1998 جىل. جاڭا فورمات – جاڭا چەمپيون
باسى: ويدان تويعا دەيىن
جالعاسى: تۇڭعىشتىڭ قىزىعى مەن قيىندىعى
جالعاسى: ساياساتتىڭ سالقىنى: ءىى چەمپيونات. 1934 جىل. يتاليا
جالعاسى: پوتستسونىڭ قايتالانباس قولتاڭباسى
جالعاسى: تۇتاس ۇلتتى قايعىرتقان گول
جالعاسى: ءالپى ەتەگىندەگى اۋلا فۋتبولى
جالعاسى: ۇلى جاڭالىقتار ۋاقىتى
جالعاسى: گاررينچانىڭ چەمپيوناتى
جالعاسى: ۇرلانىپ-تابىلعان كۋبوك
جالعاسى: 1970 جىل. قوش، «التىن نيكە»!
جالعاسى: 1974 جىل. «تۇتاسقان فۋتبولدىڭ» تۇعىرى
جالعاسى: دەر كەزiندە قۇرتىلعان مۇرت
جالعاسى: 1982 جىل. كاتتەناچچو جانە قارسى شابۋىل
جالعاسى: مايتالمان مارادونا جانە... «قۇدايدىڭ قولى»
جالعاسى: پەنالتي تەبۋدەن جارىس
جالعاسى: 1994 جىل. 24 جىل كۇتكەن جەڭىس
XVءى چەمپيونات. 1998 جىل. فرانتسيا
الەم چەمپيونى – فرانتسيا
كۇمىس جۇلدەگەر – برازيليا
قولا جۇلدەگەر – حورۆاتيا
سۋبيساررەتانىڭ كەشىرىلمەس قاتەلىگى
فيفا ءوزىنىڭ جانە الەم چەمپيوناتىنىڭ ىرگەتاسىن قالاپ، اياعىنان تىك تۇرعىزعان ازاماتتاردىڭ وتانىنا فۋتبول تويىن 60 جىلدان سوڭ قايتا سىيلادى. وسى دودادان باستاپ ماتچ بارىسىندا ءۇش فۋتبولشىنى الماستىرۋعا رۇقسات بەرىلدى. سوسىن فيفا 1966-1994 جىلدار ارالىعىندا قولدانىلعان ماراپاتتاۋ جۇيەسىن وزگەرتىپ، چەمپيونعا – التىن، 2-ورىن العان كومانداعا – كۇمىس، 3-ورىن العانعا – قولا مەدال بەرەتىن باياعى ءداستۇردى قالپىنا كەلتىردى. 4-ورىن العان كومانداعا تەك ەستەلىك بولارلىق ارنايى سىيلىق قانا تابىستالدى. ءبىز ءۇشىن ايرىقشا اتاپ وتەر جايت – ءوز تاۋەلسىزدىگىن العان قازاقستاننىڭ ۇلتتىق قۇراماسى العاش رەت الەم چەمپيوناتىنىڭ ىرىكتەۋىنە قاتىسىپ، ەكىنشى كەزەڭدە عانا ازيا مىقتىلارىنا جول بەردى.
تاعى ءبىر جاڭالىق – فينالدىق تۋرنيرگە بۇرىنعىداي 24 ەمەس، 32 كوماندا قاتىساتىن بولدى. بۇل – فيفا-نىڭ جاڭا پرەزيدەنتى زەپپ بلاتتەردىڭ «فۋتبول عالامشاردىڭ بارلىق بۇرىشىندا دا جاقسى دامۋى كەرەك، ءبىزدىڭ ماقسات – ونى جان-جاقتى ناسيحاتتاۋ» دەگەن ۇستانىمىنىڭ كورىنىس ەدى. شىنىن ايتۋ كەرەك، بۇل وزگەرىس جۇرتتىڭ ءبارىن بىردەي قۋانتا قويعان جوق. «سونشاما كوماندانىڭ قاجەتى نە؟» دەپ رەنجىگەندەر دە، «ەندى الەم چەمپيوناتىنا كىم كورىنگەن كەپ قاتىسا بەرەتىن بولدى-اۋ» دەپ نالىعاندار دا كەزدەستى. بىراق مۇنداي كەرەعار كوڭىل-كۇيگە قاراماستان ءحVى الەمدىك دوپ دوداسى وتە جوعارى دەڭگەيدە، اسا تارتىستى ءوتتى.
