1994 جىل. 24 جىل كۇتكەن جەڭىس
باسى: ويدان تويعا دەيىن
جالعاسى: تۇڭعىشتىڭ قىزىعى مەن قيىندىعى
جالعاسى: ساياساتتىڭ سالقىنى: ءىى چەمپيونات. 1934 جىل. يتاليا
جالعاسى: پوتستسونىڭ قايتالانباس قولتاڭباسى
جالعاسى: تۇتاس ۇلتتى قايعىرتقان گول
جالعاسى: ءالپى ەتەگىندەگى اۋلا فۋتبولى
جالعاسى: ۇلى جاڭالىقتار ۋاقىتى
جالعاسى: گاررينچانىڭ چەمپيوناتى
جالعاسى: ۇرلانىپ-تابىلعان كۋبوك
جالعاسى: 1970 جىل. قوش، «التىن نيكە»!
جالعاسى: 1974 جىل. «تۇتاسقان فۋتبولدىڭ» تۇعىرى
جالعاسى: دەر كەزiندە قۇرتىلعان مۇرت
جالعاسى: 1982 جىل. كاتتەناچچو جانە قارسى شابۋىل
جالعاسى: مايتالمان مارادونا جانە... «قۇدايدىڭ قولى»
جالعاسى: پەنالتي تەبۋدەن جارىس
XV چەمپيونات. 1994 جىل. اقش
الەم چەمپيونى – برازيليا
التىنداتىلعان جۇلدەنىڭ يەگەرى – يتاليا
كۇمىس جۇلدەگەر – شۆەتسيا
قولا جۇلدەگەر – بولگاريا
اۆتوگول ءۇشىن ادام ءولتىرۋ – سۇمدىق...
الدىڭعى چەمپيوناتتا كوماندالار تەك قانا قورعانىستى ويلاپ، ماتچتاردىڭ كوپشىلىگى سۇرەڭسىز وتكەن سوڭ، فيفا ويىندى ەداۋىر قىزىقتى ەتە ءتۇسۋ ءۇشىن بىرقاتار تىڭ شەشىمدەر قابىلداعان ەدى (جەڭىسكە 3 ۇپاي بەرۋ، ءوز قورعاۋشىسى اياقپەن بەرگەن دوپتى قاقپاشىنىڭ قولىمەن ۇستاۋىنا تىيىم سالۋ، دورەكىلىككە قارسى ىمىراسىز كۇرەس، ت.ب.). سونىڭ اسەرى مە، كوماندالار شابۋىلعا كوپ كوڭىل بولە باستادى، ناتيجەدە قاقپاعا دوپ كوپ سوعىلدى، ماتچتاردىڭ كوپشىلىگى وتە قىزىقتى ءوتتى. ستاديونعا جينالعان كورەرمەندەردىڭ سانى جاعىنان بۇل تۋرنير ءتىپتى رەكوردتىق كورسەتكىشكە قول جەتكىزدى: اقش-تاعى ءار كەزدەسۋدى ورتا ەسەپپەن 68 604 ادام تاماشالادى!
«ا» توبىنداعى العاشقى ويىن (اقش – شۆەيتساريا – 1:1) الەم چەمپيوناتتارى جىلناماسىندا ماڭگى قالدى. جو-جوق، قوس كوماندا دا ءتاپ-ءتاۋىر ويناعانىمەن، تاڭ قالدىرار ەشتەڭە كورسەتە قويعان جوق، بىراق بۇل – فينالدىق تۋرنيرلەر تاريحىنداعى جابىق ستاديوندا وتكەن تۇڭعىش ماتچ ەدى. ال تاڭ قالدىرعاننىڭ كوكەسىن كولۋمبيا كورسەتتى. ىرىكتەۋ سىنىندا ارگەنتينانى سىرت الاڭدا 5:0 ەسەبىمەن تالقانداپ تاستاعان ولاردى پەلەنىڭ ءوزى «التىن كۋبوكتان باستى ۇمىتكەر» دەپ بولجاعان بولاتىن. بىراق كولۋمبيالىقتار «فۋتبول كورولىنىڭ» جانە سان مىڭداعان تىلەۋلەستەرىنىڭ ءۇمىتىن اقتاماي، اۋەلگى ەكى كەزدەسۋدە دە ۇتىلىپ قالدى. رۋمىنيامەن ويىندا دوپتى بۇلار كوبىرەك ۇستاعانىمەن، قورعانىسى مىعىم قارسىلاسىنان ايلاسىن اسىرا المادى. ۆالدەرراما دا، رينكون دا، قوس قاپتالدى بىرەۋ مينالاپ تاستاعانداي، شابۋىلدى تەك ورتادان ۇيىمداستىردى. ال اسپريليا گول سوعۋعا بىرنەشە مۇمكىندىك الىپ، ءبارىن دە ءمۇلت جىبەردى. قورعانىستان قولى بوساسا-اق زۋ ەتىپ العا ۇمتىلاتىن رۋمىندار شابۋىلدا وتە ناتيجەلى قيمىلدادى.
