ايقىندا» 12 ماۋسىم كۇنى جارىق كورگەن «جەتى وتباسى جىلاپ وتىر» اتتى ماقالا وقىرماندار تاراپىنان قىزۋ قولداۋ تاپتى. تەك الماتى قالالىق اكىمشىلىگىندەگى جاۋاپتى ازاماتتار عانا ءالى كۇنگە ءۇنسىز وتىر. وسى جەردە تاعى دا نازارلارىڭىزعا سالا كەتەيىك، الماتىدان تالعارعا قاراي سالىنىپ جاتقان جولدىڭ كوكتوبە ەتەگىن اينالىپ وتەر تۇسىنداعى كوپىر بۇعان دەيىن تىپ-تىنىش وتىرعان جۇرتتىڭ مازاسىن الىپتى. اقىرى كۇندىز-ءتۇنى جۇرگىزىلگەن قۇرىلىس بارىسىندا جەتى ۇيگە زاقىم كەلگەن. سولاردىڭ ءبىرى – كازرەچكا كوشەسىندەگى №67 ءۇيدىڭ شاتىرى ورتاسىنا تۇسكەن. بۇل باسپانانىڭ يەسى، ءۇش بالالى جالعىزىلىكتى كەلىنشەك جاڭاكۇل ورىنباەۆا كەشە رەداكتسيامىزعا ارنايى كەلىپ، باسىنان كەشكەن قيىن جاعدايدى بايانداپ بەردى.
– وسىندا 1986 جىلدان بەرى تۇرامىن. ءبىزدىڭ كوشەدە 16 ءۇي قالدى دا، وزگەلەر ۇيلەرىنىڭ بۇزىلۋىنا بايلانىستى وتەماقىلارىن الىپ كەتتى. كوپىر سالۋ كەزىندە جۇرگىزىلگەن قازبا جۇمىستارىنىڭ سالدارىنان جەر قىرتىسى ىدىراپ، زاقىمدانعان ۇيلەردىڭ اراسىندا ءبىرىنشى بولىپ مەنىڭ ءۇيىم قۇلادى.
مەنىڭ شاعىمىما بايلانىستى مەدەۋ اۋداندىق توتەنشە جاعدايلار ءبولىمىنىڭ باستىعى ەسكەندىر بالتابەكوۆ كەلىپ، 30 ساۋىردە اۋدان اكىمى ب.ماحامبەتكە، اۋدان پروكۋرورى سىبانقۇلوۆقا، «الماتىجەر» مقكم ديرەكتورى ب.قابدىراحمانوۆقا جانە جولاۋشىلار كولىگى جانە اۆتوموبيل جولدارى دەپارتامەنتىنىڭ باستىعى ۆ.مەرەنكوۆكە حات جولداپ، ءبىزدىڭ جاعدايىمىزدىڭ ناشار ەكەندىگىن حابارلاعان. وكىنىشكە قاراي، ولاردىڭ بىردە-بىرەۋىنەن ءجونى ءتۇزۋ جاۋاپ الا المادىم، – دەيدى شاعىمدانۋشى جاڭاكۇل شامشابەكقىزى.
اقىرى مەدەۋ اۋدانىنىڭ اكىمى ماحامبەت بايدالىنىڭ قابىلداۋىندا بولعان جاڭاكۇل ورىنباەۆا ەل سەنىم ارتقان ازاماتتان «مەنىڭ قولىمدا بيلىك جوق، ءسىزدىڭ ءۇيىڭىزدى سنوسقا جىبەرۋگە كومەكتەسە المايمىن» دەگەن جاۋاپ الادى. ال 26 مامىردا كازرەچكا بويىندا قۇلاعالى تۇرعان ۇيلەردى ارالاعان قالالىق جانە اۋداندىق اكىمشىلىكتىڭ كوميسسياسى، بۇل جەردە تۇرۋ ادام ومىرىنە قاۋىپتى ەكەندىگىن دالەلدەپ، اكت جاسايدى. بىراق تۇرعىنداردى كوشىرۋ ماسەلەسىنە كەلگەندە، ولار «قىزىل سىزىققا» جاتپايتىندىقتارىن ايتادى.
