ىندەتتىڭ بەتى قايتتى ما؟ توقاەۆ نە دەيدى، تسوي شە؟
الگىندە پرەزيدەنت توقاەۆ اسقار مامين ۇكىمەتىنە 2 اپتا ۋاقىت بەرىپ، ەلدەگى ەپيداحۋالدى رەتتەۋدى قاتاڭ تاپسىرعانى ەستەرىڭىزدە بولار. ويتپەگەندە، ۇكىمەت قۇرامىن وزگەرتۋى مۇمكىن ەكەنىن دە ەسكەرتتى. مىنە، وسىدان كەيىن-اق، رەسمي اقپاراتتىڭ رەتى وزگەرە باستادى. قازاقستاندا COVID-19 پاندەمياسىنىڭ قاۋپى سەيىلدى دەدى رەسمي اقپارات.
شىنىمەن سولاي ما؟ ىندەتتىڭ بەتى قايتتى ما؟ از-كەم شولۋ جاسادىق.
قازاقستان قىزىل تىزىمدە
كۇنى كەشە عانا ۋكراينا مەن سلوۆەنيا قازاقستاندى كوروناۆيرۋس ىندەتى ءورشىپ تۇرعان ەلدەر قاتارىنا قوسىپ، قىزىل تىزىمگە ەنگىزدى.
سلوۆەنيا
سلوۆەنيا 17 شىلدەدەن باستاپ ەل ازاماتتارى مەن تۋريستەر ءۇشىن شەكاراسىن اشتى. الايدا، ولار تۋريستەر كەلەتىن ەلدەردى ۆيرۋستىڭ قاۋپى بويىنشا جاسىل، سارى، قىزىل دەڭگەيگە بولگەن.
ماسەلەن، «جاسىل تىزىمدەگى» ەلدەن كەلەتىن تۋريستەرگە تەست تاپسىرۋ مىندەتتى ەمەس. ولار كارانتينگە جاتقىزىلمايدى ەكەن. ال «سارى تىزىمدەگى» ەلدەردەن كەلگەن تۋريستەر 14 كۇن كارانتينگە جاتقىزىلادى. بىراق، بارلىعى ەمەس. مىسالى، سلوۆەنيا ازاماتتارىنا كارانتين شارالارى قولدانىلمايدى. «قىزىل تىزىمدەگى» ەلدەردەن كەلەتىن تۋريستەر، ونىڭ ىشىندە سلوۆەندەر 14 كۇندىك قاتاڭ كارانتيندە بولۋى ءتيىس.
مىنە، ءدال وسى قاۋىپتىلىگى جوعارى - «قىزىل تىزىمگە» اقش پەن تمد-نىڭ بىرقاتار ەلدەرى، سونىڭ ىشىندە قازاقستان دا ەنگەن.
ۋكراينا
مۇنداي «قىزىل ءتىزىمدى» ۋكراينا بيلىگى دە ءتۇزىپ شىققان ەكەن. قازاقستان ول جەردە دە «قىزىل تىزىمدە». ۋكراينانىڭ دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى «جاسىل» جانە «قىزىل» ايماقتاردىڭ جاڭارتىلعان ءتىزىمىن جۋىردا عانا جاريالادى. «جاسىل» ايماقتىڭ قۇرامىنا: ۋكراينا، شۆەتسيا، پورتۋگاليا، حورۆاتيا، بەلارۋس، ۇلىبريتانيا، تۇركيا، سلوۆەنيا، ەگيپەت جانە يتاليا كىرگەن.
ال «قىزىل ايماققا»: قىرعىزستان، اقش، يزرايل، قازاقستان، ساۋد ارابياسى، رەسەي، قىتاي، وزبەكستان، گەرمانيا، پولشا، فرانتسيا سەكىلدى قاۋىپتىلىگى جوعارى 127 مەملەكەت ەنگەن.
بۇل ايماقتاردان كەلگەن ۋكرايندار مەن شەتەلدىك تۋريستەر 14 كۇن وقشاۋلانۋعا جىبەرىلەدى. سونداي-اق، 24 ساعات ىشىندە پتر تەستىنەن ءوتۋى كەرەك. ياعني، بۇل ەلدەر ءۇشىن قازاقستان - ىندەت ءورشىپ تۇرعان، قاۋىپتى ەلدەر قاتارىندا.