«چەمپيون بولۋعا ءتيىس» كوماندا العاشقى ويىندا-اق جەڭىلگەن سوڭ، ەلدىڭ مەدەلين شاھارىنداعى لاڭكەستەر قۇرامانىڭ باس باپكەرى ماتۋرانا مەن ونىڭ كومەكشىسى ە.گومەستىڭ تۋىسقاندارىن كەپىلدىككە الىپ، ولارعا قىسىم جاساي باستادى. ءسويتىپ، كەلەسى اقش-پەن ويىنعا لاڭكەستەردىڭ تالابى بويىنشا گ.گومەستىڭ ورنىنا گاۆيريا شىقتى. بىراق امەريكالىقتاردىڭ جەڭىسىنە ول دا قارسى تۇرا المادى. كولۋمبيالىقتار توپتا ەڭ سوڭعى ورىن الىپ، ەلدەرىنە ەرتە قايتۋعا ءماجبۇر بولدى. الگى الاڭ يەلەرىمەن ويىندا ءوز قاقپاسىنا ابايسىزدا گول سوعىپ العان قورعاۋشى ەسكوباردى ەلگە بارعان سوڭ بىرەۋلەر اتىپ ءولتىرىپتى. بەيشارانىڭ دەنەسىنەن دارىگەرلەر 12 وق الىپ شىعىپتى. سول ۋاقىتتاعى باسپاسوزدە جازىلعانىنداي، قىلمىسكەرلەر ءاربىر وق اتقان سايىن «گول!»، «گول!» دەپ كىجىنە ايعايلاپ تۇرىپتى...
الاڭعا شىعا ساپ، شىرىق بۇزعان ەچچەۆەرري
«ۆ» توبىندا ونەر كورسەتكەن برازيليا قۇراماسى سالعان جەردەن ءوزىنىڭ التىن كۋبوكتان باستى ۇمىتكەر ەكەنىن بايقاتتى. كەڭەس وداعىنىڭ فيفا-داعى ءىزباسارى سانالعان رەسەي فۋتبولشىلارىن ولار قارسىلاس قۇرلى كورگەن جوق. ءبىرىنشى تايم بويىنا باسىمدىق تانىتقان تەڭبىل دوپتىڭ تەڭدەسسىز شەبەرلەرى 27-مينۋتتا ەسەپ اشتى: بۇرىشتان بەرىلگەن دوپقا وزگەلەردەن بۇرىن ۇمتىلعان روماريو ونى وڭ اياعىنىڭ سىرتىمەن قاقپاعا ىسىرا سالدى – 1:0. ەكىنشى تايمدا باياعى داڭقتى فۋتبولشى سوكراتەستىڭ تۋعان ءىنىسى – راي پەنالتيدەن ەسەپتى ەسەلەدى. بۇرىنعى كوماندالار سەكىلدى ەمەس، بۇل جولعى برازيليا ازعا قاناعات ەتىپ ۇيرەنگەن ەكەن، بۇدان سوڭ قارقىندى باسەڭسىتىپ، قاۋقارى شامالى قارسىلاسىمەن «مىسىق-تىشقان» ويناپ ءجۇرىپ الدى.
بۇل جولى 1990 جىلعىداي تەگەۋرىن تانىتا الماعان كامەرۋن قۇراماسىن دا ولار وپ-وڭاي ۇتتى. ەكىنشى ورىندى بىرتە-بىرتە بابىنا ەنگەن شۆەدتەر الدى. ال ورىستار سوڭعى كەزدەسۋدە ويلاماعان جەردەن وسالدىق تانىتقان افريكالىقتاردى 6:1 ەسەبىمەن ويسىراتا جەڭدى. وسى ماتچتا سالەنكو 5 دوپ سوعىپ، الەمدىك رەكورد جاسادى. بىراق شابۋىلشىنىڭ بۇل ەرلىگى قۇرامانىڭ 1/8 فينالعا شىعۋى ءۇشىن جەتكىلىكسىز ەدى. كامەرۋن شابۋىلشىسى ميللانىڭ رەسەي قاقپاسىنا ەنگىزگەن دوبى دا تاريحتا قالدى، ويتكەنى ول – فينالدىق تۋرنيرلەر تاريحىنداعى ەڭ «قارت گول» ەدى (اۆتورىنىڭ جاسى... 42-دە بولاتىن).
