بۇگىندە الەمدىك دارەجەدەگى العاشقى قازاق ءانشىسى اتانىپ جۇرگەن ديماش قۇدايبەرگەننىڭ حالىقارالىق دەڭگەيگە كوتەرىلگەنىنە ەكى جىلدان ارتىق ۋاقىت وتسە دە، ول تۋرالى اقىن وڭايگۇل تۇرجانوۆانىڭ كىتاپشاسىنان باسقا تەرەڭنەن قۋزاعان تياناقتى دۇنيە، ءتىپتى قازاقستان كولەمىندە مۋزىكاتانۋشىلىق ماقالا جازىلا قويعان جوق. ەسسەيست جازۋشى ماقسات ءتاج-مۇرات وسى ولقىلىقتىڭ ورنىن تولتىرۋ ماقساتىندا «ديماش. كوگدا جاجدۋت كريكا» اتتى كىتاپ جازىپ ءبىتىردى. ءبىز وقىرمان نازارىنا سول كىتاپتىڭ قازاق تىلىنە اۋدارىلعان «جەر الەمدى شارلاعان قازاق ءانى» دەيتىن تاراۋىن ۇسىنۋدى جالعاستىرامىز. 

(جالعاسى. باسى مىنا سىلتەمەلەردە: «باعى بارمەن تالاسپا», تەڭىز تۇپتەن تەبىرەنەدى،ديماشتىڭ داۋىسى جانە الەمنىڭ 47 ەلىندەگى بەيتانىس تانىستار), ديماشتىڭ ديناميكالىق كونسەرۆاتيزمى، «قىر بالاسى قول سوزادى اسپانعا»، ديماش جانە قازاق مادەنيەتىنىڭ ينتەگراتيۆتىك مودەلى، تاۋداي تالاپتان – بارماقتاي باق، ورىنسىز ءسوز قان قىزدىرادى...

جوعارىدا ديماش چانشاعا الدىن الا جاسالعان «ساياسي جوبا» بويىنشا شاقىرىلماعانىن كورسەتۋ بارىسىندا اڭعارتقانىمىزداي، ونى العاش الەم جۇرتشىلىعىنا تانىستىرعان Singer رەاليتي شوۋىن قايتسە دە ەۋروۆيجن سەكىلدى ساياساتپەن الاعاتتانعان كونكۋرستاردىڭ قاتارىنا قويا المايمىز. جانرى ايتىپ تۇرعانداي، سينگەر ەڭ الدىمەن كوممەرتسيالىق جوبا جانە قىتايدان گورى بۇكىل شىعىس جانە وڭتۇستىك-شىعىس ازيانى باعدار تۇتاتىن، سونىڭ ىشىندە باستاۋىن ۆەستەرندىك وڭتۇستىك كورەياداعى Im Singer – «مەن ءانشىمىن» كونكۋرسىنان الاتىن باتىستىق راۋىشتەگى جوبا (باعدارلامانىڭ كورەيلىك وسى اتىن كەيىنىرەك حۋنان تۆ وكىمەت تالابىمەن Singer – «ءانشى» دەپ وزگەرتتى). سونداي-اق جالپى حالىقارالىق تەلەارنا رەتىندە قۇرىلعان Hunan TV-ءدىڭ تاساسىنان باتىستىڭ «سوقىرىشەگى» گونكونگ بيزنەسمەندەرىنىڭ «ءجۇندى باراق» قولى كورىنىپ تۇرعانداي، مىسالى، ديماش قاتىسقان جوبادا ءبىرىنشى ورىن ورتاشا دەڭگەيلى گونكونگتىك ءانشى قىز سەندي لەن بەرىلدى عوي. كونكۋرس باستالماي تۇرىپ-اق ديماشقا قۇرىق سالىپ ۇلگەرگەن اتجالمان BG Talent قىتاي پروديۋسەرلىك كومپانياسىنىڭ مەنەدجمەنتىنە جانە ونىڭ ديماشپەن تىكەلەي جۇمىس ىستەيتىن وكىلى، باتىستىڭ مەگاجۇلدىزدارىمەن ءان ايتىپ اتاعى شىققان لاۋرا چەنگ بولىپ وتىرعانىنا قاراعاندا، بۇل كومپانيانىڭ دا ەتىگىنىڭ باسى باتىس جاقتاعى ترانسۇلتتىق كومپانيالارعا قيسايىپ تۇرعانى اڭعارىلادى. كومپانيا ءانشىنىڭ بارلىق مۇددەسى اتىنان، سونىڭ ىشىندە قارجىلىق مۇددەسى بويىنشا دا ۋاكىلدىك ەتەدى. مىسالى، BG 2018 جىلى شىققان Dimash Bastau Live Alibaba اۋديوالبومىن iTunes ونلاين الاڭى بويىنشا ساتۋ ءىسىن ۇيىمداستىردى ء(بىزدىڭ اقشاعا شاققاندا 999 تەڭگە). بۇل – شوۋ بيزنەس، ەكى جاققا دا پايدالى بيزنەس، ياعني كونتراكت ديماشقا ورنىقتىلىقتى، رەيتينگكە ىلىگۋدى جانە ودان ءارى توپ دەڭگەيىنە شىعۋعا مۇمكىندىك بەرەدى (جانە سولاي بولىپ تا وتىر), ال كومپانيا سونىڭ ەسەبىنەن تابىس تابادى جانە قىرعىن پايدا تابۋى ابدەن مۇمكىن.