قازاقستان كوروناۆيرۋستان الەمدە 27 ورىندا
الەم ەلدەرىندەگى كوروناۆيرۋس ىندەتىنىڭ تارالۋى تۋرالى دەرەكتەردى ەسەپتەپ وتىراتىن «worldometers.info» سايتى بار. اتالعان سايتتىڭ بۇگىنگى دەرەگى بويىنشا، قازاقستان ىندەت ىندەگەن الەم ەلدەرىنىڭ ىشىندە 27 ورىندا تۇر ەكەن. ءبىز بۇل كورسەتكىشپەن 1,4 ميللياردت ادامى بار قىتايدى دا ارتتا قالدىرىپپىز (29-ورىن). ال، كورشىلەس قىرعىزستان – 53, وزبەكستان – 58 ساتىدا ەكەن. تمد ەلدەرىنىڭ، بۇرىنعى پوست-كەڭەستىك ەلدەردىڭ اراسىندا رەسەيدەن كەيىنگى ەكىنشى ورىندامىز.
قازاقستاندىق ستاتيستيكا
«سoronavirus2020.kz» سايتىنىڭ بۇگىنگى اقپاراتى: قازاقستاندا ىندەتتىلەر سانى - 93 820 ادام. قايتىس بولعاندار - 1058 ادام. جازىلىپ شىققاندار - 65 132 ادام.
پنەۆمونيا بەلگىلەرى بويىنشا ىندەتتىلەر - 5979 ادام. قايتىس بولعاندار - 51 ادام.
ءماميننىڭ «جاقسى» ستاتيستكاسى
پرەزيدەنت توقاەۆتىڭ ۇكىمەتكە 2 اپتا ۋاقىت بەلگىلەپ، قاتاڭ تاپسىرما بەرگەنىن جوعارىدا ايتتىق. شىنى كەرەك، وسىدان كەيىن-اق، ۇكىمەتتەن دە، ونىڭ قۇرامىنداعى دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگىنەن دە تەك جاقسى جاڭالىقتاردى ەستيتىن بولدىق. قاراڭىز: ۇكىمەتتەگى قۇزىرلىلاردىڭ ايتۋىنشا، سوڭعى ەكى-ءۇش اپتادا ۆيرۋس جۇقتىرعاندار سانى جەدەل ازايىپ، ءدارى-دارمەك تاپشىلىعى جويىلعان ەكەن. ءتىپتى، جەدەل-جاردەم قىزمەتىنە جۇگىنەتىندەردىڭ دە سانى ەداۋىر ازايىپتى. ماسەلەن، ۇكىمەت باسشىسى اسقار مامين كوروناۆيرۋستىق ينفەكتسيا تىركەلگەن جاعدايلاردىڭ تاۋلىكتەگى ءوسىم دەڭگەيى 1,2 پايىزدان اسپايتىنىن ايتادى. سونداي-اق، اۋرۋحانالاردا دا بوس ورىندار كوبەيگەن.
تسوي: جاعداي جاقسارىپ كەلەدى!
ال، قر دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى الەسەي تسوي ەلدەگى كوروناۆيرۋس جاعدايى تۇراقتالىپ كەلە جاتقانىن ايتادى. تسويدىڭ مالىمەتىنشە, رەسپۋبليكادا كوروناۆيرۋس ينفەكتسياسىنىڭ تىركەلۋ جاعدايلارى 18 پايىزعا تومەندەگەن.
«3 تامىزدا 93 820 ناۋقاس تىركەلىپ، ونىڭ 27 597-ءسى ەم الىپ جاتىر. 55 132 ادام ەمدەلىپ شىعىپ، 1 091 ادام قايتىس بولدى. تولىقتاي العاندا، رەسپۋبليكا بويىنشا وتكەن اپتامەن سالىستىرعاندا تىركەلگەن جاعدايلاردىڭ 18 پايىزعا تومەندەگەنى بايقالادى.
4 اپتالىق كارانتين كەزىندە مىناداي ناتيجەگە قول جەتكىزىلدى: توسەك-ورىندار 56 پايىزعا بوسادى. ونىڭ ىشىندە رەانيماتسيالىق توسەك-ورىندار 36 پايىزعا قىسقاردى. جازىلىپ شىققاندار سانى 69,4 پايىزعا جەتتى. جەدەل جاردەم شاقىرۋ، ونىڭ ىشىندە كوروناۆيرۋسقا بايلانىستى شاقىرتۋلار 40 پايىزعا ازايدى»،- دەدى ول.
سونىمەن قاتار ول ۆيرۋستىڭ رەپرودۋكتيۆتىك كورسەتكىشى 24 پايىزعا، ياعني، 1,2-دەن 0,89-عا دەيىن تومەندەگەنىن ايتادى.