چەمپيونات برازيليا – شوتلانديا ماتچىمەن اشىلدى. مۇندا بەتاشار ويىندارداعى ەڭ تەز گول قاقپاعا ەندى (4-مينۋت، برازيليالىق سەزار سامپايو), العاشقى اۆتوگول سوعىلدى (شوتلاندتىق بويد), جانە تۇڭعىش پەنالتي بەلگىلەندى (ورىنداعان شوتلاندتىق كوللينز). بۇل ويىندا برازيليالىقتارعا لايىقتى قارسىلاس بولا بىلگەن شوتلانديا قۇراماسى قالعان ماتچتاردا بار-جوعى 1 عانا ۇپاي جيناپ، توپتىق كەزەڭنەن اسىپ كورمەگەن وزدەرىنىڭ كوڭىلسىز تاريحىنا وزگەرىس ەنگىزە المادى. سوڭعى تۋردا ولاردى تاس-تالقان ەتكەن ماروككو، كەرىسىنشە، وتە جاقسى ونەر كورسەتتى. تەك الەم چەمپيوندارىنىڭ كۇتپەگەن جەردەن نورۆەگتەرگە جول بەرۋىنە بايلانىستى ولار جارىستى جالعاستىرا المادى. «ا» توبىنان برازيليا مەن نورۆەگيا شىقتى.
«D» توبىندا دا وسىعان ۇقساس جاعداي بولدى: الدىڭعى ويىنداردا ەمىن-ەركىن جەڭىسكە جەتكەن نيگەريا سوڭعى تۋردا اياق استىنان ءۇش ۇپايعا اسا ءزارۋ پاراگۆايلىقتاردان ۇتىلىپ، ناتيجەدە بولگارلاردى 6:1 ەتىپ تالقانداعانىنا قاراماستان يسپان فۋتبولشىلارى كەلەسى كەزەڭگە شىعا المادى. يسپانيا – نيگەريا كەزدەسۋى چەمپيوناتتاعى ەڭ مازمۇندى ويىنداردىڭ ءبىرى بولدى. اۋەلدە يسپاندىقتاردىڭ باسىمدىعى ايقىن ەدى. يەررو ايىپ دوبىن ادەمى سوعىپ، ەسەپ اشقانىمەن، نيگەريالىقتار قارىمتاسىن تەز قايتاردى. ەكىنشى تايمدا جاس تا بولسا تانىمال فۋتبول جۇلدىزىنا اينالىپ ۇلگەرگەن راۋل تاماشا سوققىمەن ءوز كومانداسىن تاعى دا العا شىعارعان سوڭ، ەۋروپالىقتار ەندى جەڭىستى قولدان بەرمەستەي كورىنگەن. بىراق ولاردى 37 جاستاعى ارداگەر قاقپاشى سۋبيساررەتانىڭ قاتەلىگى سورلاتتى: نيگەريالىق ءلاۆالدىڭ سول قاناتتان دومالاتا سالعان دوبىن ول اقىلعا سىيىمسىز ەبەدەيسىزدىكپەن ءوز قاقپاسىنا ەنگىزىپ الدى! ەندى افريكالىقتار جىگەرلەنىپ، ەرەكشە ەكپىنمەن العا ۇمتىلدى. اقىرى وليسە الىستان تەۋىپ، جەڭىس دوبىن سوقتى.
اۆستريا گول سوعۋ ءۇشىن 90-مينۋتتى كۇتتى
«ۆ» توبىنان يتاليا مەن چيلي وزىپ شىقتى. بۇلاردىڭ ءوزارا كەزدەسۋى وتە تارتىستى ءوتتى. «سكۋادرا ادزۋررا» ءتىپتى ۇتىلىپ تا قالا جازدادى، ايتەۋىر 84-مينۋتتا چيليلىك قورعاۋشىنىڭ قولىنا قاڭعىپ بارىپ تيگەن دوپتى كورە قالعان تورەشى 11 مەترلىك بەلگىلەپ، ابىروي بولدى. بۇل تۋرنير ايداي الەمگە مارسەلو سالاستاي سۇرمەرگەندى تانىتتى. 4 ويىندا 5 رەت گول سوعۋعا مۇمكىندىك العان چيليلىك شابۋىلشى سونىڭ تورتەۋىن ناتيجەلى اياقتادى! بىراق چيلي قۇراماسى توپتاعى بارلىق ويىنىندا دا ەسەپتى ءبىرىنشى بولىپ اشقانىمەن، ءبىر رەت تە جەڭە المادى. سوڭعى تۋردا كامەرۋننىڭ ەكى فۋتبولشىسىنىڭ الاڭنان قۋىلۋى دا ولارعا ارتىقشىلىق اكەلە قويعان جوق. قىزىل كارتوچكا العان قوس كامەرۋندىقتىڭ ءبىرى – ر.ب.سونگ – فينالدىق تۋرنيرلەردە ەكى رەت الاڭنان قۋىلعان تۇڭعىش فۋتبولشى. ايتپاقشى، وسى توپتا ونەر كورسەتكەن اۆستريا قۇراماسى ءوزىنىڭ ءۇش كەزدەسۋدەگى ءۇش دوبىن دا... 90-مينۋتتا سوقتى!