ديماش BG-مەن ءبىر مەزگىلدە دەرلىك ازيانىڭ تارلان بيزنەسمەنى، قىتايلىق ما ءيۋننىڭ دە (كوپشىلىككە دجەكي ما دەگەن اتپەن بەلگىلى) نازارىنا ىلىككەن. الەمدەگى اسا ءىرى Alibaba Group ونلاين-رەتەيلەرىنىڭ نەگىزىن سالۋشى، جەر شارىنىڭ ەڭ باي ون ادامىنىڭ تىزىمىندە تۇرعان ما ديماشپەن العاشىندا گونكونگتە، سوڭىرا بەيجىڭدە جانە شانحايدا كەزدەسىپ، اڭگىمەلەستى. سوڭعى كەزدەسۋ الەمنىڭ ەلەكتروندىق كوممەرتسيا بويىنشا الپاۋىت كومپانيالارى جىل سايىن 11.11. Global Shopping Festival دەگەن اتپەن ۇيىمداستىراتىن ءداستۇرلى ناۋقاندىق جاپپاي ساتىلىم 11-ءشى ايدىڭ 11-ءى كۇنگى الەمدىك شوپينگ تاۋلىگى اياسىندا ءوتتى، سوندا ديماش ءان سالدى. بۇل كۇنى ءبىر تاۋىلىكتە Alibaba ونلاين-دۇكەندەرىندە ءبىر جىلدىق ساتىلىمنان 60 ملرد يۋانعا كوپ تاۋار ساتىلدى، مىسالى، 2016 جىلى وسىنداي ءبىر تاۋلىكتە وتكىزىلگەن تاۋار سوماسى 17,8 $ ملرد-قا جەتكەن! بۇگىندە رەتەيلەردىڭ ۆەب-پورتالى ارقىلى مۇناي تانكەرىنە دە تاپسىرىس بەرۋگە بولادى، دەسەك تە ساۋدا-ساتتىقتىڭ بويىن شيراتىپ، قانىن جۇرگىزىپ تۇرعان ناعىز بەستسەللەر – قىتايدىڭ Xiaomi جانە Huawei سمارتفوندارى، Haier تۇرمىستىق تەحنيكاسى، Linshimuye جيھازى، Uniqlo برەندىلى كيىم-كەشەك، ءبىر سوزبەن ايتقاندا، نەگىزگى سەگمەنتتى – اۋىل ادامدارىن، شاعىن قالالار تۇرعىندارىن، سونىمەن بىرگە ءىرى ەكونوميكالىق قالالاردا تۇراتىن ورتا تاپتى دا بىردەي قاناعاتتاندىراتىن حالىق تۇتىناتىن تاۋارلار. قاتارى شۇعىل كوبەيىپ كەلە جاتقان ورتا تاپ ءۇشىن اليبابا ۆيرتۋالدى موللدار قۇرعان، ولاردىڭ ۆيترينا-اينەكتەرىن Nike, Adidas, Procter & Gamble, Ecco, Samsung, Philips قاتارلى برەندتىك ءونىم شىعارۋشىلار پايدالانادى. الەمنىڭ برەندتىك ءونىم وندىرۋشىلەرى ديماشقا 2017 جىلى، Singer ورتاڭ بەلىنەن اسا بەرە نازار تىكتەگەن. ال بۇگىندە ولاردىڭ قاتارى مولايىپ، ديماش كونتراكت شارتتارىنا وراي فيليپس، شارپ، مەرسەدەس بەنتس تەحنيكالارىنان، قىتايدا ساتىلىمى جاعىنان ءبىرىنشى ورىنعا شىعىپ وتىرعان Xiaomi موبيل تەلەفوندارىنان باستاپ شانحايلىق ديزاينەر Allen Xie-ءنىڭ قولىنان شىققان اپپاق سموكينگكە، ودان ءارى جاستاردىڭ casuel ستيلىندەگى كيىم-كەشەگىنە دەيىنگى برەندتىك ونىمدەردى جارنامالايتىن نەگىزگى تۇلعاعا اينالىپ وتىر. ءانشى ساحناعا بۇگىن كيىپ شىققان كيىم ەرتەسىنە ساۋدا ۇيلەرىندە ساتىلىمدا تۇرادى. وسى سەگمەنت، ياعني 15-35 جاس اراسىنداعى جاستار قازىردە دۇكەنگە بارىپ ۋاقىت كەتىرمەي، ۇيدە، نە جۇمىس ورنىندا وتىرىپ، ينتەرنەت دۇكەندەر ارقىلى ساۋدا جاسايدى. ەندەشە، دجەكي ما ديماشقا نازار سالماي قالاي تۇرسىن. ونىڭ ۇستىنە Alibaba Group – ءبىر ايداعى پايدالانۋشىلارىنىڭ سانى 156 ملن-دى قۇرايتىن، Twitter مەن Facebook-ءتىڭ قىتايلىق بۋدانى Sina Weibo ميكروبلوگينگىنىڭ ءىرى پاكەت يەلەنۋشىسى، ال ۆەيبوداعى Dimash سايتىنا جازىلۋشىلار ون ميلليون ادامنان اسىپ تۇر، جالپى قارالىم الەمدىك رەكورد قويدى، 14 ملرد-تان استى. ارينە، ون ميلليون جازىلۋشى 618 ملن ينتەرنەت پايدالانۋشىدان تۇراتىن قىتايدىڭ ىشكى ونلاين-نارىعىنىڭ ءبىر عانا بولىگى، بىراق الگى ون ميلليوننىڭ سىرتىندا جانە جەتپىس-سەكسەن ميلليونداي ديماش جانكۇيەرى بار عوي، سولاردىڭ دەنى دجەكي ما قاراۋىنداعى پلەيسماركەتتەردىڭ قىزمەتىن پايدالاناتىن ءۇش ءجۇز ميلليونداي ادامنىڭ قاتارىنا ەنەتىنى داۋسىز. ال ولاردىڭ سىرتىندا، جەر شارىنىڭ تۇكپىر-تۇكپىرىندە ديماشتىڭ تىلەۋقورلارى كۇننەن كۇنگە ءوسىپ كەلەدى، بيزنەس الپاۋىتتارىنا بۇل جاعداي Dimash برەندينگىن مونەتيزاتسيالاۋ بويىنشا قالايدا وي سالماي تۇرا المايدى، اسىرەسە سوڭعى كەزدە باتىس بەتكە بەلسەندى ەنە باستاعان Alibaba-عا دا: بۇگىندە الەمدىك ە-كوممەرتس ءىسىن ەكى الپاۋىت – امەريكاندىق Amazon مەن قىتايلىق Alibaba تەڭدەي ءبولىپ العان دەپ ەسەپتەلەدى، ياعني گرينۆيچ ۋاقىت بەلدەۋىنەن شىعىسقا قارايعى بۇكىل ايماق قىتايدىڭ ايداھارىنا، باتىسقا قارايعىسى امەريكان قولتىراۋىنىنا تيەسىلى كورىنەدى. سويتسە دە سوڭعى جىلدارى ما يمپەرياسى Amazon مەن تاعى ءبىر امەريكاندىق الپاۋىت eBay-دى قىتايدان عانا ەمەس، گرينۆيچتىڭ باتىسىنان دا تىقسىرا باستاعانداي. 2018 جىلى ديماش يتاليادا ديزاينەر Jacob Arabo ۇسىنعان ليۋكس كلاستى ساعاتتارى جانە تانىمال يتاليالىق Brunello Gucinelli برەندى تانىستىرىلعان Jacohandco برەندىنىڭ كەشىنە قاتىستى. سول جىلى اقش-تا بەلگىلى زەرگەر دجەيكوبتىڭ برەند-تانىستىرىلىمىندا دا بوي كورسەتتى. جالپى Alibaba-نىڭ رەسەي نارىعىنا ەنۋى 2012 جىلدان باستالعان. ال قازىر ونىڭ تاۋاردى ۇلتتىق تولەم جۇيەسى ارقىلى پوشتامەن جەتكىزەتىن Aliexpress جوباسى رەسەيدە امەريكاندىق Ozon مەن eBay-دى باسىپ وزىپ، وسى ەلدەگى جۇرت ەڭ كوپ كىرەتىن ون سايتتىڭ قاتارىنا ەنىپ وتىر. ينتەرنەت-دۇكەندەر ديماشتىڭ سۋرەتى سالىنعان جاستار فۋتبولكالارىن، حۋدي، سكينشوت جەيدەلەرىن، جاستىقتىس، ديۆانكوپشىك، موبيلتەلەفون قاپتارىن ساتۋعا قويعان. يۋري ميلنەر باسقاراتىن DST توبى ءتارىزدى رەسەيلىك بيزنەسقۇرىلىمدار Alibaba Group اكتسيالارىن يەلەنىپ، ەندى ياندەكس، ينتەرنەتتىڭ ورىس سەگمەنتى ارقىلى رەسەيگە كىندىگىنەن بايلانۋى تمد كەڭىستىگىندە ءوز بيزنەستەرىن دامىتۋدا – دوستاستىق ەلدەرىندە ەلەكتروندىق كوممەرتسيامەن اينالىسۋشىلارعا ەداۋىر سالىقتىق جەڭىلدىكتەر جاسالعان. ەندەشە بۇعان دەيىن ءوزىمىز كەلتىرگەن «ديماش – ەۋرازيالىق گرۋپپا مەن قىتاي كومپانيالارىنىڭ بىرلەسكەن جوباسى» دەگەن پىكىردىڭ بەلگىلى ءبىر دارەجەدە جانى بار. وسىدان بىرقاتار ۋاقىت بۇرىن مانىڭ رەسەيلىك بيزنەس-مۇددەلەستەرى ديماشتى ءارتۇرلى رەسەيلىك كونكۋرستاردىڭ جانە باق كومەگىمەن تمد-نىڭ مادەني كەڭىستىگىنە ەپپەن جىلجىتىپ اكەلۋى مۇمكىن دەگەن جورامال جاساعان ەدىك، ءسىرا، قاتەلەسپەگەن سەكىلدىمىز.

