. «بولاشاقتان»، ت.ب. ءىس جاساپ جاتقان جاستاردىڭ وتانىنا كەلمەۋ سەبەبىن نەسىنە جاسىرامىز. حالقىمىزدىڭ كەلەشەگىن كىمنىڭ قولىنا بەرەمىز؟ باياعىدا تالانتتى جاستار اۋىلدان كەلۋشى ەدى، مەكتەپتىڭ، ۇلكەندەردىڭ تاربيەسى كۇشتى بولاتىن. قازىر اۋىل توزدى، ال جوعارعى ءبىلىمدى تاۋارعا اينالدىرىپ جىبەردىك، ءبارى اقىلى. ءبىزدىڭ مەكتەپ جاسىنداعى بالالارىمىزدى رەسەي تالاي جىل بويى جەڭىلدىكتەرمەن الۋدا. ءبىز جاستاردان ايىرىلا باستادىق. وسىنى كىم ويلاپ جاتىر؟ ەلدەگى قوردالانىپ قالعان كەلەڭسىزدىكتەردىڭ قايسى ءبىرىن ايتاسىڭ؟ وسىلاي كەتە بەرسەك، ءبىز ءححى عاسىرداعى وركەنيەت پويىزىنىڭ سوڭعى ۆاگونىنا ءبىلىمسىز مىنە الماي، ماڭگىلىك شيكىزات ەلى بولىپ قالۋىمىز نەمەسە سول الپاۋىت ەلدەرگە جۇتىلىپ كەتۋىمىز مۇمكىن. مۇنداي جار جاعالاي ءجۇرىس وتە قاۋىپتى. وسىلاردىڭ ءبارىن كىم شەشەدى؟ «ارينە قۇداي ەمەس، حان ەمەس، نە باتىر ەمەس!». ول ءۇشىن ءار ادامنىڭ، جالپى قوعامنىڭ ءبىلىم مەن بىلىكتىلىگى ەلدەگى ماسەلەنى ەۆوليۋتسيالىق جولمەن شەشۋگە دايارلىعى كەرەك.

3. وتپەلى كەزەڭدە تىعىرىقتان شىعۋدىڭ جولى.

تۇپكى ساياسي ماسەلە، ەندى قالاي مەملەكەتتى جاڭاشا باسقارۋدا. الەمدە بولىپ جاتقان تەرىس وزگەرىستەرمەن قاتار داعدارىستىڭ ۇدەۋى، رەسەيگە سالىنعان سانكتسيا ت.ب. ەكونوميكالىق تولقۋلار، مۇناي مەن گاز، قازبا بايلىقتار باعاسىنىڭ قۇبىلمالىلىعى، ت.ب. كەلەڭسىزدىكتەردەن، كەلە جاتقان ءناۋباتتان ەلىمىزدى قالاي امان-ەسەن الىپ شىعامىز؟

ارداقتى اعايىن، قارا ورمان حالقىم! ءبىز حالىقتىڭ باسىم كوپشىلىگى 28 جىل بويى تەك «شىقپا جانىم، شىقپا» دەپ كۇنكورىس ءۇشىن ءومىر ءسۇرىپ كەلدىك. ال ەندى بولسا «ەشتەن كەش جاقسى دەمەكشى» قىرۋار بايلىعىمىزدى حالقىمىزدىڭ يگىلىگى ءۇشىن جاراتىپ، جاقسى ءومىر ءسۇرۋ ءۇشىن رياسىز قىزمەت ەتۋىمىز قاجەت. ول ءۇشىن قازىرگى جۇيەنى وزگەرتىپ، تۇبەگەيلى رەفورماعا بارۋىمىز كەرەك. وسىنداي ويلار حالىق اراسىندا ايتىلۋدا. مەملەكەتتى 5-تىك سپيرالمەن جاڭاشا باسقارۋ جوباسى حالىققا جانە ەلباسىنا جازعان ۇسىنىستارىمدا كەڭىنەن كورسەتىلگەن (جاس الاش №1, 9 قاڭتار 2019). پلاتون دا ءوز كورولىنە ديكتاتۋرانىڭ قاۋىپتى ەكەنىن ايتىپ، جاڭا جول كورسەتپەكشى بولىپ سوڭعى بار كۇشىن سالدى. ارينە مەن پلاتون ەمەسپىن، تۋعان ەلىمنەن باسقا باراتىن جەرىم دە جوق. ەلىمىزدىڭ ءبىر ازاماتى رەتىندە نەدەن باستاۋ كەرەك دەگەن سۇراققا بۇگىن شەشۋگە بولاتىن قىسقاشا ەكى ماڭىزدى ۇسىنىسقا توقتالايىن:

ءبىرىنشى، قر پرەزيدەنتى ق.توقاەۆ ءوز پارمەنىمەن مەملەكەتتىك ۇلتتىق كەلىسىم كەڭەسىن (ۇلتتىق كەڭەس) قۇرىپ، ءترانزيتتى بيلىكتى بەرۋ مەحانيزمىن كورسەتىپ، تىعىرىقتان شىعۋ جولىن جاساپ، حالىقپەن اقىلداسۋى، ساناسۋى كەرەك.

ۇلتتىق كەلىسىم كەڭەسى تىعىرىقتان شىعۋ ءىس-شاراسىن قابىلداپ، ونى كونستيتۋتسيالىق رەفورمادان باستاپ، مەملەكەتتى جاڭاشا باسقارۋ جۇيەسىن حالىققا جاريا ەتۋى كەرەك. ەءلدى جاڭا وركەنيەتكە باستاۋ ماقساتىندا بارلىق ايماقتاردان اسا ءبىلىمدى، زيالى ازاماتتاردى، بيزنەس جانە ءوندىرىس وكىلدەرى مەن ىنتالى جاستاردى ۇلتتىق كەڭەستە باسىن بىرىكتىرە الساق، قازاقستان جاڭا دامۋ دەڭگەيىنە شىعادى. مەملەكەتتىك ۇلتتىك كەڭەس حالىق اراسىنان «جاڭا رۋحتاعى حالىق وكىلدەرى توبىن» كۇرۋى كەرەك.

بۇل جەردە ۇلتتىق كەڭەستى قالاي جاسايمىز، ادەتتەگىدەي ولاردى بيلىك جاساقتاي ما؟ دەگەن سۇراق تۋى مۇمكىن. مەن، پارلامەنتتىڭ 4 رەت دەپۋتاتى رەتىندە ەسكە سالاتىنىم، جوعارعى كەڭەستىڭ ءبىرىنشى (12 شاقىرىلىم) سايلاۋىندا (1990 ج.) وتە دەموكراتيالىق اشىق، شىن سايلاۋ بولدى. مىنە سول تەتىكتى پايدالانۋ كەرەك. حالىقتىڭ سەنىمىن قايتارۋ كەرەك. مىسالى ءار 100 مىڭ سايلاۋشى حالىقتان  ۇلتتىق كەڭەسكە 1 مۇشە سايلانسا، وعان قوسىمشا اسسامبلەيادان 10 ادام. وسى 100 حالىق قالاۋلىلارىنا ەلدى بۇزىپ-جارماي ءترانزيتتى بيلىكتى بەرۋ ماقساتىن قازاقستان حالقى امانات ەتۋى كەرەك.  ول ءۇشىن ۇلتتىق كەڭەس مەملەكەتىمىزدىڭ ساياسي جانە قوعامدىق دامۋىنىڭ ۇلتتىق باسىمدىقتارىن جاساۋ كەرەك، ىنتىماق پەن بىرلىكتى كۇشەيتۋ قاجەت.

ۇلتتىق كەلىسىم كەڭەسى ءوز فۋنكتسياسىن، رەگلامەنتىن قابىلداۋى كەرەك جانە ونىڭ نەگىزگى شەشەتىن ماسەلەلەرى:

*مەملەكەتتى باسقارۋ بيلىگىن ءترانزيتتى جولمەن بەرۋ تەتىگىن جاساۋ;

ء*ۇش بيلىكتىڭ (زاڭ شىعارۋشى، اتقارۋشى، سوت جۇيەسى) فۋنكتسياسىنىڭ تەپە-تەڭدىگىن ساقتاۋ;

*كونستيتۋتسيادا شەگەلەنگەن ادام قۇقىعى، ءسوز، اقپارات، جينالىس ت.ب. بوستاندىعىن ساقتاۋ.