الاڭ يەلەرى – فرانتسۋز فۋتبولشىلارى «س» توبىنداعى ءۇش كەزدەسۋدە دە جەڭىسكە جەتتى. الەمدىك دوپ دوداسىنا تۇڭعىش رەت كەلگەن وڭتۇستىك افريكا كومانداسىن ولار 3:0 ەسەبىمەن ەركىن ۇتتى. 77-مينۋتتا دجوركاەفتىڭ تەپكەن دوبىن كەرى قايتارامىن دەگەن قورعاۋشى يسسا ونى ءوز قاقپاسىنا ەنگىزىپ الدى. بۇل – فينالدىق تۋرنيرلەر تاريحىنداعى 1600-گول جانە مەرەيلى دوپتار تىزىمىندەگى العاشقى اۆتوگول ەدى. ونسىز دا وسى چەمپيوناتتىڭ التىن جۇلدەسىنەن دامەلى الاڭ يەلەرىنىڭ كوڭىل-كۇيىن ءىرى جەڭىس ودان بەتەر كوتەرە ءتۇستى. دەگەنمەن ساۋد ارابياسىمەن ويىندا شىدامسىزدىق تانىتقان زينەدين زيداننىڭ قىزىل كارتوچكا الۋى فرانتسۋزداردى ءبىراز شوشىتىپ تاستاعانى راس. الايدا ۇلتتىق قۇرامانىڭ جاڭا سەركەسى قاتىسپايتىن ەكى كەزدەسۋدە دە ءوز كومانداسىنىڭ جەڭەتىنىنە ولار كۇماندانعان جوق... بۇل توپتان ەمە جاكەنىڭ كومانداسىمەن بىرگە كەلەسى كەزەڭگە دانيا شىقتى.
«ە» توبىنداعى عانا ەمەس، «ءبىرىنشى تۋرداعى ەڭ كەرەمەت ماتچ بولادى» دەگەن جانكۇيەرلەر ءۇمىتىن قوس كورشى – گوللانديا جانە بەلگيانىڭ ويىنى اقتاي المادى. ەكى كوماندانىڭ دا شابۋىلىنان گورى قورعانىسى مىعىم بولدى. گوللانديا ءۇش شابۋىلشىمەن ويناسا دا، جەڭىسكە جەتە العان جوق. دوپ سوعۋدىڭ ورنىنا كليۋيۆەرت دورەكىلىك كورسەتىپ، 81-مينۋتتا تورەشىدەن «قىزىل قاعاز» «سىيعا» الدى. بۇل توپتاعى مەكسيكا قۇراماسى ەرەكشە ەرىك-جىگەرىمەن كوزگە ءتۇستى. ءۇش كەزدەسۋدە دە ولاردىڭ قارسىلاستارى 1:0 جانە 2:0 (ەكى رەت) ەسەبىمەن ۇتىپ تۇردى، بىراق كەيىنگى ەكەۋىندە اتستەكتەر تارازى باسىن تەڭەستىرە الدى، ال وڭتۇستىك كورەيانى ءتىپتى 3:1 ەسەبىمەن ۇتىپ كەتتى. ءسويتىپ، گوللاندىقتارمەن بىرگە بۇل تورتتىكتەن كەلەسى ساتىعا مەكسيكا ءوتتى.
ماتتەۋس جەكە-دارا كوش باستادى
«ع» توبىندا گەرمانيا مەن يۋگوسلاۆيا ۇزدىك اتاندى. بۇلاردىڭ ءوزارا كەزدەسۋىنە جانكۇيەر قاۋىم ەرەكشە كوڭىل بولگەن-ءدى. ماتچ ەل كۇتكەن دارەجەدە ءوتتى. اۋەلدە يۋگوسلاۆتار باسىم وينادى. تايم بويى ەۋروپا چەمپيوندارىن ەسىنەن تاندىرعان ولار ەسەپتى دە ءبىرىنشى بولىپ اشتى. 54-مينۋتتا كەپكەنىڭ قاتەلىگىنەن سوڭ د.ستويكوۆيچ ەكىنشى دوپتى ەنگىزگەندە، نەمىستەردىڭ ساعى ەندى سىناتىن بولار دەگەنبىز. جوق، ەشقاشان ەڭسەسى تۇسپەيتىن گەرمانيا قۇراماسى تاعى دا قايسار مىنەز كورسەتىپ، تارازى باسىن تەڭەستىرە الدى. اۋەلى تارنات ايىپ دوبىن سوققاندا، ول ءميحايلوۆيچتىڭ اياعىنا ءتيىپ، باعىتىن وزگەرتىپ بارىپ قاقپاعا كۇمپ بەردى. ال ماتچ اياقتالۋعا ون مينۋت قالعاندا وڭ قاپتالدان اۋەلەتە تاستالعان دوپتى بيرحوفف باسپەن ءدال سوعىپ، تورعا ءتۇسىردى.