عاجاپ ەمەس پە، ديماش رەسەيدەگى ەڭ ءستيلدى جۇلدىزداردى انىقتايتىن كونكۋرس نومينانتتارىنىڭ قاتارىنا ەنگىزىلگەن، ياعني ونداعىلار قازاق ءانشىسىن رەسەيلىك ونەرپاز رەتىندە قاراستىرادى. سەبەبىن سۇراعاندارعا ايتاتىندارى: «ديماش قىتايدى الىپ بولدى، ەندى رەسەيدى دە باعىندىرادى». 2019 جىلدىڭ باسىندا جوعارىداعى كونكۋرستا ونلاين داۋىس بەرۋ قورىتىندىسىمەن ديماش 93 پايىز داۋىس جيناپ، يۆان ۋرگانت پەن كونستانتين كريۋكوۆتى (2%), فەدور بوندارچۋك پەن الەكسەي كيسەليوۆتى (1%), اندرەي بۋركوۆسكيدى (0%) جولدا قالدىردى.

سول سياقتى بۇگىندە قازاقستاندا رەسەيلىك پورتالداعى ايماقتىق، ياعني ورىسشا ىڭعايلاستىرۋ ءتۇزىمى ارقىلى قىتايعا تاۋارعا تاپسىرىس بەرىپ الدىراتىن AliExpress قىزمەتىن پايدالانۋشىلار قاتارى كۇرت ءوسىپ وتىر. وتە ارزان، مىسالى، ساۋدا ورتالىعىندا بەس مىڭ تەڭگە تۇراتىن مايكانى نەبارى بەس دوللار تولەپ الدىرتاسىڭ، سالەمدەمەلەر قازپوشتا ارقىلى ءبىر اي شاماسىندا جەتىپ بولادى. Alibaba مەن ءبىزدىڭ ۇلتتىق پوشتا وپەراتورىنىڭ تىكەلەي بايلانىسى جونىندە ناقتى مالىمەت بولماعانىمەن، بۇل ەكەۋىنىڭ بيزنەس مۇددەلەستىگى دالەلدەۋدى كەرەك ەتپەيتىن قاعيدات قوي، وسى ورايدا ديماشتىڭ 2017 جىلى كۇزدە Kazpost ۇلتتىق كومپانياسىنىڭ جارنامالىق بەتى اتانۋى، بۇل رەتتە كومپانيانىڭ باسقارما توراعاسى ساكەن سارسەنوۆتىڭ ۇلتتىق پوشتا وپەراتورى بۇل قادامدى مەكەمەنىڭ باستى يدەياسى – قازاقستاندىقتارعا ەڭ قىسقا مەرزىمدە ەڭ ساپالى قىزمەت كورسەتۋ ويىمەن بايلانىستىراتىنىن مالىمدەۋى بىرقاتار نارسەنى اڭعارتقانداي. اراعا جىل سالىپ وسى مەكەمەنىڭ باسشىسى تاياۋ بولاشاقتا ەلىمىزدە «ديماش» برەندىمەن ينتەرنەت-دۇكەن اشىلاتىنىن، قازىردىڭ وزىندە وسى اتپەن شاي، كيىم شىعاراتىن جەلى ىسكە قوسىلعانىن، الدا الگى دۇكەندەردە ديماش شىعارماشىلىعىنا ارنالعان كادەسىي ونىمدەر ساتۋعا قويىلاتىنىن حابارلادى. قازاقستاندىق سۋۆەنيرلەر مەن كيىم-كەشەك جاعىن بىلمەيمىز، ال 2018 جىلعى تامىزدا DIDA Capital Parthers كومپانياسى جاڭا Dimash شايىنىڭ تانىستىرىلىمىن وتكىزىپ، بۇگىندە الگى شاي سالىنعان سالەمدەمەلەر ءانشىنىڭ الەمنىڭ قيىر تۇكپىرلەرىندەگى فاناتتارىنا جول تارتىپ جاتىر. قازاقستاندىق ە-كوممەرتسيامەن اينالىسۋشىلار اراسىندا بۇگىندە جاڭا ترەند – ەلەكتروندىق ساۋدانى جولعا قويىپ، اليبابا سەكىلدى الپاۋىتتاردىڭ كوزىنە ءتۇسۋ ترەندى قالىپتاسقان. بيزنەستىڭ ەندىگى بولاشاعى بولشەك ساۋدانىڭ ونلاين-نارىعىن، ينتەرنەت-دۇكەندەردى جانە ينتەرنەت-اۋكتسيون نارىعىنىڭ باسىن قوسىپ وتىرعان دجەكي مانىڭ قىتايلىق Taobao.com پورتالى سياقتى ۆيرتۋالدى ساۋدا-ساتتىق كەڭىستىگىمەن بايلانىستى بولماق، وسىنى باسىمىزداعى بوركىمىزدەي بىلەيىك. بۇدان دا زورىن ايتساق، ۇلى جىبەك جولىن دا قالپىنا كەلتىرۋ جوباسى دا ەڭ الدىمەن قىتايىڭنىڭ ءوزىن ۇرشىقتاي ويناتىپ وتىرعان الەمدىك «تاس قالاۋشىلاردىڭ» مەگاترەندتىك ساۋدا اينالىمى مەن حالىقارالىق زياتكەرلىك ىنتىماقتاستىق قالىپتاستىرۋ جونىندەگى جاھاندىق «ۇلكەن ويىنىنا» قاجەت تاعان، پلاتفورما. 2019 جىلدىڭ باسىندا قىتايلار ۇلگىسىن كورسەتكەن جاڭا ەلەكترموبيلدەر سەريالى شىعارىلىمعا قويىلعان كەزدە، ءسويتىپ جانارمايلى اۆتوبيزنەستى اق ادامداردان الا الماعان قىتاي دۇنيەنى اۆتوموبيل كولىگىنىڭ جاڭا بۋىنىمەن وراپ، الەمدى التەرناتيۆتى قۋات كوزدەرىنە كوشۋگە ءماجبۇر ەتكەندە بولادى قۋىرداقتىڭ كوكەسى (امەريكاندىق اتاقتى Tesla توققا 10 ساعات قوسۋلى تۇرعانىمەن نەبارى بەس ءجۇز شاقىرىم جۇگىرمەك، ال قىتايلىق ByTon ەكى باتارەيامەن ەكى ساعاتتا قۋاتتانىپ بولىپ، ءبىر جۇرگەندە توعىز ءجۇز شاقىرىم قاشىقتىقتى الادى. جوعارىدا ايتقانىمىزداي، قوعامنان، الەۋمەتتەن تىس ونەر يەسى بولمايدى، سونىڭ ىشىندە ديماش تا حالىقارالىق دەڭگەيدە مويىندالىپ وتىرعاندىقتان جاھاندىق اۋقىمدا ءجۇرىپ جاتقان نارسەلەردىڭ كوپشىلىگىنە ارالاسپاي قالا المايدى. بۇگىندە الەمدە مادەنيەتكە ماسىل دەپ ەمەس، جاڭارۋلاردىڭ، جاڭا جولداردىڭ كوزى، العا جىلجۋدىڭ، دامۋدىڭ اكتيۆى دەپ قارايتىن سونى كوزقاراس قالىپتاسۋدا. ياعني مادەنيەتتىڭ ادامزات دامۋىنا قوسار ۇلەسىنە الدىمەن ەكونوميكالىق كوزقاراسپەن ءمان بەرىلەدى. بۇل كوزقاراس بويىنشا بۇرىنعى ەكونوميكالىق تسەنتريزمنىڭ ورنىن ەندى مادەني تسەنتريزم باسىپ وتىر، دەمەك، مادەنيەت ەكونوميكانىڭ داستۇرلەرىن العا اپارادى، بىراق ۇجىمدىق ارەكەتتەردى مادەني قۇندىلىقتارمەن شابىتتاندىرا وتىرىپ ەڭبەككە جاڭا قارىم-قاتىناس، جاڭا سيپات بەرەدى. دجەك ما نەگىزىندە رۋحاني ادام ەكەن. بۇرىنعى اعىلشىن ءتىلىنىڭ مامانى، مۋزىكانتتار وتباسىندا تۋىپ-وسكەن ول، ونىمەن ديماشپەن بىرگە گونكونگتە كەزدەسكەن الپامىس شاريموۆتىڭ ايتۋىنشا، «قالاي تابىستى بولۋعا بولادى؟» دەگەن سۇراققا «مىنا ومىردە ۇلكەن جەتىستىكتەرگە قول جەتكىزگىڭ كەلسە قيال-عاجايىپ كىتاپتاردى وقى. وسىدان ون جىل بۇرىن ءبىر فانتاستيكالىق كىتاپتى شابىتتانا وتىرىپ وقىپ، سوندا ايتىلعانداردىڭ ومىردە جۇزەگە اساتىنىنا سەنىپ ەدىم، سونىڭ ارقاسىندا، مىنە، وسىنداي جاعدايعا جەتىپ وتىرمىن» دەپ جاۋاپ بەرىپتى. مانىڭ ايتىپ وتىرعانى – ءبىر تاراۋى ءالي بابا مەن قىرىق قاراقشىنىڭ باستان كەشكەندەرىنەن تۇراتىن ءوزىمىزدىڭ «مىڭ ءبىر ءتۇن» عوي («مىڭ دا ءبىر ءتۇن...» دەيتىن يديوما اتىنان-اق بۇل شىعارمانىڭ تۇركىلەر تاراپىنان جاسالىپ-جەتىلدىرىلگەنى كورىنىپ تۇر). Amazon-نىڭ نەگىزىن سالۋشى، الەمدەگى ەڭ باي ادام دجەفف بەزوس بيزنەستى كىتاپ ساۋداسىنان باستاعانى سياقتى دجەكي ما يمپەرياسىنىڭ ءبىر بولىگى زياتكەرلىككە، سونىڭ ىشىندە كينو جانە بەينەفيلم ونىمدەرىن شىعارۋعا ارنالعان.