«س» توبىنان گەرمانيا مەن يسپانيا سۋىرىلىپ شىقتى. بۇلاردىڭ ءوزارا كەزدەسۋىندە جەڭىمپاز انىقتالعان جوق. 15-مينۋتتا گويكوەچەانىڭ وڭ قاپتالدىڭ سوناۋ قيىر بۇرىشىنان قيعاشتاي تەپكەن دوبىنا نەمىس قاقپاشىسى يللگنەر توسقاۋىل بولا المادى. ءتىپتى ول «يسپاندىق ونشا قولايلى ەمەس جەردەن قاقپاعا تۋرا سوققى باعىتتاي قويماس، ارى كەتسە اۋەلەتىپ پاس اسىرار» دەپ ويلاعان ءتارىزدى. ءبىر قىزىعى، اتالعان قۇرامالاردىڭ 1966 جىلعى ماتچتىندا دا اينا-قاتەسىز ءدال وسىنداي گول سوعىلعان ەدى! تەك ول كەزدە نەمىس شابۋىلشىسى ەممەريحتىڭ مەرەيى ۇستەم بولعان-دى... ەكىنشى تايمدا كلينسمانن شەبەرلىك تانىتىپ، تارازى باسىن تەڭەستىرىپ كەتتى.
بوليۆيا قۇراماسى ەۋروپالىق قوس مىقتىعا لايىقتى قارسىلاس بولا المادى. ال وڭتۇستىك كورەيا ويىنشىلارى شەبەرلىكتەرى جەتپەي جاتقانىمەن، ەرەكشە ەرىك-جىگەرىمەن كوزگە ءتۇستى. ولار يسپانيادان 0:2 ەسەبىمەن ۇتىلىپ جاتىپ، تارازى باسىن تەڭەستىرە الدى. سوسىن گەرمانيامەن دە باتىل وينادى. نەمىستەر بىردەن ءۇش گول سوعىپ تاستاپ، ۇزىلىستەن سوڭ قايناعان كۇننىڭ استىندا قۇر الاوكپە بولا بەرمەي، ارقا-باستى كەڭگە سالماق ەدى، كورەيلەر بۇعان كونبەيتىنىن بايقاتىپ، الەم چەمپيوندارىنىڭ ەكى اياعىن ءبىر ەتىككە تىقتى. 63-مينۋتتا-اق ەسەپ 2:3 بوپ ۇلگەردى. بۇلاي بولارىن كۇتپەگەن فوگتس جىگىتتەرى قانشا تىرىسسا دا، دوپقا يەلىك ەتە الماي قالدى. تەك قانا قورعانۋمەن بولعان ولار ويىن بىتكەن زامات الدەرى قۇرىپ، كوكمايساعا سۇلاي-سۇلاي كەتىستى.
وسى توپتىڭ عانا ەمەس، چەمپيوناتتىڭ بەتاشار كەزدەسۋىندە 79-مينۋتتا ويىنعا قوسىلعان بوليۆيالىق شابۋىلشى ەچچەۆەرري 82-مينۋتتا الاڭنان قۋىلدى! ول – الەمدىك دوپ دوداسى تاريحىنداعى الاڭعا شىعا ساپ، بىردەن «شىرىق بۇزعان» العاشقى فۋتبولشى. ونىڭ بۇل «رەكوردىن» (3 مينۋت) شۆەيتساريامەن ويىندا رۋمىن شابۋىلشىسى ۆلادويۋ، سوسىن 1998 جىلى دات ويىنشىسى ۆيگحورست قايتالادى (وڭتۇستىك افريكامەن كەزدەسۋدە).
ناعىز مارادونا مەن «ءشول دالا مارادوناسى»
«D» توبىندا مۇنداي ءدۇبىرلى دوداعا تۇڭعىش رەت قاتىسقان گرەكيا فۋتبولشىلارى ءۇش قارسىلاسىنان دا جەڭىلىپ (جالپى ەسەبى 0:10), ەڭ سوڭعى ورىندا قالدى. ال نيگەريا، بولگاريا جانە ارگەنتينا كوماندالارى بىردەي ۇپاي جيناپ، تۋرنير كەستەسىندە دوپ ايىرماسى ارقىلى تۋرا وسى رەتپەن ورنالاستى. لاتىنامەريكالىقتار 1-ورىن الۋعا لايىق-اق ەدى، ءارى 34-كە كەلگەنىنە قاراماستان مارادونا ءوزىنىڭ ءتورتىنشى چەمپيوناتىن دا تاماشا باستاعان بولاتىن. الەم ءباسپاسوزى «فۋتبول كەمەڭگەرىنىڭ ورالۋى» دەگەن تاقىرىپتارمەن تالاسا ماقالا جازىپ، تامسانا تاڭ قالىسىپ جاتتى. بىراق كەزىندە ناشاقورلىعى ءۇشىن ۇستالىپ، جازاعا تارتىلعان ويىنشى تاعى دا ءوز كومانداسىن قيىن جاعدايدا قالدىردى. نيگەريامەن ويىننان سوڭعى دوپينگ-تەستتە ونىڭ بويىنان تىيىم سالىنعان مەديتسينالىق پرەپارات – ەفەدرين تابىلدى. ءسويتىپ، مارادونا چەمپيوناتقا مۇلدە قاتىستىرىلمايتىن بولدى. سوڭعى تۋردا ارگەنتينا سەركەسىز قالعان وتارداي اۋا جايىلىپ كەتتى. ءسويتىپ، بولگارلاردان ۇتىلىپ قالعان ولار دوپ ايىرماسى جونىنەن 3-ورىنعا سىرعىدى.