مىنا جاڭا يدەياعا ءمان بەرگەن ءجون. ەگەر ءبىز رۋحاني – تاريحي قۇندىلىقتاردى جاڭا تەحنولوگيامەن بىرىكتىرىپ جانە ونى جاھاندىق جەلىمەن (جەلىلىك كوممۋنيكاتسيامەن) قوسىپ جۇرگىزەتىن بولساق، وندا تۇبەگەيلى ماسەلەلەر شەشىمىن تابار ەدى. دامىعان ەلدەر وسى يدەيانى ىزدەۋدە، ءالى شەشىمىن تاپقان جوق. ال حالىق وكىلدەرى توبى دەگەنىمىز – قازاقستاندا 18 ميلليون ادامنىڭ اراسىنان «ەلىم» دەگەن ۇستانىمى، پاتريوتتىق سەزىمى، «تابانىنىڭ ءبۇرى بار»، ءبىلىمدى، كاسىبي، زيالى ازاماتتاردى، بيزنەس، ءوندىرىس وكىلدەرى، ءوسىپ كەلە جاتقان ىنتالى جاستاردى (ەلىمىزدە دە، سىرتتا جۇرگەنى بار)  - وسىلاردىڭ باسىن ءبىر ماقساتپەن قوسا بىلسەك، كوتەرمەيتىن جۇك بولمايدى.

ماقساتىمىز بىرەۋ – كوررۋپتسياسىز وركەنيەتتى ەل بولۋ، حالقىمىزدىڭ ءومىر ءسۇرۋ دەڭگەيىن شۇعىل كوتەرۋ، جۇمىسسىز ادامدى قالدىرماۋ، وقۋسىز جاستى بولدىرماۋ، كوپبالالى انالاردان باستاپ اركىمنىڭ سۇرانىسىنا بارلىق جاعداي جاساۋ، يممۋنيتەتىن كوتەرۋ! ءار ادام بۇرىنعىداي تەك كۇنكورىس ءۇشىن ەمەس، ەندى جاقسى ءومىر ءسۇرۋ ءۇشىن تىرىسىپ، وتانىنا رياسىز قىزمەت ەتكەنى ابزال!

 ەكىنشى، تۇبەگەيلى ساياسي رەفورمانىڭ ءبىرىنشى قادامى رەتىندە قازاقستان پارلامەنتتىك رەسپۋبليكاعا اۋىسۋى قاجەت. ارى قاراي جاڭا سايلاۋ جۇيەسى، تاعى باسقا زاڭدار قابىلدانىپ قازاقستاندا جەرگىلىكتى جەردە ءوزىن-ءوزى باسقارۋ ارقىلى ازاماتتىق قوعام ورناتۋ. ال «بىزدە قالاي؟» دەگەن سۇراققا شىندىق مىناداي. بىزدە ءبىر قاراعاندا بيلىكتىڭ ءۇش تارماعى پارلامەنت، ۇكىمەت، سوت جۇيەسى دە ءبارى بار سياقتى. بىراق بىزدە بۇكىل باسقارۋ جانە باقىلاۋ فۋنكتسياسى تەك قانا پرەزيدەنت اكىمشىلىگىنە بەرىلگەن. ونسىز وڭعا دا، سولعا دا قيمىل جاساي المايمىز. مۇنى باياعى سوۆەتتەر وداعىنىڭ، كپسس-ءتىڭ كىشى مودەلى، ءتىپتى ونىڭ جامان كوشىرمەسى دەر ەدىم. ول 70 جىل جاسادى، سەبەبى كۇشپەن كىرگىزگەن يدەولوگياسى دا، باقىلاۋى دا مىقتى بولدى. بۇگىنگىدەي شەكسىز بيلىك، شارىقتاعان سىبايلاس جەمقورلىق بولعان ەمەس. ال ءبىز بولساق 28-اق جىلدا تىعىرىققا تىرەلدىك، حالىقتىڭ سەنىمى دە، شىدامى دا تاۋسىلۋدا.