جالپى دۇنيە جۇزىلىك ورتاق ترەند – بۇقارالىق تالعامدى باعدار تۇتۋ، بىراق ەندىگى جەردە بۇلايشا باعدارلانۋ يدەولوگيالىق ەمەس، كوممەرتسيالىق سيپات الادى. ەندى زاماناۋي مەنەدجمەنت بىزگە ونەردىڭ حالىققا قاجەت ەكەندىگىن جانە حالىق مادەني ونىمدەرگە كوبىرەك بەت بۇرعان سايىن ونەر دە تابىسقا كەنەلە بەرەتىنىن ايتىپ وتىر. مىنە، وسى جەردە شوۋ بيزنەس پەن تۇتىنۋشىلىق سالاسىنداعى كاسىپكەرلىك جەڭ ۇشىنان جالعاسادى، بۇل ءتىزىمدى ديماشتىڭ داۋىسى مەن ستيلىنە تالداۋ جاساۋ ارقىلى وزدەرىن جارنامالايتىن جانە كليەنت جينايتىن ۆوكال جاتتىقتىرۋشىلار مەن ءانشىنىڭ بولاشاق ومىرىنە ساۋەگەيلىك جاساۋشى جۇلدىزشىلاردان، ەكستراسەنستەردەن باستاپ، ۇلكەن بيزنەسكە، كەيدە ءتىپتى وتە ۇلكەن بيزنەسكە – دۇنيەنى سۇراپ تۇرعان گراندتارعا دەيىن اپارىپ تىرەۋگە بولار ەدى. بۇل جۇيەنى ويلاپ تاپقان ديماش ەمەس، قيراتىپ-سىندىرىپ ياكي تۇزەيتىن دە ول ەمەس. ءانشى رەتىندە ول دۇنيەنى مادەنيەت ارقىلى ءبىر تۇتىمعا كوشىرۋ ميسسياسىنا جاناما قىزمەت ەتۋى مۇمكىن، بىراق پرينتسيپسىزدىككە نەگىزدەلگەن تازا ساياساتقا ارالاسقان ەمەس جانە كەيىن وزگەرىپ كەتپەسە، ارالاسا دا قويماس. قالاي بولعاندا دا ءبىز بىلەتىن، ءبىز كورىپ-سەزىنىپ وتىرعان جىبەكتەي جۇمساق جۇرەكتى ديماشتى لاس ساياساتقا ارالاستىرۋ بۇل رەتتە وعان «قىتاي ساياساتىنىڭ قۇربانى» رەتىندە قاراۋ ميعا سىيمايتىن، ءارى كۇلكىلى نارسە: بۇل جەردە گەوساياساتپەن، مادەني تسەنتريزممەن تۇزدىقتالعان ءىرى بيزنەستىڭ عانا ۇدە-مۇددەسى بولۋى مۇمكىن، ال ءانشىنى ءنايىس ساياساتقا، ونىڭ ىشىندە ەكسپانسيالىق ساياساتقا اپارىپ تەلۋ قاراڭعى بولمەدەن مىسىق ىزدەۋ عانا.