وسى ويىندا الەمدىك چەمپيوناتتاردىڭ ءبىر رەكوردى قۇلادى. ەكىنشى تايمدا الاڭعا 37 جاستاعى نەمىس فۋتبولشىسى ماتتەۋس شىقتى. بۇل – ونىڭ فينالدىق تۋرنيرلەردەگى 22-ماتچى ەدى. وسىعان دەيىن ول بۇل كورسەتكىش جونىنەن 1-ورىندى زەەلەر (گەرمانيا), جمۋدا (پولشا) جانە مارادونامەن (ارگەنتينا) ءبولىسىپ كەلسە، ەندى جەكە-دارا العا شىقتى. بۇعان قوسا ماتتەۋس بەس چەمپيوناتقا قاتىسقان مەكسيكالىق قاقپاشى كارباحالدى قۋىپ جەتتى.
«G» توبىندا ويناعان انگليا كومانداسى چەمپيوناتتى جەڭىسپەن باستادى. الايدا اعىلشىندار ءۇش ۇپايدى وڭاي ولجالاعان جوق. شيرەر باسپەن سوعىپ ەسەپ اشقاننان باستاپ كەزدەسۋدىڭ سوڭعى مينۋتتارىنا دەيىن تۋنيس قۇراماسى گولدان كۇدەر ۇزبەدى. تەك بۇعان دەيىن ەكى رەت قاتەلەسكەن سكوۋلزدىڭ ءۇشىنشى تاماشا سوققىسى نىساناعا دارىعاندا بارىپ بريتاندىقتاردىڭ باس باپكەرى گلەنن حوددلدىڭ جۇرەگى ورنىنا ءتۇستى. ەكىنشى تۋردا اعىلشىندار بوسبەلبەۋلىك تانىتىپ، ويدا جوقتا رۋمىنداردان ۇتىلىپ قالدى.
بۇل ناتيجە كورشى «ن» توبىنداعى كوماندالاردىڭ سوڭعى تۋر الدىنداعى تۋرنيرلىك ستراتەگياسىنا دا كۇرت اسەر ەتتى. اعىلشىنداردىڭ ارى كەتكەندە ەكىنشى ورىن الاتىنى بەلگىلى بولعان سوڭ حورۆاتيا قۇراماسىنىڭ كانىگى جاتتىقتىرۋشىسى ميروسلاۆ بلاجەۆيچ ولارعا تاپ كەلمەۋ جاعىن ويلاستىرعان سەكىلدى. ايتەۋىر ءوز توبىندا ەكىنشى ساتىدا قالعىسى كەلگەندەي، حورۆات كومانداسى ارگەنتيناعا قارسى ەشقانداي قارسىلىق تانىتپاستان، وتە سىلبىر قيمىلدادى (0:1). ناتيجەدە باتيستۋتا مەن ونىڭ سەرىكتەرى 1/8 فينالدا اعىلشىندارمەن 120 مينۋت ايقاسىپ، سىلىكپەسى شىقتى.
بۇل ويىننىڭ ءبىرىنشى تايمى وتە كەرەمەت ءوتتى. ءتورت دوپ تا وسى كەزەڭدە قاقپاعا ەندى. اسىرەسە كەيىنگى ەكەۋىن ەرەكشە اتاپ وتكەن ءجون (ونىڭ ۇستىنە، الدىڭعى ەكەۋى وتە كۇماندى 11 مەترلىكتەردەن سوعىلدى). الدىمەن بەكحەمنەن پاس العان 18 جاستاعى بوزبالا وۋەن تاجىريبەلى شاموت، ايالا سىندى قورعاۋشىلاردى جاس بالاشا الداپ ءوتىپ، ءوز كومانداسىن العا شىعاردى. سوسىن تايمنىڭ سوڭعى مينۋتىندا بەلگىلەنگەن ايىپ دوبىن باتيستۋتا اۋەلى ءوزى اۋەلەتىپ قاتتى تەبەتىندەي سىڭاي تانىتتى دا، كەنەت 5-6 ادامنان قۇرالعان توسقاۋىلدىڭ جانىنان ءجاي عانا دومالاتىپ، قاقپا الدىندا تۇرعان دزانەتتيدىڭ اياعىنا سالدى دا بەردى. قورعاۋشى ۇرىمتال ءساتتى ۋىستان شىعارعان جوق. ۇزىلىستەن سوڭ بولماشى جەردەن ەكىنشى ەسكەرتۋىن العان بەكحەم الاڭنان قۋىلدى دا، ماتچتىڭ تاماشا تابيعاتى بۇزىلدى. تەڭ اياقتالعان ويىننان سوڭعى پەنالتي سەرياسىندا ارگەنتينالىقتاردىڭ جولى بولدى.