«ە» توبىنداعى ءتورت كوماندا دا بىردەي (4) ۇپاي جينادى. مۇندا قارسىلاستاردى ورىن-ورنىنا تەك دوپ سانى ارقىلى عانا ورنالاستىرۋ قاجەت بولدى. ءسويتىپ، ءۇش دوپ سوققان مەكسيكا 1-ورىندى، ەكى-ەكى گولدان ەنگىزگەن يرلانديا مەن يتاليا 2-3-ورىنداردى يەلەندى (جەكە كەزدەسۋدە «سكۋادرا ادزۋررانى» جەڭىپ كەتكەن يرلاند كومانداسى ءسال جوعارىراق ورنالاستى), ال بار-جوعى ءبىر-اق دوپ سوققان نورۆەگيا، امال جوق، اۋلىنا قايتتى... ايتپاقشى، يتاليا – نورۆەگيا ماتچىندا الەم چەمپيوناتتارى تاريحىندا تۇڭعىش رەت قاقپاشى الاڭنان قۋىلدى. ول – يتاليالىق پاليۋكا ەدى. دەگەنمەن، ونىڭ سەرىكتەرى قايتپاس قايسار مىنەز تانىتىپ، نورۆەگتەردى 1:0 ەسەبىمەن جەڭىپ كەتتى.
«ع» توبىندا فينالدىق تۋرنيرلەر تاريحىندا ءبىرىنشى رەت قوس اراب كومانداسى ءوزارا توقايلاستى. سونىڭ ءبىرى – ماروككو قۇراماسى ءۇشىن دودا وتە ءساتسىز بولدى. ءبىرىنشى تۋردا ولار بەلگيانى ۇتۋعا ءتيىس ەدى. ولار قارسىلاس قاقپاسىنا 16 تۋرا سوققى باعىتتادى، گول سوعاتىن تالاي ۇرىمتال ءساتتى ۋىستان شىعارىپ الدى. بىراق بۇل كۇن بەلگيالىق قاقپاشى پريۋدومنىڭ بەنەفيسىنە اينالدى. ناتيجەدە ويىن 1:0 ەسەبىمەن ۆان حيمست كومانداسىنىڭ پايداسىنا شەشىلدى. ايتپاقشى، 88-مينۋتتا ماروككولىق باپكەر بليندا الاڭداعى ءۇشىنشى ويىنشىسىن الماستىردى. سەبەبى، تۋرنير الدىندا فيفا قاقپاشىنى قوسقاندا ءۇش فۋتبولشى الماستىرۋعا رۇقسات بەرگەن-ءدى. بليندانىڭ جاعدايى تۋرا سونداي-تۇعىن: كەزدەسۋدى جالعاستىرا المايتىنى ءمالىم بولعان قاقپاشى ءازميدىڭ ورنىنا اللاۋي شىقتى...
تاعى ءبىر اراب كومانداسى – ساۋد ارابياسى مۇنداي ءىرى دوداعا تۇڭعىش كەلىپ وتىرعانىنا قاراماستان، بارلىق ويىندا دا قارسىلاستارىمەن تەڭ دارەجەدە ونەر كورسەتتى. گوللانديامەن 87-مينۋتقا دەيىن تەڭ ويناپ تۇرعان ولار ماتچ سوڭىندا ءسال بوساڭدىق تانىتىپ، تاۋمەنتتىڭ باسپەن ءدال سوققى جاساۋىنا كەدەرگى بولا المادى. قانداس-دىندەس ماروككولىقتاردى تىزە بۇكتىرگەن سوڭ، ارگەنتينالىق سولاري جاتتىقتىرعان ساۋد فۋتبولشىلارى ءۇشىنشى تۋردا بەلگيادان دا باسىم ءتۇستى. ماتچ تاعدىرىن شەشكەن جالعىز گولدى شابۋىلشى سايد ءال-وۆايران تۋرا 1986 جىلعى مارادونانىڭ ستيلىندە سوقتى. دوپتى الاڭ ورتاسىنان الا سالا العا ۇمتىلعان ول اياعىنا وراتىلعان ءۇش قورعاۋشىنى بىرىنەن سوڭ ءبىرىن الداپ ءوتىپ، سوسىن پريۋدومدى دا قاپى قالدىردى. تاماشا گولعا تاڭداي قاققان الەم ءباسپاسوزى بۇدان سوڭ شابۋىلشىنى «ءشول دالانىڭ مارادوناسى» دەپ اتاپ كەتتى.