ءبىز قىتاي ماسەلەسىندە بۇل ەلمەن قارىم-قاتىناستا نەدەن ۇتىلامىز دەگەننەن گورى نەدەن ۇتامىز دەگەندى كوبىرەك ەسەپكە الۋىمىز كەرەك. قىتاي ەكونوميكاسىنىڭ جىلدىق ءوسۋى التى پايىزدى قۇرايدى. كەيىنگى كەزدە بۇل ءوسۋ باياۋلاي باستادى، بىراق سونىڭ وزىندە اقش-تاعى ەكونوميكالىق ءوسۋ قارقىنىنان ەكى ەسە ارتىق. قىتايلار الەمدەگى تۇتىنۋشىلار سانى 100 ملن-نان اساتىن ون ەكى مەگاۇلتتىڭ ءبىرى، ال قازاقتار تۇتىنۋشىلارىنىڭ سانى 10-100 ملن ارالىعىنداعى قىرىق سەگىز ماكروۇلتتىڭ قاتارىنا كىرەدى. ەندەشە ديماش ارقىلى قىتايدى العانىڭ – الەمدى العانىڭ. سونىمەن بىرگە قحر – قازاقستاننىڭ سىرتقى ساۋداداعى باستى سەرىكتەسى، ياعني بۇل ەلمەن ءبىزدىڭ ەلدىڭ تاۋار اينالىمى جالپى ساۋدا-ساتتىعىمىزدىڭ جيىرما پايىزىن قۇرايدى (2018 جىلدىڭ ون ايىندا عانا ەكى ارادا 16 ملرد اقش دوللارى كولەمىندە ساۋدا-ساتتىق جاسالعان). سونىڭ ىشىندە بۇل تاۋار اينالىمىنىڭ 75 پايىزىنان استامى شۇار-عا تيەسىلى. ريناتتى ديماشقا ءتيىستىڭ دەپ سىناعانداردىڭ قاتارىندا وعان «ۇستىڭدەگى سيسا كويلەك قىتايمەنەن تابىلعان، داستارقاندا ءىشىپ-جەمىڭ، ول دا سودان اعىلعان»، نە كەرەك، ۇناماسا نەگە كيەسىڭ، نەگە جەيسىڭ دەگەندەر بولدى. اشىنعان ادام نە دەمەيدى، بىراق ءبىز ريناتتىڭ ادرەسىنە ونداي سوزدەردى ايتپايمىز، سەبەبى كىم بولسىن نە ءىشىپ-جەسە دە، نەنى تۇتىنسا دا ءوزىنىڭ نەسىبەسىن پايدالانادى. وسى تۇرعىدا تۇرىپ قاراساق، ريناتتىڭ كەيبىر جاقتاستارىنىڭ قىزدى-قىزدىمەن ديماشتى قىتايدا بايۋ ءۇشىن ءجۇرسىڭ دەپ كىنالاۋى تىپتەن ورىنسىز. Druppy Channel دەگەن ءبىر بلوگەر وسىدان بىرقىدىرۋ ۋاقىت بۇرىن «ۋ ديماشا گولوسوك، / چيستىي ۆ پولە كولوسوك. / كستاتي، پارەن ون نە بەدنىي، / حوت ي حوديت بەز نوسوك»، - دەپ كەلەتىن تاقپاق ءراۋىشتى ءازىل جاريالاپ ەدى. بىرەۋدىڭ قالتاسىن قاراعان جاقسى ەمەس، سوندا دا ايتايىق: ءيا، ديماش قازىردىڭ وزىندە اۋقاتتى ادامداردىڭ بىرىنە اينالدى، - ول بۇگىندە قۇرالاي اناربەكوۆا، سكريپتونيت جانە جان كاليبپەن بىرگە وتىزعا جەتپەي زور جەتىستىككە يە بولعان قازاقستاندىق تابىسكەرلەردىڭ Forbes جاساعان تىزىمىنە كىرىپ وتىر،- بىراق وسىنىڭ ءوزى استە دە وعان كىنا ەتىپ تاعاتىنداي نارسە ەمەس. سول ورىستار بۇرىنىراقتا قازىرگى «اس بولسىننىڭ» ورنىنا «حلەب دا سول!» دەگەن، اناۋ «ەديم دا سۆوي!» دەپ جاۋاپ بەرگەن ەكەن.

سول ايتقانداي، انەۋ ءبىر جىلى ىستامبۇلدا ءبىر جۋرناليست باسقا اڭگىمە قۇرىپ قالعانداي گونورار جاعىن موشقاي بەرگەننەن كەيىن ديماش ادەتتەگى تاپقىرلىعىنا سالىپ: «ءارى ءان سالىپ راحاتتاناسىڭ، ءارى ناپاقاڭدى ايىراسىڭ، انشىلىك دەگەن كەرەمەت نارسە ەمەس پە؟!» دەپ مادەنيەتتى جاۋاپ بەرىپ قۇتىلىپ ەدى. وسى ءسوز – ءسوز. دۇنيە تىرشىلىگىندە قۇدىقتان سۋ ىشپەي ءوتىپ كەتپە، بىراق نەسىبەڭدى ءىش. ديماشتىڭ نەسىبەسى ونىڭ تالانتى مەن ونەرى قانشا تۇرۋى كەرەك بولسا، سونشا تۇرادى. ال قازىرگى الەمدىك ەسترادادا ول ءتارىزدى كۇنىگە دەرلىك ساحناعا شىعىپ جۇرگەن جانە ءار ءانىن جاندى داۋىستا جانىن جەپ ايتىپ جۇرگەن ورىنداۋشى از، مەيىلىنشە از. تانىمال ءان سالاسىندا نانىڭدى ادالدان جەۋدىڭ بىردەن-ءبىر ولشەمى دە وسى. وسى ورايدا سىنامپازدارعا ايتارىمىز، اقىرى ءارتيستىڭ قالتاسىن اينالدىرىپ، تيىن-تەبەنىن تەكسەرگىلەرىڭ كەلىپ بارا جاتسا، وندا فونوگراممامەن، ەرىن جىبىرلاتىپ، نە سەكەڭدەپ ساحنانىڭ ءسانىن كەتىرىپ، حالىقتىڭ ەسەبىنەن بايىپ جۇرگەن، بىراق سول حالىقتى كوك تيىنعا دا المايتىن جالعان اتتى ارتىستەردى سىناڭدار.