العاشقى «التىن گول»
1/8 فينالدا فرانتسيا مەن پاراگۆاي دا جەڭىمپازدى 90 مينۋتتا انىقتاي المادى. قوسىمشا ۋاقىتتا لاتىنامەريكالىقتار تاعى 6 مينۋت شىداعاندا ءىس پەنالتي سەرياسىنا بارىپ تىرەلەر ەدى دە، ساپىندا چيلاۆەرتتەي الەمنىڭ ۇزدىك قاقپاشىسى بار كوماندانىڭ جەڭۋ مۇمكىندىگى كۇرت ارتار ەدى... دەگەنمەن الاڭ يەلەرىنىڭ جەڭىسى ءادىل ەكەنىندە داۋ جوق. ولار ويىننىڭ باسىم بولىگىن شابۋىلدا وتكىزدى. پاراگۆايدىڭ قورعانىسى مىعىم ەكەن، مىزعىمادى. تەك 114-مينۋتتا پيرەس وڭ قاناتتان دوپتى ايىپ الاڭىنا باعىتتاپ ەدى، ترەزەگە ونى باسپەن تۋرا بلاننىڭ الدىنا ءتۇسىردى. پاراگۆايلىقتاردىڭ ءسال بوساڭسىعان وسى ءساتىن تاجىريبەلى قورعاۋشى كەشىرگەن جوق – 1:0. ماتچ لەزدە توقتاتىلدى. بۇل – مۋنديال تاريحىنداعى تۇڭعىش «التىن گول» ەدى...
يتاليا قۇراماسى نورۆەگيادان باسىم ءتۇستى. برازيليا قۇراماسى ءچيليدى اسا قينالماي-اق ۇتتى (4:1). ءدال وسىنداي ەسەپپەن دانيا فۋتبولشىلارى كۇتپەگەن جەردەن نيگەريادان باسىم ءتۇستى. بۇل كەزدەسۋدى دات قۇراماسىنىڭ ارداگەرلەرى – شمەيحەل مەن م.لاۋدرۋپتىڭ بەنەفيسى دەسە دە بولعانداي ەدى. قاقپاشى نيگەريالىقتاردىڭ بارلىق سوققىسىنا دەرلىك توسقاۋىل بولا بىلسە، كاپيتان كوماندا ويىنىن شەبەر ۇيىمداستىرىپ قانا قويماي، سوعىلعان ءتورت دوپتىڭ ەكەۋىنە تىكەلەي اتسالىستى. ال 60-مينۋتتا الاڭعا شىعا سالىپ، 16 سەكۋندتان سوڭ ءۇشىنشى دوپتى ەنگىزگەن شابۋىلشى ساند – الاڭعا ويىن بارىسىندا شىققان فۋتبولشىلار سوققان ەڭ جىلدام گولدىڭ اۆتورى بولدى.
گەرمانيا – مەكسيكا ماتچى دا وتە تارتىستى ءوتتى. ويىننىڭ ەكىنشى بولىگى باستالا بەرە ولاردىڭ سۇرمەرگەنى لۋيس ەرناندەس ايىپ الاڭىنىڭ ىشىندە ءۇش قارسىلاسىن بىردەي الداپ ءوتىپ، تاماشا گول سوقتى. ءۇش دۇركىن الەم چەمپيوندارى ءبىر ءسات ابدىراپ قالعانداي بولدى. وسىنى پايدالانعان اتستەكتەر تاعى ءبىر كەرەمەت شابۋىل ۇيىمداستىردى. الايدا الگى ەرناندەس ءۇش مەتردەي جەردەن دوپتى تۋرا... كەپكەنىڭ قولىنا باعىتتادى. ەگەر ەكىنشى گول تورعا تۇسكەندە، نەمىس كومانداسىنىڭ شيرەك فينالعا شىعۋى مۇلدە قيىندار ەدى. كۇتپەگەن جەردەن گەرمانياعا مەكسيكالىقتاردىڭ وزدەرى كومەكتەستى. قورعاۋشى لارا ءوز قاقپاسى الدىندا كەشىرىلمەس قاتەلىك جىبەرىپ، اياعىنىڭ استىنداعى دوپتى كلينسماننعا بەرىپ قويدى – 1:1. ال ءبىر گول ەنگىزگەن سوڭ، نەمىستەردى توقتاتۋ مۇمكىن بە: كوپ ۇزاماي بيرحوفف جەڭىس دوبىن سوقتى.
گوللانديا 2:1 ەسەبىمەن يۋگوسلاۆتاردى ۇتتى. كوملەنوۆيچ تارازى باسىن تەڭەستىرگەن سوڭ ارادا نەبارى 3 مينۋت وتكەندە تورەشى گوللاند كومانداسىنىڭ قاقپاسىنا 11 مەترلىك بەلگىلەدى. بىراق مياتوۆيچ سوققىنىڭ دالدىگىنە ەمەس، كۇشىنە كوبىرەك ماڭىز بەرسە كەرەك، دوپپەن قاقپا ماڭدايشاسىن سولق ەتكىزدى دە قويدى. وسىدان كەيىن-اق پسحولوگيالىق ۇستەمدىك گوللاند فۋتبولشىلارىنا اۋىسىپ جۇرە بەردى. اقىرى ماتچ سوڭىندا داۆيدس الىستان باعىتتاعان ادەمى سوققىسىمەن كومانداسىن شيرەك فينالعا الىپ شىقتى. ال رۋمىنيا – حورۆاتيا كەزدەسۋىنىڭ تاعدىرىن داۆور شۋكەر سوققان پەنالتي شەشتى.