مارسەلينو ماڭدايشانى قالاي سىندىردى؟
1/8 فينال ويىندارى وتە قىزىقتى ءوتتى. گەرمانيا بىرىنەن ءبىرى وتكەن ادەمى گولدارعا تولى مازمۇندى ماتچتا بەلگيانى تىزە بۇكتىردى (3:2). وكىنىشكە قاراي، 70-مينۋتتا شۆەيتساريالىق تورەشى روتليسبەرگەردىڭ قاتەلىگى تارتىمدى ماتچتىڭ اسەرىن ءسال بۇزىپ الدى. نەمىس قورعاۋشىسى حەلمەر ءوز ايىپ الاڭىنا كىرەبەرىستە قاقپاشىمەن جەكپە-جەك شىققالى قۇستاي ۇشقان ۆەبەردى شالىپ جىققان بولاتىن، بىراق تورەشى نە پەنالتي بەلگىلەگەن جوق، نە ايىپتىنى «سوڭعى ءۇمىت فولى» ءۇشىن قىزىل كارتوچكامەن جازالامادى... ال يسپاندىقتار شۆەيتساريا قاقپاسىنا جاۋاپسىز ءۇش دوپ سوقتى.
شابۋىلداعى قوس بىردەي كوشباسشىسىنان ايرىلعان ارگەنتينا قۇراماسى رۋمىنيامەن بولعان تاڭعاجايىپ تارتىستى كەزدەسۋدە 2:3 ەسەبىمەن جەڭىلىپ قالدى. بۇل – وسى دوداداعى ەڭ ۇزدىك ويىننىڭ ءبىرى ەدى. 11-مينۋتتا دۋميترەسكۋ ايىپ سوققىسىن اسقان شەبەرلىكپەن ورىنداپ، ەسەپ اشتى. اراعا بەس مينۋتتاي ۋاقىت سالىپ، ەكى قورعاۋشىنى الداپ وتكەن باتيستۋتا قارسىلاستىڭ ايىپ الاڭىنا باسا-كوكتەپ ەندى. ول قاقپانى ءدال كوزدەمەك ەدى، كەشىگىپ ۇمتىلعان پرودان توبىقتان قاعىپ، جالپاسىنان ءتۇسىردى – پەنالتي! شابۋىلشىنىڭ ءوزى 11 مەترلىك نۇكتەدەن ءمۇلت كەتكەن جوق. ارتىنشا وڭ قاپتالدا ءۇش قورعاۋشىنىڭ قورشاۋىندا قالعان حادجي دوپتى اسا ءبىر دالدىكپەن ورتادان وزا شاپقان دۋميترەسكۋدىڭ اياعىنا سالدى دا بەردى – 2:1. ەكىنشى تايمدا «كارپات مارادوناسى» – حادجي تريبۋنادا وتىرعان ناعىز مارادونانىڭ كوزىنەن جاس پارلاتىپ، ءۇشىنشى گولدى سوقتى. كەزدەسۋدىڭ سوڭىندا ارگەنتينالىق بالبو ەسەپ ايىرماسىن قىسقارتتى.
بۇل كەزەڭدە شۆەدتەر ساۋد ارابياسىن، گوللانديا يرلاند كومانداسىن، ال برازيليالىق فۋتبولشىلار اقش-تى ۇتتى. وسى ساتىنىڭ سوڭعى ەكى كەزدەسۋىندە تورەشىلەر قوسىمشا جارتى ساعات قوسۋعا ءماجبۇر بولدى. 88-مينۋتقا دەيىن نيگەريادان ۇتىلىپ جاتقان يتاليالىقتار ر.بادجونىڭ قوس دوبىنىڭ ارقاسىندا شيرەك فينالعا شىقتى. ال مەكسيكا – بولگاريا ماتچىندا جەڭىمپازدى پەنالتيلەر سەرياسىندا انىقتاۋعا تۋرا كەلدى. مۇندا قارسىلاستارىنا قاراعاندا ەكى دوپتى ارتىق ەنگىزگەن بولگارلاردىڭ ايى وڭىنان تۋدى. ايتپاقشى، وسى ويىننىڭ 21-مينۋتىندا ءبىر قىزىق جايت بولدى. بولگارلار ورىنداعان بۇرىشتاما دوبىن باسپەن الاڭ سىرتىنا شىعارىپ جىبەرگەن مەكسيكالىق مارسەلينو بەرنال ءوز سەكىرىسىن تەجەي الماي، قاقپانىڭ تورىنا ورالىپ، شىرمالىپ قالدى. ول توردان بوسانۋ ءۇشىن ولاي-بىلاي قوزعالا بەرگەندە... قاقپانىڭ ماڭدايشاسى سارت ەتىپ سىنىپ ءتۇستى! امال جوق، قاقپانى اۋىستىرۋعا تۋرا كەلدى. ويىن 7 مينۋتقا ءۇزىلىپ قالدى.