ءيا، ديماشتىڭ الدىنان بۇگىندە كونتسەرتپەن ەمەس، جارنامامەن، مۋزىكالىق البومدارمەن جانە موبيل تەلەفوندار رينگتونىمەن تابىس تاباتىن الەمدىك سۋپەرجۇلدىزداردىڭ داڭعىل جولى اشىلىپ تۇر. ءوزىنىڭ ناعىز باسەكەگە قابىلەتتى زار كۇيىندە تۇرعانىن، وسى ءساتتى پايدالانا ءبىلۋ قاجەت تە ەكەندىگىن ءانشىنىڭ ءوزى دە، اينالا-اۋماعى دا سەزىنەتىن بولۋى كەرەك. ونىڭ ءار ايتقان ءسوزى كورپوراتيۆتىك ەسىمگە، برەندكە، «ا» دەپ اۋىز اشقانى ميلليونعا اينالاتىن كۇن دە كەلەر. جوعارىداعى Dimash برەندتىك شايىن شىعارۋعا «ديماشالي» پروديۋسەرلىك كومپانياسىنىڭ بيزنەس-سەرىكتەس رەتىندە قاتىسۋى، جالپى Dimash اتىنىڭ پاتەنتتەلۋى وسى جاعدايدى ءجىتى ءتۇيسىنۋدى كورسەتكەندەي. قارجىلىق احۋالى تۇزەلگەن كۇننىڭ وزىندە دە ءانشى تەك ءانىن، مۋزىكاسىن عانا ويلايتىنداي، وزگە نارسەگە الاڭدامايتىنداي دەڭگەيگە جەتكەنشە وسىلاي بولا بەرمەك. بۇل – ءومىر زاڭى، الەمدىك تاجىريبە، ونى قابىلداپ، شىداۋ كەرەك. سولاي بولسا-داعى ديماش قازىردىڭ وزىندە جاڭا شىعىپ كەلە جاتقان جاس تالانتتاردىڭ داۋىسىن، قابىلەتىن ەرەسەك ءومىردىڭ ۋلى كەسەلدەرىنەن قورعاۋ ءۇشىن دارىندى ءانشى بالالاردى قامقورلاپ، سولاردى ءوسىرىپ-تاربيەلەۋگە قارجى جۇمساي باستادى، مىسالى، لوندوندا جالپى ەۋروپادا جەكە كونتسەرتىن بەرگەن العاشقى قازاق ءارتيسى بيلەت ساتۋدان تۇسكەن اقشانى دانەليا تولەشوۆانىڭ «بالالار ەۆروۆيدەنيەسى – 2018» بايقاۋىنا قاتىسۋىنا شىعاتىن شىعىنداردى كوتەرۋىنە جۇمساۋ، قالعانىن جاس تالانتتاردى قولداۋ قورىنا اۋدارۋ جونىندە تىلەك ءبىلدىردى. وسىنىڭ ءوزى ءبىزدىڭ قوعامىمىز ءۇشىن وتە قاجەت جانە ءتاۋىر ۇلگى: داۋلەتتى ادامدار جوق-جىتىككە تىرەۋ بولىپ، بايلارعا ورنەك بەرۋمەن بىرگە، ەگەر حالقى باقىتىن تاپسىن دەسە، بايلىققا ادەمى ءىس ارقىلى، ونەر-كاسىپتى ۇيرەنۋ ارقىلى جەتۋدىڭ جولدارىن كورسەتۋى كەرەك. جۇرت سوندا تابان اقى، ماڭداي تەرمەن تاپقان نەسىبە مەن ۇرلىقى جولمەن كەلگەن بايلىقتىڭ زور ايىرماسىن، سونىڭ ىشىندە ءبىر عانا ءان ءۇشىن مىڭداعان توننا مۋزىكا كەنىن قورىتىپ، بايىتۋعا تۋرا كەلەتىن «جەتى نوتا» سيقىرشىسىنىڭ تاۋقىمەتتى ەڭبەگىن تۇسىنبەك. «مال — ارىستاننىڭ اۋزىندا» دەگەن. ساراڭ بولما، بىراق ادال ەڭبەكپەن، قيىنشىلىقپەن تاپقان تيىن-تەبەنىڭنىڭ قادىرىنە جەت. دەنى دۇرىس ادام يدەاليستىكتەن اۋلاق بولۋى ءجون، ياعني اقشانىڭ بولماعانىنان بولعانى جاقسى دەپ ءتۇسىنۋى كەرەك. قولدانبالى سيپاتتاعى وسى ءسوز ارتيست كاسىبىنە ابدەن قاتىستى. سەبەبى ءوز قوڭىن ءوزى كوتەرەتىندەي جاعدايعا جەتۋ شىعارماشىلىق ادامىنا زاكازعا، اسىرەسە مەيماناسى تاسىعان بايلارعا تاۋەلدىلىكتەن، پەرمانەنتتى تۇردە توي قۋدالاپ كەتۋدەن ساقتايدى، ايتپەسە ماتەريالدىق جاعدايى شەشىلمەگەن ونەر يەسى كۇندەلىكتى تاماق تابۋدىڭ الەگىنەن ءوزى العا قويعان بيىك ماقساتتاردى تارك ەتىپ الۋى مۇمكىن. قۋ قۇلقىن، كۇنكورىس ءۇشىن تالانتىن زايا كەتىرۋدەن وتكەن قاسىرەت جوق شىعار بۇل دۇنيەدە. موتسارت ساراي مۋزىكانتى بولىپ جۇرگەندە وزىنە كورول تاراپىنان بولىنەتىن سوماعا كوڭىلى قانشالىقتى تولاتىنىن بىلگىسى كەپ ىنتا قويعان ۇكىمەت سۇراعىنا: «ول سوما مەنىڭ وسىعان دەيىن بىتىرگەنىم ءۇشىن تىم كوپ، ال الدا بىتىرەتىنىم ءۇشىن تىم از»، - دەپ جاۋاپ بەرگەن ەكەن دەيدى. الايدا، تازا كاسىبي ونەر وكىلىنىڭ بۇل كلاسسيكالىق ويلاۋ جۇيەسى ءداستۇرلى قوعامدارداعى اۋىزشا ونەر يەلەرىنىڭ «باعا مەن باعالىلىق»، ونەر قۇندىلىعى جايلى ۇعىمىنا ۇيلەسپەگەن، سەبەبى ءداستۇرلى قوعام ءۇشىن تاڭىردەن بەرىلگەن سىي – ونەر ءبىر ادامنىڭ يگىلىگى ەمەس، تۇتاس قوعامنىڭ بەرەكەسى، سول سەبەپتى موتسارت سياقتى ءوزىنىڭ تالانتىنا بارابار باعا بەلگىلەۋ ءداستۇرلى ورىنداۋشىنىڭ ميىنا كىرىپ تە شىقپاعان. شىناي تالانت يەسىنىڭ بۇكىل ەڭبەگى، قابىلەت-قارىمى، تالانت اۋقىمى جۇرتشىلىق بەلگىلەگەن سىياقى – بايراقپەن عانا ولشەنگەن، ونىڭ ءوزىن ول جوعارىدان بەرىلگەن كوپتىڭ بەرەكەسى، ءارى ماتيگىلىك شىن ونەردىڭ جولىن كەسەدى دەپ ءتۇسىنىپ، العانىن سول زاماتتا-اق اينالاسىنداعىلارعا ۇلەستىرىپ بەرىپ، ءوزى جۇگەن ۇستاپ قالاتىن. ياعني، ول زاماندا ونەرپاز — مالدى دۇنيەگە دەپ جياتىنداردىڭ انتيپودى، ماتەريالدىق دۇنيەگە بايلانبايتىن كوشپەندىلىكتىڭ سيمۆولى بولاتىن. وسىدان كەلىپ بۇرىن ونەر يەلەرى ەشقاشان باي بولماعان، ىشەر اس، كيەر كيىمگە جارىماعان، ءتىپتى قىزىل سياقتى ارداقتى تالانتتار ەلدىڭ كەندىرىن كەسكەن قۇتسىز جىلدارى اشتىق اۋىرتپالىعىنان كوز جۇمعان. بىزدىڭشە، قوعامىمىزدىڭ ەلەۋلى ءبىر بولىگى وسى تاريحي ينەرتسيا سەبەبىنەن ونەرپازداردى جارقىراتىپ كيىم كيىپ، ءسان-سالتاناتتى ۇيگە كىرگەندەرى ءۇشىن ايىپتاۋعا بەيىم تۇرادى. وسى پىكىردى ديماشقا بايلانىستى كىناراتتاۋلار جونىندە دە ايتۋعا بولار ەدى. بىراق ءححى عاسىردا ءحىح عاسىردىڭ ۇعىمىمەن ءومىر سۇرۋگە بولمايدى، ءداستۇردىڭ وزىعىن الماي، توزىعىن الۋ ءومىر جولىنا كولدەنەڭ تۇسەتىنىن، ونەردى تەجەيتىنىن، وسىرمەيتىنىن ءتۇسىنۋىمىز كەرەك.