شيرەك فينال ويىندارى كوڭىلدەن شىقتى
ساۋد ارابياسىمەن ويىندا الاڭنان قۋىلۋىنا بايلانىستى بۇدان الدىڭعى ەكى كەزدەسۋگە قاتىسپاعان فرانتسۋزداردىڭ سەركەسى زيدان شيرەك فينالداعى يتاليامەن جەكپە-جەككە ساقاداي-ساي بوپ شىقتى. الاڭ يەلەرى سالعان جەردەن العا لاپ قويدى. اپەننين تۇبەگىنەن كەلگەن مەيمانداردىڭ قارسى شابۋىل ۇيىمداستىرۋعا اندا-ساندا عانا مۇرشاسى كەلدى. وبالى قانە، قوس كوماندانىڭ قورعانىسى دا 120 مينۋت بويىنا ءبىر سىر بەرگەن جوق. ويىننان سوڭعى پەنالتي سەرياسىندا فرانتسۋزداردىڭ باعى جاندى.
برازيليامەن كەزدەسۋدىڭ 2-مينۋتىندا-اق دات فۋتبولشىلارى ەسەپ اشتى. بىراق الەم چەمپيوندارى ساسقان جوق. ولار اۋەلگى 45 مينۋتتى وتە قارقىندى وتكىزدى. چيليمەن ويىندا قوس دوپ سوققان رونالدو بۇل جولى ءوزىن ديسپەتچەر رەتىندە تانىتتى: ءبىرىنشى تايمداعى ەكى گول دا سونىڭ پاستارىنان سوڭ قاقپاعا ەندى. برازيليالىقتاردىڭ شيراق قيمىلىنا قاراپ، ويىننىڭ ەكىنشى بولىگىندە ەسەپ ۇلعايا تۇسەتىن بولدى-اۋ دەپ شەشكەن جانكۇيەر كوپ ۇزاماي اۋزىن اشتى دا قالدى: روبەرتو كارلوستىڭ قاتەلىگىن پايدالانعان ب.لاۋدرۋپ تاياۋ جەردەن تەۋىپ، ەسەپتى تەڭەستىردى! ماريو زاگاللونىڭ جىگىتتەرى مۇندايدى كۇتپەسە كەرەك، ءسال قوبالجىپ قالعانداي بولدى. اقساقالدىڭ ءوزى دە باعاناعى بايسالدىلىعىن ۇمىتىپ، الاڭ جيەگىنە ءجيى-ءجيى ۇمتىلىپ، ويىنشىلارىنا نۇسقاۋ بەرىپ جاتتى. اقىرى وسى كۇنى كەرەمەت ويناعان ريۆالدونىڭ الىستان باعىتتاعان سوققىسى نىساناعا دارىدى – 3:2.
قورعانىستان گورى شابۋىلعا كوبىرەك كوڭىل بولەتىن گوللانديا جانە ارگەنتينا قۇرامالارىنىڭ بەلدەسۋى دە قىزىقتى ءوتتى. تارازى باسى دا، ويىن بارىسى دا تەڭ بولعان ءبىرىنشى تايمدا بۇل چەمپيوناتتا گول سوقپاعان شابۋىلشىلار كوزگە ءتۇستى. تۋرنيردەگى نەبارى ەكىنشى ويىنىن وتكىزگەن كليۋيۆەرتكە بەرگكامپ باسپەن وتە ىڭعايلى پاس تاستاسا، كلاۋديو لوپەسكە تەك ۆەروننىڭ پاسى عانا ەمەس، جاساندى وفسايد جاساۋدا قاتەلەسكەن گوللاند قورعاۋشىلارى دا كومەكتەستى. ەكىنشى تايمدا گوللانديا قۇراماسى توقتاۋسىز شابۋىلداۋمەن بولدى. بىراق ماتچ اياقتالۋعا 17 مينۋت قالعاندا ەكىنشى ەسكەرتۋىن العان قورعاۋشى نۋمان الاڭنان قۋىلدى. ەۋروپالىقتار، امال جوق، ارتقا شەگىندى. دەگەنمەن ارگەنتينا فۋتبولشىلارى شابۋىلدا شاپشاڭدىق پەن جيناقىلىق تانىتا الماي، ءبىر ويىنشىسى كەم قارسىلاسىن تىقسىرا ءتۇسۋدىڭ ورنىنا... ءوز قاقپاسىنا دوپ جىبەرىپ الدى. بارىنە كىنالى ورتەگا ەدى: ول گوللاند قاقپاشىسىن باسپەن ۇرىپ قۇلاتقانى ءۇشىن قىزىل كارتوچكا الدى. ءدال وسىنى كۇتىپ تۇرعانداي فرانك دە بۋر 50 مەتر قاشىقتىقتان بەرگكامپقا عاجاپ پاس تاستادى. ول الگى وقيعادان سوڭ ابىرجىپ قالعان ايالانى الداپ ءوتىپ، جەڭىس دوبىن سوقتى... شيرەك فينال ساتىسىنىڭ سوڭعى كەزدەسۋىندە حورۆاتيا قۇراماسى گەرمانيانى 3:0 ەسەبىمەن تالقاندادى.