ستاتيستكا بىرىكتىرىلگەن جوق!
ەستەرىڭىزدە بولسا، 17-شىلدە كۇنى دەنساۋلىق ساقتاۋ ءمينيسترى الەكسەي تسوي قازاقستانداعى پنەۆمانيا مەن كوروناۆيرۋس ستاتيستيكاسى بىرىكتىرىلەتىنىن مالىمدەگەن بولاتىن. الايدا، رەسمي مالىمەت بەرىلەتىن coronavirus2020.kz سايتىندا پنەۆمونيادان قايتىس بولعان ادامداردىڭ سانى ءالى دە بولەك كورسەتىلەدى. ماسەلەن، سوڭعى مالىمەت بويىنشا، كوروناۆيرۋس جۇقتىرعاندار سانى 93 820 بولسا، پنەۆمانيامەن تىركەلگەن ناۋقاستار سانى 5979 ادام بولىپتى. ەگەر، ستاتيستيكا شىن مانىندە بىرىككەن بولسا، ەلىمىزدە اتالعان ىندەتتى جۇقتىرعاندار سانى 99 799 ادام بولۋى كەرەك ەدى. ال، بۇل كورسەتكىشپەن ءبىز الەمدىك كورسەتكىشتە ەگيپەتتىڭ الدىنا ءتۇسىپ كەتەر ەدىك. دەمەك، مينيسترلىكتىڭ بۇل جاساعانى - ستاتيستيكا بىرىكتىرۋ ەمەس، جاي عانا پنەۆمانيانىڭ دەرەگىن كوروناۆيرۋسپەن قاتار جاريالاۋ عانا!
توقاەۆ: ىندەت ءالى ءورشىپ تۇر!
كۇنى كەشە عانا پرەزيدەنت قاسىم-جومارت توقاەۆ Twitter پاراقشاسىندا ەلدە ۆيرۋستىڭ قاۋپى سەيىلمەگەنىن جازدى.
«پاندەميا بۇكىل الەمدە ءورشىپ تۇر. ول قازاقستاندى دا اينالىپ وتپەدى. اۋرۋ ءبىزدىڭ قاتارىمىزدان جۇزدەگەن ازاماتتاردى الىپ كەتتى. ولاردىڭ ىشىندە جۇمىسشىلار مەن زەينەتكەرلەر، قارتتار مەن جاستار، تانىمال جانە قاراپايىم ادامدار بار.
دەنساۋلىق ساقتاۋ مينيسترلىگى مەن بارلىق مەديتسينالىق مەكەمەلەردىڭ باستى مىندەتى – ءولىم-ءجىتىم دەڭگەيىن ەڭ تومەنگى شەككە دەيىن ءتۇسىرۋ. ۇكىمەت ازاماتتاردىڭ كارانتين رەجيمىن ساقتاۋ جونىندەگى شارالاردى كۇشەيتۋگە مىندەتتى. ونسىز پاندەمياعا قارسى كۇرەستە جەڭىسكە جەتۋ مۇمكىن ەمەس»,- دەپ جازدى.
ءتۇيىن. پرەزيدەنت توقاەۆ: «قاۋىپتىڭ بەتى قايتقان جوق»، - دەيدى. مينيستر تسوي مەن پرەمەر مامين: «جاعداي جاقسارىپ كەلەدى»، - دەيدى. وسىلايشا، كەزەكتى رەت اقوردا مەن ۇكىمەتتىڭ سوزدەرى تۇيىسپەي شىقتى. ۇكىمەتتىڭ ستاتيستكاسى ەلدەگى ەپيداحۋالدىڭ جاقسارىپ كەلە جاتقانىن، ىندەتتىڭ بەتى قايتا باستاعانىن ايتادى. «جاقسى ءسوز جارىم ىرىس» دەگەن، تەگى سولاي بولسىن دا! تەك ايتپاعىمىز، الەم ەلدەرىن ابىگەرگە سالعان ىندەت قازاقستان ۇكىمەتىنىڭ ايتقانىمەن ءجۇرىپ، ايداۋىنا كونە قويماس... كۇن سايىن ەسەپ قىلىپ، ءتۇزىلىپ جاتقان ستاتيستيكا، اقوردا جاقتاعى اق كرەسلونىڭ قامى ءۇشىن ەمەس، شىن بولسىن دەيمىز. مۇنى پرەزيدەنت تە مەڭزەپ، ايتىپ وتىر.
نۇربيكە بەكسۇلتانقىزى
Abai.kz