ءبىزدىڭ قازاقتىڭ تاريحىندا ديماش سياقتى الەمدىك دەڭگەيگە كوتەرىلگەن جانە ونى قىسقا ۋاقىتتا باعىندىرعان ونەر يەسى بۇرىن بولماعان عوي، ءتىپتى دەسە مۇنداي دارەجەدەگى ۆوكال دا بولماعان، وسىدان كەلىپ كوپشىلىكتىڭ ءانشىنىڭ بولاشاعىنا الاڭداۋى ءبىر ەسەپتەن زاڭدى دا. قازاقتى قويىپ، وسى ماسەلەدە باس قاتىرىپ، ءتىپتى بال اشىپ، جۇلدىز جورامال جاساپ جاتقان باسقا حالىق وكىلدەرى دە بار. ايتۋلارىنشا، حۆوروستوۆسكي، اننا گەرمان سىقىلدى رەسەي ساحناسىنىڭ جۇلدىزدارى وزدەرىنىڭ رۋح فورمۋلاسىنىڭ كىندىگىنەن اۋىتقىپ كەتكەندىكتەن دە ومىرمەن ەرتە قوشتاسقان، ياعني ماتەريالدىق يگىلىكتى العا شىعارىپ العان-مىس. سول سياقتى باسكوۆ تا وپەرا ۆوكالىنان «پوپساعا» كوشكەننەن كەيىن باسقا قالىپقا اۋىسقان. ديماشتىڭ جان فورمۋلاسىندا دا رۋحاني رەترو-پلۋتونعا شولپان جۇلدىزى جاقىنداپ كەلىپ، سالدارىنان ماتەريالدىق بايلانىس كۇشەيىپ تۇر ەكەن، سول سەبەپتى ديماشتىڭ جۇرە-بارا شىققان بيىگىنەن ءتۇسىپ قالۋ قاۋپى بار، دەپ ۋايىم جەيدى رادا جۇلدىزشى. ارينە، ءبىزدىڭ عاسىرىمىزدا شارلاتان بالشى، دۇمشە جاۋىرىن قاراۋشىلارعا سەنۋدىڭ ءوزى كۇلكىلى نارسە، بۇل جەردە، البەتتە زاماناۋي استرولوگ ءوزى جاقسى بىلەتىن شوۋ-بيزنەس تاجىريبەسىنەن ءتان الىپ، كۇندەلىكتى ەستىگەن-وقىعانىنان كەستە توگىپ وتىرعانى داۋسىز. ءيا، ايتسا-ايتقانداي، بۇگىندە ەسترادا ساحناسى «شوۋ» دەپ اتالاتىن بيزنەس جانە تازا دەپ ايتۋعا كەلمەيتىن بيزنەس. ول سەنى وزىنە ەرىكسىز باۋراپ الادى، مولدانىڭ جۇماققا اينالعانى سياقتى ەلىكتىرەدى، سونىڭ تولمايتىن وقپانىن تولتىرام دەپ ءجۇرىپ شاشىلىپ بىتەسىڭ. ولاي بولماعان كۇننىڭ وزىندە شوۋبيز ناعىز مۋزىكاعا، شىن ونەرگە تۇساۋ سالماي تۇرا المايدى. اسىرەسە ديماش سياقتى تالانتى كۇشتى تۇلعالاردى بەلگىلى ءبىر شەڭبەردە ۇستاپ، شەكتەگىسى كەلەدى. بىراق اتاسى مەن اجەسىن ارقالانىپ وسكەن بارشا بالالار سياقتى ديماشتىڭ دا تابىستان باسى اينالىپ، بۇزىلىپ كەتپەيتىنىنە، الار بيىگىنە القىنباي جەتەتىنىنە تامارا گۆەردتسيتەلي سياقتى ءشوۋبيزدىڭ بىلىعىنان تىسقارى تۇراتىنىنا سەنىمىمىز كۇشتى. اتاق پەن داڭق وعان الدىمەن ونەردىڭ قۇندىلىعى بانك بيلەتىنىڭ جەلىگىمەن ەمەس، ونەردى باعالاي بىلەتىندەردىڭ سانىمەن ولشەنەتىنىن تۇيسىندىرەدى، سوعان سايكەس جاۋاپكەرشىلىك سەزىمىن ارتتىرادى دەپ بىلەيىك.

ءبىر تەلەحاباردا ايتىلعانداي، سولاي دەيىك، سولاي بولارىنا سەنەيىك.