زيداننىڭ بەنەفيسى
جارتىلاي فينالداعى برازيليا – گوللانديا ماتچى تاماشا فۋتبول سپەكتاكلى بولدى (1:1). تەڭ اياقتالعان ويىننان سوڭعى پەنالتي سەرياسىندا ادەتتەگىدەي ەڭ جاقسى ويناعان فۋتبولشىلار قاتەلەستى. فرانتسيا – حورۆاتيا كەزدەسۋىنىڭ 46-مينۋتىندا شۋكەر ءوزىنىڭ 6-دوبىن سوعىپ، باس مەرگەن اتاندى. الايدا فرانتسۋزداردىڭ قاتارىنان دا ءبىر مەرگەن تابىلدى – بۇعان دەيىن دە، ودان كەيىن دە قۇراما ساپىندا ەشقاشان گول سوقپاعان قورعاۋشى تيۋرام قوس دوپتىڭ اۆتورى اتانىپ، كومانداسىن فينالعا الىپ شىقتى.
ەمە جاكەنىڭ جىگىتتەرى العا شىققان زامات باس باپكەردىڭ قۋانىشىن سۋ سەپكەندەي باسقان ءبىر وقيعا بولدى. زيدان سول قاپتالدان حورۆاتيانىڭ ايىپ الاڭىنا دوپ باعىتتاماق بوپ تۇرعاندا، بلان مەن بيليچ شەكىسىپ قالدى. قايسىسىنىڭ ءبىرىنشى باستاعانىن كىم ءبىلسىن، ەكەۋى دە ءبىرىن-ءبىرى يتەرىپ، اۋەلەتىپ بەرىلمەك دوپقا تالاسىپ تۇرعان. ايتەۋىر ءبىر كەزدە فرانتسۋز شىدامسىزدىق تانىتىپ، حورۆاتتى ءسال نۇقىپ قالدى. اناۋ تاپ ءبىر تايسوننىڭ جۇدىرىعى تيگەندەي ۇزىنىنان ءتۇستى. ونىڭ «مۇرتتاي ۇشقانىن» كورىپ، ەكى كوزى تاس توبەسىنە شىققان يسپاندىق تورەشى ەكى سوزگە كەلمەي، بلاندى الاڭنان قۋىپ شىقتى. ءسويتىپ، ول اقتىق باسەكەگە قاتىسا المادى.
فينال وسىعان دەيىن مۇلدە مەرگەندىگىمەن كوزگە تۇسپەگەن زيداننىڭ بەنەفيسىنە اينالدى. بۇرىشتامادان بەرىلگەن دوپتى ەكى رەت باسپەن ۇرىپ تورعا تۇسىرگەن ول ۇلى فۋتبولشىلاردىڭ شەشۋشى ساتتە ويىن تاعدىرىن شەشەتىنىن دالەلدەدى. «چەمپيونات الدىندا «قۇرىعاندا ءبىر گول سوعۋعا ءتيىسپىن!» دەپ وزىمە-ءوزىم ءسوز بەرگەن ەدىم. شەشۋشى ماتچقا دەيىن قورجىنىم بوس كەلدى. مىنە، قىزىق، فينالدا ءبىر ەمەس، ەكى گولدىڭ اۆتورى اتاندىم!» دەدى ويىننان سوڭ دودانىڭ باس قاھارمانى. تەك زيدان عانا ەمەس، فرانتسۋز قۇراماسىنىڭ بارلىق مۇشەسى بۇل كەشتە كەرەمەت وينادى. ءسويتىپ، الەمدىك دوپ دوداسى تاريحىنداعى جەتىنشى چەمپيون فرانتسيا بولدى.
ويىن ناتيجەلەرى
فينالدىق تۋرنيرگە 32 كوماندا قاتىستى.
64 ويىن وتكىزىلدى، 171 دوپ سوعىلدى (ورتا ەسەپپەن 2,67 گول).
«ا» توبى
برازيليا – شوتلانديا – 2:1, ماروككو – نورۆەگيا – 2:2, شوتلانديا – نورۆەگيا – 1:1, برازيليا – ماروككو – 3:0, شوتلانديا – ماروككو – 0:3, برازيليا – نورۆەگيا – 1:2.