كەشە عانا  ەلباسى بارىپ كەلگەن فينليانديا ەلىندە 5 ملن. حالىققا 130 مىڭنان اسا ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىمدار ءتيىمدى جۇمىس ىستەۋدە. ال بىزدە بولسا 18 ملن. حالىققا جۇزدەگەن-اق ۇكىمەتتىك ەمەس ۇيىم جۇمىس ىستەۋدە، ونىڭ ءوزى اكىمشىلىك باقىلاۋىندا. قالعانىنىڭ سانى بار، ساپاسى جوق. قازاقستان حالقى اسسامبلەياسىنىڭ دا اتى بار دا، قاۋقارلى جۇمىسى جوق: ءار دياسپورا وكىلىنىڭ مادەنيەتىن، ادەبيەتىن ساقتاۋعا، ت.ب. كوزبوياۋ شارالارى كوپ تە، ال ەلدى ۇيىستىراتىن – قازاق ەلىنە، جەرىنە، تىلىنە، حالقىنا دەگەن قۇرمەتتى قالىپتاستىرۋ بويىنشا ءىلىپ الارلىق ەشتەڭەسى جوق... مىسالى د.تەننىڭ ولىمىنە، قاراعاندىداعى وقيعا سياقتى ءبىر تاعدىرلى ماسەلە كوتەرىلسە جوعارىعا جالتاقتاپ، بۇعىپ قالادى. وسىعان وراي، ازاماتتىق قوعامنىڭ نەگىزگى بەلگىسى، جەرگىلىكتى ءوزىن-ءوزى باسقارۋدىڭ كوزى – بيلىكتىڭ حالىقپەن ساناسۋىندا جانە حالىقتىڭ، ازاماتتىق قوعامنىڭ شەشىم شىعارۋعا بەلسەندى تۇردە ارالاسۋىندا.

ءبىزدىڭ وي-سانامىزدى 4-ءشى ءوندىرىس رەۆوليۋتسياسىنىڭ جاڭا تالابىنا ساي وزگەرتەتىن ۋاقىت كەلدى. ەگەر ءبىز ەلىمىزدى ءححى عاسىردا جاڭا وركەنيەتتى ومىرگە دايىنداعىمىز كەلسە، وندا الدىمىزدا ءبىر-اق جول بار. ول قازىرگى كپسس-تەن قالعان باسقارۋ مودەلىنەن ارىلىپ، قازاقستان حالقى، جەرگىلىكتى جەردەن باستاپ ءوزىن-ءوزى باسقارۋ مودەلىنە، پارلامەنتتىك رەسپۋبليكاعا ءوتۋى ءتيىس. بۇعان تەك كونستيتۋتسيالىق ساياسي شەشىم قاجەت.

قۇرمەتتى حالقىم! مۇمكىن ءبىزدى تەكتىلىگىمىز، اتا-بابالارىمىزدىڭ رۋحى، بولجامپازدىعىمىز، الەمدىك تەز وزگەرىستەردى تۇسىنگەندىگىمىز الداعى كۇتپەگەن ناۋبەتتان ساقتاپ قالار! تسيفرلى الەم، تسيفرلى ەكونوميكا زامانىندا ۋاقىت وتە تاپشى، ءبارىمىز ويلانىپ شەشىم قابىلدايتىن ءسات تۋدى. قاساڭ تارتقان سانانى وزگەرتىپ، رۋحاني تازاراتىن كەز جەتتى! بۇل ءبىزدىڭ سوڭعى مۇمكىندىگىمىز بولۋى مۇمكىن. سوندىقتان مەن سىزدەردى رەۆوليۋتسيالىق ەمەس، ەۆوليۋتسيالىق جولعا، دانا حالقىمىزدىڭ كورەگەندىلىگىن ۇستانىپ، بىرلىگى مەن تىرلىگىن جالعاستىرۋدا قاپى قالماۋعا شاقىرامىن!

ورازالى سابدەن، قازاقستان عالىمدار وداعىنىڭ پرەزيدەنتى، اكادەميك، قر مەملەكەتتىك سىيلىعىنىڭ يەگەرى، قر پارلامەنتىنىڭ 4 دۇركىن دەپۋتاتى  

Abai.kz