برانكونىڭ الىستان سوققان اڭىز-گولى
شيرەك فينال ويىندارىنىڭ ىشىندەگى ەڭ تارتىمدىسى – برازيليا مەن گوللانديا فۋتبولشىلارى قويعان سپەكتاكل ەدى. قاقپا قۇلپى اشىلماعان اۋەلگى 45 مينۋتتان كەيىن قارقىنىن ۇدەتكەن كارلوس البەرتو پاررەيرانىڭ ۇزدىك شاكىرتتەرى – روماريو مەن بەبەتو ءبىر-ءبىر دوپ سوعىپ، ويىن تاعدىرىن شەشىپ قويعانداي اسەر قالدىردى. بىراق بۇل پىكىرمەن گوللاند قۇراماسىنداعى ءبىر فۋتبولشى ءۇزىلدى-كەسىلدى كەلىسپەيتىنىن ءبىلدىردى. ول – بەرگكامپ ەدى. اۋەلى ءوزى، سوسىن تاففارەلدىڭ قاتەلىگىن پايدالانعان ۆينتەر كوزگە ءتۇسىپ، جاڭا عانا جايباراقات كۇيگە كوشكەن برازيليالىقتاردىڭ قۋانىشىن سۋ سەپكەندەي باستى. دەگەنمەن وسى سۋ ءۇش دۇركىن الەم چەمپيوندارىنىڭ ەسىن جيعىزدى. ءوزىنىڭ ءۇشىنشى چەمپيوناتىنا كەلىپ، تۋرنير باستالعالى الاڭ جيەگىندە ازەر شىداپ وتىرعان، تەك وسى ماتچتا عانا نەگىزگى قۇرامعا قوسىلعان قورعاۋشى برانكو ەكى رەت الىستان ايىپ دوبىن سوعىپ، نىسانادان ءسال عانا قيىس كەتكەن بولاتىن. ايتقانداي، ول جاسىل الاڭعا سول كۇيى شىقپاۋى دا مۇمكىن ەدى، تەك برازيليا – اقش ماتچىندا لەوناردو ورەسكەل ءتارتىپ بۇزىپ (امەريكالىق راموستى شىنتاعىمەن شىقشىتتان قاعىپ، جالپاسىنان تۇسىرگەن-ءدى), ءتورت ويىنعا جازالانىپ، سول قاپتالداعى قورعاۋشىنىڭ ورنى بوساعان-دى. نەگىزگى قۇرامعا وسىلاي قوسىلعان برانكونىڭ 81-مينۋتتا 35 مەتردەي قاشىقتىقتان باعىتتاعان سوققىسى توسقاۋىلدى شيىرىلا اينالىپ ءوتىپ، قاقپاشىعا ساۋىرىن دا سيپاتپاستان وڭ جاق باعانانىڭ تۇبىنەن تورعا كۇمپ بەردى!
كۇشتەرى ءوزارا تەڭ شۆەدتەر مەن رۋمىندار جەڭىمپازدى تەك ماتچتان سوڭعى 11 مەترلىكتەر ارقىلى انىقتادى. بەلودەديچيدىڭ قاتەلىگى سكانديناۆتارعا جول اشتى. يتاليا مەن يسپانيا دەڭگەيلەس كانىگى بوكسشىلارشا 86-مينۋتقا دەيىن ءبىرىن-ءبىرى جەڭە الماي تۇردى. اقىرىندا ءبارىن دە كوماندا شابۋىلشىلارىنىڭ شەبەرلىگى مەن سالقىنقاندىلىعىنداعى ايىرماشىلىق شەشىپ بەردى. يسپاندىق ساليناس 84-مينۋتتا قاقپاشىمەن جەكپە-جەك شىعىپ، ونى قاپى قالدىرا المادى، ال ارادا ەكى مينۋت وتكەندە ر.بادجو ءوزىنىڭ تۋرا سونداي مۇمكىندىگىن ءمۇلت جىبەرگەن جوق.
گەرمانيا قۇراماسى سوناۋ 1978 جىلدان بەرى ءبىرىنشى رەت جۇلدەسىز قالدى. ماتتەۋس مۇلتىكسىز ورىنداعان پەنالتيدەن سوڭ ولار 1:0 ەسەبىمەن ۇتىپ تۇردى. 70-مينۋتتا مەللەردىڭ سوققىسى باعاناعا ءتيىپ، كەرى قايتقاندا وعان فەللەر اياعىن توسا قويىپ، تورعا ءتۇسىرىپ ەدى، تورەشى «شابۋىلشى ويىننان تىس قالدى» دەپ، گولدى ەسەپتەگەن جوق. ال ارادا اينالدىرعان التى مينۋت وتكەندە ءبارى كۇرت وزگەرىپ كەتتى. اۋەلى ستويچكوۆ ايىپ سوققىسىن كەرەمەت ورىنداپ، عاجاپ گول ەنگىزدى. ارتىنشا لەچكوۆ جاقىن جەردەن باسپەن سوعىپ، بولگاريا قۇراماسى ءۇشىن تاريحي ناتيجەنى تىركەدى (2:1).