«ۆ» توبى
كامەرۋن – اۆستريا – 1:1, يتاليا – چيلي – 2:2, يتاليا – كامەرۋن – 3:0, چيلي – اۆستريا – 1:1, يتاليا – اۆستريا – 2:1, چيلي – كامەرۋن – 1:1.
«س» توبى
ساۋد ارابياسى – دانيا – 0:1, فرانتسيا – وڭت.افريكا – 3:0, فرانتسيا – ساۋد ارابياسى – 4:0, وڭت.افريكا – دانيا – 1:1, فرانتسيا – دانيا – 2:1, وڭت.افريكا – ساۋد ارابياسى – 2:2.
«D» توبى
پاراگۆاي – بولگاريا – 0:0, يسپانيا – نيگەريا – 2:3, نيگەريا – بولگاريا – 1:0, يسپانيا – پاراگۆاي – 0:0, يسپانيا – بولگاريا – 6:1, نيگەريا – پاراگۆاي – 1:3.
«ە» توبى
گوللانديا – بەلگيا – 0:0, وڭت.كورەيا – مەكسيكا – 1:3, گوللانديا – وڭت.كورەيا – 5:0, بەلگيا – مەكسيكا – 2:2, بەلگيا – وڭت.كورەيا – 1:1, گوللانديا – مەكسيكا – 2:2.
«ع» توبى
يۋگوسلاۆيا – يران – 1:0, گەرمانيا – اقش – 2:0, گەرمانيا – يۋگوسلاۆيا – 2:2, اقش – يران – 1:2, گەرمانيا – يران – 2:0, اقش – يۋگوسلاۆيا – 0:1.
«G» توبى
رۋمىنيا – كولۋمبيا – 1:0, انگليا – تۋنيس – 2:0, كولۋمبيا – تۋنيس – 1:0, رۋمىنيا – انگليا – 2:1, رۋمىنيا – تۋنيس – 1:1, كولۋمبيا – انگليا – 0:2.
«ن» توبى
يامايكا – حورۆاتيا – 1:3, ارگەنتينا – جاپونيا – 1:0, جاپونيا – حورۆاتيا – 0:1, ارگەنتينا – يامايكا – 5:0, جاپونيا – يامايكا – 1:2, ارگەنتينا – حورۆاتيا – 1:0.
1/8 فينال
برازيليا – چيلي – 4:1, يتاليا – نورۆەگيا – 1:0, فرانتسيا – پاراگۆاي – 1:0 (قوسىمشا ۋاقىتتا), نيگەريا – دانيا – 1:4, گەرمانيا – مەكسيكا – 2:1, گوللانديا – يۋگوسلاۆيا – 2:1, ارگەنتينا – انگليا – 2:2 (پەن. 4:3), رۋمىنيا – حورۆاتيا – 0:1
شيرەك فينال
فرانتسيا – يتاليا – 0:0 (پەن. 4:3), برازيليا – دانيا – 3:2, گوللانديا – ارگەنتينا – 2:1, گەرمانيا – حورۆاتيا – 0:3
جارتىلاي فينال
برازيليا – گوللانديا – 1:1 (پەن. 4:2), فرانتسيا – حورۆاتيا – 2:1
3-ورىن ءۇشىن ماتچ
حورۆاتيا – گوللانديا – 2:1
فينال
فرانتسيا – برازيليا – 3:0
12 شىلدە. سەن-دەني. «ستاد دە فرانس» ستاديونى. 80 000 كورەرمەن. تورەشى بەلكولا (ماروككو).
فرانتسيا: بارتەز، تيۋرام، لەبەف، دەساي، ليزارازيۋ، دەشام، پەتي، كارامبە (بوگوسسيان، 57), زيدان، دجوركاەفف (ۆيەيرا، 75), گيۆارش (ديۋگارري، 66).
برازيليا: تاففارەل، كافۋ، الداير، جۋنيور بايانو، روبەرتو كارلوس، دۋنگا، سەزار سامپايو (ەدمۋندو، 74), لەوناردو (دەنيلسون، 46), ريۆالدو، رونالدو، بەبەتو.
گولدار: زيدان، 27 (1:0), زيدان، 45 (2:0), پەتي، 90 (3:0).
ەسكەرتۋ العاندار: جۋنيور بايانو، دەشام، دەساي، كارامبە.
68-مينۋتتا دەساي الاڭنان قۋىلدى.
سۇرمەرگەندەر
شۋكەر (حورۆاتيا) – 6 دوپ، باتيستۋتا (ارگەنتينا), ۆەري (يتاليا) – 5-تەن، رونالدو (برازيليا), سالاس (چيلي), ەرناندەس (مەكسيكا) – 4-تەن.
ساكەن سىبانباي
Abai.kz