– جىراقتاعى جوتادا قانداي قىزىل سىزىق بولۋى مۇمكىن. تىپ-تىنىش وتىرعان ەل ەدىك قوي. 50-60 جىلدىق تاريحى بار ءۇي يەلەرىنىڭ ەشقايسىسى وسىعان دەيىن اكىم-قارالارعا شاعىمدانىپ، كومەك سۇراعان ەمەس. جەر قىرتىسىنىڭ ىدىراۋىنان ۇيلەرىمىز جارىلىپ، الدى قۇلاعان سوڭ، امالسىزدان ايعايلاۋعا تۋرا كەلدى، – دەيدى جاڭاكۇل ورىنباەۆا. – ال ەسكى ۇيدەن قۇتىلعىسى كەلگەندەردىڭ قاتارىنداعى وتباسىلار بولسا، باياعىدا-اق داۋ شىعارار ەدىك. كوپىر سالىنعالى بەرى كورمەگەن قورلىعىمىز قالمادى. اقىرى ۇيىمىزدەن اجىراي باستادىق. مەن ءۇش بالاممەن دالادا قالدىم. قازىر تانىستارىمدى پانالاپ ءجۇرمىن. قاشانعى وسىلاي جۇرەمىن؟
قازىر كازرەچكا كوشەسىندەگى №43 ۇيدە تۇراتىن ءاليا شۇكەباەۆانىڭ دا اۋىزعى بولمەسىنىڭ قابىرعالارى قۇلاۋعا اينالدى. بولمە ىشىنەن تىرەۋلەر قويىپ، ساقتىق ءۇشىن كۇنۇزاق دالادا جۇرگەن وتباسىنىڭ تاعدىرى ەشكىمدى الاڭداتپاي وتىر.
2007 جىلى 22 قاڭتاردا الماتىنىڭ بۇرىنعى اكىمى ي.تاسماعامبەتوۆتىڭ قاۋلىسىمەن كازرەچكا كوشەسىندەگى بىرقاتار ۇيلەردىڭ بۇزىلۋعا جاتاتىندىعى، سوندىقتان ولاردى تىزىمدەۋ قۇزىرلى ورىندارعا تاپسىرىلعان. «الماتىجەر» مەملەكەتتىك كوممۋنالدىق كاسىپورنى جاڭاكۇل ورىنباەۆاعا جەر تەلىمىنىڭ جانە جىلجىمايتىن مۇلكىنىڭ مەملەكەتتىك قاجەتتىلىكتەر ءۇشىن ساتىپ الىناتىندىعىن حابارلايدى. «وسىعان بايلانىستى، ءسىز جەر تەلىمىڭىزدىڭ جانە ءۇيىڭىزدىڭ قۇقىق بەرەتىن جانە قۇقىعىن كۋالاندىراتىن قۇجاتتارىڭىزبەن «الماتىجەر» مكك-عا وسى ەسكەرتۋدى العان سوڭ كەلۋىڭىز قاجەت» دەگەن ەسكەرتۋ الادى. الايدا ەسكەرتۋ اياقسىز قالعانى بىلاي تۇرسىن، جول سالۋ كەزىندەگى زارداپتاردان ورىنباەۆا ءۇيسىز قالسا دا، جاعدايىن سۇراعان جان جوق.
– الدىڭعى كۇنى تاعى دا ءبىر-ەكى قۇزىرلى مەكەمەلەردىڭ ەسىگىن قاقتىق. ولار بىزگە «نەسيە الۋعا كومەكتەسەيىك، ءۇي ساتىپ الىڭدار» دەپ اقىل ايتتى. سوندا ساپ-ساۋ تۇرعىن ۇيلەرىمىزدىڭ وتەماقىسىن كىم تولەيدى؟ كىنالىلەر نەگە جاۋاپكەرشىلىككە تارتىلمايدى. ۇيلەرىنىڭ استىندا قالۋدان ساقتانعاندار قازىر دالادا تۇنەپ ءجۇر. كىشكەنتاي بالالارعا وبال بولدى، – دەيدى ءۇش بالاسىمەن تانىستارىن ساعالاپ جۇرگەن جاڭاكۇل ورىنباەۆا.
ەندىگى ءۇمىت قالا اكىمىنە تىرەلىپ تۇرعانىن جاسىرماعان كوكتوبەلىك تۇرعىندار احمەتجان ەسىموۆتىڭ بۇل وقيعادان حابارسىزدىعىنا سەنىمدى. «ول كىسى ەستىسە، كوز جاسىمىزدى كورەر ەدى» دەيدى.

جامبىل قىرعىزباي
«ايقىن» گازەتى 19 ماۋسىم 2009 جىل