جارتىلاي فينالداردا قارسىلاسىنان كۇشى باسىم قۇرامالار جەڭىسكە جەتتى. توپتىق كەزەڭدە برازيليادان ۇپاي جىرىپ العان شۆەدتەر بۇل جولى دا 80-مينۋتقا دەيىن تىرەسىپ باقتى. پاررەيرانىڭ كومانداسىن روماريونىڭ جەكە شەبەرلىگى قۇتقاردى، ايتپەسە ماتچ قوسىمشا ۋاقىتقا ۇلاسارى انىق ەدى. بابىنا ەنىپ، وزىنە دەگەن سەنىمى شيراي تۇسكەن ر.بادجو قوس دوپ سوعىپ، يتاليانى فينالعا الىپ شىقتى. ستويچكوۆتىڭ پەنالتيدەن ەنگىزگەن گولى وعان رەسەيلىك سالەنكومەن بىرگە تۋرنير سۇرمەرگەنى اتانۋعا مۇمكىندىك بەردى. ونسىز دا بۇرىن-سوڭدى بولماعان تابىسقا جەتكەن بولگارلار ءۇشىنشى ورىن ءۇشىن بولعان كەزدەسۋگە ەشقانداي ماقساتسىز شىعىپ، 0:4 ەسەبىمەن جەڭىلدى.
برازيليا پراگماتيك تە بولا الادى ەكەن
وكىنىشتىسى، وتە جاقسى وتكەن چەمپيوناتتىڭ شەشۋشى ويىنىندا گول سوعىلعان جوق. ارقايسىسى ءۇش رەتتەن الەم چەمپيونى اتانعان ەكى ۇلى فۋتبول دەرجاۆاسىنىڭ ايقاسىن دۇنيە ءجۇزى قىزىعا كۇتكەن ەدى، بىراق كوماندالار تىم ساق قيمىلداپ، جۇرت ۇمىتتەنگەن ۇدەدەن شىعا المادى. بۇل ويىنداعى گول سوعاتىن ۇرىمتال ساتتەردى سانامالاۋعا ءبىر قولدىڭ ساۋساعى دا جەتىپ-ارتىلار ەدى. اقىرى الەم چەمپيونى فۋتبول تاريحىندا تۇڭعىش رەت پەنالتي ارقىلى انىقتالدى. سەريا فرانكو بارەزيدىڭ ورەسكەل قاتەلىگىمەن باستالدى. بىراق پاليۋكا دا قىراعىلىق تانىتىپ، مارسيو سانتوستىڭ سوققىسىن قايتارا ءبىلدى. ودان كەيىن قارسىلاستاردىڭ ەكى-ەكىدەن سوققىلارى نىساناعا دارىدى دا، ەرلىك جاساۋ كەزەگى تاففارەلگە ءتيدى. ول ماسسارو تەپكەن دوپتى اسقان شەبەرلىكپەن ۇستاي الدى. بۇدان سوڭ دۋنگا دوپتى تورعا ءدال باعىتتادى، ال بۇكىل يتاليانىڭ ءۇمىتىن ارقالاعان ر.بادجو كۇتپەگەن جەردەن دوپتى اسپانعا تەپتى...
ك.ا.پاررەيرا ناعىز شەبەرلىكپەن استاسقان اسەم ويىنمەن قاتار قاي ويىندا قانشا كۇش جۇمساۋ كەرەكتىگىنە ءمان بەرەتىن پراگماتيزمدى دە جاقسى مەڭگەرىپتى. بۇرىن كوماندانىڭ ەڭ سەلكەۋلەۋ سانالاتىن شەبى – قورعانىستى دا تاستاي عىپ بەكىتىپتى. باپكەر ويىنشىلارىنا شىعارماشىلىق ەركىندىكتى دە تولايىمەن بەرە سالماي، قاجەتىنە قاراي قۇرساۋلاپ ۇستاۋعا كوشىپتى. برازيليانىڭ ۇلتتىق فۋتبولىنا اسا ءتان ەمەس قاسيەتتەردى شاكىرتتەرىنىڭ بويىنا سىڭىرگەن ول قايتالانباس كوماندا قۇرا ءبىلدى. بۇل ەلدىڭ كومانداسى تۇڭعىش رەت قاتاڭ تارتىپكە مويىنسۇنىپ، ۇيىمشىل فۋتبول كورسەتتى. ويتكەنى باياعىداي تەك اقبوران شابۋىلعا عانا ءۇمىت ارتۋدىڭ ورىنسىز ەكەنىن تۇسىنگەن-ءدى. بۇل جولى ولار جەڭىس ءۇشىن قانداي ءتاسىل قاجەت – سوعان بوي ۇردى، باپكەر ۇستانىمىنا قالتقىسىز يلاندى. ويتپەسىنە دە بولمايتىن ەدى، سەبەبى، برازيليا بۇل ءتورتىنشى التىندى 24 جىل، 26 كۇن بويى كۇتكەن بولاتىن...