قالاي بولعاندا دا ديماشتىڭ قىتايدا ءجۇرۋىنىڭ ءتۇپ سەبەبى اقشادا دۇنيەقوڭىزدىقتا ەمەس، باسقا نارسەدە جانە ول سەبەپ تامىرىن ماتەريالدىق يگىلىكتەن دە تەرەڭىرەك سالعان. وسى تۇرعىدان كەلگەندە ءانشى ونەرىنە ءتانتى بىرقاتار جەلى پايدالانۋشىلاردىڭ ديماش قۇدايبەرگەندى ۇلتتىق يگىلىك دەپ جاريالاۋ تۋرالى ۇسىنىسى وزىنە وي كوزىمەن قاراۋدى كەرەك ەتەدى. ءيا، جوعارىداعى ۇلتشىل-پاتريوتتار تالاپ ەتىپ وتىرعانداي، ول الدا-جالدا ەلگە قايتاتىن بولسا جانە ەندىگارى ەلدەن كەتپەۋى ءتيىس بولسا، وندا ءانشى شىنىندا دا ءبىر كەزدەگى پەلە سياقتى مەملەكەت باسشىسى تاراپىنان ەلدىڭ ۇلتتىق يگىلىگى دەپ رەسمي جاريالانۋى ءتيىس. بىراق بۇل جەردەگى ەلەۋلى ءبىر ايىرماشىلىق، برازيليا پرەزيدەنتى ۇلكەن سپورتتا قابىلدانعان ءتارتىپتى ەسكەرە وتىرىپ، ياعني فۋتبولشىنى ەۋروپالىق كلۋبتار ترانسفەرلىك تاسىلمەن الىپ كەتپەۋى ءۇشىن الگىندەي قادامعا بارعان عوي. ال مۋزىكا قايتسە دە سپورتپەن اۋىل-ءۇي قاتار قونا المايدى. دالىرەگى، مۋزىكا دا ۇلتتىق يگىلىك، بىراق وندا شەك-شەكارا، شەكتەۋ بولماۋى ءتيىس. مۋزىكا – كوپكە بىردەي ۇعىمدى ءتىل، وسىنىسىمەن ول الەمدەگى ميلليونداعان ادامداردىڭ ويىن، جۇرەگىن، سەزىمىن ولار مۋزىكانى تىڭداپ وتىرعان ءبىر-اق ساتتە توعىستىرادى. وسىدان كەلىپ كوپتەگەن قازاقستاندىقتار ديماشتىڭ قىتايدا بولۋىنا ازداپ قىزعانىشپەن قارايتىندارىن، بىراق ول الەمگە ءتاڭىرىنىڭ مەيىرىمى مەن سۇيىسپەنشىلىگىن اكەلۋى سەبەپتى بۇعان تۇسىنىستىكپەن قارايتىندارىن جازىپ وتىر. سونان سوڭ، چايكوۆسكيدىڭ ءبىر ءسوزىن پارافرازامەن ءسال وزگەرتىپ پايدالانار بولساق، ءانشى تالانتىنا تابىنۋشىلار قازاق مۋزىكاسىنىڭ ديماش بولىپ الەمدى شارلاپ جۇرگەنىن، سونىڭ ىشىندە ول ءيىنى تۇسكەن قازاقتىڭ دا ەڭسەسىن ءبىر كوتەرىپ تاستاعانىن تۇسىنەتىنى اڭعارىلادى. ولاي بولسا ديماشتى ەلۆيس پرەسلي، ليلي يۆانوۆا، نە ۆەنگرلىك سۋعا ءجۇزۋشى كاتينكا حوسكي سياقتى ءوز ەلىنىڭ ۇلتتىق برەندى دەپ تانۋعا بولار، بىراق ديماش ءبىر ەلدىڭ – قازاقتىڭ عانا ماڭدايىنا سىيمايدى. اي – ورتاق، كۇن – ورتاق، جاقسى – ورتاق. دۇنيە جۇزىندە ديماش سياقتى تاماشا ءانشى از ەمەس، سويتسە دە بولاشاق ديماشقا تيەسىلى، ويتكەنى ول تانىمالدىقتىڭ جالىنا ەرتە دە ەمەس، كەش تە ەمەس، ءدال، دەر شاعىندا، ياعني ادامزاتتىڭ تىلەگىنە ساي قول ارتىپ وتىر. «ديماش» فەنومەنىنىڭ سىرى دا وسىندا. «دارىن حالىقتىڭ قاناسىنان جارالادى» دەگەندى كوپ ايتامىز. ال ونىڭ جارالعان، تۋعان ءساتىن كورگەن ادام نەكەن-ساياق. ديماش بولسا جيىرمادان ەندى اسقان جاسىندا تۇتاس ءبىر حالىقتىڭ نامىسى بولىپ جارىلىپ، القالى توپتىڭ الدىندا نايزاعاي وتىنداي جارق ەتتى. تالانتتىڭ تاپ وسىلاي نامىستى ساتتە توبەدەن تۇسكەندەي بولۋى ىلۋدە بىرەۋ. ديماشپەن ءدال قىتايدا وسىنداي جاعداي بولدى جانە باسقا ەمەس، ءدال قىتاي جۇرتى ديماشتىڭ ونەر ەسىگىن قازاق نامىسىن ارقالاعان بۇكىلالەمدىك تالانت رەتىندە ەرەكشە جاعدايدا اشۋىنا، وزگەلەرگە ۇقسامايتىن ەرەكشە ونەرپاز بولىپ قالىپتاسۋىنا بۇكىل مۇمكىندىكتى جاسادى. مۇندايدا اتبەگىلەر «كۇيىنە ابدەن ءتۇسىردى دەر ەدى. كەيبىر جەلى پايدالانۋشىلار كەيىنگى Singer بايقاۋلارىنىڭ ديماش قاتىسقان 2017 جىلعى نۇسقادان سوناعۇرلىم سولعىن ەكەنىن بايقاپ، «ءسىرا، قىتايلار سينگەردى ديماشقا ارناپ اشقان بولۋى كەرەك» دەپ ازىلگە شاپتىرادى. ءازىل، بىراق ءتۇبى – شىندىق: سينگەر ديماشتىڭ باعىن اشتى، ودان ءارى ءانشى قىتايدا قالىپ، كاسىبي تۇرعىدان ايتارلىقتاي ءوستى. وسىدان كەيىن جايبەرگەن بولاتوۆ سەكىلدى كوزى قاراقتى اۆتورلاردىڭ: «ەندى كىمگە سەنەمىز، كىمگە ءۇمىت ارتامىز؟» دەي كەلىپ، «وزىمىزدەن وق بويى ىلگەرى تۇرعان، ديماشتى الەمگە تانىتقان قىتاي حالقى مەن ونەردىڭ نە ەكەنىن شىنايى باعالاي بىلەتىن ەۋروپا جۇرتشىلىعىنا عانا سەنەمىز — اششى بولسا دا، شىندىق وسى» دەگەن پىكىرىنە ەرىكسىز قول قوياسىڭ. دەنيس تەن ۋاقيعاسىنان سوڭ وسىعان جۋىق پىكىرلەردى باسقالار دا ايتا باستادى. مىسالى، Eraly Aben: «ديماش قىتايدا عانا سالىستىرمالى قاۋىپسىزدىكتە بولادى»، - دەسە، كانادادان جازىپ تۇراتىن Violina Bershadsky ەسىمدى 83 جاسار يۋتۋبەر: «كوگدا ديماش ۆ كيتاە، يا سپوكوينەە...» دەپ اعىنان جارىلادى. اجال دەگەن اللانىڭ اتى عوي، بىراق كوپ تىلەگى — كول: ەل بولىپ، كومپانيا بولىپ جابىلىپ ءارتيستىڭ قاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتە المايدى، ءانشى قاۋىپسىز ەلدە عانا قاۋىپسىز. وسى جاعىنان كەدگەندە ديماشتىڭ ايدارىنان جەل ەسىپ تۇرعان ناعىز جۇلدىزدى شاعىندا قىتايدا بولعانى دۇرىس.

(جالعاسى بار)

ماقسات ءتاج-مۇرات

Abai.kz