ويىن ناتيجەلەرى
فينالدىق تۋرنيرگە 24 كوماندا قاتىستى.
52 ويىن وتكىزىلدى، 141 دوپ سوعىلدى (ورتا ەسەپپەن 2,71 گول).
«ا» توبى
اقش – شۆەيتساريا – 1:1, كولۋمبيا – رۋمىنيا – 1:3, شۆەيتساريا – رۋمىنيا – 4:1, اقش – كولۋمبيا – 2:1, شۆەيتساريا – كولۋمبيا – 0:2, اقش – رۋمىنيا – 0:1.
«ۆ» توبى
كامەرۋن – شۆەتسيا – 2:2, برازيليا – رەسەي – 2:0, برازيليا – كامەرۋن – 3:0, رەسەي – شۆەتسيا – 1:3, رەسەي – كامەرۋن – 6:1, برازيليا – شۆەتسيا – 1:1.
«س» توبى
گەرمانيا – بوليۆيا – 1:0, يسپانيا – وڭت.كورەيا – 2:2, گەرمانيا – يسپانيا – 1:1, بوليۆيا – وڭت.كورەيا – 0:0, بوليۆيا – يسپانيا – 1:3, گەرمانيا – وڭت.كورەيا – 3:2.
«D» توبى
ارگەنتينا – گرەكيا – 4:0, نيگەريا – بولگاريا – 3:0, ارگەنتينا – نيگەريا – 2:1, گرەكيا – بولگاريا – 0:4, گرەكيا – نيگەريا – 0:2, ارگەنتينا – بولگاريا – 0:2.
«ە» توبى
يتاليا – يرلانديا – 0:1, نورۆەگيا – مەكسيكا – 1:0, يتاليا – نورۆەگيا – 1:0, يرلانديا – مەكسيكا – 1:2, يرلانديا – نورۆەگيا – 0:0, يتاليا – مەكسيكا – 1:1.
«ع» توبى
بەلگيا – ماروككو – 1:0, گوللانديا – ساۋد ارابياسى – 2:1, ماروككو – ساۋد ارابياسى – 1:2, بەلگيا – گوللانديا – 1:0, ماروككو – گوللانديا – 1:2, بەلگيا – ساۋد ارابياسى – 0:1.
1/8 فينال
گەرمانيا – بەلگيا – 3:2, شۆەيتساريا – يسپانيا – 0:3, ساۋد ارابياسى – شۆەتسيا – 1:3, رۋمىنيا – ارگەنتينا – 3:2, گوللانديا – يرلانديا – 2:0
برازيليا – اقش – 1:0, نيگەريا – يتاليا – 1:2 (قوسىمشا ۋاقىتتا), مەكسيكا – بولگاريا – 1:1 (پەن. 1:3)
شيرەك فينال
يتاليا – يسپانيا – 2:1, برازيليا – گوللانديا – 3:2, گەرمانيا – بولگاريا – 1:2, شۆەتسيا – رۋمىنيا – 2:2 (پەن. 5:4)
جارتىلاي فينال
يتاليا – بولگاريا – 2:1, برازيليا – شۆەتسيا – 1:0
3-ورىن ءۇشىن ماتچ
شۆەتسيا – بولگاريا – 4:0
فينال
برازيليا – يتاليا – 0:0 (پەن. 3:2)
17 شىلدە. لوس-انجەلەس. «روۋز بوۋل» ستاديونى. 94 000 كورەرمەن. تورەشى پۋل (ۆەنگريا).
برازيليا: تاففارەل، جورجينو (كافۋ، 22), الداير، مارسيو سانتوس، برانكو، دۋنگا، ماۋرو سيلۆا، مازينو، زينو (ۆيولا، 106), بەبەتو، روماريو.
يتاليا: پاليۋكا، مۋسسي (اپوللوني، 35), ف.بارەزي، مالديني، بەنارريۆو، البەرتيني، د.بادجو (ەۆاني، 96), بەرتي، دونادوني، ر.بادجو، ماسسارو.
پەنالتي سەرياسى: ف.بارەزي (بيىك كەتتى) – 0:0, مارسيو سانتوس (قاقپاشى قايتاردى) – 0:0, البەرتيني – 0:1, روماريو – 1:1, ەۆاني – 1:2, برانكو – 2:2, ماسسارو (قاقپاشى قايتاردى) – 2:2, دۋنگا – 3:2, ر.بادجو (بيىك كەتتى) – 3:2.
سۇرمەرگەندەر
ستويچكوۆ (بولگاريا) جانە سالەنكو (رەسەي) – 6 دوپتان، روماريو (برازيليا), ر.بادجو (يتاليا), ك.اندەرسسون (شۆەتسيا), كلينسمانن (گەرمانيا) – 5-تەن.
ساكەن سىبانباي
Abai.kz